مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال شصت و ششم شماره 4 (پیاپی 88، تیر 1387)

از ویژگی های منحصر به فرد سلول های بنیادی مزانشیمی که از آن در جداسازی استفاده شده است توانایی چسبیدن به پلاستیک است. به کارگیری این ویژگی در جداسازی سلول های بنیادی مزانشیمی گونه های مختلف پستانداران به جز موش با موفقیت همراه بوده است. در مطالعه حاضر با بهینه سازی روش چسبیدن به سطح ظرف پلاستیکی، جمعیت هموژن سلول های بنیادی مزانشیمی از مغز استخوان موش جداسازی شد. اساس این روش بر تعویض مداوم محیط کشت بلافاصله پس از کشت سلول های مغز استخوان است.
موش های نژاد Balb/c کشته شدند و مغز استخوان از فمور و تیبیا خارج و در ظرف شش خانه ای کشت گردید. سه ساعت پس از آغاز کشت محیط کشت رویی دور ریخته شد و محیط جدید اضافه گردید. تعویض محیط کشت در هر هشت ساعت و در فاصله زمانی 72 ساعت ادامه داشت. این کشت تا زمان پرشدن نسبی ظرف توسط سلول های فیبروبلاستی نگهداری شد و پس از آن پاساژ اول انجام گرفت. این سلول ها برای مطالعات بیشتر مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور اثبات ماهیت مزانشیمی، سلول ها به دودمان های مزانشیمی تمایز داده شدند. در ضمن سلول مورد نظر از نظر کلونوژنیک بودن و آنتی ژن های سطح سلول مورد ارزیابی قرار گرفتند.
در این مطالعه دو هفته پس از کشت اولیه، جمعیت خالص از سلول های شبه فیبروبلاستی به دست آمد. این سلول ها که در آن ها مارکرهای سطحی CD90، Sca-l، CD44 بیان داشت، به آسانی به استخوان و چربی تمایز یافتند.
به نظر می رسد، روش ما روش توانمندی در جداسازی جمعیت خالص از سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان موش است.

اغلب آلکالوئیدها، اثرات فیزیولوژیکی قوی در پستانداران و سایر ارگانیزم ها دارند و تعدادی از آنها، عوامل مهم دارویی می باشند. غنی ترین منبع آلکالوئیدها، گیاهان می باشند. لذا بررسی وجود آنها در گیاهان، اهمیت زیادی دارد. ما در این مطالعه سعی کرده ایم تا روشی سریع، ارزان و با حساسیت بالا، برای بررسی وجود آلکالوئیدها در گیاهان ارائه کنیم.

12 نمونه گیاهی مورد بررسی قرار گرفتند که طبق تحقیقات قبلی، تعداد 11 نمونه حاوی آلکالوئید و یک نمونه فاقد آلکالوئید بودند. عصاره گیری از نمونه های گیاهی با متانول انجام شد. در مورد هر نمونه، بعد از حل کردن حدود g 5/0 از عصاره آن در مقداری اسید کلریدریک N2 و صاف کردن آن، بررسی وجود آلکالوئید در آن، توسط معرف های دراژندروف، واگنر و میر با روش پیشنهادی تشکیل کمپلکس با BCG، انجام شد. حداقل مقدار آلکالوئید قابل ردیابی توسط روش تشکیل کمپلکس با BCG نیز بر حسب آتروپین، مشخص شد.

نتیجه بررسی وجود آلکالوئید در نمونه های گیاهی با معرف های دراژندروف، واگنر و میر در مورد چای سیاه، گل گاوزبان و چای کوهی، منفی و در بقیه موارد مثبت بود. نتیجه بررسی وجود آلکالوئید در نمونه های گیاهی با روش پیشنهادی تشکیل کمپلکس با BCG در مورد چای سیاه و چای کوهی، منفی و در بقیه موارد مثبت بود. حداقل مقدار آلکالوئید قابل ردیابی از طریق تشکیل کمپلکس با BCG، معادل mg40 آتروپین بود.

