فهرست مطالب

دانشور رفتار - پیاپی 8 (دی 1383)

دو ماهنامه دانشور رفتار
پیاپی 8 (دی 1383)

  • ویژه مقالات مدیریت
  • 86 صفحه، بهای روی جلد: 2,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1383/10/20
  • تعداد عناوین: 6
|
  • سعید صفری، عادل آذر صفحات 1-14
    در این مقاله با توجه به اهمیت ارزیابی عملکرد و دستیابی به عملکرد برتر سازمانی، سعی شده است با ترکیب دو رویکرد کیفی در ارزیابی، مدل های برگرفته از مدیریت کیفیت جامع تحت عنوان مدل های تعالی سازمانی (جوایز کیفیت) و مدل های ریاضی تحلیل پوششی داده ها، مدلی برای ارزیابی عملکرد سازمان ارائه گردد که ضمن دارا بودن مزایای هر دو روش، معایب آن ها را به حداقل ممکن برساند. در این پژوهش با بررسی مدل های تعالی سازمانی (جوایز کیفیت) معیارهای مناسب جهت ارزیابی عملکرد سازمانی شناسایی وسپس همین معیارها و عناصر در رویکرد تحلیل پوششی داده ها که بیش تر با استفاده از ورودی و خروجی های مملوس (نهاده ها و ستاده ها) به ارزیابی سازمان ها می پردازد، مورد استفاده قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: ارزیابی عملکرد، برتری سازمانی، تحلیل پوششی داده ها
  • بهروز زارعی، عظیم زراعی صفحات 15-30
    بخش دولت در حال حاضر با مشکلات فراوانی روبرو است که بخش عمده ای از آن ها در فرایندهای ناهماهنگ انجام امور ریشه دارد. فرایندها به مثابه رگ ها، به جریان در آوردن امور در بدنه سازمان های دولتی را بر عهده دارند. این در حالی است که در سیستم اجرایی دولت به دلیل گسترش قابل توجه سازمان ها، عدم بازنگری در نحوه انجام کارها، تنوع، و پیچیدگی سازمان ها، این فرایندها به شدت ناکارآمد شده اند. از این رو، بهبود فرایندهای دولت، می تواند تاثیر قابل توجهی در کارا کردن کل بدنه دولت داشته باشد و مستند سازی این فرایندها، اولین گام در این راستا است. تاکنون ابزارها و راهکارهای موجود مستندسازی در مقیاس های کوچک سازمانی با موفقیت به کار برده شده اند؛ اما عواملی نظیر پراکندگی و تنوع سازمان های دولتی، شبکه پیچیده ارتباطات بین آن ها، نظام های گوناگون مدیریتی حاکم بر سازمان های مختلف، ساختارهای متفاوت سازمانی و محدودیت های زمان وامکانات، چالش های جدیدی را در مستند کردن فرایندهای بخش دولت پدید آورده است. از سوی دیگر، مستندسازی موثر فرایند ها باید کارکردهایی همچون ارائه تصویر کلی از فرایندها، نشان دادن توالی انجام آن ها در بخش های مختلف سازمان، تعیین سلسله مراتب آن ها، کمک به درک اهداف و استراتژی سازمان ها و نحوه عملیاتی کردن آن ها، تعیین فرایندهای اصلی، تسهیل ارزیابی سازمانی، امکان نمایش جزئیات در سطوح مختلف، امکان مقایسه فرایندها، و کمک در یافتن گزینه های بهبود سازی را تامین کند. این ملاحظات از یک سو و از سوی دیگر، فقدان هر گونه تجربه علمی و علمی در چنین گستره ای، مشکلات و چالش ها را در چندان می سازد. این مقاله با پرداختن به موضوعات فوق، راهکاری برای مستندسازی فرایندهای دولت ارائه می کند.
