مجله علوم دانشگاه شهید چمران اهواز
پیاپی 15 (تابستان 1385)

کشف ذخایر هیدروکربور در رسوبات الیگومیوس، "سازند قم" به عنوان یکی از بهترین مخازن نفت و گاز مورد توجه کارشناسان نفتی قرار گرفت. سازند قم در ناحیه رزن – تکاب با رخساره های متفاوت گسترش یافته است. منطقه مورد مطالعه بالغ بر 25000 km2 وسعت دارد. تعداد 24 مقطع و 1604 نمونه برداشت گردید. در این مطالعه ضمن بررسی رخنمون های کلیه رسوبات، سازند قم با نگاه ویژه ای مورد ارزیابی قرار گر فته است. این سازنده در حوضه قم دارای لیتولوژی کربناته، تبخیری با لایه های کلیدی مشخص، در صورتی که در ناحیه رزن تکاب بخش های زیرین سازند قم رسوب گذاری نشده است. در این ناحیه سه بلوک مجزا مشخص شده اند که بلوک های 1 و3 دارای رخساره های ریفی و کربناته با پوشش سازند قرمز بالایی هستند. مقایسه رسوبات موجود در دو حوضه نشان می دهد که رسوبات ژوراسیک، کرتاسه، ایوسن، الیگوسن بخصوص میوسن (سازند قم) دارای خواص سنگ شناسی متفاوتی هستند. میکروفسیل نیوآلویولینا ملوکوردیکا نشان می دهد که غالبا بخش f سازند قم در ناحیه رزن – تکاب رسوب گذاری شده است.

اخیرا توجه به تحقیقات دارویی برای جایگزینی داروهای شیمیایی توسط گیاهان دارویی سنتی معطوف گردیده است و بدین ترتیب ایجاد پایه علمی برای شناسایی اثرات آن ها، امری لازم است. لذا در این پژوهش اثرات عصاره های آبی و الکلی (اتانولی) از گلرنگ را بر روی باکتری های گرم مثبت: استافیلوکوکوس اورئوس، استرپتوکوکوس فکالیس و باسیلوس سریوس و نیز بر روی باکتری های گرم منفی: سالمونلاتیفی، اشیریشیاکلی و شیگلافلکسزی بررسی گردید. نتایج آزمایشات نشان داد، که عصاره های آبی و الکلی در غلظت اصلی1 gr/ml دارای اثرات ضد میکروبی قابل ملاحظه ای بر روی باکتری های استافیلوکوکوس اروئوس، استرپتوکوکوس فکالیس و سالمونلاتیفی می باشد، در حالی که بر روی باکتری های اشریشیاکلی، باسیلوس سرئوس و شیگلافلکسزی فاقد اثر ضد میکروبی است. حداقل غلظت کشنده باکتری عصاره های گیاه با حداقل غلظت کشنده باکتری آنتی بیوتیک های پنی سیلینG و کلرآمفنیکل سدیم سوکسینات مقایسه شد. حداقل غلظت بازدارنده رشد باکتری و حداقل غلظت کشنده باکتری به ترتیب با روش سری رقت لوله ای و آگار پلیت تعیین شد. حداقل غلظت کشنده عصاره اتانولی مربوط به باکتری سالمونلاتیفی برابر با250 میلی گرم در میلی لیتر و کلر آمفنیکل سدیم سوکسینات برای این باکتری معادل5 میلی گرم در میلی لیتر تعیین گردید. این عصاره برای استافیلوکوکوس ارئوس برابر با125 میلی گرم در میلی لیتر و پنی سیلینG بر روی باکتری فوق برابر5 واحد در میلی لیتر می باشد. با روش های مختلف آنالیز، فیتوشیمیایی عصاره ها، نظیر آزمایش ویلسون – تابوک، آزمایش شینودا و واکنش های با لجت و کد و مورن - تراگر، تست لیبرمن - بورشارد و تست سالکوفسکی انجام شد. مشخص شده است که آلکالوییدها و فلاونوییدها، گلیکوزیدها، استروییدها و تری پرپنوییدها در عصاره های این گیاه وجود دارند. مطالعات گوناگون نشان داده است که گیاهان غنی از ترکیبات فنلی دارای فعالیت ضد میکروبی علیه تعداد زیادی از میکروارگانیسم ها می باشند. بنابراین عصاره های این گیاه می تواند به عنوان یک منبع بالقوه برای داروهای جدید در نظر گرفته شود.

بررسی ژنتیکی مقادیر محدودDAN ژنومی نقش مهمی را در تحقیقات بیولوژی مولکولی ایفا می کند. لازمه آنالیزهای مولکولی بر روی یک یا چند سلول روشی مطمئن تکرارپذیر در آماده سازی و تکثیر DNA است که جهت بررسی های بعدی PCR (واکنش زنجیره ای پلیمراز) به کار می رود. در این تحقیق روش PCR با واسطه پرایمرهای دژنره شده (DOP – PCR) به منظور تولید الگویی برای روش های LOH (حذف هتروزیگوتی) و تشخیص جهش ها به کار گرفته شد. در روشDOP – PCR از پرایمرهای دژنره برای تکثیر الگوهای یکسان غیر تخصصی ازDNA استفاده می شود. این روش در تعیین ژنوتیپ به کمک ریزماهواره های به کار رفته است. در تایید نتایج، ژنوم تکثیر یافته توسط روش DOP – PCR با DNA شاهد مقایسه گردید. نتایج آزمایش بر اساس بازدهی تکثیر، تکرارپذیری، دقت و میزان پیش روندگی آنزیم بررسی شدند. محصولات DOP به عوامل متعددی از جمله انتخابDNA پلیمر مناسب و تیمار سلولی بستگی دارد. جمع بندی:DOP – PCR برای تکثیرDNA ژنوم یک سلول و به منظور تعیین ژنوتیپ و غربال گری جهش ها با موفقیت انجام شد.

