فهرست مطالب
نامه الهیات
سال شانزدهم شماره 64 (پاییز 1402)
- تاریخ انتشار: 1402/12/05
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 1-16
در جهان امروزی، ارضای کاذب معنویت خواهی بشر به وسیله ی عرفانهای دروغین رو به گسترش است. پژوهش حاضر با هدف بررسی فقهی عرفان های کاذب از دیدگاه فقه امامیه انجام شده است. در این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شد، ضمن معرفی عرفان های نوظهور، به بررسی فقهی و روش های مقابله با این جریان های انحرافی پرداخته شد. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که عرفان کاذب راه و روش یا مکتبی است که با استفاده از روش های عرفانی در مسیری غیر از رسیدن به کمال حقیقی حرکت می کند. عرفان های نوظهور کاذب با اعتقاد به مظاهرکفر و الحادی همچون حلول وتناسخ و تفویض و اباحی گری وانکار برخی اصول و فروع دین مقدس اسلام به ستیزه با دین مقدس اسلام برخاسته اند. عرفان کاذب، بر خلاف عرفان واقعی با روش های غلط ، انسان را به جای رساندن به حقیقت عالم و خدای هستی، به امور دنیوی و خیالی سرگرم می کند. بر اساس نظر مشهور فقهای مشهور امامیه ، جواز شرعی برای فعالیت عرفان های کاذب وجود ندارد. همچنین مبانی مبارزه با عرفان های کاذب، ارتداد، بدعت در قرآن کریم و از سیره نبی اعظم (ص) و ایمه معصومین (ع) الهام می گیرد.
کلیدواژگان: فقه امامیه، بدعت، ارتداد، عرفان حقیقی، عرفان نوظهور -
صفحات 17-33
راهکارهای دستیابی به حکمت اصیل همواره مورد توجه علما و عرفا ادیان مختلف بوده است چرا که انسان تمایل به حکیم شدن و کامل شدن در همه ابعاد دارد حکمت ، علم بدون خطا و محکم با منبع الهی بی شک بسیار جذاب و دستیابی به آن وسوسه انگیز است تحقیق حاضر بر آن است تا این راهکارها را استخراج و به بشر امروزی راه صحیح رسیدن به حکمت را با تاکید بر دیدگاه های امام خمینی (ره) در این باب یادآوری کند. در این تحقیق با روش کتابخانه ای و بررسی منابع معتبر به بررسی این مهم پرداخته است. از دیدگاه امام خمینی (ره) برای دستیابی به حکمت و حکیم شدن ابتدا باید به تزکیه نفس پرداخت که حضرت امام (ره) شیوه آن را به صورت کامل بیان کرده اند سپس باید با راهکارهایی زمینه ظهور حکمت و حکیم شدن را در خود فراهم ساخت بی شک علم حضوری و حکمت اصیل بدون عنایت حق میسر نمی شود اما تلاش انسان و شناخت راهکار دقیق رسیدن به سرچشمه حکمت و به کارگیری آن در رفتار و عمل وی موثر و سرانجام وی را به مقصد خواهد رساند.
کلیدواژگان: حکمت، عرفان، امام خمینی، حکیم، دستیابی به حکمت -
صفحات 34-51
تربیت جنسی یکی از محورها و دغدغه های پژوهشی در علوم اخلاقی، تربیتی و اجتماعی است که جهت گیری ها و تحلیل های گوناگونی پیرامون آن مطرح شده و حتی شیوه های تربیتی متفاوتی ارایه گردیده است. با توجه به اهمیت نوع شیوه های تربیت جنسی که خود آنها فی نفسه، نگرش ساز هستند، این پژوهش به کشف و تبیین شیوه های جنسی از منظر قرآن و احادیث می پردازد؛ روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای بوده و با روش تحلیل گزاره های قرآنی و حدیثی به استخراج شیوه ها و تبیین آنها اهتمام شده است. شیوه های مستخرج از قرآن و احادیث بر سه محور بینش، گرایش و کنش انسانی ارایه گردیده که سه محور مذکور، اساس نگرش انسانی را شکل می دهند. شیوه های روشنگری، طراحی اهداف والاتر، الگودهی، تاکید بر حیا، و توجه دادن به پیامدهای شهوترانی، پنج شیوه ناظر بر بینش انسانی هستند. پنج شیوه امیدآفرینی، عزت بخشی، ایجاد ترس، کنترل نگاه، و درگیر کردن انسان با سایر احساسات وی ناظر به گرایش های آدمی اند. هم چنین شیوه های پرهیز عملی از محرک های جنسی، دعوت عملی به تقوا و عفت، تنبیه، توبه، دعا و تشویق به ازدواج، شیوه های ناظر بر رفتار انسان هستند که در مجموع 16 شیوه به دست آمده است.
