مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل
سال دهم شماره 2 (پیاپی 43، خرداد و تیر 1387)

استرس های مکانیکال باعث تغییر غلظت پروتئین های ترشحی در سطوح موضعی استخوان و حفره دهان می شود. شناسایی این پروتئین ها و نقش آنها در حرکت دندان یا تشخیص تخریب نسجی از اهمیت بسزایی برخوردار است. این مطالعه به منظور بررسی تغییر غلظت این پروتئین ها در بزاق کامل افراد تحت درمان ارتودنسی با دستگاه ثابت انجام شد.
این مطالعه تجربی بر روی بزاق 40 بیمار جوان و نوجوان که در هر دو فک نیاز به درمان اردتودنسی ثابت داشتند، انجام شد. از همه افراد قبل از درمان، یک روز بعد و یک هفته بعد از قراردادن جدا کننده ها (Separators) نمونه بزاق تهیه شد. سپس مقادیر پروتئین به روش اسپکترو فتومتری اندازه گیری و مورد مقایسه قرار گرفت.
میانگین مقادیر پروتئین تام قبل، یک روز و یک هفته بعد از قرارگیری جدا کننده بترتیب: 3/127، 1/135 و 6/131 میلی گرم در دسی لیتر بود. در حقیقت مقادیر پروتئین تام در روز پس از قرارگیری جداکننده ها افزایش یافت و پس از آن در روز هفتم به مقادیر اولیه نزدیک تر شده بود (001/0>p). ارتباطی بین جنس و تغییرات مقادیر پروتئین تام دیده نشد.
با توجه به نتایج این مطالعه، نیروهای ارتودنتیک باعث افزایش غلظت پروتئین تام در بزاق کامل افراد تحت درمان ارتودنسی می گردد. بنابراین شاید بتوان با آنالیز بزاق بعضی از شاخص های جدید پروتئینی آزاد شده به دنبال اعمال نیرو را شناسایی و ارتباط آن را با اثر درمانی ارتودنسی بررسی کرد.

در کشت مغز استخوان به منظورجداسازی سلول های بنیادی مزانشیمی، معمولا سلولهای شناور در محیط کشت اولیه با تعویض محیط، دور ریخته می شود. هدف تحقیق حاضر کشت و تکثیراین سلول ها، بررسی ماهیت بنیادی مزانشیمی آنها، مقایسه سرعت رشد آنها با سلول های چسبنده کشت اولیه و بالاخره بهینه سازی شرایط کشت برای رشد بهتر این سلول هاست.
در مطالعه تجربی حاضر تعداد 10 سر موش صحرایی نژاد ویستار قربانی شد، مغز استخوان از استخوان درشت نی آنها تهیه و در فلاسک های 75 سانتیمتر مربعی کشت شد. چهار روز پس از آغاز کشت اولیه، محیط رویی جمع آوری و سلول های شناور آن، به موازات سلول های چسبنده تا پاساژ 3 کشت داده شد. در طول مدت کشت، دو گروه از لحاظ زمان دو برابر شدن جمعیت سلولی مقایسه شدند. در پایان، برای دو گروه، بهترین تراکم سلولی و موثرترین غلظت سرم گاوی که بتواند حداکثر تکثیر را در پی داشته باشد، تعیین شد. سلول های جدا شده از لحاظ پتانسیل تمایز به سه رده استخوان، غضروف و چربی ارزیابی شدند.
بر اساس نتایج حاصل سلول های محیط رویی، بطور متوسط هر 2±9/14 ساعت دوبرابر شدند، در حالیکه در کشت سلول های چسبنده، این میزان 1/2±19ساعت بود (05/0>p). یافته ها نشان داد که شرایط بهینه برای تکثیر سلولهای بنیادی مزانشیمی با محیط کشت حاوی15% سرم و تراکم اولیه100 سلول در سانتیمتر مربع فراهم می شود. سلولهای جدا شده، براحتی به سه رده اسکلتی متمایز شدند. این قضیه در رنگ آمیزی اختصاصی و RT-PCR برای بیان ژنهای ویژه سه رده کاملا مشهود بود.
محیط رویی کشت اولیه مغز استخوان موش صحرایی حاوی سلول های بنیادی مزانشیمی با توان تکثیر بالاست.

