مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک
سال هفتم شماره 4 (پیاپی 29، زمستان 1383)

نسبت جنسیت به نسبت تولدهای زنده مذکر به مونث اطلاق می شود که معمولا 06/1 می باشد. این نسبت در چند سال گذشته کاهش یافته است. به نظر می رسد که یکی از علت های این کاهش، سموم و آلودگی های محیطی باشد و چون یکی از سموم مهم دود سیگار است این تحقیق با هدف تعیین ارتباط بین استعمال سیگار توسط پدر و نسبت جنسیت فرزندان طراحی شد.
تحقیق حاضر یک مطالعه هم گروهی تاریخی می باشد که جامعه پژوهش آن را متولدین بیمارستان های شهر اراک در تابستان و پاییز 1383 تشکیل می دادند. تعداد نمونه براساس α=%5 و β=%10، 710 نفر تعیین گردید. برای نمونه گیری از روش سرشماری استفاده شد. به این صورت که برای تمام متولدینی که شرایط ورود به مطالعه را داشتند پرسش نامه تکمیل گردید و سپس به سه گروه 1- پدر غیر سیگاری 2- استعمال کمتر از بیست نخ سیگار در روز توسط پدر 3- استعمال بیست نخ یا بیشتر سیگار در روز توسط پدر (حداقل به مدت سه ماه قبل از لقاح در گروه 2 و 3)، تقسیم شدند و نسبت جنسی فرزندان در هر گروه تعیین و با هم مقایسه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و شاخص های فراوانی، نسبت، میانگین و انحراف معیار و تست های آماری کی اس، لون، تی، من ویت نی، مربع کای و خطر نسبی استفاده گردید. در تمام مراحل انجام تحقیق، مفاد بیانیه هلسینکی رعایت گردید.
نسبت جنسی در کل نمونه ها 04/1 به دست آمد. این نسبت برای فرزندان پدران غیر سیگاری 272/1 و برای فرزندان پدران سیگاری 77/0 محاسبه شد. نسبت جنسی فرزندان پدرانی که کمتر از بیست نخ سیگار در روز استعمال می کردند 846/0 و برای فرزندان پدرانی که 20 نخ یا بیشتر سیگار استعمال می کردند 60/0 برآورد گردید. بین سه گروه، از نظر دختر یا پسر دار شدن، براساس آزمون مربع کای تفاوت معنی دار آماری وجود داشت (p<0.00001). خطر نسبی در گروهی که کمتر سیگار استعمال می کردند 23/1 و در گروهی که 20 نخ یا بیشتر سیگار می کشیدند 42/1 به دست آمد.
براساس نتایج این تحقیق به نظر می رسد که استعمال سیگار توسط پدر در حوالی لقاح باعث کاهش نسبت جنسیت می شود و با افزایش تعداد نخ سیگار استعمال شده، احتمال کاهش یافتن این نسبت بیشتر می شود.

برخی حیوانات آزمایشگاهی نظیر موش صحرایی دیابتی در دراز مدت یک پاسخ نوسی سپتیو تشدید شده به محرک های شیمیایی، مکانیکی، و حرارتی نشان می دهند. از طرف دیگر، هیپرآلژزی بعنوان یکی از نشانه های مهم نوروپاتی ناشی از دیابت قندی در برخی از انسان های مبتلا شناخته می شود. با توجه به وجود شواهد در طب سنتی و نوین مبنی بر اثر ضد دیابتی برگ چغندر، در تحقیق حاضر اثر ضددرد احتمالی مصرف خوراکی برگ چغندر در موش های صحرایی نر دیابتی شده توسط داروی استرپتوزوتوسین مورد بررسی تحقیقاتی قرار گرفت.