کلیدواژگان: ازدواج، نگرش، الگو، تربیت جنسی، قرآن و حدیث -
صفحات 52-71
یکی از مشخصه هایی که در شناخت هویت امام زمان (عج) نقش دارد، اسم ایشان است. پیامبر اکرم هنگام بشارت بر ظهور منجی، اسم آن حضرت را نیز بیان کرده اند و در روایاتی از معصومین: نیز به آن اشاره شده است. در کتاب نجم ثاقب فی احوال امام غایب بالغ بر 182 نام و لقب و کنیه برای امام زمان (عج) ذکر شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که با توجه به مستندات ارایه شده در کتاب نجم ثاقب، در مورد نام و کنیه های منقول در این کتاب، تنها نام و کنیه ی مشهور آن حضرت، از جهت صدور دارای اعتبار است و در مورد القاب منقول در این کتاب که بالغ بر 171 مورد می باشد، از آنجا که در اکثر موارد مشتمل بر معانی مدح هستند، انتساب آن ها به امام زمان (عج) مادامی که دلیل متقن بر جعلشان اقامه نشود و مشتمل بر معانی شرک و اغراق آمیز نباشند، با وجود ضعف سند، جایز می باشد.
کلیدواژگان: اسامی امام زمان (عج)، القاب امام زمان (عج)، کنیه های امام زمان (عج)، نجم ثاقب فی احوال امام غایب -
صفحات 73-92
مساله شر اگرچه به عنوان یک مساله بنیادی در تقابل خداباوران و خداناباوران مطرح است اما رویکردهای متفاوتی در بین خداباوران نسبت به آن وجود دارد که می توان این تفاوت رویکردها را متاثر از ساختار اندیشه و جهانبینی های متفاوتی که در این خصوص وجود دارد دانست؛ آنچه مسلم است بن مایه رویکرد مفسران نقلی است و این مهم به واسطه جایگاه تفسیری آنان اجتناب ناپذیر است. اگرچه همان گونه که در بیان آرای آنان مشاهده میشود، رویکردهای فلسفی نیز به اندیشه آنان راه یافته وآنان تحت تاثیر فلسفه نوافلاطونی و اسلامی قرارگرفته اند اما مساله این است که معرفت شناختی نواندیشان دینی مسیحی مانند (جان هاسپرس، دیوید پیلین، دیویس براین، مایکل پترسون، جان هیک و...) و نواندیشان دینی مسلمان مانند (سروش، کدیور، شبستری، ملکیان) و مفسران شیعی مانند (شیخ طبرسی، فیض کاشانی، لاهیجی، شبر، طوسی، علامه طباطبایی، مکارم شیرازی، جوادی آملی و) به مساله شر یکسان نبوده و تفاوت ها و تناقضاتی دارند. نگاه نواندیشان دینی و مفسران شیعی به مساله شر به طور کامل تطبیق نداشته لذا در این پژوهش هدف شناخت موضع قرآن کریم باتوجه به آرای برخی مفسران در حل مسیله شر و مقایسه آن با آراء برخی نواندیشان دینی است. چراکه نواندیشان دینی (مسیحی)شر را یا در مقابل باقدرت و توانایی خداوند فرض کرده اند یا کوشیده اند با ارایه راه حل هایی به آن صورتی مادی بدهند؛ اما مفسران قرآن به استناد آیات الهی و روایات اسلامی، معتقدند شرور هم در مقام ذات و هم در مقام هدف و غایت، منسوب به خدا هستند و لازمه ی خیرهای برتر، وگاه خروجی اختیار انسان و مکافات عمل و یا معلول جهل آدمیان است. درنتیجه دیدگاه نواندیشان دینی در مسیله شر با آموزه های قرآنی مطابقت ندارد. روش پژوهش روش تطبیقی و کتابخانه ای (با رویکرد مقایسه ای) است.
کلیدواژگان: قرآن، مفسران، نواندیشان، شر -
صفحات 93-111زمینه و هدف
خودکشی یا انتحار پایان دادن آگاهانه زندگی به دست خود می باشد. دراین عمل برخلاف قتل که آن هم از اعمال سالب حیات به شمار می رود ، جانی و مجنی علیه آن شخص واحدی است .سلب حیات از خود، در بیشتر مکاتب اخلاقی و حقوقی و همچنین ادیان الهی ، امری ناپسند به شمار رفته و اقدام به خودکشی را جرم و گناه دانسته و برای آن عذابی سخت در روز قیامت وعده داده شده است. بررسی فقهی دیدگاه های مختلف در صورت های عمدی یا خطایی بودن آن از منظر فقهای فریقین مد نظر این پژوهش می باشد.