تغییرات مس و روی در بیماران مبتلا به کاردیومیوپاتی ایسکمیک (ISCMP) در مطالعات قبلی گزارش شده است. با توجه به تناقضات موجود، هدف از انجام این مطالعه اندازه گیری غلظت سرمی روی و مس به منظور بررسی نقش احتمالی این عناصر در بیماران مبتلا به ISCMP بوده است.
این مطالعه بصورت مورد- شاهدی روی 30 بیمار ISCMP و 27 داوطلب سالم انجام گرفت. تشخیص ISCMP بر مبنای تاریخچه ای از انفارکتوس میوکارد و مشکلات عروقی و تایید آن توسط آنژیوگرافی بوده است. نارسایی کلیوی و کبدی، مصرف الکل و دریافت مکمل های ویتامینی حاوی روی یا مس در طی یک هفته قبل، از معیارهای خروج در این مطالعه بود. از بیماران و داوطلبان سالم 15 میلی لیتر خون وریدی گرفته شد و پس از سانتریفیوژ، سرم جداسازی و در دمای 20- درجه سانتی گراد فریز شد و با روش جذب اتمی میزان مس و روی اندازه گیری گردید. در نهایت مقایسه سطح سرمی مس و روی در دو گروه با استفاده از آزمون t مورد بررسی قرار گرفت.
میانگین غلظت سرمی مس در گروه(ISCMP (mg/L 1/5±0/5 بطور معنی دار بالاتر از گروه شاهد (mg/L 1/3±0/2) بوده است (048/0=p). میانگین غلظت روی در دو گروه ISCMP و افراد شاهد به ترتیب mg/L 1/1±0/3 و mg/L 1/1±0/4 بوده که این اختلاف معنی دار نبود.
بر اساس نتایج این مطالعه، بالا بودن مس در بیماران مبتلا به ISCMP میتواند مطرح کننده نقش این عنصر در بروز کاردیومیوپاتی باشد. مداخلاتی نظیر استفاده از شلات دهنده های مس به منظور کاهش علایم و یا کند کردن سیر پیشرفت ISCMP نیاز به انجام کارآزمایی های بالینی دارد. براساس مطالعه کنونی کاهش روی در بروز کاردیومیوپاتی ایسکیمیک مؤثر نمی باشد.

تشخیص حین عمل جراحی به روش فروزن سکشن و تعیین نوع ضایعه، اهمیت بسزایی در تصمیم گیری نوع عمل جراحی و تعداد اعمال جراحی مورد نیاز دارد. بر این اساس، به منظور تعیین مطابقت بین تشخیص فروزن سکشن و برشهای دائمی در ضایعات مختلف، این مطالعه صورت گرفت.
در این مطالعه تعداد 99 نمونه بیوپسی حین عمل جراحی در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه طی سالهای 85-1380 تحت بررسی قرار گرفت. پس از آن نمونه ها جهت بررسی برش های دائمی مورد مطالعه قرار گرفتند و میزان مطابقت تشخیص با روش برشهای دائمی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.
مطابقت تشخیص در روش فروزن سکشن و برش های دائمی بافتی در 97% همخوانی و 3% عدم همخوانی داشت. در ضایعات تومورال میزان همخوانی تشخیص 9/95% و میزان حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و منفی و صحت به ترتیب 9/91%، 100%، 100%، 5/92% و 5/95% محاسبه گردید. همچنین میزان همخوانی تشخیصی در ضایعات غیر تومورال 100%، میزان حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و منفی و صحت در این گروه نیز در همه موارد 100% محاسبه گردید.
یافته های این پژوهش نشان دهنده میزان صحت بالا روش تشخیصی فروزن سکشن و همخوانی آن با روش دائمی، در نمونه های تومورال و غیر تومورال می باشد. لذا تشخیص حین عمل جراحی به روش فروزن سکشن روشی استاندارد و با ارزش جهت کمک به تصمیم گیری صحیح جراح در تعیین نوع جراحی در زمان کوتاهتر و با عوارض کمتر برای بیمار می باشد.