برای انجام کار، موش ها به طور تصادفی به پنج گروه کنترل، کنترل تیمار شده با برگ چغندر، کنترل تیمار شده با سدیم سالیسیلات (کنترل مثبت)، دیابتی، و دیابتی تیمار شده با برگ چغندر تقسیم بندی شدند. پس از گذشت یک ماه، پاسخ نوسی سپتیو در دو مرحله حاد و مزمن از آزمون فرمالین، برمبنای یک معیار چهار درجه ای سنجش درد، مورد ارزیابی کمی قرار گرفت.
نتایج حاصله نشان داد که در موش های دیابتی، نمرات درد در هر دو فاز آزمون افزایش می یابد و تجویز خوراکی برگ چغندر به مدت یک ماه هر چند موجب کاهش معنی دار سطح گلوکز سرم گردید، ولی کاهش معنی دار نمرات درد را در هر دو فاز آزمون باعث نگردید. به علاوه، گروه کنترل دریافت کننده سدیم سالیسیلات نیز کاهش معنی دار در نمره درد را فقط در فاز دوم آزمون فرمالین نشان داد.
به طور خلاصه، می توان گفت که تجویز برگ چغندر به مدت یک ماه به موش های دیابتی علیرغم اعمال اثرات ضد دیابتی، موجب تخفیف معنی دار پاسخ نوسی سپتیو در موش های دیابتی در آزمون فرمالین نمی گردد.

بیماری دیابت در روند خود به نفروپاتی ختم می شود که از علایم آن افزایش وزن و حجم کلیه و اجزاء آن می باشد. با توجه به ترکیبات مفید پیاز در رابطه با خواص آنتی اکسیدانی و کاهش استرس اکسیداتیو و کاهش دهندگی قند خون هدف مطالعه حاضر بررسی عصاره آبی- الکلی پیاز خوراکی جهت پیشگیری از نفروپاتی و تاثیر آن بر روی ساختمان کلیه به روش استریولوژی است.
در این مطالعه تجربی چهار گروه رت بالغ از نژاد ویستار (تعداد =8) به صورت تصادفی انتخاب شدند (گروه کنترل، گروه کنترل + عصاره، گروه دیابتی محض، گروه دیابتی + عصاره). القای دیابت از طریق تزریق داخل صفاقی استرپتوزوتوسین (60 میلی گرم بر کیلوگرم) انجام شد. سپس گروه کنترل + عصاره و گروه دیابتی + عصاره هر روز به مدت 4 هفته با عصاره آبی الکلی پیاز خوراکی (50 میلی گرم در هر موش) تیمار شدند. سپس همه گروه ها پس از این مدت در آزمایشگاه بیهوش و تشریح شدند و کلیه های چپ رت ها خارج و در محلول بوئن فیکس شدند و بعد از آن فرآیند پاساژ بافتی و رنگ آمیزی H&E انجام شد و با استفاده از تکنیک های استریولوژی محاسبات کمی با روش کاوالیه برای حجم کورتکس، مدولا و گلومرول ها و حجم کلیه صورت گرفت. اطلاعات حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS از طریق آزمون آماری آنوا یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. p کمتر از 05/0 معنی دار تلقی شد.
وزن اولیه و ثانویه رت ها در دو گروه دیابتی محض و دیابتی + عصاره تفاوت نداشت اما در دو گروه کنترل و کنترل + عصاره متفاوت بود (P<0.05). وزن کلیه در گروه دیابتی + عصاره در مقایسه با گروه دیابتی محض دارای تفاوت معنی دار بود (p<0.001). حجم مدولا، کورتکس و کل کلیه در گروه دیابتی محض، در مقایسه با گروه دیابتی + عصاره تفاوت نکرد، در صورتی که حجم کل گلومرول ها در دو گروه دیابتی محض و دیابتی + عصاره تفاوت معنی داری را نشان داد (P<0.001).
القاء دیابت تجربی توسط STZ در یک دوره کوتاه مدت نشان داد که عصاره پیاز خوراکی از هیپرتروفی گلومرول و افزایش وزن کلیه در رت های دیابتی جلوگیری می کند، در صورتی که بر روی حجم کل کلیه اثر ندارد. لذا پیشنهاد می گردد اثرات عصاره پیاز بر ساختار کلیه در یک دوره طولانی مدت مورد بررسی قرار گیرد.