در تمام مواردی که نتیجه ردیابی آلکالوئید در نمونه های گیاهی با استفاده از معرفهای دراژندروف، واگنر و میر مثبت بود، نتیجه ردیابی با روش پیشنهادی تشکیل کمپلکس با BCG نیز مثبت بود. تحقیقات قبلی حاکی از وجود آلکالوئید در این نمونه ها می باشند. نتیجه ردیابی آلکالوئید با هر دو روش، در مورد چای سیاه و چای کوهی منفی بود. چای سیاه، حاوی آلکالوئیدهای گزانتینی می باشد. آلکالوئیدهای گزانتینی با روش تشکیل کمپلکس با BCG قابل ردیابی نمی باشند. چای کوهی نیز طبق تحقیقات قبلی، حاوی آلکالوئید نمی باشد. حداقل مقدار آلکالوئید قابل ردیابی با روش تشکیل کمپلکس با BCG، معادل mg40 آتروپین می باشد که مقدار بسیار کمی است و نشان دهنده حساسیت بالای این روش می باشد.

یووینگ سارکوما یکی از بدخیم ترین تومورهای کودکان و نوجوانان است. رده های سلولی اندکی از تومورهای این خانواده تولید شده است که مطالعه جنبه های بیولوژیک این تومورها را مشکل می سازد. ما اخیرا یک رده سلولی جدید از تومور یووینگ سارکوما ناحیه توراسیک چپ دختری 16 ساله تولید کردیم که با نام SS-ES-1 نام گذاری گردید. سلول های 1 SS-ES- تاکنون بیش از 90 بار به صورت پیوسته پاساژ شده اند. در مطالعه حاضر برخی از ویژگی های سلول های SS-ES-1 گزارش می شود.
کشت سلول در محیط کشت DMEM حاوی 10% سرم جنین گاوی، 100 میکروگرم در میلی لیتر استرپتومایسین، 100 واحد در میلی لیتر پنی سیلین در اتمسفر مرطوب دارای 7% دی اکسیدکربن در دمای 37 درجه سانتی گراد انجام شد. مطالعه ویژگی های این رده سلولی با استفاده از مجموعه ای از آنتی بادی های منوکلونال و پلی کلونال با روش ایمنوسیتوشیمی انجام شد. همچنین حساسیت این سلول ها به تعدادی از داروهای ضد تورموی با روش سنجش MTT تعیین شده و به صورت ارزش های IC50 گزارش گردید.
ویژگی مورفولوژیکی رده سلولی SS-ES-1 شامل سلول های کوچک و گرد است که به صورت چند لایه تکثیر می شود. رنگ آمیزی ایمنوسیتوشیمی حضور برجسته پروتئین های CD99، p53، Ki67، سیتوکراتین، نوروفیلامنت و همچنین عدم بیان پروتئین GFAP را در این رده سلولی نشان داد. بر پایه ارزش های IC50، این سلول ها حساسیت قابل توجه ای به وین بلاستین (picomole 7/0±2) نشان دادند که به دنبال آن وین کریستین (nM12/0±3/0)، دوکسو روبیسین (μm03/0±05/0)، اتوپوزاید (μm28/0±64/0) و سیس پلاتین (μm45/0±67/0) قرار گرفتند. ویژگی های منحصر به فرد رده سلولی SS-ES-1، این رده سلولی را به عنوان مدل مطالعاتی ارزشمند برای بررسی جنبه های بیولوزیک مختلف تومورهای یووینگ سارکوما مطرح می سازد.