فوق جاذب ها، (Super Absorbent Polymers،SAPs)، پلیمر هایی با پیوندهای عرضی هستند که توانایی جذب مقدار زیادی آب یا مایع از محیط دارند، این فوق جاذب ها کاربردهای زیادی از جمله در پزشکی، داروسازی و صنایع بهداشتی علاوه بر مصرف آنها در کشاورزی، باغبانی و صنعتی دارند. برای مثال به عنوان مواد جاذب در ساخت حوله ها، دستمال های کاغذی، پودرهای جاذب عرق، تنظیم کننده رطوبت در بسته بندی های مواد غذایی، ماهیچه های مصنوعی، تنظیم کننده قند خون و به عنوان لنز تماسی در چشم پزشکی استفاده می شود. هدف این پروژه سنتز نوعی از این پلیمر و بررسی برخی از خواص آن است.
در این مطالعه، فوق جاذبها بر پایه پلی اکریلیک اسید (انواع گوناگون SAPs) به روش محلولی در حضور آغاز گر رادیکالی با درجات مختلف خنثی سازی تهیه شده اند. کسرژل، آبگیری، وتعادل پف کردن اندازه گیری شده است. ازاین گذشته، اثر pH، دما، و نیروی یونی سیستم بررسی شده اند.
به عنوان یک نتیجه، همزدن شدید سرعت پف کردن راشتاب داده و کاهش pH باعث کاهش قابل ملاحظه سرعت پف کردن میشود. ظرفیت پف کردن با افزایش دانسیته اتصال دهنده عرضی کاهش می یابد و محتوای آب بیشتر درژل ایجاد خواص مکانیکی ضعیف تر را می نماید.

کمردردهای مزمن بعلت شیوع زیاد و صدمات اقتصادی ناشی از آن از معضلات بهداشتی و اجتماعی جوامع می باشند. در درمان کمردردهای مزمن از روش های گوناگون دارویی و غیر دارویی استفاده می شود. این مطالعه تاثیر داروی آمی تریپتیلین در درمان کمردردهای مزمن مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه کارآزمایی بالینی بر روی بیماران مراجعه کننده به علت کمردرد مزمن به یک کلینیک نورولوژی، طی مدت دو سال انجام شد. بیماران بصورت یک در میان به دو گروه تقسیم شدند. به گروه اول (125=n) آمی تریپتیلین (25 میلی گرم روزانه) داده شد و به گروه دوم (114=n) بعنوان گروه کنترل این دارو تجویز نگردید. سایر درمانهای داروئی و غیر داروئی در دو گروه یکسان بودند. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ای که شامل متغیر های سن، جنس، شغل، مدت کمردرد، بیماری زمینه ای، معیارهای بهبودی (شامل اظهارنظر بیمار مبنی بر کاهش درد، توانایی انجام کارهای روزمره، توانایی حضور در محیط کار و باز یافتن قدرت انجام کارهای شغلی) بود، جمع آوری و مورد مقایسه قرار گرفت.
میانگین سنی بیماران در دو گروه مشابه و از لحاظ آماری اختلاف معنی داری نداشت. همچنین از نظر جنس اختلاف معنی داری بین دو گروه وجود نداشت. از 125 بیماری که داروی آمی تریپتیلین دریافت کرده بودند 104 بیمار (2/83%) بهبودی داشتند در حالیکه از114بیماری که این دارو را دریافت نکردند 83 مورد (8/72%) بهبودی داشتند (052/0=p).
با توجه به نتایج این مطالعه آمی تریپتیلین در درمان دارویی کمردردهای مزمن موثر بوده و تجویز این دارو در این کمردردها توصیه می شود.