لرز پس از عمل یک عارضه شایع و ناخوشایند با شیوع حدود 40 درصد می باشد که عوارض قلبی عروقی و تنفسی به دنبال دارد. علت عمده آن هیپوترمی حین عمل می باشد ولی علل دیگری نیز برای آن مطرح می باشد. برای درمان این عارضه روش های دارویی و غیر دارویی توصیه شده است.در این مطالعه اثرات دو داروی ترامادول وپتدین بر لرز پس از عمل با هم مقایسه شده اند.
این مطالعه یک کار آزمایی بالینی دو سویه کور بود که بر روی 324 بیمار با کلاس ASA I,II انجام شد. پس از بروز لرز به 162 بیمار1 میلی گرم برکیلوگرم ترامادول و به 162 نفر دیگر 5/0 میلی گرم برکیلوگرم پتدین تزریق و زمان توقف لرز پس از تزریق دارو یادداشت شد. علایم حیاتی بیماران شامل فشار خون، ضربان قلب و تعداد تنفس قبل از تزریق دارو اندازه گیری و ثبت می شد. هم چنین پس از تزریق دارو و به فواصل هر ده دقیقه تا یک ساعت مجددا علایم حیاتی کنترل و ثبت می شد. در نهایت داده هاتوسط آزمون تی دو گروه مستقل و به وسیله نرم افزار SPSS مورد آنالیز آماری قرار گرفت.
از 324 بیمار مورد مطالعه 200نفر مرد (7/61 درصد) بودند. میانگین زمان توقف لرز بدون تفکیک جنس، پس از تزریق ترامادول 18±96/134 ثانیه ودرگروه پتدین 22±3/161 ثانیه بوده که به طور مشخص درگروه ترامادول کمتربوده است (P=0.007). زمان توقف لرز در بیمارانی که ترامادول دریافت نموده بودند حداقل 55 ثانیه و حداکثر 320 ثانیه بود. این مقادیر برای دریافت کنندگان پتدین به ترتیب 70 و 395 ثانیه به دست آمد.
نتبجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که استفاده از ترامادول با دوز 1 میلی گرم بر کیلوگرم در مقایسه باپتدین عوارض کمتر و اثرات درمانی بهتری دارد که با نتایج سایر مطالعات انجام گرفته مطابقت دارد.

نارسایی حاد کلیه (ARF) یکی از عوارض نسبتا شایع بخش های جراحی است و بر اساس افزایش اوره و کراتینین سرم و کاهش فیلتراسیون گلومرولی (GFR) تعریف می شود. در این مطالعه شیوع نارسایی حاد کلیه در بیماران بستری در بخش اورژانس جراحی مورد بررسی قرار گرفته است.
این بررسی یک مطالعه مقطعی تحلیلی است که طی آن کلیه بیمارانی که با تشخیص اولیه جراحی اورژانس (تروماتیک یا غیرتروماتیک) در بخش اورژانس جراحی بستری شدند به عنوان نمونه وارد طرح شدند. پس از گرفتن شرح حال و معاینه بالینی، بیمارانی که سابقه بیماری کلیوی داشتند از طرح کنار گذاشته شدند و از بیمارانی که وارد طرح می شدند تست کامل ادرار، ازت اوره خون و کراتینین انجام و نتایج در فرم مخصوص ثبت می شد. پس از گردآوری اطلاعات، داده ها توسط نرم افزار SPSS مورد آنالیز قرار گرفت.