تغییرات قندهای محلول در طول رسیدگی میوه زیتون در دو رقم مانزانیلا و دزفول که در خوزستان کشت می شوند، در دو سال متوالی در برگ و میوه، مورد بررسی قرار گرفت. مقادیر قند کل محلول تعیین گردید. همچنین محتوای قندی به تفکیک با روش کروماتوگرافی گازی اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده نشان داد که محتوای قندهای محلول در طول رسیدگی، در هر دو سال کاهش یافت و گلوکز، مانیتول و فروکتوز قندهای اصلی محلول در برگ و میوه هستند. ارتباط بین گلوکز و مانیتول در برگ های زیتون ارزیابی و مشخص شد که یک همبستگی منفی بین درصد مانیتول و گلوکز برگ وجود دارد که نشان دهنده تبدیل گلوکز به مانیتول در برگ می باشد.

از آن جا که گزارشات متعددی در ارتباط با اث 1 رات مسمومیت زا، موتاژن، تراتوژن و کارسینوژن مالاشیت گرین وجود دارد. لذا در این تحقیق اثرات این ماده در ایجاد ناهنجاری های لاروهای ماهی کپور نقره ای بررسی شده است. به این منظور5 گروه300 تایی از تخم های ماهی کپور نقره ای انتخاب گردید و دو بار (به فاصله 10 ساعت) هر بار به مدت یک ساعت در معرض غلظت های مختلف مالاشیت گرین (0.1،0.2، 0.5،1 و2 میلی گرم در لیتر) قرار داده شدند. یک گروه مشابه نیز به عنوان شاهد (بدون حمام مالاشین گرین) در نظر گرفته شد. پس از طی شدن دوره انکوباسیون تخم ها و تخم گشایی، لاروها تا مرحله انگشت قد نگهداری شده و ناهنجاری های آن ها بررسی شد. ضایعات مشاهده شده در بچه ماهیان در این تحقیق عبارتند از: خونریزی در اندام های مختلف از جمله کلیه ها، محوطه بطنی، باله ها، عضلات و ساقه دمی، بد شکلی ستون مهره ها، عدم جذب کامل کیسه زرده، کاهش وزن، طول و رشد نوزادان بود. در بررسی آمارهای ضایعات مشخص گردید که درصد ماهیان واجد خونریزی در محوطه بطنی، عضلات و ساقه دمی و کلیه ها در مقایسه با گروه شاهد اختلاف معنی داری نشان نمی دهند. جذب ناقص کیسه زرده که تنها در گروه های0.5، 1، و 2 میلی گرم در لیتر دیده شد که موارد بروز آن در دو گروه1 و2 میلی گرم در لیتر افزایش معنی داری نسبت به گروه های دیگر داشته است. در این تحقیق هیچ رابطه معنی داری بین مالاشات گرین و میزان بد شکلی ستون مهره ها مشاهده نگردید. با افزایش غلظت مالاشیت گرین تعداد بچه ماهیانی که حداقل یک ضایعه را نشان می دادند به جز در گروه 0.1میلی گرم در لیتر به شکل معنی داری افزایش می یابد (P<0.05). کاهش طول و وزن بچه ماهیان نیز در گروهای 0.1،0.2، 0.5، 1 و 2 میلی گرم در لیتر در مقایسه با شاهد معنی دار می باشد (P< 0.05).

میانکنش سدیم n - دودسیل سولفات و آنزیم آلفا آمیلاز ترموفیل (E.C 3.2.1.1) از منشا B.subtilis با استفاده از بررسی های اسپکتروفتومتری در ناحیه ماورابنفش و اندازه گیری فعالیت ویژه مورد مطالعه قرار گرفته است. اندازه گیری های طیفی در دامنه دمایی 20 الی 105 درجه سانتی گراد با استفاده از تامپون سدیم فسفات0.02M، pH=6.9 در طول موج 280 نانومتر انجام شده است. مطالعات سینتیکی در دمای مختلف وpH = 6.9 صورت گرفته است. نتایج حاصله به این شرح قابل بیان است: 1- پایداری حرارتی بسیار زیاد آنزیم. 2- برهم کنش سدیم دودسیل سولفات (به عنوان یک دگرگون ساز قوی) با آنزیم آلفا آمیلاز در دمای کمتر از 90 درجه سانتی گراد اثری بر پایداری آنزیم ندارد، اما در دماهای بالاتر سبب تغییرات ساختاری آنزیم شده که با استفاده از آن پارامترهای ترمودینامیکی دگرگون ساز محاسبه شده است. 3- در حضور سدیم دودسیل سولفات پارامترهای ترمودینامیکی?Hom، DSom و DCp در دمای بیش از 90°C کاهش می یابد. 4- مطالعات سینتیکی انجام شده در دمای 95 درجه سانتی گراد نمایان گر کاهش ناچیز در فعالیت آنزیم در حضور سدیم دودسیل سولفات است.