فهرست مطالب

پژوهش های کاربردی در مدیریت و علوم انسانی - پیاپی 12 (پاییز 1402)

نشریه پژوهش های کاربردی در مدیریت و علوم انسانی
پیاپی 12 (پاییز 1402)

  • تاریخ انتشار: 1402/11/08
  • تعداد عناوین: 19
|
  • پروین اسدپور *، معصومه حسن پور صفحات 1-11

    پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه مدیریت دانش و سواد اطلاعاتی با عملکرد شغلی دانشجو معلمان، انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی؛ از لحاظ ماهیت، توصیفی و از نظر روش، همبستگی بود. جامعه آماری، تمامی دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان استان مازندران در سال تحصیلی 02-1401 بود که تعداد 260 نفر به روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه های استاندارد مدیریت دانش پاتریک و همکاران (2009)، سواد اطلاعاتی سیامک و داور پناه (1388) و عملکرد شغلی کوپمنز و همکاران (2011) بود که روایی محتوایی آن ها با نظر متخصصان و پایایی به روش همسانی درونی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با 0/91، 0/89 و 0/90 تایید شد. در سطح اطمینان 95 درصد (0/05=a)، نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد رابطه مثبت معنی داری بین مدیریت دانش با عملکرد شغلی وجود دارد. هم چنین، رابطه مثبت معنی داری بین سواد اطلاعاتی با عملکرد شغلی وجود دارد. تحلیل رگرسیونی نشان داد سهم متغیرهای مدیریت دانش و سواد اطلاعاتی در پیش بینی عملکرد شغلی متفاوت است. به طوری که، در مقایسه با سواد اطلاعاتی، مدیریت دانش بیشترین سهم را در پیش بینی عملکرد شغلی دارد (0/05=α > Sig.). بنابراین، توجه به رشد و توسعه سواد اطلاعاتی و مدیریت دانش در دانشجو معلمان دانشگاه فرهنگیان می تواند به افزایش عملکرد شغلی آنان منتهی شود.

    کلیدواژگان: سواد اطلاعاتی، عملکرد شغلی، مدیریت دانش
  • معصومه کریمی فیروزجائی*، صمد ایزدی صفحات 12-21

    پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین ادراک از مولفه های برنامه درسی با باورهای خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان با روش توصیفی- همبستگی انجام شد. جامعه آماری، شامل تمام دانشجویان (مرد و زن) دانشکده علوم انسانی و اجتماعی (مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) دانشگاه مازندران در نیمسال اول سال تحصیلی 1401-1400 به تعداد 1750 نفر بوده که تعداد 317 نفر از آنان با استفاده از جدول نمونه گیری کرجسی و مورگان (1970) و به روش طبقه ای تصادفی نسبی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه های ادراک از مولفه های برنامه درسی طاطاری (1394) و باورهای خودکارآمدی تحصیلی زاژکووا و همکاران (2005) بود.  داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی (فراوانی و درصد فراوانی، میانگین، انحراف معیار و ضریب همبستگی) و آمار استنباطی (آزمون تحلیل رگرسیون خطی ساده و تحلیل رگرسیون خطی چند گانه به روش همزمان) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از آزمون تحلیل رگرسیون نشان داد که متغیر ادراک از مولفه های برنامه درسی رابطه مثبت ومعناداری با متغیر باورهای خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان دارد. هم چنین در ارتباط با مولفه های ادراک از مولفه های برنامه درسی نتایج نشان داد که هر چهار مولفه ادراک از مولفه های برنامه درسی (ادراک از هدف، ادراک از محتوا، ادراک از روش و ادراک از ارزشیابی) رابطه مثبت و معناداری با باورهای خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان دارند. این پژوهش پیامدهای آموزشی و پرورشی بسیاری برای مسولان دانشگاه و مشاوران تربیتی دارد تا به جهت اهمیت آگاهی بخشی به دانشجویان در خصوص ادراک از مولفه های برنامه درسی و باورهای خودکارآمدی تحصیلی فعالیت های متناسبی را طراحی و اجرا نمایند.