در این مطالعه طی مدت 10 ماه 2100 بیمار (1280 مرد و مابقی زن) بررسی شدند که در مجموع 66/5 درصد آنان دچار درجاتی از ARF بودند. از مجموع بیماران بررسی شده 1136 نفربه علت حوادث و تروما (72 درصد مولتیپل تروما و 28 درصد با یک ضایعه تروماتیک) و 964 نفر با اورژانس های غیرتروماتیک مراجعه نموده و تحت عمل جراحی قرار گرفتند که در گروه اول 84/6 درصد و در گروه دوم 25/4 درصد ARF دیده شد. هم چنین شیوع ARF درمردان و زنان به ترتیب 6/5 درصد و 7/5 درصد بوده است.
شیوع کلی نارسایی حاد کلیه در این مطالعه تفاوت چندانی با شیوع آن در کشورهای توسعه یافته نداشت. هم چنین نارسایی حاد کلیه در بیماران تروماتیک، افراد مسن و نیز بیماران مبتلا به چند ضایعه بیشتر بود و با سایر گروه ها اختلاف معنی دار داشت که به نظر می رسد عوامل فوق الذکر به عنوان ریسک فاکتور ARF باید در بخش های اورژانس جراحی مورد ملاحظه قرار گیرد.

هموگلوبین گلیکوزیله نشان دهنده سطح قند خون طی 2 تا 3 ماه قبل می باشد. دیابت جزء مهم ترین علل مرگ و میر و بیماری در سنین کهن سالی می باشد که معمولا به علت سیر کند آن تا زمان بروز عوارض، بیمار متوجه بیماری نمی گردد. با شناسایی سریع بیماری می توان به طور قابل ملاحظه ای از عوارض بیماری کاست، لذا با توجه به اهمیت موضوع، این تحقیق با هدف مقایسه مقادیر FBS، GTT و HbA1c خصوصا در افراد با گلوکز ناشتای مختل صورت پذیرفته است.
پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی تحلیلی می باشد که بر روی 81 فرد بین 40 تا 65 سال، بدون سابقه دیابت و با FBS 103 تا 140 میلی گرم بر دسی لیتر (انتخاب شده به روش نمونه گیری آسان) صورت گرفته است. برای کلیه نمونه ها بررسی FBS، GTT و HbA1c انجام شد. حساسیت، اختصاصیت، ارزش اخباری مثبت و ارزش اخباری منفی این تست ها مورد بررسی قرار گرفت.
در این مطالعه HbA1c در مقایسه با FBS، دارای حساسیت 100درصد و اختصاصیت 5/12درصد که ارزش اخباری مثبت آن 1/82 درصد و ارزش اخباری منفی آن 7/62 درصد می باشد، نشان داده شده است. در مقایسه HbA1c و GTT، این مطالعه حساسیت 100 درصد و اختصاصیت 3/6 درصد را نشان می دهد که ارزش اخباری مثبت 3/6 درصد و ارزش اخباری منفی 100 درصد را دارا می باشد. در بخش دیگر این تحقیق در مقایسه FBS با GTT، حساسیت 7/9 درصد و اختصاصیت 100 درصد مشاهده شده است که این بخش نیز ارزش اخباری مثبت 100 درصد و ارزش اخباری منفی 8/18 درصد را نشان داده است.
براساس یافته های این تحقیق و با توجه به حساسیت بسیار بالا و ارزش اخباری مثبت HbA1c در مقایسه با FBS، HbA1c تست مفیدی جهت بیماریابی و تشخیص دیابت به نظر می رسد. بنابراین در مجموع استفاده هم زمان از HbA1c و FBS توصیه می گردد که می تواند جایگزین مفیدی برای GTT در افراد با گلوکز ناشتای مختل باشد.

کنترل مداوم میزان اشباع اکسیژن خون با استفاده از اکسیمتری نبض انگشت به عنوان یک تکنیک تقریبا رایج مراقبت از بیماران بد حال شناخته شده است. اما تحقیقات صورت گرفته در زمینه تاثیر محل قرار گیری پروب دستگاه اکسیمتر نشان دهنده وجود تفاوت در نتایج اندازه گیری بوده است.
