مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل
سال دهم شماره 1 (پیاپی 42، فروردین و اردیبهشت 1387)

کلپوره گیاه دارویی است که اثرات ضد دیابت، ضد چربی خون، ضد میکروبی و کاهش دهنده فشار خون آن گزارش شده است، هدف از این تحقیق، بررسی اثرات اینوتروپیک و کرونوتروپیک عصاره آبی – الکلی کلپوره بر قلب ایزوله خوکچه هندی می باشد این مطالعه تجربی بر روی 24 خوکچه هندی نژاد Dunkin Hartly (450-350 گرم) صورت گرفته است. حیوانات بطور تصادفی به سه گروه 8 تایی، گروه اول (کربس کلسیم دار)، گروه دوم (کربس بدون کلسیم) وگروه سوم (کربس محتوی دیلتیازم) تقسیم شدند. در هر گروه، قلب پس از کانول گذاری آئورت جدا شده و به دستگاه لانگندورف با فشارثابت متصل شد. قلب با غلظتهای مختلف عصاره آبی- الکلی کلپوره به مدت 1 دقیقه پرفیوژن گردیده و قدرت انقباضی و ضربان قلب ثبت کامپیوتری شدند.
عصاره کلپوره در هر سه گروه مورد آزمایش توانست بطور معنی داری قدرت انقباض و ضربان قلب را افزایش دهد که این اثر وابسته به غلظت نبود. مقایسه بین گروه ها نشان داد که بین گروه اول با سوم و نیز بین گروه دوم با سوم از جهت تاثیر عصاره بر قدرت انقباض و ضربان قلب اختلاف معنی داری وجود دارد.
عصاره آبی الکلی کلپوره اثر اینوتروپیک و کرونوتروپیک مثبت بر قلب ایزوله خوکچه هندی داشته که احتمالا از طریق اثر آگونیستی بر کانالهای کلسیمی نوع L صورت می گیرد.

بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD) یک بیماری ریوی است که با کاهش سرعت خروج هوای بازدمی، افزایش مقاومت سیستم تنفسی و پربادی آن مشخص می شود. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده که فعالیت آنزیم سیتوکروم اکسیداز تحت تاثیر مقدار اکسیژن ملکولی می باشد. هدف از مطالعه حاضر ارزیابی فعالیت آنزیم سیتوکروم اکسیداز در گلبولهای سفید بیماران مبتلا به COPD می باشد.
مطالعه به صورت مورد- شاهدی بر روی 42 بیمار با شرایط تثبیت شده بالینی و 50 فرد سالم با خصوصیات سنی مشابه بیماران انجام شد. گلبولهای سفید از خون جدا و سپس لیز شدند. پس از سانتریفوژ نمودن آن محلول رویی از نظر مقدار پروتئین و فعالیت آنزیمی سیتوکروم اکسیداز و سیترات سنتتاز ارزیابی و فعالیت ویژه مطلق و نسبی بررسی شد.
فعالیت و فعالیت ویژه (مطلق و نسبی) در حدود 5/3 برابر و به طور معنی داری در گلبولهای سفید بیماران افزایش یافته بود.
نتایج نشان داد که فعالیت آنزیم سیتوکروم اکسیداز افزایش یافته است اما اینکه این تغییر یک پاسخ اولیه یا ثانویه به شرایط هیپوکسی در این بیماران است نیازمند مطاله بیشتر است.

