فهرست مطالب

مجله پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی
سال شانزدهم شماره 4 (پیاپی 64، زمستان 1403)

  • تاریخ انتشار: 1403/03/29
  • تعداد عناوین: 6
|
  • محسن موسایی*، اکبر زکی نژاد صفحات 1-20

    هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر استفاده از ابزارهای ترویج دیجیتال توسط بود. تحقیق به لحاظ تقسیم بندی بر مبنای هدف جز تحقیقات توسعه ای؛ به لحاظ تقسیم بندی بر اساس نحوه گردآوری داده ها در دسته تحقیقات توصیفی- پیمایشی؛ و به لحاظ نوع داده ها از جمله تحقیقات آمیخته کیفی و کمی می باشد. جامعه آماری پژوهش را اساتید، صاحب نظران و متخصصان کشاورزی و کشاورزان پیشرو که دارای تجربه کافی در زمینه کشاورزی دیجیتال هستند، تشکیل می دهد. روش تحلیل در بخش کیفی روش دلفی و در بخش کمی تحلیل سلسله مراتبی(AHP) برای رتبه بندی عوامل شناخته شده می باشد. نتایج در بخش کیفی منجر به شناسایی 6 عامل اصلی (عوامل اقتصادی، عوامل فردی، عوامل آموزشی- ترویجی، سیاست گذاری، عوامل فنی و عامل انگیزشی) گردید. نتایج رتبه بندی نشان داد که عوامل فردی با وزن (0.267) در رتبه اول، عوامل آموزشی- ترویجی با وزن(0.256) در رتبه دوم، عوامل فنی و تکنولوژیکی با وزن (0.187) در رتبه سوم، عامل انگیزشی با وزن (0.131) در رتبه چهارم، سیاست گذاری وزن (0.093) در رتبه پنجم و عوامل اقتصادی با وزن (0.065) در رتبه ششم قرار دارد.

    کلیدواژگان: ابزارهای ترویج دیجیتال، کشاورزی دیجیتال، روش دلفی، تحلیل سلسله مراتبی
  • مهرداد نیک نامی صفحات 21-43

    هدف تحقیق حاضر تعیین معیارها، زیر معیارها و اولویت های ارزش ویژه برند رشته ترویج و آموزش کشاورزی در دانشگاه آزاد اسلامی بود. به منظور اولویت بندی و وزن دهی گزیدارهای ارزش ویژه برند رشته ترویج و آموزش کشاورزی از رویکرد فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و فرآیند تحلیل شبکه (ANP) استفاده گردید. با توجه به اینکه ارزش ویژه برند مبتنی بر مشتری مد نظر بود 28 دانشجو دکتری رشته ترویج و آموزش کشاورزی از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی ایران که از دانش و ادراک بالاتری برخوردار بودند بعنوان جامعه آماری از طریق نمونه گیری غیراحتمالی (هدفمند) انتخاب شدند. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه بر اساس طیف ساعتی 9-1 بود. به منظور مقایسه نتایج تحلیل سلسله مراتبی با تحلیل شبکه ای برای ارزش ویژه برند رشته ترویج و آموزش کشاورزی در دانشگاه آزاد اسلامی از خروجی اولویتهای زیرمعیارها بر اساس وزن حاصل از نرم افزارهای Expert choice و Super decision استفاده گردید.

    کلیدواژگان: ترویج و آموزش کشاورزی، تحلیل سلسله مراتبی، تحلیل شبکه ای، ارزش ویژه برند، آموزش عالی
  • یوسف آزادی، جعفر یعقوبی*، حیدر قلی زاده، سعید غلامرضایی، فاطمه رحیمی فیض آباد صفحات 45-63

