فهرست مطالب

نشریه علوم سیاسی
سال نهم شماره 1 (پیاپی 33، بهار 1385)

  • تاریخ انتشار: 1385/02/11
  • تعداد عناوین: 16
|
  • مقاله
  • نجف لک زایی صفحه 7
  • مقالات
  • آیت الله سیدعلی خامنه ای صفحه 13
  • علیرضا اسلامی صفحه 59
    امنیت از نیازهای اساسی فرد و اجتماع است. در این مقاله سعی می شود تا به موضوع امنیت در قرآن و ابعاد آن شامل عوامل ایجاد امنیت، تهدیدات امنیت و تعریف امنیت پرداخته شود. در ادامه مقاله به امنیت از بعد واحد امنیت و نیز انواع امنیت از حیث موضوع، محتوا و مفهوم پرداخته می شود و در پایان مدل و الگوهای امنیت مانند شهر امن و تشکیلات امن ارائه می گردد.
    کلیدواژگان: امنیت، قرآن، امنیت روانی، امنیت اجتماعی، امنیت سیاسی
  • روح الله شریعتی صفحه 81
    هم چنان که عرب های جاهلی بر اساس اهداف و منافع خویش تعریفی از امنیت ارائه می کردند پیامبر اکرم 9 نیز بر اساس اهداف و منافع دین اسلام که رهبر آن به شمار می رفت تعریفی از امنیت داشته است که بر اساس آن تعریف در ظرف مدتی کوتاه امنیتی ایجاد کرد که همه مسلمانان در سایه آن از هر جهت در آرامش به سر می بردند. پیامبر برای ایجاد امنیت برنامه هایی به اجرا درآورد که هم در کوتاه مدت و هم در دراز مدت توام با موفقیت بوده است و این برنامه ها علاوه بر ایجاد امنیت در جامعه به گسترش روزافزون دین اسلام نیز کمک شایانی نموده است. در این مقاله با هدف بررسی گفتمان امنیتی پیامبر اکرم 9 ابتدا به صورت مقدمه مفهوم امنیت و گفتمان های موجود در آن را به اختصار مورد بررسی قرار داده، سپس در دو بخش به بررسی دیدگاه امنیتی آن حضرت پرداخته ایم. در بخش اول تلاش ها و زمینه های ایجاد امنیت توسط ایشان در مکه و قبل از هجرت و در بخش دوم که بحث اصلی مقاله است برنامه های پیامبر در ایجاد امنیت در مدینه و پس از تشکیل حکومت را پی گرفته ایم.
    کلیدواژگان: امنیت، اسلام، گفتمان امنیتی، حضرت محمدصلی الله علیه وآله، نظریه امینت در اسلام
  • حمیدرضا مطهری صفحه 107
    یکی از اهداف هر حکومت، تامین امنیت شهروندان است. نگاه به امنیت ملی از دیدگاه معصومان به ویژه آنها که حاکمیت جامعه را در دست داشته اند همانند امیرالمؤمنین علی علیه السلام بسیار مهم و راه گشا خواهد بود. امنیت یکی از مهم ترین دغدغه های امام علی علیه السلام بوده است و در این راستا اقدامات امنیتی، نظامی و سیاسی مهمی را انجام داده اند. در این نوشتار اشاره ای به برخی از این اقدامات شده است.
    کلیدواژگان: امام علی علیه السلام، امنیت ملی، وحدت، سپاه، صلح
  • علی عبدالله خانی صفحه 121
    در این مقاله جایگاه عدالت در امنیت و نسبت آن با امنیت بررسی شده است. در این چهارچوب، در آغاز پدیده شناسی امنیت برای فهم اجزا و مرکز تعادل امنیت مورد بررسی قرار گرفته، سپس پدیده شناسی عدالت با توجه به کشف روابط احتمالی آن با امنیت بررسی شده است و در بخش دیگر نسبت عدالت با امنیت و نقش آن در تعادل بخشی به امنیت مورد توجه قرار گرفته است.
