مجله دانشکده پرستاری و مامایی رازی کرمان
سال ششم شماره 1 (پیاپی 12، بهار و تابستان 1385)

حاملگی و زایمان منحصر به فرد ترین پدیده اضطراب زا برای زنان می باشد و دارای اثرات مضر بر مادر، جنین و خانواده است. از بین روش های غیر داروئی، ماساژ با تاثیر بر سیستم عصبی و آزاد سازی اپوئیدهای داخلی می تواند بر اضطراب تاثیر گذار باشد.
پژوهش حاضر با هدف تعیین تاثیر ماساژ چرخشی مفصل ران بر شدت اضطراب مرحله اول زایمان زنان نخست زای مراجعه کننده به زایشگاه بنت الهدی بجنورد سال 1384 انجام گردید.
این کار آزمائی بالینی یک سوکور، بر روی62 زن نخست زا، ترم، یک قلو، پرزانتاسیون سفالیک که در اتساع 3-2 سانتی متری دهانه رحم وارد مطالعه شدند، انجام گردید. واحدهای پژوهش به روش مبتنی بر هدف انتخاب و سپس بصورت تصادفی در دو گروه ماساژ چرخشی مفصل ران و مراقبتهای معمول قرار گرفتند. دو گروه در تمام مدت مطالعه توسط پژوهشگر همراهی شده و در گروه آزمایش (32 نفر)به مدت 30 دقیقه ماساژ به روش افلوراج در ناحیه تحتانی پشت توسط پژوهشگر انجام می گردید و درگروه کنترل (30 نفر)، مراقبتهای معمول پرستاری انجام می گردید. در دو گروه شدت اضطراب قبل و بلافاصله بعد از30 دقیقه مداخله در هر سه فاز زایمانی، توسط مقیاس تطابق دیداری اضطراب توسط پژوهشگری که نسبت به گروه مطالعه بی اطلاع بود، اندازه گیری و ثبت گردید. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار آماری SPSS و آزمونهای کای اسکوئر، تی زوج، تی مستقل و من - ویتنی انجام گردید.
دو گروه در بدو ورود به مطالعه و همچنین در ابتدای هر سه فاز زایمانی از لحاظ شدت اضطراب اختلاف معنی دار آماری نداشتند. مقایسه میانگین شدت اضطراب در دو گروه بلافاصله بعد از انجام مداخله در فاز نهفته(016/0>p)و فاز انتقالی(05/0>p) اختلاف معنی دار آماری داشت. اما در فاز فعال اختلاف معنی دارآماری مشاهده نگردید(21/0>p). اختلاف میانگین شدت اضطراب قبل و بعد از انجام ماساژ در گروه ماساژ در هر سه فاز زایمانی اختلاف معنی دار آماری داشت. ماساژ چرخشی مفصل ران شدت اضطراب مرحله اول زایمان را کاهش داده و می تواند به عنوان یک روش غیر داروئی آسان و غیر تهاجمی درکاهش اضطراب مادران باردارو ارتقاء سلامت آنان مورد استفاده قرار گیرد

نیازهای روانی - اجتماعی باپیشرفت بیماری افزایش می یابد و با توجه به ماهیت مزمن بیماری های قلبی عروقی، در تسکین بیمار و بازگشت به فعالیتهای معمول زندگی از اهمیت خاصی برخوردار است.
پژوهش حاضر با هدف تعیین نیازهای روانی - اجتماعی بیماران بستری در بخشهای مراقبتهای ویژه قلبی بیمارستان حضرت علی ابن ابیطالب(ع) رفسنجان انجام شد.
این پژوهش مطالعه توصیفی است، نمونه پژوهش شامل 270 بیمار مبتلا به یکی از بیماری های قلبی (سکته قلبی و آنژین صدری) بود که با نمونه گیری آسان انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد که در دو بخش مشخصات دموگرافیک و 36 سوال در مورد میزان برآورده شدن انواع نیازهای روانی - اجتماعی بیماران تنظیم شده بود.اطلاعات توسط پژوهشگر با روش مصاحبه حضوری جمع آوری شد و با آزمونهای من –ویتنی و کروسکال والیس آنالیز شدند.
بیشترین نیازهای روانی اجتماعی بر اساس پاسخهای اصلا برآورده نشده، مشکلات مربوط به هزینه های بیمارستان (3/83%) وکمترین آن مربوط به رعایت نظافت در بخش و اتاق(5%) بوده و نیازهایی که کاملا" برآورده شده مربوط به فراهم بودن امکان انجام فرائض دینی و مذهبی(5/81%) و کمترین آن مربوط به کاهش نگرانی درباره تغییر شیوه زندگی است (1/1%).از بین ویژگی های دموگرافیک بین نیازهای روانی - اجتماعی با جنس و تشخیص بیماری رابطه معنی دار مشاهده شد. بطوریکه این نیازها در مردان و بیماران با تشخیص انفارکتوس میوکارد (به ترتیب بامیانگین های 16/57و 36/57) بیشتر گزارش شده بود(05/0 P<).
بحث و بر اساس نتایج، با توجه به مشکلات مربوط به هزینه های بیمارستان و نگرانی در مورد شیوه زندگی، تاکید بر آموزش به بیماران در مورد مشکلات ناشی از بیماری و نحوه مقابله و سازگاری با آنها و کاهش نگرانی در این زمینه و در صورت امکان حمایت مالی از بیماران با وضع اقتصادی نامناسب با معرفی آنها به مراکزی نظیر بیمه و مددکاری اجتماعی ضروری به نظر می رسد.