ریزنشت ترمیم های کامپازیتی سبب حساسیت پس از ترمیم، رنگ گرفتگی حاشیه ای و پوسیدگی های راجعه می شوند. هدف از این مطالعه، کاهش ریزنشت مواد همرنگ دندان توسط آماده نمودن سطح عاج جهت پذیرش چسبنده های عاجی بوسیله کاربرد صابون های اسیدی، بازی یا خنثی، بعد از عمل اسید اچینگ بعنوان عامل مرطوب کننده می باشد.
در این تحقیق جهت بررسی ریزنشت از روش نفوذ رنگ در حفرات Box Only در 60 دندان پرمولر کشیده شده انسان استفاده گردید و بر اساس استفاده از صابونهای اسیدی، بازی، خنثی و کنترل به 4 گروه 15 تایی تقسیم شدند. در گروه های اول، دوم و سوم بعد از اسید اچینگ و شستشوی اسید، به ترتیب صابون های مایع اسیدی (5/4=pH)، بازی (5/9=pH) و خنثی (7=pH) به مدت 30 ثانیه با برس استفاده گردید و سپس به مدت 30 ثانیه شسته شد. در گروه چهارم از صابون استفاده نشد و بعنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد. کلیه مراحل کاربرد ماده چسبنده عاجی و کامپوزیت مطابق دستور کارخانه سازنده در همه گروه ها بطور یکسان انجام شد.
میانگین رتبه ریزنشت در گروه صابون اسیدی، صابون بازی، صابون خنثی و کنترل به ترتیب 4/27، 7/37، 9/21 و 1/35 بوده و ارتباط آماری معنی داری میان گروه ها بدست آمد، بطوریکه گروه درمان شده با صابون خنثی بطور معنی داری متوسط درجه ریزنشت پایین تری نسبت به گروه های درمان شده با صابون بازی و کنترل داشت (013/0=p و 045/0=p).
استفاده از عوامل چسبنده عاجی همراه با صابونهای خنثی در این تحقیق نتایج مطلوبی در کاهش ریزنشت نشان داده است.

کریپتوسپوریدیوم و ایزوسپورا جزء انگل های فرصت طلب می باشند که در افراد با ایمنی کامل ایجاد گاستروانتریت خود محدود شونده و مزمن و در افراد با نقص ایمنی ایجاد گاستروانتریت حاد می کنند که می تواند منجر به مرگ شود. این مطالعه جهت تعیین فراوانی این 2 انگل و سایر انگل های پاتوژن در بیماران گاستروانتریت در شهرستان های بابل و بابلسر انجام شد.
این مطالعه توصیفی مقطعی از تیر1384 تا تیر1385 روی 802 نمونه مدفوع از بیماران مبتلا به گاستروانتریت از میان کل نمونه های مدفوع موجود در 7 مرکز درمانی و بهداشتی در 2 شهرستان بابل و بابلسر با نمونه برداری خوشه ای- تصادفی انجام شد. نمونه های مدفوع در بافرگلیسرین تثبیت و پس از تغلیظ با 3 روش مستقیم، ذیل نلسون اصلاح شده، اورامین فنل فلورسانس بررسی شد.
میزان شیوع کل آلودگی های انگلی 4/3% در این 2 شهرستان بوده که بیشترین موارد انگلی مربوط به انگل ژیاردیا (7/2%) و پس از آن انگل های آنتامباکلی (4/0%) و آسکاریس (12/0%) بوده است. میزان شیوع کریپتوسپوریدیوزیس و ایزوسپوریازیس در نمونه های فوق به ترتیب 12/0% و صفر بود.
به علت عدم انجام روش های تشخیصی برای ااسیست های دو تک یاخته فوق الذکر در آزمایشات روتین مدفوع در آزمایشگاه های مراکز بهداشتی و عدم درخواست آزمایشات فوق توسط پزشکان و کشنده بودن آلودگی به کریپتوسپوریدیوم در مبتلایان به نقص ایمنی اهمیت تشخیص بهنگام کریپتوسپوریدیوز و رعایت بهداشت فردی و غذایی در این گروه مورد تاکید قرار می گیرد.