    کلیدواژگان: امنیت، عدالت، رضایت مندی و نارضایتی، محرومیت نسبی
  • مرتضی بحرانی صفحه 133
    عمدتا گفته می شود که اندیشه سیاسی شیعه بر محور عدالت و اندیشه سیاسی اهل سنت بر محور امنیت متمرکز است. اما بررسی و کاوش در متون سیاسی اهل سنت، این نکته را آشکار می کند که عدالت دغدغه خاطر اندیشوران اهل سنت هم بوده است.
    مقاله حاضر می کوشد دلالت مفهوم عدالت و امنیت را در این اندیشه، تحلیل محتوایی کند و آن را برجسته سازد. یافته ها حاکی از آن است که در اندیشه ایرانشهری نیز عدالت دارای اهمیت است، اما منظور از این عدالت در واقع همان امنیت حاکم و حکومت است؛ به عبارت روشن، وقتی گفته می شود حاکم باید عادل و رعیت باید مامون باشد، بدین معنا است که حاکم باید مامون و رعیت باید عادل باشد و عدالت رعیت هم به معنای مطاوعت و اطاعت امر سلطان در اوامر و نواهی اوست. و در نتیجه واضح است که این عدالت هم مربوط به دوران استقرار و تثبیت قدرت است و حاکم در فرایند رسیدن به قدرت نیازی به عدالت ندارد؛ زیرا اساسا مفهوم عدالت و استیلا به یک جا ختم نمی شوند.
    کلیدواژگان: اندیشه سیاسی اهل سنت، اندیشه سیاسی ایرانشهری، عدالت، امنیت، حاکم، رعیت
  • محمد منصور نژاد صفحه 153
    پرسش اساسی مقاله حاضر آن است که آزادی و امنیت کدام یک بر دیگری تقدم دارد و پاسخ داده شده که اگر مراد تقدم زمانی هر کدام از این دو باشد، طرح سئوال غلط است و اگر تقدم شانی مقصود باشد، در این نوشتار استدلال شده که آزادی سیاسی بر امنیت ملی تقدم شانی دارد. با آزادی می توان به امنیت رسید، ولی امنیت لزوما به آزادی منتج نمی گردد. به نظر نویسنده راهکارهای جمع بین امنیت و آزادی عبارتنداز 1) نظام های مردم سالار؛ 2) تشکل های سیاسی؛ 3) قانون گذاری معقول و عادلانه؛ 4) نقش اساسی تعلیم و تربیت.
    کلیدواژگان: امنیت ملی، آزادی سیاسی، نظام های مردم سالار، دین، فهم دینی، تشکل های سیاسی
  • سید قطب و اسلام گرایی معاصر
    مهدی بخشی شیخ احمد صفحه 171
    سید قطب را به منزله یکی از رهبران فکری جنبش های اسلام گرای معاصر می شناسند. نوشته های وی مواد فکری مورد نیاز گروه های مذکور را فراهم نمود، که عبارتند از: 1. تنفر شدید نسبت به فرهنگ غربی؛ 2. ساخت جامعه براساس شریعت اسلامی؛ 3. استفاده از جهاد برای برانداختن حکومت هایی که بر اساس شریعت عمل نمی کنند.
    کلیدواژگان: سید قطب، جاهلیت، حاکمیت، جماعت، گروه های اسلام گرا، القاعده
  • زکی میلاد ترجمه: محمد جمعه امینی صفحه 191
    نوگرایی در شیوه های تغییر اسلامی از مسائل بسیار مهم در اندیشه اسلامی است. مهم ترین اولویت های نوگرایی در شیوه های تغییر عبارتند از: ارائه جای گزین های اسلامی، نوسازی شیوه های تغییر اسلامی، آزادی ها و حقوق، اختلاف، روابط و گفت وگو، دموکراسی، تکثر و ارتباط با دیگران، ارتباط با غرب و اسلامی کردن شناخت.