در سال های اخیر آنتی بادی های کاتالیتیک مختلفی در افراد مبتلا به بیماری های خود ایمن یافت شده اند، به علاوه وجود آنتی بادی های مختلف با فعالیت DNase و RNase در شیر و سرم مادران سالم گزارش گردیده است. در این مطالعه به بررسی وجود آنتی بادی هایی با فعالیت پروتئولیتیک پرداخته شده است.
آنتی بادی های موجود در سرم 30 خانم باردار در سه ماهه اول بارداری و 10 فرد کنترل توسط کروماتوگرافی تمایلی و ژل فیلتراسیون خالص سازی شدند. همگی خانم ها اولین بارداری خود را سپری می کردند و کلیه نمونه ها شامل افراد باردار و کنترل در محدوده سنی 25 تا 35 سال قرار داشتند. سپس به بررسی بهترین شرایط از نظر بافر، دما و pH برای مشاهده فعالیت پروتئازی پرداخته شد. فعالیت پروتئازی این آنتی بادی ها توسط زیموگرافی در ژل حاوی سوبسترای ژلاتین نشان داده شد.
نتایج حاصل از تیمار آنتی بادی ها در شرایط مناسب نشان داد که تعدادی از نمونه های آنتی بادی افراد باردار فعالیت آنزیمی دارند. داده های حاصل از بررسی زیموگرام وجود فعالیت پروتئازی در نمونه های مربوطه را تایید کرد. انجام وسترن بلات تایید کرد که قطعات ایجاد شده ناشی از هیدرولیز خود آنتی بادی ها بوده و آلودگی پروتئینی نمی باشند.
به علت شرایط خاص سیستم ایمنی در خانم های باردار، آنزیم هایی با فعالیت های آنزیمی مختلف می توانند تولید شوند. در رابطه با نقش احتمالی این آبزیم ها می توان گفت ممکن است چنین آنتی بادی هایی با فعالیت پروتئولیتیک در حذف مستقیم آنتی ژن ها از خون نقش داشته باشند.

روش Ross به عنوان یکی از روش های بسیار مناسب جهت جایگزینی دریچه آئورت معرفی شده است. با این حال، برخی مطالعات از تنگی هموگرافت پولمونر پس از جراحی Ross به عنوان یکی از مشکلات این روش جراحی یاد کرده اند. هدف مطالعه حاضر بررسی عوامل خطرساز ایجاد تنگی پولمونری هموگرافت پس از جراحی Ross می باشد.
این مطالعه کوهورت گذشته نگر روی 42 بیمار که تحت جراحی Ross قرار گرفته و جهت پی گیری اکوکاردیوگرافیک مراجعه کرده بودند، انجام شد. کلیه بیماران شش ماه و یک سال بعد از جراحی تحت اکوکاردیوگرافی کنترل و معاینات بالینی قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به اکوکاردیوگرافی همراه با اطلاعات هموگرافت از پرونده بیماران و دهنده های پیوند که در بخش پیوند اعضا موجود بود، استخراج گردید.
در مجموع 13 بیمار (31%) دچار تنگی هموگرافت پولمونر شده بودند. بروز تنگی پولمونر با سن گیرنده ارتباط معنی داری داشت (04/0p=). شانس نسبی وجود تنگی در افراد مبتلا به بیماری مادرزادی قلب نسبت به غیر مبتلایان 7/4 با بازه اطمینان 95% 06/1 تا 8/20 بود که از لحاظ آماری معنی دار می باشد (04/0p=). متغیرهای پیشگویی کننده تنگی هموگرافت پولمونر پس از جراحی Ross شامل سن پایین تر فرد دهنده (03/0p=) و فرد گیرنده (05/0p=) بودند.
مطالعه حاضر نشان داد که روش جراحی Ross با توجه به بروز کم تنگی، روش مناسبی جهت جایگزینی دریچه آئورت می باشد با این حال باید به این مطلب توجه کرد که بیماری های مادرزادی قلب و سن پایین فرد دهنده می توانند به عنوان فاکتور خطری جهت تنگی هموگرافت پولمونر مطرح باشد که علت آن viability بیشتر در سلول های دریچه ای آنان است.