عمل جراحی سزارین چنانچه بجا استفاده شود، می تواند برای مادر و کودک مفید و حتی حیاتبخش باشد، اما روند روبه افزایش این روش زایمان ضرورت بررسی های بیشتری در مورد عوامل مرتبط با افزایش میزان سزارین در قبال زایمان طبیعی را مطرح می کند.
این مطالعه با هدف تعیین فراوانی سزارین و عوامل مرتبط با آن در زنان مراجعه کننده به بیمارستان افضلی پور کرمان (مرکز دانشگاهی زنان و زایمان) در سال 1383 انجام شده است.
298 زن بارداری که برای زایمان مراجعه کرده بودند به روش نمونه گیری آسان در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتن. برای جمع آوری اطلاعات این مطالعه از پرسش نامه جامع باروری که توسط پژوهشگران در مطالعات قبلی طراحی و اعتبار سنجی شده بود، استفاده شد. علاوه بر این وزن و قد مادران و نوزادان و نمره آپگار دقیقه اول و پنجم نوزادان اندازه گیری و سن حاملگی از پرونده استخراج و در فرم مربوطه ثبت گردید اطلاعات پس از گردآوری با استفاده از روش های آماری توصیفی و استفاده از آزمونهای آنالیز واریانس یکراهه و مجذور کای توسط نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج این بررسی نشان می دهد که 3/42% از زایمانها به روش سزارین انجام شده است. نوزادانی که به روش سزارین به دنیا آمده بودند در مقایسه با نوزادانی که به روش طبیعی به دنیا آمدند، به نحو معنی داری نمره آپگار پائین تری را در دقیقه اول و پنجم دارا بودند. میانگین وزن و قد مادرانی که سزارین شده بودند به نحو معنی داری بیشتر از سایرین و میانگین وزن نوزاد در زنان سزارین شده کمتر بود.
بحث و میزان انجام عمل سزارین در کشور ما در مقایسه با بسیاری از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه بیشتر است. هزینه هائی که این روش بر فرد و جامعه تحمیل می کند و مهم تر از آن خطری که این روش برای سلامت مادر و کودک دارد، می طلبد که دست اندرکاران امر به فکر راه حلی برای نزدیک کردن این میزان به حد معقول آن باشند. از طرفی به دلیل میزان فراوانی بالای سزارین و در نتیجه فراوان بودن تعداد زنانی که بدون داشتن نیاز به این روش زایمان از آن استفاده کرده اند، تجزیه و تحلیل بسیاری از عوامل مرتبط با آن را که در شرایط عادی و انجام سزارین صرفا به دلیل اندیکاسیون می تواند مفید باشد، در شرایط حاضر غیر ممکن می کند.