    بخش کشاورزی یکی از بخش های به شدت آسیب پذیر نسبت به کم آبی می باشد و ضرورت سازگاری کشاورزان با شرایط کم آبی بر کسی پوشیده نیست.مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر ارزش های نوع دوستانه و خودخواهانه بر نگرش و قصد سازگاری کشاورزان استان کرمانشاه با کمبود آب انجام شد. به منظور انتخاب کشاورزان از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد (380=n). داده ها از طریق پرسشنامه ای محقق ساخت از کشاورزان گندم کار استان کرمانشاه جمع آوری شد. پایایی و روایی پرسشنامه مورد آزمون و تائید قرار گرفت. مدل مفهومی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی (PLS-SEM) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که متغیر ارزش های نوع دوستانه بر متغیرهای نگرش و قصد سازگاری تاثیر مثبت و معنی داری داشتند و متغیر ارزش های خودخواهانه بر متغیرهای نگرش و قصد سازگاری تاثیر منفی و معنی داری داشتند. همچنین متغیر نگرش نسبت به سازگاری با کمبود آب بر قصد سازگاری اثر مثبت و معنی داری داشت. در مطالعه حاضر 39 درصد از واریانس متغیر نگرش و 1/50 درصد از واریانس قصد سازگاری با کمبود آب تبیین شد.

    کلیدواژگان: کمبود آب، ارزش های نوع دوستانه، ارزش های خودخواهانه، کشاورزان، کرمانشاه.
  • مائده فتاحی کتی لته، علی شاهنظری، محمدعلی غلامی سفیدکوهی صفحات 65-81

    شبکه های آبیاری و زهکشی به توازن بین مدیریت منابع آب و توسعه پایدار کشاورزی کمک می کنند و در اقتصاد و اجتماع جامعه تاثیرات ارزشمندی دارند. مشارکت کشاورزان در شبکه های آبیاری و زهکشی باعث افزایش بهره وری آب و ارتقاء پایداری کشاورزی می شود. از این رو مشارکت بهره برداران در طرح های شبکه آبیاری به عنوان رویکرد جدید در مدیریت آب امری ضروری است. در این راستا پژوهشی با هدف بررسی ویژگی های اجتماعی و اقتصادی و تاثیر آن‎ها بر میزان مشارکت و موفقیت شبکه‎های آبیاری و زهکشی با محوریت شبکه سد البرز انجام شد. جامعه آماری مطالعه حاضر شامل 72 نفر از کشاورزانی بود که در تشکل های شبکه آبیاری و زهکشی سد البرز حضور داشتند. نتایج نشان داد، در بعد امنیت اجتماعی، اجرای طرح های شبکه آبیاری موجب کاهش دعوا و ناهنجاری بین اهالی روستا شده است. در بعد سواد اجتماعی کشاورزان، اجرای طرح های شبکه آبیاری را موجب افزایش آگاهی در زمینه تقویت نهادهای محلی دانسته اند. در بعد مشارکت اجتماعی اجرای طرح های شبکه آبیاری موجب مشارکت روستاییان در سایر امور روستا نشده است. در بعد اقتصادی، کشاورزان اجرای طرح های شبکه را عامل ترقی خود می دانند. در کل اجرای طرح های شبکه به لحاظ اقتصادی منجر به افزایش قیمت زمین-های کشاورزی و رشد و احیای زمین های کشاورزی شده است.

    کلیدواژگان: مشارکت، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، تحلیل مولفه اصلی
  • بررسی عوامل موثر بر پذیرش بیمه محصولات کشاورزی بین شالیکاران شهرستان رضوانشهر
    معصومه ارفعی، سروه احمدی، آزیتا زند، سحر دهیوری صفحات 83-98

