نشریه پژوهش های جغرافیای اجتماعی
پیاپی 47 (پاییز 1402)

ایجاد تغییر و تحول، از جمله نیازمندی های اولیه انسان در زندگی می باشد که از بدو زندگی جهت رسیدن به ایده آل ها و هدف ها آغاز می گردد. با توجه به این نیاز، نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران نیز طی سال های اخیر جهت رسیدن به هدف پیشگیری از جرم، ایجاد تغییر و تحول اساسی در ساختار جزیی این سازمان که شامل کلانتری ها و پاسگاه ها می باشد، را سرلوحه اصلی خود قرار داده است. از جمله اهداف اصلی انجام این تحقیق، ارایه راهکارهای عملی و علمی جهت تحقق ابعاد و مولفه های تحول کوپ، کاهش هزینه های سازمانی، افزایش انگیزه و روحیه خدمتی کارکنان، استانداردسازی و تعالی الگوهای آماری و نشان دادن وجهه پلیس جامعه محور می باشد. بر اساس یافته های پژوهش، عدم رضایتمندی کارکنان در راستای میزان سهولت ارتباط با فرماندهان درصد بالایی را به طور نسبی به خود اختصاص داده و میزان آزادی عمل در انجام کار توسط کارکنان در کوپ های انتظامی مورد مطالعه در این تحقیق در حد متوسط رو به بالا می باشد. بررسی ها و نتایج آماری تحقیق، نشان می دهد که فاکتور تشویق در کوپ ها به درستی اعمال نمی شود. در بحث آموزش و مشاوره متاسفانه خلاء قابل توجهی در کوپ ها دیده می شود و امور محول شده به افراد تناسب چندانی با جایگاه آنان ندارد. نتیجه کلی که از این تحقیق بدست آمد در خصوص وجود حس ارزشمند بودن در محیط کاری می باشد. به نظر می رسد در صورتی که راهکارهای ارایه شده در این تحقیق به درستی به کار گرفته شود و این حس در افراد شاغل در سازمان به وجود آید، قدم های موثری در جهت بهبود روند انجام کارها و تغییر و تحول عظیم، برداشته خواهد شد.

در حال حاضر فناوری دیجیتال نقش مهمی در عملکرد پلیس و حفظ امنیت دارد، به طوری که نرم افزارهای پلیسی، پهپادها و دوربین البسه استعداد زیادی برای تغییر شرایط دارند. با این حال، پذیرش چنین فناوری هایی ساده نیست و باید توسط مدیران ارشد و کاربران پذیرفته شود. این مطالعه به بررسی موانعی می پردازد که کارکنان در تهیه، پیاده سازی و استفاده از فناوری های پیشگیری و کشف جرم با آن ها مواجه هستند. این تحقیق از طریق انجام مصاحبه تخصصی با کارکنان پلیس در شهر لندن و در ماه اوت 2019 تا مارس 2020 انجام شده است. موانع مختلفی را در زمینه نوآوری فناوری های پلیسی شناسایی کردیم که عبارتند از پیاده سازی سامانه های جدید به قیمت کنار رفتن سامانه های قدیمی، مبهم بودن دستورالعمل ها، عدم حمایت مالی، مشکلات مربوط به مشارکت برون سازمانی و مقبولیت عمومی

هدف مقاله بررسی رابطه میان جرم، خشونت و احساس امنیت در فضای شهری و معابر عمومی است. فرضیه پژوهش بر مبنای نظریات جکوبز (Jacobs) و زوکین (Zukin) به این صورت تنظیم شده است: جرم و خشونت در کاهش احساس امنیت در فضاهای عمومی شهر موثرند و نقش خشونت قوی تر از جرم می باشد. روش پژوهش مبتنی بر آزمون نظریه است و روش آزمون فرضیه مبتنی بر تحلیل سنجش تراکم نقطه ای شاخص ها و و مجذور خی (x2) در جدول توافقی است. نمونه های پژوهش از فضاهای شهری که سرخوشه های نمونه گیری را شکل می دهند، به روش تصادفی جمع آوری شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که جرم بیش از خشونت می تواند مانع حضور مردم در فضاهای شهری و معابر عمومی و کاهش احساس امنیت گردد. همچنین احساس امنیت رابطه قوی با جرم و خشونت نشان نمی دهد. نتایج این پژوهش از نظریه جکوبز حمایت نمی کند و نشان می دهد که نقش جرم در کاهش احساس امنیت بیش از خشونت است.