    کلیدواژگان: ادراک از مولفه های برنامه درسی، باورهای خودکارآمدی تحصیلی، دانشجویان
  • حدیثه احمدنژاد، رضا یوسفی سعیدآباد صفحات 22-30

    پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان آگاهی معلمان از نظریه های یادگیری شناخت گرایی و رفتار گرایی، شناخت-اجتماعی و استفاده از آن در فرآیند تدریس دوره متوسطه با روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شد. جامعه آماری، کلیه معلمان دوره متوسطه اول شهرستان بهشهر به تعداد 160 نفر درسال تحصیلی 1402-1401 بوده که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، تعداد 113 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از دو پرسشنامه استاندارد آگاهی معلمان از نظریه های یادگیری عارفی و همکارن(1388) و پرسشنامه تدریس اثربخش سرمد و همکاران(1392) استفاده شد. یافته ها نشان داد که میزان آگاهی معلمان دوره متوسطه شهرستان بهشهر از نظریه های یادگیری و استفاده از آنان در فرآیند تدریس رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، همچنین میزان رگرسیون چندگانه نشان دهنده این نیز بوده است که شناخت معلمان از نظریه های یادگیری 42% بر استفاده در فرآیند تدریس تاثیر می گذارد.

    کلیدواژگان: نظریه های یادگیری، شناخت گرایی، رفتارگرایی، شناختی- اجتماعی، فرآیند تدریس، معلمان دوره متوسطه
  • عاطفه عسکری جویباری، مریم تقوایی یزدی * صفحات 31-38

    هدف کلی پژوهش حاضر، تعیین وضعیت شیوه های تصمیم گیری مدیران گروه های آموزشی از نظر اعضای هیات علمی دانشگاه های شهر ساری براساس مدل رفتاری تصمیم گیری سازمانی بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری آن را اعضای هیات علمی دانشگاه های منتخب شهر ساری (هدف، روزبهان، ادیب، دانشگاه آزاد اسلامی و پیام نور) به تعداد 354 نفر تشکیل می دادند که براساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 186 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته با 20 سوال استفاده شد. روایی صوری و محتوایی ابزار به تایید متخصصان رسید و پایایی آن با استفاده از آزمون ضریب آلفای کرونباخ 91/0 محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی تک نمونه ای استفاده شد. نتایج نشان داد که؛ وضعیت شیوه های تصمیم گیری مدیران گروه های آموزشی از نظر اعضای هیات علمی دانشگاه های شهر ساری بر اساس مدل رفتاری تصمیم گیری سازمانی مطلوب و بالاتر از حد متوسط است. همچنین وضعیت ابعاد (اداری، اجرایی، رهبری و خلاقیت) در شیوه های تصمیم گیری مدیران گروه های آموزشی از نظر اعضای هیات علمی دانشگاه های شهر ساری بر اساس مدل رفتاری تصمیم گیری سازمانی مطلوب و بالاتر از حد متوسط است.

    کلیدواژگان: شیوه های تصمیم گیری، مدل رفتاری، تصمیم گیری سازمانی
  • معصومه یاسایی سکه*، مرجان چلویی صفحات 39-47

    این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی واقعیت درمانی مبتنی بر تیوری انتخاب بر خودمتمایزسازی و سرمایه های روانشناختی زوجین در شرف طلاق صورت گرفت. روش تحقیق پژوهش حاضر به صورت نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زوجین در شرف طلاق شهر مشهد در سال 1402 بودند که از بین آن ها نمونه ای به حجم 30 نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) گمارده شدند. از پرسشنامه های تمایزیافتگی خود اسکورن و دندی (1998) و سرمایه های روانشناختی لوتانز (2007) استفاده گردید. همچنین واقعیت درمانی در 8 جلسه و هر جلسه به مدت 45 دقیقه و هر هفته یک جلسه، انجام شد. از هر دو گروه آزمایش و کنترل، پیش آزمون به عمل آمد، سپس گروه آزمایش تحت آموزش واقعیت درمانی قرار گرفت، اما گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. در نهایت از هر دو گروه، پس آزمون به عمل آمد و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-25 و آزمون های همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که واقعیت درمانی سبب افزایش خودمتمایزسازی و سرمایه های روانشناختی زوجین در شرف طلاق می شود.

    کلیدواژگان: واقعیت درمانی، خودمتمایزسازی، زوجین، طلاق
  • سید حسن رسولی، طیبه عزیزی، زینب تقوایی، کامران حسن زاده صفحات 48-70

    پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش عوامل موثر در ناکارآمدی طرح های توسعه شهری شهر ساری انجام شد. شهر به عنوان واقعیتی جغرافیایی، اقتصادی، سیاسی و جامعه شناختی در هر دوره ای از رشد و تحول خود از هر کدام از این عوامل تاثیر پذیرفته و بر هر کدام از آنها تاثیر گذاشته است. پیچیدگی هر یک از این عوامل خود موجد پیچیدگی شهر به عنوان تبلور فضایی آنها بوده است. مطمینا سازمان دادن و نظم بخشیدن به شهر و چگونگی رشد و تحول آن نیازمند موضوع شناسی شهر و مسایل شهری و سپس برنامه ریزی برای آن می باشد. از شروع تهیه طرح های شهری در ایران حدود چهار دهه می گذرد. اما با وجود کسب تجارب فراوان تهیه کنندگان و مجریان امور شهری، در عمل طرح های شهری نتوانستند در مسیر توسعه برنامه ریزی شده شهرها به رغم برخی جنبه های مثبت موفق باشند. یکی از اقداماتی که می تواند در جریان اصلاح روندهای نادرست و مشکلات طرح های جامع مورد توجه قرار گیرد، آسیب شناسی طرح های توسعه شهری است زیرا با نگاهی نقادانه به چگونگی تهیه، اجراء و محتوای طرح ها می توان مسایل و مشکلات راشناخت و راهکارهایی را برای جلوگیری از شدت یافتن مسایل تدارک دید. در این پژوهش بر اساس داده ها و اطلاعات به دست آمده از مطالعه منابع کتابخانه ای و اسناد و مدارک مربوطه سعی شده است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی داده ها و اطلاعات گردآوری شده پرداخته و در نهایت به نتیجه گیری و ارایه پیشنهاد برای اصلاح نارسایی ها پرداخته شود. نتایج پژوهش نشان می هد که عدم کارایی نظام برنامه ریزی و مدیریت شهری + موانع عدم استفاده از استراتژی های نوین شهری به صورت عام + (بورس بازی زمین + نبود مدیریت مناسب زمین شهری) = عدم استفاده از استراتژی در گام بعدی به طور خاص موانع عدم تحقق شهر در بافت مرکزی شهر ساری بررسی شد که در این گام مطالعه، علاوه بر مواردی که موانع مشترک عدم استفاده از استراتژی های جدید است، مشکلات خاص بافت مرکزی ساری نیز به این مجموعه روابط افزوده شد.این مشکلات شامل مشکل حمل و نقل و معابر مشکل وجود بناهای با ارزش از نظر تاریخی و وجود تراکم بالای فعالیت های شهری و عدم رغبت به سرمایه گذاری در بافت فرسوده عنوان شد.

    کلیدواژگان: آسیب شناسی، طرح های توسعه شهری، شهر ساری
  • خاطره ملک محمودی، رضا یوسفی سعید آبادی * صفحات 71-82
     

    یکی از مهم ترین دغدغه های بشر در طول تاریخ، بعد از سلامت جسمانی،بهره مندی از سلامت روانی بوده است ، شناسایی توانمندی هرکس ازخودش در رسیدن به ظرفیت های هوشی و عقلی و هیجانی رامی توان به بعد سلامت روان نسبت داد یعنی داشتن مهارت و برتری در ارتباط درست با محیط ، عشق ، کارو تفریح که مهمترین مسایل بشری هستند،که،مهم ترین صفت آن، توانایی اش در یادگیری است.افراد طی تعاملات انسانی و عاطفی از طریق ابزار های فرهنگی نشات گرفته از تکنولوژی ، می آموزند دنیای درون خویش راسازماندهی و تفسیر نمایند.یکی از مهمترین نهادهای اجتماعی برآمده از بطن جامعه که در عین سازندگی، باعث تکامل و پیشرفت جامعه می باشد،آموزش و پرورش است که تاثیر آن در موفقیت هر جامعه ی سالم و مفید ،امری محسوس وانکار ناپذیر است .پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش تلفیقی بر سلامت روانی دانش آموزان» انجام گرفته است، از نظر هدف، کاربردی وبا توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش، جزء پژوهشهای نیمه آزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل می باشد.جامعه آماری مورد مطالعه، کلیه دانش آموزان پسر مشغول به تحصیل درپایه پنجم دوره ابتدایی شهرستان گلوگاه در سال تحصیلی 1401-1402 می باشند.بعد از انتخاب به روش نمونه گیری غیر تصادفی هدفمند ، بصورت تصادفی به دو گروه (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) تقسیم شدند. گرد آوری داده هابا دوروش کتابخانه ای و روش میدانی بوده است که در روش میدانی از پرسشنامه سلامت روان گلدبرگ و هیلر (GHQ)1972) استفاده شده است.داده های حاصل از پرسش نامه در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی با استفاده ازبرنامه نرم افزار آماریSPSS-25 تحلیل شده است.یافته های پژوهش نشان داد آموزش تلفیقی بر سلامت روانی دانش آموزان پسر مشغول به تحصیل در پایه پنجم دوره ابتدایی شهرستان گلوگاه در سال تحصیلی 1401-1402 تاثیرمثبت و معنادار دارد.