    هدف این تحقیق بررسی عوامل موثر بر پذیرش بیمه محصولات کشاورزی توسط شالیکاران شهرستان رضوانشهر است. این پژوهش کاربردی و پیمایشی است. جامعه آماری را شالیکاران بیمه گذار شهرستان رضوانشهر استان گیلان (1666 نفر) باحجم نمونه برآورد شده طبق جدول بارتلت و همکاران 183 نفرو بطور خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. گردآوری داده ها با پرسشنامه محقق ساخته شامل ویژگیهای فردی و زراعی و 79 سوال عوامل موثر بر پذیرش بیمه توسط کشاورزان بود انجام شد. روایی محتوایی سوالات با نظر کارشناسان تایید شد. ضریب آلفای کرونباخ متغیرهای رضایتمندی 863/0، عدم پذیرش 856/0 و پیشنهاد برای بهبود پذیرش بیمه 702/0 بود که بالاتر از 7/0 بوده که بیانگر هماهنگی درونی گویه ها و تایید پایایی است. آنالیزداده ها بامدل رگرسیونی و ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون تحت نرم افزار spss انجام شد. بر اساس نتایج مدل رگرسیونی لاجیت بر اساس آماره پیش بینی صحیح (4/84 %) با توجه به متغیرهای توضیحی (سن کشاورز، تحصیلات، سطح زیر کشت، سابقه زراعت، درآمد، فاصله تا شرکت کارگذاری)، مدل پیشنهادی درصد بالائی از مقادیر متغیر وابسته را پیش بینی نموده و همبستگی بین ویژگیهای فردی و زراعی شالیکاران با میزان رضایت از بیمه محصولات کشاورزی نشان دادکه محل سکونت، فاصله تا شرکت بیمه گزار، میزان زمین زراعی، درآمد حاصل از کشاورزی، سابقه بیمه گزاری، شرکت در کلاسهای بیمه، استفاده از تسهیلات بانکی، روش کشت و سطح زیر کشت برنج رابطه مثبت معنی دار و استفاده از نشریات بیمه رابطه منفی معنی دار داشتند.
     

    کلیدواژگان: بیمه محصولات کشاورزی، پذیرش، رضایتمندی، شالیکاران، شهرستان رضوانشهر
  • تحلیل قیاسی وضعیت موجود و مطلوب شاخص ها و زیر شاخص های توسعه کشاورزی ارگانیک استان لرستان
    جهانبخش بیرانوند، احمدرضا عمانی، آزاده نواله نوری وندی، محمدرضا اردکانی صفحات 99-114

    با توجه به اهمیت موضوع امنیت غذایی و خسارت های جبران ناپذیر ناشی از استفاده بیش ازحد نهاده های شیمیایی کشاورزی بر محیط زیست خلا یک تحلیل قیاسی وضعیت موجود و مطلوب احساس می گردد. این تحقیق از بعد نحوه کنترل متغیرها، غیرآزمایشی و از بعد هدف کاربردی بوده است. تحقیق حاضر از انواع تحقیقات پیمایشی و مقطعی است. در این تحقیق از پارادایم آمیخته متوالی و به صورت اکتشافی و از نظریه داده بنیاد استفاده شده است. به منظور قیاس وضعیت موجود و مطلوب شاخص ها و زیر شاخص های توسعه کشاورز ی ارگانیک از آزمون ویلکاکسون استفاده شد به این مفهوم که روش های کیفی و کمی به شکل ترکیبی و در توالی هم استفاده شده است. نمونه مورد مطالعه این پژوهش در مرحله کیفی شامل 32 نفر از کارشناسان خبره استان لرستان بود که در زمینه کشت محصولات ارگانیک در منطقه مورد پژوهش آگاهی لازم را داشتند و دارای تخصص کشاورزی و حداقل مدرک کارشناسی بودند. در بخش کمی تحقیق با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد نمونه از بین زارعین 384 نفر تعیین شد. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق، این پژوهش از مهر 1399 آغاز و تا مهر 1401 به پایان رسید. بر اساس نتایج حاصل از قیاس کلیه شاخص ها و زیر شاخص های توسعه کشاورزی ارگانیک یعنی اکولوژیکی، سلامت، انصاف، مراقبت، اجتماعی-فرهنگی و تولیدی-اقتصادی و زیر شاخص های هریک از طریق آزمون ویلکاکسون مشخص شد که، با احتمال 99 درصد بین وضعیت موجود و مطلوب کلیه شاخص ها و زیرشاخص ها اختلاف معنی داری وجود دارد.