پژوهش حاضر به «بررسی پیامدهای امنیتی/ اجتماعی وندالیسم در فضاهای سبز شهری (مورد مطالعه: محلات گلسار و حمیدیان شهرستان رشت»، می پردازد. در چند دهه ی اخیر، با توسعه ی گردشگری و سیر مهاجرت ها و تبادل و تقابل فرهنگی، رفتارهای تخریبی و خرابکارانه افزایش پیدا کرده و منجر به یک مسیله و معضل جهانی گشته است. بدین صورت که وندال ها در همه جا حضور داشته و می توان اشکال رفتارهای بزهکارانه (چه به صورت فردی و چه به صورت گروهی) از سوی آن ها مشاهده نمود. با توجه به اهمیت موضوع در این پژوهش، عوامل بروز رفتار وندالیستی در فضاهای سبز شهری محلات گلسار و حمیدیان شهر رشت مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته اند. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش، توصیفی/ تحلیلی می باشد. با توجه به ماهیت تحقیق و اطلاعات مورد نیاز، داده ها به دو صورت کتابخانه ای و میدانی (با استفاده از ابزار پرسشنامه) گردآوری شده است. جامعه ی آماری تحقیق شامل کلیه ی افراد 18 سال به بالای ساکن در محلات گلسار و حمیدیان شهر رشت می باشد. نمونه گیری، به روش تصادفی ساده و در دسترس انتخاب گردید. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ی محقق ساخته است که در محیط SPSS وارد شده و از آزمون توصیفی (جهت نرمال بودن توزیع شاخص ها) و آزمون های استنباطی همچون آزمون های دو نمونه ای مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه و همبستگی، جهت تحلیل داده ها استفاده شده است.

تبیین موضوع:

فضاهای بی دفاع به مناطقی اطلاق می گردد که به دلیل عدم وجود تدابیر امنیتی مناسب احتمال وقوع سرقت در آن ها بیشتر می باشد. موضوع فضاهای بی دفاع شهری از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. در این پژوهش، نقش فاکتورهای مختلف فضایی که می توانند در افزایش سرقت های شهری تاثیرگذار باشند، مورد بررسی واقع می شود. این امر به خصوص در بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری بیشترین تاثیر را می گذارد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین فضاهای بی دفاع و جرایم سرقت در سطح محله جماران رشت می باشد.

این تحقیق از نظر هدف در شاخه ی پژوهش های کاربردی و از نظر روش جزو پژوهش های توصیفی تحلیلی به شمار می رود. روش گردآوری داده ها به صورت اسنادی پیمایشی بوده است. برای تعیین بی دفاع بودن قسمت مختلف محله ابتدا محله بر اساس معابر محلی به 20 بلوک تقسیم شده و سپس از 22 زیر شاخص در قالب 5 شاخص فضاهای بی دفاع استفاده شده است و به کمک روش آنتروپی و ویکور به وزن دهی و رتبه بندی قسمت های مختلف محله پرداخته شده است. جهت بررسی رابطه بین فضاهای بی دفاع و جرایم سرقت از رگرسیون وزن دار جغرافیایی استفاده شده است.

نتایج تحقیق نشان داد رابطه بین فضاهای بی دفاع در سطح محله یکسان نبوده است. در این تحقیق بیشترین رابطه بین فضاهای بی دفاع و جرایم سرقت در قسمت شرقی محله و منطبق بر پارک جماران بوده است. در مقابل کمترین رابطه بین فضاهای بی دفاع و جرایم سرقت نیز در قسمت غرب و شمال غربی جماران بوده است.

با توجه به رابطه بین فضاهای بی دفاع و جرم سرقت، با کاهش فضاهای بی دفاع می توان از وقوع برخی از جرایم جلوگیری کرد.

فقر، یکی از عواملی است که می تواند تاثیر بسزایی در بنیاد خانواده داشته باشد و باعث از هم پاشیدن زندگی افراد شود. به همین منظور در این پژوهش، به بررسی رابطه بین فقر و نرخ طلاق در مناطق 5 گانه ی شهر رشت پرداخته می شود تا محقق بتواند هدف تحلیلی جامعی را بر مبنای داده های تجربی، ارایه دهد. در این پژوهش، روش های آماری مختلف به صورت توصیفی/ تحلیلی مورد بررسی قرار می گیرند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که مهمترین عوامل موثر در بالا بودن نرخ طلاق در مناطق کم درآمد، عوامل اجتماعی / اقتصادی در این مناطق است. در نهایت راهکارهای بالقوه ای برای رسیدگی به این مساله و کاهش فاکتورهای موثر در فقر منجر به طلاق ارایه شده، که انتظار می رود به پایین آمدن نرخ طلاق در شهر رشت کمک شایانی کند.