    در دهه هشتاد، اندیشه اسلامی به بالندگی شگرفی دست یافت و به توازن دوباره رسید. زمینه های بروز اندیشه اسلامی جدید را روبه رو شدن با مسئله دولت، خیزش های جهان اسلام، شکل گیری نهادهای تحقیقی درباره عرصه های معرفتی اندیشه اسلامی، نشریات تخصصی در حوزه اندیشه اسلامی و بروز نسل تازه ای از اندیشوران مسلمان تشکیل می دهد. فقه و اصول، قرآن و تفسیر، اندیشه اسلامی اندیشه انقلابی اسلامی مهم ترین زمینه های فرهنگی اندیشه اسلامی را تشکیل می دهند. پیوند با زمانه، حرکت به سوی نوگرایی، بازنگری و نقد، آینده اندیشی و اعتدال و میانه روی مهم ترین شاخصه های اندیشه اسلامی جدید هستند. همچنین حقوق بشر و آزادی های عمومی، حکومت، دولت و فقه سیاسی، شناخت اسلامی، اجتهاد در فقه و نوگرایی در فرهنگ و ایده تمدن اسلامی معاصر، مهم ترین مسائل و چالش های اندیشه اسلامی جدید را تشکیل می دهند.
    کلیدواژگان: نوگرایی، اسلام گرایی، اندیشه اسلامی، اندیشه اسلامی جدید
  • میراث سیاسی
  • معنی جهاد و اقسام حرب مشروع / تصحیح و مقدمه تاریخی دکتر غلامحسین زرگری نژاد
    میرزا عیسی قائم مفام فراهانی صفحه 217
    آنچه می خوانید مقدمه کتاب «احکام الجهاد و اسباب الرشاد» است که توسط میرزا عیسی قائم مقام فراهانی (میرزا بزرگ)، با استفاده از فتاوا و رساله های جهادیه علما در جریان جنگ های ایران و روسیه تالیف شده است. متن کامل کتاب به ضمیمه مقدمه تاریخی مفصلی توسط آقای دکتر غلامحسین زرگری نژاد تصحیح شده است.
    علاوه بر دیباچه و مقدمه که متن مقدمه را در اینجا می خوانید، متن کتاب در هشت باب سامان یافته است. علاقمندان جهت اطلاع از چند و چون و انواع رساله های جهادی و متون مختصر و متوسط و مطول آن و نیز کم و کیف فتاوای علما لازم است به کتاب مذکور، به ویژه مقدمه محققانه و جامع مصحح محترم مراجعه نمایند.
  • نقد و معرفی
  • علی اکبری معلم، رجبعلی اسفندیار صفحه 269
  • گزارش های علمی
  • اصغر افتخاری صفحه 277
  • انور رصافی ترجمه: انور رصافی صفحه 297
  • چکیده مقالات به زبان انگلیسی
    سیدعلی اصغر ترجمه: دکتر سیدعلی اصغر صفحه 301
|
  • Ali-Reza Eslami Page 59
    Security is an essential need for individuals and societies. This paper tries to study security in the Quran and its dimensions including security establishing factors, security threats, and the definition of security. Then, the paper concentrates on the types of security in regards with subject, content, and conception. At the end, the security models such as secure city and secure establishments are presented.