    کلیدواژگان: کشاورزی ارگانیک، ترویج کشاورزی، کشاورزی پایدار، استان لرستان، روش کدگذاری
|
  • Mohsen Mousaei, Akbar Zakinegad Pages 1-20

    The purpose of this research was to identify and prioritize factors affecting the use of digital promotion tools by farmers. The research in terms of division based on the purpose is considred as a developmental research; In terms of classification based on the method of data collection can be categorized as a descriptive-survey research; And in terms of the type of data, it is a mixed qualitative and quantitative research.The statistical population of the research consists of professors, agricultural experts and leading farmers who have enough experience in the field of digital agriculture. The analysis method in the qualitative part is the Delphi method and in the quantitative part the analytic hierarchy prosses (AHP) is used to rank the known factors. The results in the qualitative part led to the identification of 6 main factors (economic, individual, educational-extensional, policy making, technical and motivational factors). The ranking results showed that individual factors with weight (0.267) in the first place, educational-promotional factors with weight (0.256) in second place, technical and technological factors with weight (0.187) in third place, motivational factor with weight (0.131) In the fourth place, policy making weight (0.093) is in the fifth place and economic factors with weight (0.065) is in the sixth place.

    Keywords: Digital Extension Tools, Digital Agriculture, Delphi Method, Analytic Hierarchy Process (AHP)
  • Mehrdad Niknami Pages 21-43

    This study aimed to determine the criteria, sub-criteria, and priorities of brand equity (BE) in the agricultural extension and education (AEAE) field at Islamic Azad University. Prioritization and weighting of the BE alternatives of the AEAE field were performed by the use of the Analytic Hierarchy Process (AHP) and Analytic Network Process (ANP) approaches. Given the fact that we targeted customer-based brand equity (CBBE), 28 Ph.D. students with higher knowledge and understanding in the field of AEAE were selected from the Islamic Azad University of Iran using purposive sampling. A questionnaire based on the 1-9 Saati scale was considered our main research tool. The outputs of the sub-criteria priorities based on the weights derived from the Expert Choice and Super Decision software were used to compare the results obtained from the AHP and ANP approaches for the BE in the AEAE field. The results of this study can be utilized by managers and marketers of higher education in the field of agriculture and specifically in (AEAE).

    Keywords: Agricultural Extension, Education, Analytic Hierarchy Process, Analytic Network Process, Brand Equity, Higher Education
  • Yousof Azadi, Jafar Yaghoubi, Haydar Gholizadeh, Saeed Gholamrezai, Fatemeh Rahimi-Feyzabad Pages 45-63

    The present study was conducted with the aim of investigating the effect of altruistic and Egoistic values on the attitude and intention of farmers in Kermanshah province to adapt to water shortage. In order to select farmers, a multi-stage cluster sampling method was used (n=380). The data was collected from the wheat farmers of Kermanshah province through a researcher-made questionnaire. The reliability and validity of the questionnaire was tested and confirmed. The conceptual model was analyzed using partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM). The results showed that the variable of altruistic values had a positive and significant effect on the variables of attitude and intention to adapt, and the variable of egoistic values had a negative and significant effect on the variables of attitude and intention to adapt. Also, the attitude variable towards adapting to water scarcity had a positive and significant effect on the intention to adapt. In the present study, 39% of the variance of the attitude variable and 50.1% of the variance of the intention to adapt to water scarcity were explained.

    Keywords: Water Scarcity, Altruistic Values, Egoistic Values, Farmers, Kermanshah
  • Maedeh Fattahi Kati-Lateh, Ali Shahnazari, Mohammadali Gholami Sefidkohi Pages 65-81

    Irrigation and drainage networks contribute to the balance between water resources management and sustainable agricultural development and have valuable effects on the economy and society. Participation of farmers in irrigation and drainage networks increases water productivity and improves agricultural sustainability. Therefore, the participation of users in irrigation network plans is essential as a new approach in water management. In this regard, a research was conducted with the aim of investigating social and economic characteristics and their impact on the participation and success of irrigation and drainage networks, focusing on the Alborz Dam network. The statistical population of this study included 72 farmers who participated in the irrigation and drainage network of Alborz Dam. The results showed that, in terms of social security, the implementation of irrigation network projects has reduced disputes and anomalies among the villagers. In terms of social literacy, farmers have considered the implementation of irrigation network projects to increase awareness in the field of strengthening local institutions. In terms of social participation, the implementation of irrigation network projects has not led to the participation of villagers in other village affairs. In general, the implementation of network projects has led to an increase in the price of agricultural land and the growth and revival of agricultural land.