    کلیدواژگان: مدیریت فرایند، مهندسی مجدد فرایندها، اصلاح فرایندهای دولت، مستند سازی، شبکه دولت
  • سعید تسلیمی، حسین صفری، سیدیحیی سیددانش صفحات 31-40
    امروزه آنچه به عنوان علم و تئوری های مدیریت مطرح می شود، زایده افکار، اندیشه ها و تحقیقات صاحبنظران غربی است. با توجه به این مطلب، طی سال های اخیر اندیشمندان و محققان مسلمان نیز برای پر کردن خلا ناشی ازعدم حضور مدیریت اسلامی، تحقیقات زیادی را در این حوزه انجام داده اند که ماحصل آن کتب و مقالاتی (هر چند کم و محدود) است. یکی از موضوعاتی که در بحث مدیریت جایگاه قابل ملاحظه دارد، بحث تصمیم گیری است که از منظر مدیریت اسلامی کم تر به آن پرداخته شده است. در این مقاله، روشی جدید و ابتکاری برای بررسی الگوی تصمیم گیری ارائه شده است. براساس این روش، ابتدا مدل تصمیم گیری حکیمانه (یک مدل جدید مطرح شده در مدیریت اسلامی) به قوانین «اگر- آنگاه» فازی تبدیل می شود که نتیجه آن، ترسیم منطقه موجه تصمیم گیری بر مبنای مدل تصمیم گیری حکیمانه است. با وجود این منطقه موجه، می توان گزینه های جدید را وارد کرد و الگوی تصمیم گیری مربوط به هریک از گزینه ها را مشخص کرد. به منظور بررسی روش پیشنهادی، سه مورد از تصمیمات حضرت امام خیمینی (ره) با این روش مورد بررسی قرار گرفت که طبق نتایج به دست آمده، الگوی تمامی موارد تصمیم گیری از نوع تصمیم گیری حکیمانه با درجات مختلف شناسایی شد.
    کلیدواژگان: الگوی تصمیم گیری، حضرت امام خمینی (ره)، تصمیم گیری حکیمانه، تفکر فازی
  • عادل آذر، علیرضا موتمنی صفحات 41-54
    اندازه گیری، جز عناصر اصلی چرخه بهره وری بوده، نقش محوری در بهبود بهره وری ایفا می کند. در این مقاله برای ارزیابی عملکرد شرکت های تولیدی، مدلی جامع با استفاده از مدل های تحلیل پوششی داده ها (DEA) و با دخالت عامل زمان در مدل های مزبور به عنوان واتحدهای تصمیم گیرنده (DMU) معرفی می گردد. به منظور یافتن مناسب ترین مدل از مدل های پایه ای DEA برای واحدهای تصمیم گیرنده زمانی (DMU1) مدل های BCC-CCR و CCR-BCC و BCC و CCR بر اساس دو عامل واقع بینانه بودن و توان نسجش در یک شرکت تولیدی بزرگ مورد آزمون قرارگرفته و مدل CCR برای این منظور مناسب تر از سایر مدل ها تشخیص داده شده است.
    با استفاده از مدل های DEA که از دقت و صحت مبالایی به دلیل استفاده از رویکرد ریاضی برخوردارند، اندازه گیری واحدهای غیر مشابه در قالب DMU1 با روشی خاص فراهم می شود. در این پژوهش از نهاده ها و ستانده های غیرمحسوس بر اساس دوره های زمانی ماهیانه استفاده شده و به وسیله مدل های CCR و رتبه بندی کامل (AP) کارخانجات مختلف تحت نظارت شرکت مزبور که تولیدات مختلفی دارند با یکدیگر مقایسه شده و به این ترتیب امکان مقایسه واحدهای غیرمشابه که یک از محدودیت های مدل های DEA است با روشی خاص میسر گردیده است. این وسیله، ابزار مناسبی برای کنترل و ارزیابی عملکرد شرکت های زیرمجموعه یک شرکت مرکزی (Holding Company) را فراهم نموده و امکان تخصیص صحیح مدیران به شرکت ها و توزیع پاداش و کارانه بین آن ها را بر اساس عملکرد امکان پذیر می سازد.