اختلالات سیستم ایمنی یکی از مشکلات اساسی بیماران دیالیزی است وعدم توازن پاسخهایTh1 و Th2 نقش به سزایی در پیدایش این اختلالات دارد. این سلولها علاوه بر تولید سیتوکاینهای خاص، برخی از مولکولهای کمک محرک نظیر CD26 و CD30 را بطور ترجیحی بیان می نمایند. این مطالعه با هدف تعیین سطح سرمی این مولکولها در بیماران با نارسایی مزمن کلیه (CRF) و بیماران تحت دیالیز انجام گردید.
در این مطالعه مورد- شاهدی تعداد 60 بیمار مبتلا به نارسایی مزمن کلیه (30 بیمار تحت همودیالیز و 30 بیمار CRF بدون نیاز به همودیالیز) و 60 فرد سالم مورد بررسی قرار گرفتند. عملکرد کلیه ها با اندازه گیری سطح کراتینین، اوره و آلبومین ارزیابی شد. برای اندازه گیری سطح سرمیCD26 و CD30 از روش ELISA ساندویچی استفاده گردید.
غلظت CD26 در بیماران همودیالیزی، CRF و شاهد به ترتیب ng/ml 402/9±103/1، 275/4±125/6 و 117±2/389 بود که نشان دهنده کاهش معنی دار در بیماران همودیالیزی نسبت به CRF و افراد شاهد است (002/0=p). سطح سرمی CD30 در بیماران همودیالیزی، CRF و افراد سالم به ترتیب U/ml20/7±10/5، 38/9±14/5، 45/3±13/7 بود که بیانگر افزایش معنی دار در بیماران همودیالیزی و CRF نسبت به افراد سالم می باشد (0001/0>p). غلظت سرمی CD30 در بیماران تحت همودیالیز با مبتلایان به نارسایی مزمن کلیه اختلاف معنی داری نداشت.
افزایش سطح سرمی CD30 همراه با کاهش سطح CD26 در بیماران تحت همودیالیز نشان دهنده افزایش فعالیت سلولهایTh2 در این بیماران می باشد. بنابراین به نظر می رسد غلبه یافتن پاسخهای Th2، نقش به سزایی در بروز اختلالات سیستم ایمنی این بیماران داشته باشد.

با توجه به اهمیت هورمون تیروئید در رشد، بخصوص تراکم استخوانها، در این تحقیق افرادیکه بطور بلند مدت تحت درمان جایگزینی با لوتیروکسین بودند مورد مطالعه و مقایسه با کودکان نرمال قرار گرفتند.
در این مطالعه کوهورت تاریخی، اثرات بلند مدت درمان جایگزین با لوتیروکسین بر دانسیته استخوان (Bone Mineral Density، BMD) و مارکرهای بیوشیمیایی استخوان در کودکان مبتلا به هیپوتیروئیدی با گروه مقایسه مورد بررسی قرار گرفت. در گروه بیمار 23 کودک مبتلا به هیپوتیروئیدی مادرزادی یا اکتسابی که حداقل بمدت یکسال تحت درمان جایگزین با لوتیروکسین بوده و هر سه ماه یکبار بصورت سرپائی پیگیری می شدند، انتخاب شدند. همچنین 30 نفر، ترجیحا از افراد خانواده بیمار و عموما قبل از سنین بلوغ به عنوان گروه مقایسه وارد مطالعه شدند.BMD از مهره های کمر و قسمت پروگزیمال استخوان ران با روش(DEXA (Dual energy X-ray absorptiometry در دو گروه مورد و مقایسه اندازه گیری شد.
میانگین سنی در گروه مقایسه 3/3 ±8/8 سال بوده در حالیکه این میزان در گروه مورد 3/3±4/10 سال و مدت درمان بطور متوسط 3/7 سال بود. در گروه مورد، متوسط دانسیتومتری استخوان در مهره های کمری 26/0±73/0 و در گردن استخوان ران 17/0±70/0 محاسبه گردید. به همین ترتیب در گروه مقایسه متوسط دانسیتومتری مهره های کمری 07/0±77/0و در گردن استخوان ران 28/0±57/0 بدست آمد که در مقایسه با گروه مورد در خصوص دانسیته مهره های کمر و گردن استخوان ران تفاوت معنی دار مشاهده نشد.
این نتایج نشاندهنده عدم کاهش BMD در کودکان تحت درمان با لوتیروکسین و همچنین گروه مقایسه می باشد. بنابراین مصرف بلند مدت لوتیروکسین با مقدار جایگزین اثر سوء بر تراکم استخوان ندارد و در بیماران با TSH نرمال BMD مشابه با افراد یوتیروئید مشاهده گردید.