    Keywords: Participation, Economic Factors, Social Factors, Principal Component Analysis
  • Investigating factors affecting the acceptance of agricultural products insurance among rice farmers in Razvanshahr city
    Masoumeh Arfaei, Serveh Ahmadi*, Sahar Dehyiuri Pages 83-98

    This research aims to study factors effective on rice farmers of Rezvanshahr county to accept agricultural products insurance. This is a applied and correlational study. The statistical population includes insured rice farmers (1666 people) of Rezvanshahr county i., with an estimated sample size of 183 people selected through a random cluster sampling in accordance with the test of Bartlett, et al. Data collection was carried out applying a questionnaire ,designed by the researcher, containing personal and agricultural features as well as 79 questions regarding factors affecting farmers insurance acceptance. Validity of the questions context was approved by the experts. The Coefficient of Cronbach’s alpha variables of satisfaction was 0.863 rejection 0.856 and suggestion for insurance acceptance enhancement 0.702; which was higher than 0.7, indicating the consistency of items and the final confirmation. The data analysis was conducted using a regression model and the Spearman and Pearson’s correlation coefficients by the spss software. According to the logistic regression model result, based on the correct prognosis statistics (84.4%), considering the descriptive variables (farmer’s age, educations, cropland area, farming records, revenue, distance from broker firms), suggested model prognosticated a high percentage of dependent variable amounts. correlation between personal and agricultural features of the rice farmers and the satisfaction rate from the agricultural products insurance indicated that dwelling locations, distance from brokers firms, cropland areas, , insurance records, attendance of insurance class, bank facilities, cultivation methods and rice cultivated area had a significant positive relationship, but using insurance publications had a significant negative relationship.
     

    Keywords: Agricultural Products Insurance, Acceptance, Satisfaction, Rice Farmers, Rezvanshahr County
  • Comparative analysis of the current situation and desirable indicators and sub-indicators of organic agriculture development in Lorestan province
    Jahanbakhsh Bernvand, Ahmadreza Ommani *, Azadeh Noorollah Noorivandi, Mohammadreza Ardakani Pages 99-114

    Considering the importance of the food security issue and the irreparable damage caused by the excessive use of agricultural chemical inputs on the environment, a comparative analysis of the existing and desirable situation is felt. This research has been non-experimental in terms of how to control the variables, and practical in terms of its purpose. The current research is a type of survey and cross-sectional research. In this research, sequential and exploratory mixed paradigm and data base theory have been used. Wilcoxon test was used in order to compare the current and desired status of indicators and sub-indicators of organic farmer development. Qualitative and quantitative methods have been used in combination and in sequence. The sample of this research in the qualitative phase included 32 expert experts of Lorestan province who had the necessary knowledge in the field of growing organic crops in the research area and had agricultural expertise and at least a bachelor's degree. In the quantitative part of the research, the sample number of 384 farmers was determined using the Karjesi and Morgan table. In order to achieve the objectives of the research, this research started from Mehr 2019 and ended by Mehr 1401. The results of the comparison of all indicators and sub-indicators of organic agriculture development, i.e. ecological, health, fairness, care, social-cultural and production-economic and sub-indicators through the Wilcoxon test, it was determined that, with a probability of 99%, between the current and optimal conditions of all indicators and sub-indices, there is a significant difference.
     

    Keywords: Organic Agriculture, Agricultural Promotion, Sustainable Agriculture, Lorestan Province, Coding Method