هیپرناترمی عملکرد اکثر دستگاه های بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، حتی بیهوشی نیز تحت تاثیر این اختلال الکترولیتی قرار می گیرد. هدف از این تحقیق بررسی پاسخ به داروی بیهوش کننده کتامین با دزاژ mg/kg125 در رت های هیپرناترمیک بود.
60 رت نر ویستار (Wistar) که دارای وزنی معادل 20±300 گرم بودند به طور تصادفی به سه گروه تقسیم گردیدند. گروه کنترل از آب شرب و رت های گروه تست یک و گروه تست دو از محلول کلرور سدیم 1% و 2% به عنوان منبع آب شرب به مدت 144 ساعت استفاده نمودند. حساسیت به داروی بیهوشی شامل: دوره زمانی بین تزریق کتامین و مهار رفلکس سر پا ایستادن، مهار پاسخ به تحریک های دردناک، زمان لازم برای پیدایش مجدد پاسخ به تحریک های دردناک و بهبودی کامل از بیهوشی مورد مطالعه قرار گرفت.
زمان لازم برای مهار رفلکس سر پا ایستادن و زمان لازم برای مهار پاسخ به تحریک های دردناک در گروه تست دو از گروه تست یک و گروه کنترل به طور معنی داری کوتاه تر بود، زمان لازم برای پیدایش مجدد پاسخ به تحریک های دردناک و بهبودی کامل از بیهوشی در گروه تست دو از گروه تست یک و گروه کنترل به طور معنی داری طولانی تر بود.
هیپرناترمی بیهوشی با داروی کتامین را در رت تحت تاثیر قرار داده و سرعت گذر از مراحل بیهوشی را افزایش می دهد. دوره زمانی اثربخشی کتامین افزایش یافته و برگشت از بیهوشی به طور معنی داری با تاخیر همراه است.

میزان مرگ سالیانه در بیماران مرحله نهایی بیماری کلیه (ESRD) بالاتر از حد انتظار است و شواهد اخیر التهاب را به عنوان علت آن مطرح می کند. التهاب مزمن یک تظاهر شایع درESRD می باشد که خطر آترواسکلروز و سوءتغذیه و بیماری عروق محیطی را افزایش می دهد. سطوح افزایش یافتهIL-6 پیش بینی کننده مورتالیتی و موربیدیتی قلبی- عروقی در افراد نرمال و بیمارانESRD است. هدف از انجام این مطالعه تعیین سطح سرمی IL-6 و عوامل مرتبط با آن در بیماران تحت همودیالیز مزمن در بیمارستان امام خمینی است که می تواند الگویی از جامعه ایران باشد. با شناسایی عوامل دخیل در سطوح سرمی IL-6 و تعیین بیمارانHigh Risk امکان انجام مداخلات درمانی فراهم شده تا میزان مرگ کاهش یابد و پروگنوز بیماران بهبود یابد.
در این مطالعه 42 نفر از بیماران بخش دیالیز بیمارستان امام خمینی که تحت همودیالیز مزمن قرار داشتند، انتخاب شدند و سطح سرمی IL-6در دو نوبت به فاصله سه ماه با روشELISA در این بیماران اندازه گیری شد و به طور همزمان آنالیز نمونه خون برایLDL، HDL، Chol، PTH، PH، Urea، P، Ca، TIBC، Ferritin، Alb، Hb، WBC، CPR و TG و HCO3 وUric Acid انجام شد.
میانگین سطح سرمی IL-6، pg/ml 47/4±35/6 بود (حداقل 55/0 و حداکثر 25/18) که مقدار نرمال IL-6، pg/mlبراساس استاندارد کیت آزمایشگاهی pg/ml2/3±3/1 می باشد.
در 52% بیماران IL-6 سرم بالاتر از نرمال بود. سطح سرمی IL-6 باWBC، TIBC، Ferritin، CRP رابطه معنی دار داشت و در بیماران هیپرتانسیون به طور معنی داری بالاتر بود.