بیش از دو دهه است که استفاده از روش های کمک باروری رواج یافته است. عوامل بسیاری بر روی نتایج آن ها موثر می باشند. یکی از فاکتورهای مورد توجه در سالهای اخیر فلور میکروبیال سرویکس است. هدف از این مطالعه تاثیر فلور میکروبی گردن رحم بر روی نتایج حاصل ازIVF-ICSI می باشد.
این مطالعه به صورت مقطعی بر روی 50 زن نابارور تحت درمان IVF-ICSIانجام پذیرفت. در زمان انجام پانکچر و انتقال جنین، از ترشحات سرویکس رحم و همچنین از نوک کاتتر، بعد از انتقال جنین نمونه برداری انجام گرفت و کشت داده شد. نتایج کشت با پارامترهایی مانند زمان نمونه برداری، میزان حاملگی و عوامل دیگری مثل اندومتریوز مقایسه گردید.
از 50 بیمار، حدود 28 نفر دارای کشت مثبت بودند. 9 کشت مثبت مربوط به زمان پانکچر بود. انتروباکتر، کلی فرم، E-Coli بیشترین میکروارگانیسم های گرم منفی بودند. میزان باروری در گروه کشت منفی 1/57% و در گروه کشت مثبت 4/36% بود.
فلورمیکروبی گردن رحم به عنوان یک عامل منفی در نتایج باروری ناشی از روش های کمک باروری مطرح بوده و باعث کاهش میزان حاملگی بعد از انتقال جنین می گردد.

با توجه به افزایش امید به زندگی در زنان، سپری کردن 3/1 عمرپس ازیائسگی و وجود عوارض و مشکلات زیاد این دوران، برای بهبود کیفیت زندگی نیاز به توجه بیشتری می باشد. هدف ازاین مطالعه بررسی ارتباط عوامل زمینه ای، محیطی و اجتماعی برروی علائم بالینی یائسگی می باشد.
مطالعه به صورت مقطعی از دیماه 1383 تا مرداد 1384 برروی 150 زن یائسه مراجعه کننده به کلینیک یائسگی بیمارستان قائم (عج) دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد. جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ای مشتمل بر عوامل زمینه ای و محیطی و علائم بالینی یائسگی با توجه به متغیرهای مورد بررسی شامل سابقه فعالیت بدنی، گرگرفتگی، علائم ادراری وتناسلی، مصرف دخانیات و سابقه هورمون درمانی صورت گرفت.
طبق بررسی انجام شده میزان تحصیلات، مصرف دخانیات، میزان فعالیت بدنی و سابقه مصرف هورمون جایگزینی برروی علائم یائسگی تاثیرگذار است. با افزایش میزان تحصیلات از شدت علائم یائسگی به ویژه گرگرفتگی کاسته می شد (014/0=p). با افزایش فعالیت بدنی گرگرفتگی و علائم ادراری و تناسلی کمتر می شد (به ترتیب 000/0=p و 03/0=p). با مصرف دخانیات میزان گرگرفتگی بیشتر می شد (05/0=p). سابقه قبلی مصرف هورمون جایگزینی باعث افزایش مقاربت دردناک می گشت. ولی با گرگرفتگی و علائم ادراری ارتباطی نداشت. شاخص توده بدنی، وضعیت تاهل، شغل، بیماری های طبی، سابقه مصرف قرصهای ضدبارداری خوراکی، تعداد زایمان ها و سن شروع یائسگی بر روی علائم بالینی آن تاثیری نداشت.
با اصلاح شیوه زندگی و ایجاد وضعیت سلامتی مناسب در سنین قبل و بعد از یائسگی در زنان می توان علائم بالینی یائسگی را کاهش داد و شرایط و کیفیت بهتری در زندگی بعد از یائسگی ایجاد نماید.

هلیکوباکترپیلوری شایع ترین باکتری است که جوامع انسانی را در بعد جهانی مبتلا ساخته و عمدتا با عوارض گوارشی به صورت گاستریت، زخم و گاهی سرطان معده همراه است. هدف از این مطالعه بررسی انواع ژنوتیپ هلیکوباکتری پیلوری در بیماری های گاسترو دئودنال در شهرستان بابل می باشد.
برای بررسی ژن cagA و iceA و آللهایiceA2 وiceA1 از 50 بیمار با بیماری های گاسترو دئو دنال بیوپسی معده بعمل آمد. بعد از کشت و استخراج DNA با استفاده از پرایمرهای اختصاصی ژن های cagA، iceA، iceA1 و iceA2 با روش PCR بررسی شد.
از 30 نمونه هلیکو باکتر مثبت، فراوانی ژن cagA 80% بدست آمد. همچنین فراوانی ژن cagA در بیماران مبتلا به گاستریت، زخم دوازدهه و زخم معده به ترتیب برابر با 7/91% (11 نفر از 12 نفر) و 3/73% (11 نفر از 15 نفر) و7/66% (2 نفر از 3 نفر) بود. فراوانی ژن iceAدر کل جمعیت 70% بدست آمد که از این تعداد 14 مورد iceA1 مثبت (7/66%) و 5 مورد iceA2 مثبت (8/23%) بودند. 2 مورد هیچ کدام از آلل های iceA1 و iceA2 نبودند (5/9%). فراوانی ژن iceA1 در بیماران مبتلا به زخم دوازدهه، زخم معده و گاستریت به ترتیب برابر با 5/45 و50 و9/88 درصد بدست آمد.
در این مطالعه فراوانی سویه های cagA مثبت هلیکوباکترپیلوری بیشتراست و آلل iceA1 نیز در این منطقه آلل غالب شناخته گردید. دو نمونه iceAمثبت جزو هیچ کدام از آلل هایiceA1 و iceA2 نبودند که به نظر می رسد آلل های جدیدی از این ژن باشند.