  • Rohollah Shariati Page 81
    Security is an issue which has always been under consideration from the long past, with there being many disagreements over its concept in different times due to various conceptual and attitudinal differences existing in those times. These attitudes which formed the discourses of those times or arose from those discourses often formed on the basis of the interests of individuals, groups, or peoples. Thus, one may conclude that, in the same way the Bedouin Arabs defined security according to their interests, the Prophet, too, had a conception of security in line with the goals and interests of Islam, on the basis of which he could establish a security guaranteeing peace for all Muslims in a short time. To establish security, the Prophet carried on plans which were successful in the short and long run. These plans, apart from establishing security in the society, helped expand his religion, too. To study the Prophet’s security discourse, this paper will first present the concept of security and the related existing discourses. Afterwards, it will focus on his security approaches in two parts. The first part will concentrate on his endeavors to establish security in Mecca before the Hegira and the second on the Prophet’s plans to establish security in Medina and after setting up his government
  • Hamid-Reza Motahhari Page 107
    One of the goals of any government is guaranteeing the security of the citizens. Studying national security from the viewpoint of the infallible Imams, especially those who held the government of their societies, like Imam Ali, can be very informative and helpful. Security was one of the most important concerns of Imam Ali and, as a result, he took important security, military, and political measures. This paper is a study of some of these measures.
  • Ali Abdollah-Khani Page 121
    This paper studies the status and relationship of justice with security. In this framework, the paper first does a phenomenological study of security to understand the constituents and equilibrium center of security. Then, it concentrates on a phenomenological study of justice to discover its possible relationship with security. Finally, the paper studies the relationship between justice and security and its role in balancing security.
  • Morteza Bahrani Page 133
    It is widely held that Shiite political thought is based on justice and Sunnite political thought on security. However, a careful investigation of Sunnite political texts reveals that justice was a concern for the Sunnite scholars, too. The present paper is to do a content analysis of the signification of the concept of justice and security in Sunnite thought. The results show that in the ancient Iranian thought, too, justice is important, but here justice is equal to the security of governor and government; in other words, when it is said that governor should be just and the vassals should be secure, it means that the governor should be secure and the vassals should be just. In fact, by vassals’ justice it is meant that they should obey sultan. As result, it is clear that this justice applies to the time of the stability of power and governor has no need to justice in order to attain power because the concept of justice and domination do not converge on one point.
  • Mohammad Mansour-Nezhad Page 153
    The basic question of the present paper is which of the freedom and security has priority over the other. The answer is if by priority the temporal priority of one over the other is meant, then the question is posed wrongly; and if a status priority is meant, the paper argues that political freedom has status priority over national security. With freedom, security can be attained, but security does not necessarily lead to freedom. In my point of view, the strategies for converging security and freedom are democratic regimes, political establishments, rational and just legislation, and the basic role of education.
  • Seyyed Qutb and the contemporary Islamism
    Mahdi Bakhshi Sheikh Ahmad Page 171
    Seyyed Qutb is known as one of the intellectual leaders of the contemporary Islamist movements. For these movements, his writings provided the intellectual foods which included a deep hatred towards the Western culture, re-establishing society on the basis of Islamic Sharia, and resorting to Jihad for overthrowing governments that do not behave according to Sharia.
  • Zakki Milad Page 191
    Modernism in the Islamic methods of change is among the most important issues in the Islamic thought. The most important priorities of modernism in the methods of change are proposing Islamic alternatives, renovating Islamic methods of change, freedoms, and rights, difference, interrelationships and dialogue, democracy, plurality and relationship with others, relationship with the West and Islamization of knowledge. Islamic thought thrived outstandingly in the 80s and attained balance once more. Facing with the problem of state, movements in the Islamic world, the formation of research institutes about the epistemological domains of Islamic thought, special journals in the field of Islamic thought, and the emergence of a new generation of Muslim thinkers form the foundation of the emergence of new Islamic thought. Fighh [jurisprudence] and Osul [The Principles], the Quran and Tafsir [interpretation], and the Islamic thought behind the Islamic revolution constitute the most important cultural grounds of the Islamic thought. The most important features of the new Islamic thought include relationship with the time, movement toward modernism, review and critique, forethought, and moderation. In addition, human rights, public freedoms, government, state, political Fighh, Islamic knowledge, Ijtihad in Fighh and modernism in the contemporary Islamic culture and civilization are the most important challenges of the new Islamic thought.