شکستگی درشت نی، یکی از شایعترین شکستگی های استخوان بلند در بدن است. درمان شکستگی های با زخم باز به صورت اولیه، همیشه موجب نگرانی جراحان بوده است. این مطالعه به منظور بررسی نتایج درمانی استفاده(Flexible Medullary Nails، (FMN در بیماران با شکستگی با زخم باز درشت نی انجام شده است.
این مطالعه توصیفی – تحلیلی بر روی 44 بیمار مبتلا به شکستگی با زخم باز ساق پا درمان شده به روش FMN در بیمارستانهای شهید بهشتی و یحیی نژاد بابل طی سالهای1380-1377 انجام شد. در این مطالعه با برش محدود، شکستگی های باز (گاستیلو تایپ I تا IIIA) با 2 تا 3عدد میله اندرز3 یا 5/3 میلیمترجا اندازی و ثابت شد، اطلاعات دموگرافیک بهمراه اطلاعات مربوط به متغیرهائی نظیر: وضعیت جوش خوردگی، عفونت، بد جوش خوردگی بمدت یکسال نیم در بیماران پیگیری و داده ها با استفاده از آزمون ANOVA آنالیز شد.
میانگین سنی بیماران 8/29 سال بود و 37 نفر (1/84%) از بیماران مذکر بودند. میانگین مدت جوش خوردگی 1/6 ماه بود. عفونت عمقی در 2 نفر (5/4%) و عفونت سطحی در 7 نفر (9/15%) مشاهده شد که همگی بهبود یافتند. تاخیر در جوش خوردگی در 4 نفر (1/9%) و بدجوش خوردگی در 1 نفر (3/2%) وجود داشت و موردی از عدم جوش خوردگی یا نیاز به روش درمانی دیگر مشاهده نشد.
نتایج این مطالعه نشان داد که FMN وسیله ای قابل اطمینان در درمان شکستگی های باز تنه درشت نی می باشد.

با افزایش امید به زندگی و بهبود مراقبت های بهداشتی - درمانی، جمعیت سالمندان بطور روزافزون در حال افزایش است. همچنین بررسی مشکلات سالمندان به منظور مدیریت و برنامه ریزی برای این قشر جامعه از اولویت های بهداشتی کشور می باشد. هدف از این مطالعه تعیین فراوانی بیماری های مزمن، بعنوان یکی از مشکلات با اهمیت، در سالمندان شهر امیرکلا می باشد.
این مطالعه مقطعی بر روی 1017 نفر از سالمندان شهر امیرکلا از میان حدود 2000 نفر افراد بالای 60 سال که به روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شده بودند، انجام شد. اطلاعات با استفاده از پرسشنامه ای شامل 32 سوال در دو بخش اطلاعات دموگرافیک و بیماری های مزمن، توسط افراد آموزش دیده و با پرسش از سالمندان و یا افراد مطلع خانواده جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تست های آماری مورد استفاده شامل مجذور کای و t-test بوده و 05/0>p معنی دار در نظر گرفته شد.
از افراد مورد مطالعه، 603 نفر (3/59%) مرد و 414 نفر(7/40%) زن بودند. میانگین سن افراد در این بررسی 9/6±7/70 سال بوده است. در این بررسی فراوانی بیماری های قلبی و عروقی (6/29%)، مشکلات گوارشی(5/28%)، فشار خون بالا (9/23%)، دیابت (4/23%)، مشکلات عضلانی - اسکلتی(22%)، کلیه و مجاری ادرار (6/16%)، مشکلات ریوی (8/12%)، سکته مغزی(9/4%) بوده و سایر بیماری ها شیوع کمتری داشتند. فراوانی بیماری های قلبی- عروقی، فشارخون بالا، دیابت و بیماری های روانی در بین زنان سالمند و بیماری های ریوی و عضلانی - اسکلتی در بین مردان شایعتر بود. از افراد مورد مطالعه 83% حداقل یک بیماری و 4/44% بیش از دو بیماری همزمان داشتند. میانگین تعداد بیماری بازای هر شخص در این مطالعه 2/2±6/2 بود.
با توجه به یافته های این پژوهش و بالا بودن درصد فراوانی بیماری های مزمن بویژه بیماری های فشارخون بالا و دیابت در سالمندان، بایستی غربالگری و پایش این بیماری ها مورد توجه قرار گیرد.