بیماری هیرشپرونگ یک اختلال مادرزادی کودکان است که به صورت انسداد روده در نوزادان و یبوست مزمن در کودکان ظاهر می شود. استاندارد طلایی برای تشخیص، فقدان سلولهای گانگلیونی در شبکه میانتریک و زیر مخاطی روده می باشد. با توجه به اینکه باریم انما نسبت به بیوپسی رکتال روشی ساده تر، کم تهاجمی تر و در دسترس تر می باشد، سنجش ارزش تشخیص آن در هیرشپرونگ در مقایسه با استاندارد طلایی (بیوپسی رکتال) حائز اهمیت می باشد.
در یک مطالعه مقطعی تعداد84 کودک با علائم بالینی هیرشپرونگ مراجعه کننده به بیمارستان بوعلی سینا ساری (1386-1383) مورد بررسی قرار گرفتند. در تمامی کودکان باریم انما و بیوپسی رکتوم انجام شد. بیماران به سه گروه سنی زیر یک ماه، 12-1 ماه و بالای 12 ماه تقسیم شدند. بیمارانی که سابقه جراحی قبلی آنورکتال و پاتولوژی منفی هیرشپرونگ داشتند، از مطالعه حذف شدند. حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و منفی باریم انما در تشخیص هیرشپرونگ مورد محاسبه قرار گرفت.
از میان 84 کودک مورد بررسی 28 نفر (3/33%) دختر بودند. میانگین سنی کودکان 1/26 ماه بود. حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و منفی باریم انما در تشخیص هیرشپرونگ به ترتیب 5/63، 1/78، 5/82 و 8/56 درصد بود. ارزش تشخیصی باریم انما برحسب گروه های سنی زیر 1 ماه، 1 تا 12 ماه و بالای12 ماه مورد محاسبه قرار گرفت که با یکدیگر تفاوت معنی داری داشت (05/0>p).
این مطالعه نشان داد که اعتبار باریم انما در تشخیص بیماری هیرشپرونگ کاملا به سن بیمار وابسته است و این اعتبار در اکثر موارد در ویژگی و ارزش اخباری مثبت بسیار بیشتر از حساسیت و ارزش اخباری منفی است. لذا توصیه می شود در تشخیص بیماری هیرشپرونگ هر سه جنبه علائم بالینی، باریم انما و بیوپسی رکتال مدنظر قرار گیرد. البته بیشترین ارزش تشخیصی مربوط به بیوپسی رکتوم می باشد.