شاخص های قد و وزن از ملاکهای مهم در ارزشیابی رشد، تغذیه و سلامت نوجوانان است. شاخص توده بدنی (BMI) نیز به عنوان مناسب ترین و در دسترس ترین شاخص غربالگری اختلالات رشد مطرح است. از آنجا که عوامل نژادی و محیطی بر میزان قد و وزن تاثیر دارند شاخص توده بدنی نیز در جوامع مختلف ممکن است، متفاوت باشد.
این مطالعه باهدف تعیین قد ووزن و شاخص توده بدنی دانش آموزان یکی از مدارس راهنمائی شهر تهران و مقایسه آن با استانداردهای NCHS و CDCجهت اطلاع از وضعیت رشد دانش آموزان و پیگیری های لازم انجام شده است.
در این مطالعه مقطعی توصیفی – تحلیلی که در سال 1385 انجام شد کلیه دانش آموزان مدرسه راهنمایی پسرانه (108 نفر) مورد بررسی قرار گرفتند، وزن و قد آنان تعیین و با مقادیر مرجع NCHS و نیز شاخص توده بدنی محاسبه و صدک های این شاخص به تفکیک سن تعیین و با مقادیر مرجع CDC مقایسه شد.
مقادیرصدکهای 10، 25،50، 75، 85، 90، 95، وزن و قد نمونه های مورد مطالعه تعیین و نمودارهای مربوطه به تفکیک این شاخص ها نیز رسم شدند. در مجموع نزدیک به نیمی از دانش آموزان مورد بررسی دارای وزن طبیعی و حدود نیمی از آنان دچار اضافه وزن و چاقی و کمبود وزن بودند. قد دانش آموزان مورد بررسی در همه صدکها از معیار NCHS کمتر و در صدکهای 90 و 95 بالاتر بود و وزن دانش آموزان در تمام گروه های سنی و همه صدکهای مربوطه از NCHS بالاتر بود.
قد و وزن دانش آموزان مورد بررسی نسبت به مقادیر NCHS تفاوت معنی دار داشته و مقادیر قد نسبت به استاندارد NCHS کمتر و میزان وزن نسبت به این استاندارد بیشتر است. این نتایج بر ضرورت توجه بیشتر به مشکلات وزن و قد دانش آموزان دوره راهنمائی واطلاع رسانی به والدین و جلب همکاری آنها تاکید می کند.

مبتلایان به سرطان پستان با بسیاری از مشکلات روحی - روانی مواجه می شوند، ازجمله این مشکلات می توان به افسردگی، اضطراب، خستگی اشاره کرد. فاکتورهای روحی - روانی ممکن است معرف های مهمی برای بقای مبتلایان به سرطان باشند. از سوی دیگر به منظور افزایش بقا و بهبود کنترل بیماری از درمان های کمکی استفاده می شود.
این مطالعه به منظور تعیین ارتباط نوع درمان کمکی با نمره اضطراب، افسردگی و خستگی در مبتلایان به سرطان پستان انجام گرفته است.
این مطالعه توصیفی بر روی 50 بیمار مبتلا به سرطان پستان مراجعه کننده به کلینیک های خصوصی انکولوژی شهر مشهد انجام شد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه مربوط به مشخصات بیماران و 3 بخش از پرسشنامه poms برای بررسی اضطراب، افسردگی و خستگی بود که پرسشنامه مشخصات بیماران به روش مصاحبه و پرسشنامه اضطراب، افسردگی و خستگی توسط بیماران تکمیل می گردید. داده ها درا ین پژوهش با استفاده از نرم افزار آماریSPPS 5/11 و با استفاده از آزمون های تی مستقل، ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند.
نتایج آزمون تی مستقل نشان داد نمره اضطراب مبتلایان به سرطان پستان بر حسب دریافت تاموکسیفن تفاوت آماری معنی داری دارد (001/0p=). همچنین نمره خستگی (027/0p=) و نمره افسردگی(04/0p=) مبتلایان به سرطان پستان بر حسب دریافت شیمی درمانی تفاوت آماری معنی داری دارد. ضریب همبستگی پیرسون ارتباط آماری مستقیم معنی داری را بین تعداد دوره های شیمی درمانی با نمره خستگی (001/0p=)، نمره اضطراب (001/0p=)و نمره افسردگی (001/0p=) نشان داد. تعداد دوره های رادیوتراپی نیز با نمره خستگی(001/0p=)، اضطراب (001/0p=) و افسردگی (001 /0p=) ارتباط معنی داری داشت.
بحث و مبتلایان به سرطان پستان باید از نظرمشکلات روحی - روانی مانند اضطراب و افسردگی و خستگی موردبررسی قرار گرفته و در صورت لزوم از مداخلات جسمی و روانی برای کاهش مشکلات روحی و روانی آنان استفاده کرد.