افسردگی پس از زایمان یک اختلال شایع و ناتوان کننده اجتماعی است که اثرات ناگواری بر مادر، کودک و خانواده می گذارد. حدود نیمی از مادران علائم افسردگی را تجربه می کنند و حدود 10 تا 15 درصد به سمت بیماری افسردگی پیش می روند. این پژوهش با هدف تعیین شیوع افسردگی پس از زایمان و عوامل مرتبط با آن در زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر کرمانشاه انجام شده است.
در این بررسی مقطعی تحلیلی 330 زن پس از زایمان که جهت مراقبت پس از زایمان به مراکز بهداشتی درمانی شهر کرمانشاه مراجعه کرده بودند از نظر افسردگی مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات گردآوری شده از پرسشنامه بک و جمعیت شناسی با استفاده از آزمون مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
از میان زنان مورد بررسی 82 نفر (8/24%) افسرده و 248 نفر(2/75%) غیر افسرده بودند. ارتباط معنی داری بین سن مادر، سطح تحصیلات، شغل، ناخواسته بودن بارداری، جنس نوزاد و شیوع افسردگی وجود داشت (05/0>p). ولی بین نوع زایمان و شیوع افسردگی ارتباط معنی داری وجود نداشت.
با توجه به نتایج این مطالعه که شیوع بالای این اختلال را در این گروه خاص نشان داد، لزوم تشخیص به موقع این بیماری به وسیله آزمونهای غربالگری در تمامی مراکز بهداشتی درمانی ضروری به نظر می رسد.

اگرچه بیشتر آنتی بیوتیک ها برای سیستم اعصاب مرکزی(CNS) بی خطر هستند و سمیت عصبی ناشی از آنها نادر است ولی بتالاکتام ها (به ویژه ایمی پنم) شایع ترین دسته داروهای ضد میکروبی هستند که بندرت با سمیت عصبی، مانند تشنج، همراه می باشند. در این گزارش یک مورد تداخل داروی مهم بدنبال تجویز ایمی پنم معرفی می گردد.
گزارش مورد: بیمار66 ساله ای با شکایت درد شکم و اشکال در خوردن غذا در بیمارستان بستری گردید که پس از بررسی لازم با تشخیص سرطان کاردیا (آدنوکارسینوم) تحت عمل لاپاراتومی قرار گرفته و توتال گاسترکتومی شد. بعد از چند روز اقامت بیمار در بخش مراقبت های ویژه، به سبب عفونت های ریوی، تحت درمان با ایمی پنم (5/1 گرم هر 6 ساعت)، سیپروفلوکساسین (750 میلی گرم هر 8 ساعت) و داروهای دیگر قرار گرفت. بیمار بعد از دریافت سومین دوز ایمی پنم دچار تشنج می شود که پس از مصرف دیازپام و فنی توئین، با استفاده از تیوپنتال به سختی کنترل گردید. پس از کنترل تشنج، مصرف فنی توئین با دوز نگهدارنده ادامه یافت ولی هوشیاری بیمار به مقدار قبل از وقوع تشنج برنگشت. دو هفته بعد بیمار به دلیل شوک عفونی و ناپایداری فیزیولوژیکی شدید فوت نمود، در حالیکه وقوع تشنج از عوامل اصلی پیچیده کردن وضعیت بالینی و مرگ بیمار بود.
استفاده غیرعمدی از دوز بالای ایمی پنم و سیپروفلوکساسین (به ترتیب 4 گرم، 1500 میلی گرم) بصورت همزمان در بیماری که شرایط فیزیولوژیک بحرانی داشته است، سبب بروز تشنج شدید گردید. با شناسائی عوامل مساعد کننده مانند سن بالا و کاهش عملکرد کلیه و نیز رفع فاکتورهای خطر ساز از قبیل دوز بالا و مصرف هم زمان دو یا چند دارو می توان بسیاری از این گونه عوارض خطرناک را پیشگیری نمود.