    کلیدواژگان: آموزش تلفیقی، سلامت روانی، دانش آموزان
  • ندا اسماعیلی* صفحات 83-89

    هدف پژوهش حاضر تاثیر رهبری تحول آفرین سبز بر رفتار طرفدار محیط زیست با توجه به نقش میانجی دانش زیست محیطی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان قایمشهر در سال 1402 بود. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان قایمشهر در سال 1402 به تعداد 245 نفر تشکیل می دهند. بر اساس فرمول کوکران تعداد 150 نفر و به روش نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه 20 سوالی رهبری تحول آفرین سبز باس و آولیو (2000) ، پرسشنامه 4 سوالی رفتارهای طرفدار محیط زیستی سونگ و همکاران (2019) و پرسشنامه 3 سوالی دانش زیست محیطی بر اساس مطالعات می و همکاران (2012) و لیزواتی آمان و همکاران (2012)، است. هر سه پرسشنامه از روایی و پایایی بالایی برخوردار بوده و پایایی پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 0.93، 0.88 0.91 بدست آمد. به منظور توصیف یافته ‏ها، از جداول فراوانی و همچنین نمودارهای میله ای و برای آزمون نرمال بودن متغیرها از آزمون کلموگروف اسمیرنوف و برای آزمون فرضیه های پژوهش از آزمون مدل معادلات ساختاری در نرم افزار Amos21 استفاده شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تاثیر رهبری تحول آفرین سبز بر رفتار طرفدار محیط زیست با توجه به نقش میانجی دانش زیست محیطی کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان قایمشهر تاثیرگذار است.

    کلیدواژگان: رهبری تحول آفرین سبز، رفتار طرفدار محیط زیست، دانش زیست محیطی
  • سامان شریعتی، بیان شریعتی صفحات 90-106

    هدف کلی از انجام پژوهش حاضر ارایه الگوی شایستگی به منظور اجرای طرح جانشین پروری در مجموعه شهرداری سنندج بود. این پژوهش به روش داده بنیاد با توزیع پرسشنامه ما بین 150 نفر و انجام مصاحبه با 25 نفر از خبرگان در زمینه مورد پژوهش از بین اساتید دانشگاهی، مدیران و کارشناسان مجموعه شهرداری که دارای تخصص و آگاهی در ارتباط با مدیریت دولتی و سابقه فعالیت های شهرداری هستند، صورت گرفت. برای بررسی و تحلیل داده ها از روش کد گذاری باز، و انتخابی استفاده شد. روش نمونه گیری هدفمند با تکمیل پرسشنامه 27 سوالی می باشد؛ از روش سنجش طیف لیکرت با روایی مورد تایید و پایایی(آلفای کرونباخ 915/.) در حد عالی به همراه مصاحبه نیمه ساختاریافته، بهره برداری شده است، این پژوهش بر مبنای هدف، جزو مطالعات کاربردی است، تلاش شده است الگوی در رابطه با موضوع ارایه گردد، به عبارتی پژوهش جزو تحقیقات اکتشافی است. پژوهش با بررسی ارتباط بین دو مولفه، الگوی جانشین پروری بر مبنای دو نظام اداری با ارزیابی و تشخیص شایستگی های شاغلین بر مبنای نظام علمی- مهارتی و اخلاقی انجام شد، یافته ها نشان داد، هبستگی مثبت و معنی دار بین متغیرها تایید می گردد؛ در نهایت پژوهشگر الگوی درختچه جانشین پروری مبتنی بر شایستگی را که قابلیت پیوند و اصلاح در سازمان های دیگر را دارد، ارایه نمود.

    کلیدواژگان: جانشین پروری، شایستگی، شهرداری سنندج
  • معصومه کریمی فیروزجائی، صمد ایزدی صفحات 107-133

    پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبک های تفکر و ادراک از مولفه های برنامه درسی با باورهای خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان با روش پژوهش توصیفی- همبستگی انجام شد جامعه آماری، کلیه ی دانشجویان (مرد و زن) دانشکده علوم انسانی و اجتماعی (مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) دانشگاه مازندران در نیمسال اول سال تحصیلی 1401-1400 به تعداد 1750 نفر بوده که با استفاده از روش کرجسی و مورگان (1970) و به روش طبقه ای تصادفی نسبتی تعداد 317 نفر از آنان به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه های استاندارد سبک های تفکر استرنبرگ و واگنر (1997)، ادراک از مولفه های برنامه درسی طاطاری (1394) و باورهای خودکارآمدی تحصیلی زاژکووا و همکاران (2005) بود. داده ها با استفاده از روش های آمار توصیفی (فراوانی و درصد فراوانی، میانگین، انحراف معیار و ضریب همبستگی) و آمار استنباطی (آزمون تحلیل رگرسیون خطی چند گانه به روش همزمان) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از آزمون تحلیل رگرسیون چند گانه نشان داد که متغیرهای سبک های تفکر و ادراک از مولفه های برنامه درسی پیش بینی کننده های خوبی برای متغیر باورهای خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان هستند همچنین در مورد مولفه های سبک های تفکر نتایج نشان داد که از میان سیزده سبک تفکر تنها سه سبک تفکر (سلسله مراتبی، آنارشیک و بیرونی) پیش بینی کننده خوبی برای باورهای خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان هستند و هم چنین در ارتباط با مولفه های ادراک از مولفه های برنامه درسی نتایج نشان داد که هر چهار مولفه ادراک از مولفه های برنامه درسی (ادراک از هدف، ادراک از محتوا، ادراک از روش و ادراک از ارزشیابی) قادر به پیش بینی باورهای خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان هستند. این پژوهش پیامدهای آموزشی و پرورشی بسیاری برای مسولان دانشگاه و مشاوران تربیتی دارد تا به جهت اهمیت آگاهی بخشی به دانشجویان در خصوص سبک های تفکر، ادراک از مولفه های برنامه درسی و باورهای خودکارآمدی تحصیلی فعالیت های متناسبی را طراحی و اجرا نمایند..

    کلیدواژگان: سبک های تفکر، ادراک از مولفه های برنامه درسی، باورهای خودکارآمدی تحصیلی
  • مسعود ربانی صفحات 134-140

    پژوهش حاضر با هدف نگاهی نو به جایگاه فقهی و حقوقی اطاعت بانو از شوهر در اسلام انجام شد. موضوع اطاعت بانو از شوهر در اختلافات بین زوجین سهم قابل توجهی را به خوداختصاص داده است. آنچه از رای فقها به دست می آید این است که ریاست شوهربر بانو امری الزامی است اما در مقابل مرد نیز به رعایت مواردی ملزم گردیده است. بهانه گیری و ابراز ناراضایتی در خانواده ها از یکدیگر اگرچه غالبا به خاطر حیا، از موضوعات دیگر به این موضوع نسبت داده می شود اما در عرف و افکار عمومی رابطه تنگاتنگی با موضوع اطاعت بانو از شوهر دارد. شناخت حدود ریاست زوج و حدود اطاعت زوجه می تواند راهگشای مناسبی در رفع بسیاری از این اختلافات باشد. زیرا عده ای گمان می کنند معنای اطاعت بانو از شوهر این است که زن باید تابع محض دستورات همسر باشد در حالی که با بررسی در این زمینه معلوم می شود نظر قانونگذار این است که مدیریت باید براساس مشارکت و با تکیه بر مهر و عطوفت صورت پذیرد

    کلیدواژگان: اطاعت، استقلال، تمکین، ریاست، زوجین، قوامیت
  • هانیه صالحی خنار، سید احمد میریان آکندی صفحات 141-147

    مفسران از گذشته تا به اکنون به دانش قرایت و تفسیر قرآن توجه داشته اند. اختلاف قرایت یک واقعیت تاریخی است که دلیلی بر رد آن نیست. مفسر قرآن کریم برای اینکه به تفسیر درستی برسد باید بر علم قرایت تسلط داشته باشد. مقاله حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی، به بررسی تاثیر اختلاف قرایات بر تفسیر قران کریم در آیات اعتقادی پرداخته و به این نتیجه رسیده است که برخی اختلاف قرایات تاثیر آنچنانی در تفسیر ندارند و بیشتر مربوط به لهجه های مختلف عربی هستند اما برخی دیگر تاثیر به سزایی در تفسیر دارند و با تغییر قرایت، معنا و مفهوم و در نتیجه تفسیر آیه تغییر می کند. گونه های متفاوت از قرایت یک واژه قرآنی، منجر به برداشت های تفسیری متفاوت می شود.