هیپرگلیسمی یافته شایعی بعد از انفارکت های ایسکمیک می باشد و مطالعات نشان داده اند که هیپرگلیسمی وسعت منطقه ایسکمیک و انفارکته را بیشتر می کند. از طرفی انسولین به دلیل خاصیت ضدالتهابی ممکن است نقش neuroprotective در استروک داشته باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی تاثیر محلول «گلوکز، انسولین، پتاسیم» (GIK) در مرگ و میر و ناتوانی بیماران استروکی با هیپرگلیسمی بعد از استروک بود.
در این کارزمایی بالینی تصادفی شده دوسویه کور 98 بیمار وارد مطالعه شدند که 48 بیمار محلول GIK را دریافت کردند (گروه مداخله) و به 50 بیمار محلول نرمال سالین داده شد (گروه کنترل). میانگین نمرات ناتوانی بیماران پس از یک ماه و سه ماه در هر دو گروه با استفاده از پرسشنامه های MRS و Barthelمحاسبه شد و همچنین میزان مورتالیتی بیماران بعد از یک ماه و سه ماه محاسبه گردید.
میانگین نمرات دو گروه با پرسشنامه های MRS و Barthelپس از ماه اول و ماه سوم تفاوت معنی داری از لحاظ آماری نشان نداد. میزان مورتالیتی بین دو گروه نیز پس از یک ماه و سه ماه تفاوت آماری معنی داری نداشت.
گرچه در مدل های حیوانی و محیط آزمایشگاهی هیپرگلیسمی اثرات مضری روی بافت انفارکته و ایسکمیک دارد و از طرفی انسولین با توجه به خاصیت ضدالتهابی در مطالعات آزمایشگاهی اثرات مفیدی را نشان داده است اما در این مطالعه درمان هیپرگلیسمی و تجویز انسولین با محلول GIK تاثیر مفیدی روی مورتالیتی و موربیدیتی بیماران با استروک ایسکمیک را نشان نمی دهد.

Transfusion Transmitted Virus (TTV) یک DNA ویروس تک رشته ای بدون پوشش به شکل حلقوی متعلق به خانواده Circoviridae و جنس Anellovirus هاست که برای اولین بار در سال 1997 توسط آقای Nishizawa کشف شد. نظر به اینکه یکی از راه های اصلی انتقال ویروس به روش تزریق با سرنگ مشترک است و با توجه به اینکه میزان معتادان تزریقی (IDU) در جامعه ما در حال گسترش است و تبعات اجتماعی بیماری های منتقله از این راه می تواند گریبانگیر افراد غیر IDU نیز شود بر آن شدیم تا با طرح تحقیقی وضعیت جامعه مان را در خصوص میزان شیوع این ویروس بسنجیم. هدف از این مطالعه سنجش شیوع TTV در جمعیت IDU در ایران بود.

در یک مطالعه مقطعی توصیفی- تحلیلی 60 بیمار IDU بستری در بخش عفونی بیمارستان امام خمینی (ره) تهران مورد ارزیابی قرار گرفتند. نمونه خون آنها در لوله های سیتراته به آزمایشگاه فرستاده شد تا بعد از انجام عملیات جداسازی ژنوم ویروس به روش Boilling، عملیات PCR بر مبنای پرایمرهای موجود روی آنها صورت گیرد. اطلاعات بیماران به روش مصاحبه و پر کردن پرسشنامه جمع آوری گردید و مورد آنالیز قرار گرفت.

از 60 بیمار مورد مطالعه همگی مرد بودند و میانگین سنی بیماران (68/9±SD)3/35 سال بود. 26 نفر 3/43% TTV PCR مثبت داشتند، 3/92%(24 نفر) بیماران آلوده به TTV سابقه زندانی بودن را داشتند. از 26 بیمار آلوده به TTV (23 نفر) 5/88% آنها HCV Ab مثبت و (17 نفر) 4/65% آنها HIV Ab مثبت بودند و (هشت نفر) 8/30% هم HBS Ag مثبت داشتند. از 26 بیمار آلوده به TTV، 5/11% (سه نفر) علائم واضح هپاتیت نشان دادند (تب، درد شکم، تهوع، استفراغ، تندرنس RUQ و زردی). 6/34% آنان LFT بیش از مقادیر نرمال (ALT و AST بالاتر از U/L45) داشتند. متوسط زمان اعتیاد تزریقی 26 بیمار آلوده به TTV، 9 سال بود و متوسط سن بیماران آلوده هم 53/36 سال بود که حداقل سن 21 سال و حداکثر سن بیماران 60 سال بود.