با توجه به اهمیت تک یاخته های روده باریک به عنوان یکی از علل سوء هاضمه (Dyspepsia)، بررسی شیوع این انگل ها در این بیماران مهم می باشد. هدف از این مطالعه بررسی شیوع تک یاخته های روده باریک در مجموعه ای از بیماران مبتلا به سوءهاضمه مراجعه کننده به بخش آندوسکوپی بیمارستان های منتخب شهر تهران می باشد.
مطالعه به صورت مقطعی بر روی 130 بیمار مبتلا به سوءهاضمه که بین سال های 83 تا 85 در بخش آندوسکوپی بیمارستانهای بقیه الله ، ولیعصر ناجا و امام خمینی تهران تحت آندوسکوپی فوقانی دستگاه گوارش قرار گرفته و با استفاده از سه آسپیراسیون از طریق آندوسکوپی، بیوپسی دوازدهه و آزمایش مدفوع از نظر ابتلا به تک یاخته های روده باریک و همزمان با استفاده از تست اوره آز سریع (Rapid urease test) از نظر وجود عفونت با هلیکوباکترپیلوری بررسی شدند. این بیماران فاقد بیماری بدخیم، بیماری های ژنتیکی و متابولیک اثبات شده و سابقه درمانی آنتی بیوتیکی بمدت حداقل 3 روز متوالی طی 1 ماه گذشته بودند.
در بررسی نمونه های مدفوع 105 بیمار و آسپیراسیون و بیوپسی دوازدهه 130 بیمار تنها 4 مورد ژیاردیا (1/3%) مشاهده گردید. در نمونه های آسپیراسیون و بیوپسی دوازدهه نیز به ترتیب 2 مورد (5/1%) و 1 مورد (8/0%) ژیاردیا مشاهده گردید. هیچ موردی از آلودگی با کریپتوسپوریدیوم، سیکلوسپورا و ایزوسپورا مشاهده نگردید. بر اساس تست اوره آز سریع 61 نفر (9/46%) دارای آلودگی با هلیکوباکترپیلوری بودند. 4 بیماری که دارای ژیاردیا بوده اند، همگی از نظر هلیکوباکترپیلوری مثبت بودند.
به نظر می رسد ژیاردیا و سایر انگلهای روده باریک نقش چندانی در ایجاد سوء هاضمه نداشته باشند، هرچند نقش هلیکو باکتر پیلوری در ایجاد سوء هاضمه بارزتر است. همچنین آزمایش مدفوع با روش تغلیظی فرمالین اتر نیز می تواند موارد مثبت بیشتری را در خصوص انگل ژیاردیا تشخیص دهد.

اختلال سلامت و سوء تغذیه در سنین کودکی ممکن است بر توانایی های شناختی لازم برای یادگیری و در نتیجه کسب موفقیت در آموزش تاثیر بگذارد. به همین دلیل پژوهش حاضر با هدف تعیین سلامت جسمانی و تغذیه ای کودکان دبستانی شهر رامسر در سال 1382 صورت پذیرفت.
در این مطالعه مقطعی 294 کودک دبستانی مقاطع اول تا پنجم به وسیله نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند. اطلاعات بوسیله ی پرسشنامه ی مشخصات دموگرا فیک، فرم مراقبت های بهداشتی درمانی و پرسشنامه بسامد مصرف ماهیانه (HFFQ (Harvard’s Food Frequency Questionnaire جمع آوری شد. در این پژوهش برای هر یک از موارد بررسی شده درفرم مراقبت های بهداشتی درمانی (وضعیت سلامت چشم، گوش، ستون فقرات، پوست، مو و ناخن) در صورت طبیعی بودن امتیاز یک و در صورت انحراف از وضعیت سلامت طبیعی امتیاز صفر منظور شد. بدین ترتیب امتیاز چهار به معنی داشتن وضعیت سلامت طبیعی و امتیازصفر تا سه انحراف از وضعیت سلامت طبیعی در نظر گرفته شد.
مطابق یافته های پژوهش میانگین سنی کودکان مورد مطالعه 5/9 سال بود. 193نفر (6/65%) از نمونه ها از وضعیت سلامت جسمی طبیعی و 101نفر (4/34%) از آنها وضعیت سلامت جسمی انحراف از طبیعی برخوردار بودند. بین وضعیت سلامت جسمی و میزان تحصیلات پدر (028/0=p) و نیز جنس واحد های پژوهش ارتباط معنی دار (0001/0=p) مشاهده شد. 3/29% از واحدهای پژوهش لبنیات، 7/53% انواع گوشت، 8/77% تخم مرغ، 13% سبزیجات و 7/27% میوجات را همیشه مصرف می کردند. ارتباط معنی داری بین میزان کفایت درآمد خانواده و بسامد مصرف شیر و لبنیات (001/0=p)، گوشت (0001/0=p) و میوه جات (0001/0=p) مشاهده گردید.
نتایج این پژوهش بر لزوم تمرکز بر ارتقاء وضعیت سلامت کودکان، آموزش تغذیه بصورت تدوین برنامه های آموزشی برای والدین و گنجاندن آن در برنامه آموزش مدارس و نیز بهبود کفایت درآمد خانواده ها تاکید دارد.