آموزش به بیمار یک مراقبت پرستاری اثر بخش است که موجب کاهش هزینه ها و ارتقاء کیفیت مراقبتها می گردد. تحولات ایجاد شده در ابعاد اپیدمیولوژیک، سیاسی و اجتماعی در طی پنجاه سال اخیر نیز بر اهمیت این مراقبت پرستاری افزوده است. لذا ضرورت دارد که برنامه های آموزش به بیمار به عنوان بخشی از برنامه های روزمره پرستاران ودر کنار سایر فعالیتهای مراقبتی سنتی، سازماندهی و اجرا گردد.
این مقاله با هدف تعیین موانع اجرایی آموزش به بیمار ورتبه بندی آن از دیدگاه پرستاران صورت گرفت. دراین پژوهش توصیفی تعداد 65 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان آموزشی امام خمینی (ره) وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه گیری به صورت غیر تصادفی (سهمیه ای) انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها شامل فرم اطلاعات زمینه ای و پرسشنامه پژوهشگر ساخته در خصوص موانع اجرایی آموزش بیمار بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون آماری کای- دو و فریدمن صورت گرفت.
اکثر نمونه های این پژوهش را پرستاران بین 20-30 سال (45%)، مونث (69%)، دارای میانگین سنوات خدمت 9 سال تشکیل می داد. در بررسی موانع اجرایی آموزش به بیمار نتایج حاکی از آن است که اکثریت پرستاران در ابعاد چهارگانه بیمار، پرستار، تجهیزات و مدیریت به ترتیب با موانع زیر مواجه شده و این موانع را با اهمیت توصیف کردند: کم سوادی یا بی سوادی بیماران (60%)، کمبود وقت (63%)، کمبود وسایل آموزشی (49%) و نبود تشویقهای مادی به صورت کارانه و حق ویژه (60%). موانع اجرایی آموزش به بیمار که در این پژوهش شناسایی شد، دارای ماهیتی هستند که با تدابیر مدیریتی میتوان آنها را مرتفع نمود. مطالعات انجام گرفته در زمینه عوامل بهبود و توسعه آموزش به بیمار در کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که عامل سازماندهی مراقبتها یکی از 5 عامل موثر در موفقیت اینگونه برنامه ها می باشد. بنابراین ضرورت دارد که مدیران (ونه فقط مدیران پرستاری) با درک ضرورت اجرای آموزش به بیمار، در سازماندهی مراقبتها به امر آموزش به بیمار به عنوان بخشی کلیدی از مراقبتها بنگرند نه یک فعالیت جانبی و منابع انسانی و مالی لازم جهت اجرای این مراقبت پرستاری را پیش بینی نمایند.

رضایتمندی زناشویی حالتی است که زن و شوهر از زندگی در کنار یکدیگر و از با هم بودن احساس شادمانی و رضایت می کنند، این احساس در دوره های مختلف زندگی متفاوت است اما در این میان حاملگی بدون شک یکی از مهمترین حوادث زندگی هر زن است، که رضایتمندی بر آن تاثیر فراوانی دارد.
این مطالعه با هدف بررسی وضعیت رضایتمندی زناشویی در زنان باردار مراجعه کننده به مراکز خدمات بهداشتی درمانی شهرستان شهربابک انجام شده است.
در این مطالعه توصیفی – مقطعی، داده ها به کمک پرسشنامه ENRICH از 220 نفر از زنان باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شهرستان شهربابک به روش نمونه گیری احتمالی طبقه بندی شده گردآوری شد و با استفاده از نرم افزار SPSS و بهره گیری از شاخص های آمار توصیفی و آزمون تی و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
این بررسی میزان رضایت زناشویی در زنان باردار را در 4/25% موارد کم 4/66% موارد نسبی و 2/8% موارد خوب نشان داد. در مقایسه میانگین نمرات بر حسب متغیرهای نا خواسته بودن حاملگی، وضعیت اشتغال، سطح تحصیلات، نگرانی در مورد زیبایی، عدم برخورداری از حمایت اطرافیان، پرخطر بودن بارداری، سن حاملگی و شغل همسر تفاوت معنی داری مشاهده شد. نتایج این پژوهش میزان رضایتمندی زناشویی در زنان باردار را پایین گزارش می نماید. حصول چنین نتیجه ای ضرورت آگاهی زوجین از ویژگی های خاص دوران بارداری و نحوه مطابقت با آنها و نقش ارزنده مراقبین سلامت در تحقق این مهم را مطرح می سازد.