    کلیدواژگان: قرائت، اختلاف، تفسیر آیات، قرآن
  • آمنه مظلوم زاده* صفحات 148-166

    مصلحت به همان مفهوم عام خود یعنی خیر و سودمندی، انگیزه اصلی فعالیت انسان در تمام زمینه های زندگی است. هر چیزی که انسان در فکر یا عمل به دنبال آن است در واقع ناشی از یک غرض باطنی است که همان مصلحت است. این انگیزه هیچوقت در هدف فردی متوقف نمی ماند، و دراهداف بزرگ تر گروهی و اجتماعی هم دنبال می شود. هرکسی در زندگی در جستجوی مصلحت تلاش می کند، خواه فردی باشد یا جمعی، مادی باشد یا اخلاقی، دنیوی یا اخروی. با این حال، مکاتب فکری به مصلحت به گونه ای نگاه کرده اند که با مصلحتی که در تشریع الهی تعریف شده منافات دارد. مصلحت از منظر عقلی محدود به حدود زمان و مکان و نیز به حدود ذهن و تمایلات انسان است، درحالی که مصلحتی که درقوانین دینی تعریف شده است مفهومی متفاوت و همچنین دامنه متفاوتی دارد. در این پژوهش مختصر سعی می کنیم شباهت ها و تفاوت های تلقی فقهی از مصلحت را با تلقی «روسکو پاند» یکی از پیشگامان اندیشه حقوق اجتماعی در ایالات متحده آمریکا بررسی کنیم. این مقایسه را در سه بخش؛ مصلحت درفقه اسلامی، مصلحت از نگاه روسکو پاند و مقایسه نظریه مصلحت در فقه اسلامی و تلقی روسکو پاند ارایه می گردد.

    کلیدواژگان: مصلحت، فقه اسلامی، شریعت، روسکو پاند، پراگماتیسم
  • حسن ایمانی تیله نویی، علیرضا نصیری خلیلی صفحات 167-178

    در متون فقهی و حقوقی غالبا مبنا ، شرایط اعمال و مدت خیار شرط مورد بررسی قرار گرفته است لکن موضوعی که کمتر بدان پرداخته شده، گستره اعمال خیار مذکور می باشد که این پرسش ها را پدید می آورد که خیار شرط تنها در عقود قابل تحقق است یا در ایقاعات هم چنین شرطی راه دارد؟ در میان عقود باید آن را محدود به عقود لازم دانست یا در عقود جایز نیز شرط نمودن چنین خیاری بلامانع است؟ در این پژوهش برخلاف نظر مشهور فقها و نظر پذیرفته شده در حقوق ایران، با تحلیل مبنای خیار شرط اثبات می گردد که اصل بر این است که خیار شرط در تمامی عقود امکان پذیر است مگر این که مغایر با مقتضای آن باشد و این خیار منحصر به عقود لازم نبوده بلکه در ایقاعات هم به دلیل این که ایقاع اصولا نسبت به هر دو طرف موثر می باشد، می توان خیار شرط نمود. هم چنین علی رغم این که عقد جایز در هر زمان قابل فسخ است اما فسخ به استناد خیار شرط به علت مزیت و آثاری که دارد، جریان خیار شرط در عقود جایز را توجیه می کند

    کلیدواژگان: حق فسخ، خیار شرط، عقود، ایقاعات، اصل لزوم
  • مهدی مقیمیان تبار بیشه، عباس عرب خزائلی، مهدی فلاح صفحات 179-188

    خیارات مهم ترین مباحث حقوق قرارداد ها در فقه امامیه و حقوق ایران میباشد آن چنان که فقها و حقوق دانان هرکدام، قسمتی از کتب حقوق قرارداد ها را به آن اختصاص داده اند. از ابواب مطرح در این موضوع، قلمرو خیارات است که مشهور علما آن را به «عقود لازم» اختصاص داده اند. این بدان معناست که اعمال حقوقی فاقد دو وصف عقد و لزوم، عاری از وجود خیار هستند و نمی توانند مجرای خیار باشند. اگرچه قایلین به این عقیده، دلایلی را برای توجیه نظر خود ارایه داده اند و ظاهرا هم منطقی به نظر می رسند اما نگاهی دقیق به دلایل ارایه شده، ایرادات وارد به آن ، مبانی خیارات، قواعد حاکم بر حقوق قراردادها و اصول مسلم تفسیر، نظر مخالف قول مشهور را تقویت می کند.