در این مطالعه مقطعی تحلیلی 36 نوزاد کمتر از یک ماه به روش در دسترس انتخاب شدند. حجم نمونه براساس 5%= α و 20%= β محاسبه گردید. درصد اشباع اکسیژن خون شریانی نمونه ها توسط اکسیمتری نبض دست و پا و روش مستقیم (از طریق تهیه نمونه خون شریانی و بررسی توسط دستگاه گازهای خون)، مجموعا سه بار اندازه گیری و ثبت گردید. داده ها با روش آماری تی جفت مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد.
یافته ها نشان دهنده اختلاف معنی دار آماری هر دو روش اکسیمتری نبض با روش مستقیم بود. هم چنین اختلاف مقادیر اکسیمتری پروب دست با پروب پا از نظر آماری معنی دار بود و میزان به دست آمده از اکسیمتری نبض پا نسبت به نبض دست رابطه نزدیکتری با روش مستقیم داشت (p<0.05).
از یافته های این پژوهش این گونه می توان نتیجه گیری نمود که اولا اکسیمتری نبض نمی تواند پیشگوی معتبری برای تغییرات میزان اشباع اکسیژن خون شریانی در نوزادان باشد و ثانیا محل پروب در نتایج اکسیمتری تفاوت ایجاد می نماید.

به دنبال ورود آنتی ژن به بدن، بر علیه آن آنتی بادی از کلاس های مختلف ساخته می شود. شناسایی و سنجش کلاس های مختلف آنتی بادی بر علیه یک آنتی ژن از ارزش خاصی برخوردار است. هدف از این تحقیق طراحی یک روش الیزا بر مبنای مهار فعالیت آنزیم کونژوگه شده با استفاده از مهار کننده های غیر رقابتی است. بر این اساس از فاکتور روماتویید به عنوان یک مدل به منظور سنجش سایر کلاس های آنتی بادی بر ضد آنتی ژن استفاده شد.
در این مطالعه مقطعی تحلیلی از سرم ده بیمار مبتلا به آرتریت روماتویید که با تست لاتکس مثبت بودند به منظور سنجش فاکتور روماتویید از کلاس IgM و IgA با روش الیزای توام و الیزای متداول استفاده گردید. در روش الیزای توام پس از اضافه نمودن کونژوگه اختصاصی ضد یک کلاس و سوبسترای مربوطه وثبت نتایج، به جای توقف واکنش با اسید، از سیانید سدیم به عنوان مهار کننده غیر رقابتی استفاده شد و سپس بر روی همین مجموعه، گونژوگه ضد کلاس دیگری اضافه گردید و مجددا با سنجش جذب نوری، نتایج حاصله با الیزای متداول مورد مقایسه قرار گرفت.
نتایج به دست آمده نشان داد که هر چند میانگین جذب نوری و غلظت فاکتورهای روماتوییدی از کلاس IgM و IgA در روش الیزای توام در مقایسه با روش الیزای متداول کمتر است، ولی این اختلاف معنی دار نمی باشد و تفاوتی بین دو روش جهت سنجش این دو کلاس آنتی بادی وجود ندارد. هم چنین همبستگی معنی داری بین دو روش در سنجش این دو ایزوتیپ وجود دارد p=0.001)، (r=0.9.
به نظر می رسد که علت کاهش جذب نوری در روش جدید ناشی از پدیده ممانعت فضایی است که توسط کونژوگه اول ایجاد می شود. با توجه به عدم اختلاف معنی دار بین دو روش و از طرفی با توجه به این مسئله که در روش مطرح شده نیاز به پوشاندن مجدد پلیت با آنتی ژن و اضافه نمودن سرم نمی باشد، بنابراین در روش توام،هم در وقت و هم درمصرف آنتی ژن و پلیت صرفه جویی خواهد شد و این روش به عنوان جایگزینی برای روش الیزای متداول پیشنهاد می شود.