    کلیدواژگان: بهره وری، تحلیل پوششی داده ها (DEA)، واحدهای غیرمشابه، مدل CCR، مدل AP
  • افسر قاسمی نژاد، سیدعلی سیادت صفحات 55-64
    هدف این پژوهش، بررسی رابطه جوسازمانی با استرس شغلی دبیران و آثار آن بر دبیران مدارس متوسط بود. اهداف ویژه عبارتند از: 1) تعیین رابطه جوسازمانی با استرس شغلی دبیران، 2) تعیین رابطه جو سازمانی با شاخص های استرس شغلی دبیران، 3) تعیین رابطه جو سازمانی، و استرس شغلی با ویژگی های دموگرافیک دبیران.
    روش مطالعه
    توصیفی ازنوع همبستگی بود. برای ارزیابی متغیرها از پرسشنامه جو سازمانی لیتوین و استرینجر، و پرسشنامه استرس شغلی کریاکو وساتلیف استفاده شد. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، متناسب با حجم جامعه استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و تعیین نوع رابطه بین متغیرهای مورد پژوهش، این آزمون ها به کار برده شد: ضریب همبستگی پیرسون برای تعیین رابطه بین متغیرهای جوسازمانی و استرس شغلی، آزمون t برای مقایسه میانگین های دو گروه مستقل (زن و مرد)، و تحلیل واریانس یک راهه (ANOVA) برای مقایسه سایر گروه هانتایج پژوهش نشان داد که:1.بین جو سازمانی و استرس شغلی رابطه معناداری وجود دارد،2.در تعیین رابطه بین جو سازمانی باشاخص های استرس شغلی، بیش ترین رابطه به شاخص مسائل مربوط به دانش آموزان تعلق دارد،3.رابطه بین شاخص های جو سازمانی واسترس شغلی معناداراست.
    کلیدواژگان: جو سازمانی، جومدارس، دانش آموزان، استرس شغلی، دبیران
  • شعبان الهی، عادل آذر، علی رجب زاده صفحات 65-77
    در این پژوهش، تجربه سازمانی و تحلیل مولفه های فرایند کسب تجربه مورد مطالعه و بررسی قرارگرفته است. در یک نگاه ابتدایی، تجربه یک واژه بدهی به نظر می رسد، ولی در کاربرد، پیچیدگی های بسیار زیادی دارد. کسب تجربه، و تحلیل و استفاده از نتایج آن، کاربرد بسیار مهمی درموضوعات مدیریت نوین از جمله مدیریت دانش دارد. علاوه بر آن، موضوع یادگیری و سازمان های یادگیری در بسیاری از موارد متکی به موضوع تجربه هستند. این مقاله بر فرایند تجربه در سازمان ها (تجربه مدیران) متمرکز شده است. در ابتدا، پیشینه تحقیق در رابطه با موضوع تجربه مورد بررسی قرار گرفته و مولفه های اصلی تجربه بررسی تحلیلی این متون به دست آمده اند. در بررسی پیشینه پژوهش، نظر صاحبنظران مختلف در خصوص تجربه مطالعه شده و به نتیجه آن به دست آمدن این مولفه ها و فرایند کلی برای کسب تجربه است که در قالب یک مدل مفهومی ارائه شده است.
    با توجه به شرایط کشور، این مدل و مولفه های اصلی آن مورد بررسی قرارگرفته و آزمون شده اند. بررسی مدل و مولفه های مذکور با طراحی یک پرسشنامه نظر سنجی بسته با طیف لیکرت که با استناد به کسب نظر خبرگان طراحی شده، صورت گرفته و نتایج آزمون های استنباطی و توصیفی برای ارائه مولفه های اصلی و مدل فرایندی تجربه ارائه شده اند. نتیجه نهایی ارائه این مدل با مراحل وقوع یک رخداد، کسب موضوع، تحلیل و بررسی، نتیجه گیری و استفاده در خصوص تجارب مدیریتی در سازمان های ایران بوده است.
    کلیدواژگان: تجربه، دانش، تجارب مدیران، یادگیری سازمانی، حافظه سازمانی
|
  • S. Safari, A. Azar Pages 1-14
    Regarding necessity of performance evaluation and business excellence achievement, the paper is trying to present a Business Excellence Model (BEM) through the combination of two qualitative and quantitative approaches in evaluation which are the models taken from total quality management (TQM) and data envelopment analysis (DEA). The model discussed, covers all the advantages of the two models and reduces the deficiencies as mach as possible. By reviewing BEMs, in this research, the appropriate Criteria is Identified to performance evaluation and business excellence and is also applied in DEA, which practices tangible inputs and outputs to evaluate the organizations.