    کلیدواژگان: خیار، ایقاع، فسخ ایقاع، فسخ به خیار، فسخ خیاری ایقاعات
  • مریم کولائیان صفحات 189-205

    امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، رسانه ها نیز گسترش یافته و از کیفیت بالایی برخوردار شده اند که به تناسب آن نظام تعلیم و تربیت نیز بیش از هر زمان دیگری نیاز به تغییرات اساسی و بنیادین دارد. لذا با توجه به تغییر نوع نگرش مخاطبین امر تعلیم و تربیت، خواسته ها و انگیزه های ایشان برای دستیابی به اهداف و آمال، این تغییرات ناگریز با گذشت زمان خودنمایی خواهند کرد. از طرف دیگر با وجود اندیشه ها و جمجمه های فرهنگی مختلف که از سوی رسانه های غالب جهان بی محابا به حیطه ی آموزش و تربیت هجوم می آورد به نظر می رسد، باید از همین رسانه ها در جهت تحکیم بنیان های تعلیم و تربیت استفاده کرد تا مهارت های پذیرش حقایق و اتخاذ تصمیمات اجتماعی و خانوادگی معقول و بهنگام را در تفکر و فضای حقیقی جامعه نهادینه ساخت تا با ار تقاء سطح فکری و فرهنگی خانواده ها، معضلات و مشکلات ناشی از تاثیرات سوء رسانه ها به حداقل رساند و رفتارها و هنجارهای مثبت بالقوه به فعالیت نزدیک شود و بی شک این امر تنها پوشش کافی اطلاعات و دوری از یک جانبه نگری و تعمیق روش های نوین سالم و کاربردی، استفاده از رسانه ها در امر تعلیم و تریبت میسر خواهد بود. این پژوهش به روش توصیفی و کتابخانه ای به سامان رسیده که به بیان نقش رسانه های ارتباط جمعی مختلف در نظام تعلیم و تربیت پرداخته است. نتایج نشان داد که تمام سعی و تلاش رسانه های جمعی، رسیدن به اهداف و مقاصدی است که در عین حال هر کدام به نحوی دارای رنگ و صبغه تربیتی هستند، زیرا این رسانه ها در اموری نظیر رشد شخصیت افراد در ابعاد مختلف، ایجاد ارتباط بین افراد جامعه، کمک به افراد جامعه،کمک به افراد در فرآیند سازگاری با جهان متغیر پیرامون و... دخالت دارند و از جمله نقش های رسانه های ارتباط جمعی می توان به نقش تفریحی، خبری، همگن سازی، آگاه سازی و احساس تعلق اجتماعی اشاره نمود.

    کلیدواژگان: رسانه ها، رسانه های ارتباط جمعی، نظام تعلیم و تربیت، رسانه های آموزشی
  • غزل جوکار، محمدامین هجرتی، سمیه رحمانی سوخت آبندانی صفحات 206-221

    وقوع رسوایی هایی مالی متعدد در سال های اخیر، قانون گزاران و نهادهای نظارتی را ترغیب به تقویت راهبری شرکتی از جمله ایجاد کمیته حسابرسی نموده است. کمیته حسابرسی یکی از سازوکارهای راهبری شرکتی است که شواهد اندکی در رابطه با نقش و ویژگی های آن در ارزیابی عملکرد واحدهای تجاری وجود دارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین ویژگی های کمیته حسابرسی و معیارهای عملکردی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. برای دستیابی به این هدف ، از بازه زمانی سال های 1391 تا 1401 استفاده شده است و نمونه نهایی متشکل از 130 شرکت بوده که پس از اعمال محدودیت های مورد نظر در این تحقیق انتخاب شده اند و به روش مقطعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. این پژوهش از نظر هدف ماهیت و نوع داده ها به ترتیب کاربردی، توصیفی و مبتنی بر تحلیل رگرسیون و مقطعی است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای Excel و Eviews7استفاده شده است. در این پژوهش عملکرد شرکت ها با استفاده از معیارهای کیو توبین و بازده دارایی ها اندازه گیری شده است. نتایج آزمون فرضیه ها حاکی از آن است که بین تخصص مالی اعضای کمیته حسابرسی با معیارهای عملکردی شرکت ها ، Q توبین و بازده دارایی ها ارتباط مثبت و معنا داری وجود دارد اما این ارتباط با نرخ بازده حقوق صاحبان سهام شرکت منفی است. درعین حال بین استقلال کمیته حسابرسی با معیارهای Q توبین و قدرت و اختیار اعضای کمیته حسابرسی با معیارهای Q توبین و بازده دارایی ها و نرخ بازده حقوق شرکت ها ارتباط مثبت و معنا داری وجود دارد

    کلیدواژگان: کمیته حسابرسی، تخصص حسابداری، استقلال کمیته حسابرسی، قدرت و اختیار، معیارهای عملکردی، بورس
  • زهرا یوسفی صفحات 222-229