شیوع TTV در جمعیت معتادان تزریقی ایران قابل ملاحظه می باشد. جمعیت این افراد در کشور ما چندان کم و محدود نیست و نظر به اینکه هنوز در مورد پاتوژنیستی این ویروس اطلاعات جامعی وجود ندارد و چون یکی دیگر از راه های انتقال ویروس فکال- اورال هم می باشد بایستی تمهیداتی جهت کاهش خطر انتقال ویروس به مراقبین بهداشتی و خانواده های بیماران و کسانی که به نوعی ارتباط نزدیک با افراد معتاد تزریقی دارند به کار بست.

در طی سال های اخیر تغییرات زیادی در نحوه و میزان مراقبت از نوزادان با وزن کمتر از 1000 گرم یا Extremely Low Birth Weight (ELBW) در کشور ما رخ داده است و میزان امید به حیات را در میان این گروه افزایش داده است.
در طی یک مطالعه آینده نگر 93 نوزاد یک قلویی را که وزن 1000 گرم و کمتر داشتند و در بیمارستان ولی عصر (عج) در طی چهار سال زنده متولد گردیدند تا موقع ترخیص یا فوت مورد مطالعه قرار دادیم و یک سری اطلاعات نوزاد و مادر ثبت گردید. با استفاده از تست های آماری مناسب، اطلاعات تجزیه و تحلیل گردید. 05/0p< ملاک معنی داری قرار گرفت.
93 نوزاد وارد مطالعه گردید. امید حیات در میان آنها 6/36% بود که این میزان با احتساب مرگ های رخ داده در اتاق زایمان و بلافاصله بعد از تولد نیز بود. کمترین وزن تولد 400 گرم، متوسط وزن تولد 48/136±43/850 گرم و کمترین سن حاملگی 23 هفته، متوسط سن حاملگی 77/2±31/28 هفته بود. بیشترین عارضه بعد از تولد RDS با شیوع 89/69% و کمترین عارضه مربوط به انتروکولیت نکروزان آن با شیوع 4/6% بود. 08/44% آنها نسبت به سن حاملگی وزن پایین تر از صدک 10 در منحنی رشد داشتند و 4/48% آنها وزن متناسب با سن حاملگی داشتند.
بهبود کیفیت مراقبت های پره ناتال، کاهش زایمان های زودرس و نوزادان کم وزن، احیاء استاندارد نوزاد در اتاق زایمان، استفاده هرچه بیشتر از استروئید پیش از تولد و در نتیجه کاهش نیاز به رسپیراتور، باعث بهبود پیامد این گروه از نوزادان خواهد شد.

شایع ترین علت ترومبوز ورید طحالی (SVT)، التهاب دور عروق طحالی به دنبال پانکراتیت مزمن می باشد. گرچه ترومبوز ورید طحالی در بیش از 45% بیماران مبتلا به پانکراتیت مزمن گزارش شده است، ترومبوز ورید طحالی همچنین در بیماران پانکراتیت حاد و آدنوکارسینوم پانکراس نیز دیده می شود. این ضایعه باعث افزایش موضعی فشار سیستم وریدی پورت می شود که به عنوان افزایش فشار پورت sinistral نیز نامیده می شود. اکثر بیماران مبتلا به ترومبوز ورید طحالی و به دنبال آن افزایش فشار پورت sinistral، بر خلاف بیماران با فشار بالای پورت ژنرالیزه، بدون علامت بوده و فعالیت کبدی طبیعی دارند. در این بیماران خونریزی گوارشی ثانویه به واریس های مری یا معدی امکان پذیر است. تست تشخیصی انتخابی ارزیابی احتمال ترومبوز ورید طحالی، آنژیوگرافی تاخیری سلیاک می باشد. اسپلنکتومی با قطع جریان خون کولترال ها درمان انتخابی در بیماران با خونریزی شدید گوارشی می باشد.
معرفی بیمار: در این مقاله مرد 23 ساله با ترومبوز ورید طحالی و خونریزی گوارشی معرفی شده و بررسی متون شامل علل و روش های تشخیصی و درمان آن ارائه می شود.