  • B. Zareei, A. Zareei Pages 15-30
    Government is facing numerous problems one of them is the lack of coordination in business processes. However, due to the size of the government, complexities and diversifications processes are hard to document, update and improve. This causes serious inefficiencies in managing the organizations which motivates process improvement and re-engineering. The first step to accomplish this goal is process mapping and documentation which are not the major issue in small processes. So far, the process documentation systems are developed successfully for small-scale applications mainly inter-departmental and enterprise. However, new approaches are required for government-level processes with complex relationship and different management systems. This approach should provide a big picture of the government macro-processes, processes hierarchies; core and support processes; alignment between organizational goals and processes; process benchmarking; and facilitate organizational assessments. This paper addresses the process mapping challenges and proposes a methodology to manage the problem of the massive business process mapping in the government.
  • S. Taslimi, H. Safari, Y. Seyed-Danrsh Pages 31-40
    Successful managers must be good decision makers and capable decision makers are developed, not born. Decision making is the process of choosing a course between alternatives to achieve a desired result. Good decision-making is an active process in which the manager is aggressively and personally involved. Efficient managers devote more of their time and resources to making long-term decisions than making short term decisions. Intermediate and long-term decisions have a greater impact on the profitability of the farm than short-term decisions and should be given more time in the decision making process. In this paper we are going to examine pattern of a manager's decisions in the framework of wisely decision making model. At first, the mentioned model converts to a fuzzy if- then rules that compose the feasible region of decision making. Afterwards, we examine three cases of Imam Khomeini's decisions through developed fuzzy system. As the result, all of three cases were wisely decisions.
  • A. Azar, A.R. Motameni Pages 41-54
    Measuring is one of the important elements in productivity cycle and plays a prominent part in improving productivity. In this study for measuring operation of manufacturing companies, a comprehensive model is introduced by using Data Envelopment Analysis models (DEA) and intervention of time factor in the mentioned models as a Decision Making Units (DMU). For finding the most reasonable model among basic DEA models for Time Decision Making Units (DMUt) we have examined BCC- CCR, CCR-BCC, BCC,CCR models based on two factors, real insight and evaluation power in a big manufacturing company and for this purpose, CCR model has been considered more reasonable than the other models. By using DEA models that due to their mathematic approach are very accurate and exact, measuring uncongenial units in framework of DMUt with a special method will become available. In this research tangible inputs and outputs have been used based on monthly time period and by taking advantage of CCR models and full classification of (AP), various factories under supervision of captioned company that produce various products, have been compared to each other and in this way comparing uncongenial units that is one of the obstacles of DEA models has become available in a special method. This mean has made available reasonable tool for control and evaluate the operation of companies that are sub company of a Holding company and also proper appropriation of managers for companies and distribution bonus and rewards among them based on their operations.
  • A. Ghaseminejad, S. Siadat Pages 55-64
    The purpose of this study was to find out the relationship between organizational climate and job stress and its consequences upon high school teachers. The purposes were as follows: 1. Identifying relationship of organizational climate with job stress. 2. Identifying relationship of organizational climate with job stress indices. 3. Identifying relationship of organizational climate with job stress and demographic characteristics. Research method was descriptive correlative. To collect date, litwin & stringer organizational climate questionnaire, and kyriacou & sutcliff’s job stress questionnaire were used. Statistical sample size was randomly selected and data findings showed that there is a significant relation between organizational climate and job stress. Also, most relation belonged to student's affairs.
  • Sh. Elahi, A. Azar, A. Rajabzadeh Pages 65-77
    In this survey, the study of organization experience and its components are considered. Experience is a simple word but its application is merely complex. Experience acquisition, analyzing and using of that, is fundamental of knowledge management. In addition, learning and organization learning is dependant to experience. Because of importance of this concept, this study focuses on the experience process in organization. With studying experience literature, variables and its process are elicited and these variables are tested by some experts, a questionnaire is designed based on these variables and the view of experts is acquired. The result is rendered by an experience process model.