    در این تحقیق به بررسی ساختار نظام اقتصادی، زمین داری، تجارت و صنعت در عصر قاجار پرداخته ایم. روش تحقیق روش تاریخی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است، ابتدا با جستجو در پایگاه ها و سایت های اینترنتی و بانک های اطلاعاتی و استنادی مانند پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران ، SID ، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی ، تبیان ، مگ ایران و با استفاده از کلمات کلیدی تحقیق حاضر که شامل : عوامل اجتماعی، عوامل فرهنگی و اقتصادی، صنعت ایران، صنعت اروپا، دوره قاجاریه می باشد در بین منابع مختلف با توجه به موضوع انتخابی و تحقیقات انجام شده است. ابزار گردآوری اطلاعات از طریق فیش برداری از منابع بود. بدین صورت که بعد از ماخذشناسی و گردآوری منابع مطالب موردنیاز استخراج و در فیش ثبت شد. روش تجزیه و تحلیل و بررسی اطلاعات نیز به صورت تاریخی– تحلیلی می باشد. صنعتی شدن یکی از اصلی ترین عوامل در ساخت اقتصاد جهان است و ارتباط مستقیمی با مساله توسعه یافتگی داشته است و رهایی از وابستگی و عقب ماندگی را به دنبال دارد. صنعتی شدن روندی پویا و بلندمدت است. انقلاب صنعتی در گوشه ای دیگر از دنیا اتفاق افتاده است و کشورهایی مانند کشور ما راهی جز دنباله روی و پیروی از تغییرات این انقلاب را نداشتند و همین امر موجب پیدایش دوره های متعدد سیاسی در ایران گردید. عصر قاجار، دوره تعامل گسترده ایران با دنیای غرب بود که موجب آشنایی ایرانیان با علوم نوین و تاسیس کارخانه های جدید و از سوی دیگر دوران بسط سلطه بیگانگان بر کشور بوده است. اگر چه در تبیین موانع توسعه ایران در عصر قاجار، تحقیقات متعددی انجام شده، اما صنعتی شدن به عنوان محور توسعه، کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی ساختار نظام اقتصادی، زمین داری، تجارت و صنعت کشور ایران در عصر قاجار می باشد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است عملکرد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کنشگران داخلی اعم از حکومت ها و سلسله های متعدد به عنوان عوامل داخلی و همچنین عملکرد بازیگران صحنه جهانی در خارج از ایران به عنوان عوامل خارجی، وجود حکومت استبدادی؛ جدال داخلی و نبود امنیت جهت سرمایه گذاری؛ نبود شایسته سالاری و حذف نخبگان از صحنه سیاسی کشور؛ نداشتن آگاهی و شعور سیاسی مردم و حاکمان ، از جمله موانع سیاسی اصلی در راه قدم گذاشتن ایران در مسیر صنعتی شدن در زمان قاجار بوده است

    کلیدواژگان: عوامل اجتماعی، عوامل فرهنگی و اقتصادی، صنعت ایران، صنعت اروپا، دوره قاجاریه
  • محمدحسن شکی، هاجر مهدی نژاد درزی صفحات 230-238

    هدف پژوهش حاضر شناسایی میزان آسیب های رهبری استثمارگر بر انگیزش کارکنان (مطالعه موردی: دانشگاه علوم پزشکی بابل) بود. این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بابل به تعداد 1041 نفر می باشد. از تعداد کل 1041 نفر، تعداد 285 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفته اند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه 15 سوالی آسیب رهبری استثمارگر اشمیت (2005) ، پرسشنامه 15 سوالی انگیزش شغلی هاکمن و اولدهام (1980) ،است. هر دو پرسشنامه از روایی و پایایی بالایی برخوردار و پایایی پرسشنامه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 0.93و 0.0.88 بدست آمد. به منظور توصیف یافته‏ها، از جداول فراوانی و همچنین نمودارهای میله ای استفاده می گردد. ضمن این که به منظور توصیف بهتر داده‏ها از شاخص‏های مرکزی نظیر میانگین و مد و همچنین شاخص‏های پراکندگی نظیر انحراف معیار بهره گرفته خواهد شد. به منظور بررسی سوالات تحقیق در جهت رسیدن به پاسخ اهداف تحقیق، از مدل معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS21 استفاده شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که رابطه بین بررسی آسیب شناسی رهبری استثمارگر بر انگیزش کارکنان دانشگاه علوم پزشکی بابل تاثیرگذار است.

    کلیدواژگان: رهبری استثماگر، انگیزش آسیب شناسی