روشاین پژوهش به روش توصیفی _ تحلیلی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای با ابزار فیش برداری از آثار مکتوب صاحب نظران و جمع آوری و پردازش اطلاعات حاصله تدوین شده است. یافته ها ونتایج تحقیق حاکی از آن است که فقهای شیعه و اهل سنت خودکشی را از گناهان کبیره محسوب نموده و خودکشی کننده (منتحر) را فاسق دانسته اند. و برای حرمت آن در فقه فریقین به آیات و روایات ، اجماع فقیهان ، عقل و سیره عقلاء استناد شده است . البته خودکشی به سبب اضطرار یا وجود مصلحتی مهمتر مانند حفظ جان دیگران جایز دانسته شده، اگرچه در مواردی مانند آسان مرگی (اتانازی) اغلب فقهای معاصر به جایز نبودن همه راه های آن حکم داده اند . هرچند برخی از حقوقدان ها رضایت فرد به جنایت برخویش را مانع ثبوت قصاص یا موجب سقوط آن شمرده و با توجه به عمدی بودن جنایت ، ثبوت دیه را هم منتفی دانسته اند و فقه شعیه نیز تا حدودی با این نظر هماهنگ است و می گوید هر گاه کسی عمدا مرتکب قتل خود شود ، دیه و کفاره به وی تعلق نمیگیرد لکن از نظر فقه شافعی کفاره تعلق گرفته و از ترکه ی خودکشی کننده پرداخت می شود.
-
Pages 1-16
In today's world, the false satisfaction of human spirituality through false mysticism is expanding. The current research was conducted with the aim of jurisprudential investigation of false mysticism from the perspective of Imami jurisprudence. In this research, which was carried out with a descriptive-analytical method, along with the introduction of emerging mysticisms, jurisprudence and methods of dealing with these deviant currents were discussed. The findings of the research indicated that false mysticism is a way and method or a school that moves in a direction other than reaching true perfection by using mystical methods. Emerging false mysticisms with belief in manifestations of disbelief and atheism, such as dissolution, reincarnation, assignment, immorality, and some of the principles and branches of the holy religion of Islam, have arisen in conflict with the holy religion of Islam. False mysticism, unlike true mysticism with wrong methods, entertains people with worldly and imaginary affairs instead of reaching the truth of the world and God of existence. According to the famous opinion of the famous Imami jurists, there is no Shariah permission for the activity of false mystics. Also, the basics of fighting against false mysticism, "apostasy", and "heresy" are found in the Holy Qur'an and inspired by the life of the Great Prophet (pbuh) and the Imams (pbuh).
Keywords: Imami jurisprudence, apostasy, heresy, false mysticism, true mysticism -
Pages 17-33
The ways to achieve original wisdom have always been the focus of scholars and mystics of different religions, because man has a desire to become wise and perfect in all dimensions. Wisdom, unerring and solid knowledge with a divine source is undoubtedly very attractive and it is tempting to achieve it. Realization decided to extract these solutions and remind the modern mankind of the right way to reach wisdom by emphasizing the views of Imam Khomeini (RA) in this regard. In this research, he investigated this issue with the library method and the review of reliable sources. From Imam Khomeini's point of view, in order to achieve wisdom and wisdom, one must first cultivate the soul, which Imam Khomeini (RA) has described in full, then one must prepare the ground for the emergence of wisdom and wisdom in one's self with strategies. Undoubtedly, real knowledge and original wisdom are not possible without the care of the truth, but human effort and knowing the exact solution to reach the source of wisdom and applying it in his behavior and action will be effective and will eventually bring him to his destination.
Keywords: mysticism, wisdom, Imam Khomeini, hakim, Attaining Wisdom -
Pages 34-51
Sexual education is one of the axes and concerns of research in moral, educational and social sciences, in which various orientations and analyzes have been proposed and even different educational methods have been presented. Considering the importance of sexual education methods, which in themselves are attitude makers, this research explores and explains sexual methods from the perspective of the Qur'an and hadiths; The method of collecting information is a library, and with the method of analyzing Quranic and hadith propositions, efforts have been made to extract methods and explain them. The methods extracted from the Quran and hadiths are presented on three axes of vision, tendency and human action, which form the basis of human attitude. Enlightenment methods, designing higher goals, setting an example, emphasizing modesty, and paying attention to the consequences of lust are the five methods of observing human insight. The five methods of creating hope, giving dignity, creating fear, controlling the gaze, and involving a person with his other feelings are related to human tendencies. Also, the methods of practical abstinence from sexual stimuli, the practical call to piety and chastity, punishment, repentance, prayer and encouragement for marriage are the methods of observing human behavior, which have been obtained in total of 16 methods.
Keywords: Attitude, marriage, Sexual education, Quran, Hadith, Role Model -
Pages 52-71
One of the characteristics that plays a role in recognizing the identity of Imam Zaman is his name. The Holy Prophet 9 mentioned the name of that Prophet when announcing the coming of the savior, and it is also mentioned in the hadiths of the infallible ones. As many as 182 names, nicknames and nicknames for Imam Zaman are mentioned in the book "Najm Saqib Fi Ahwaal Imam Ghabib".The findings of the research show that according to the documents presented in the book of Najm Saqib, about the names and nicknames mentioned in this book, only the famous name and nickname of the Prophet are valid for issuance. Regarding the titles mentioned in this book, which are more than 171, since in most of the cases they contain praise meanings, they should be attributed to Imam Zaman as long as there is no convincing proof of their falsification and they contain meanings. They are not polytheistic and exaggerated, it is permissible despite the weakness of the document.
Keywords: Names of Imam Zaman, nicknames of Imam Zaman, Najm Saqib in the condition of the absent Imam
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.