دو ماهنامه هوش مصنوعی و ابزاردقیق
سال دوم شماره 6 (پیاپی 12، اسفند 1387)

روش های مختلفی در مراحل طراحی و خرید و ساخت با توجه به مبحث مهندسی ارزش در یک پروژه به ویژه EPC مورد استفاده شرکتهای مهندسان مشاور و یا پیمانکاران قرار می گیرند. این روش ها با توجه به پیشرفت فناوری و گسترش علم نرم افزاری، روز به روز بهینه تر و گسترده تر می گردند. از طرفی اهمیت این مسئله از بعد اقتصادی سبب شده است تا اغلب شرکتها در جهت کاستن هر چه بیشتر از خطاهای موجود و افزایش تولید، به دنبال راهکارهای مناسب و مطمئنی در انجام یک پروژه باشند. از این رو در این مقاله، به بررسی ارتباط نرم افزاری (اتوماسیون) برای نیل به اهداف فوق پرداخته شده است و ارتباط بین نرم افزارهای طراحی متداول از قبیل SAP 2000 و STAAD PRO و نرم افزارهای تهیه نقشه های ساخت شامل TEKLA و BOCADو تهیه مدل جامع سه بعدی با PDMS از طریق برنامه های کمکی تولید شده، تشریح شده است؛ به طوری که امکان تهیه نقشه های مهندسی و ساخت و نیز تولید مدل سه بعدی آنها به طور همزمان و به صورت مرتبط با یکدیگر میسر گردیده است.
این روش به طور عملی نیز در پروژه های پتروشیمی و نفت و گاز آزمایش و نمونه ای از آن در اینجا ارائه شده است. نتایج نشان می دهند که استفاده از روش اتوماسیون، علاوه بر کاهش در زمان و هزینه های اقتصادی، موجب افزایش دقت و کیفیت مدارک تولید شده نیز می گردد. ضمن آن که امکان اعمال تغییرات ناشی از بازبینی نقشه ها به طور هماهنگ در تمام مراحل و مدارک مرتبط به وجود آمده است.

در دنیای کنونی، بدون شک کامیابی از آن جوامعی است که بین تجارب تاریخی و اهداف متعالی خود، با درایت و مدیریت، رابطه منطقی را برای رسیدن به تعالی برقرار نموده باشند. در راه این مهم و برای همراهی با کاروان جهانیان در طریق دستیابی به «توسعه»، که امروزه به یکی از عمده دلایل مشغولیتهای جوامع صنعتی تبدیل شده، ضروری است بنا به تدبیری، اشراف عمیقی را نسبت به «توسعه» و فرایند «توسعه یافتگی»، همگانی نماییم.
نگارنده در مقاله حاضر در عین حال که تلاش دارد از هرگونه فرافکنی نسبت به مشکلات و ایرادها، کمی ها و کاستی ها و ناهماهنگی های موجود خودداری نماید، اهتمام دارد تا با نیم نگاهی به گذشته پرفراز و نشیب صنعت، گوشه ای از شتاب توسعه کشور را که در سایه همت کارشناسان داخلی به وجود آمده است، بررسی نماید. هرچند که این شتاب تناسبی با پیشرفت برق آسای جهان نداشته باشد خود، نوید از تناسخی پیوسته دارد. از «اطلاع» به «آگاهی» و البته امیدی بایسته به گذار از «تحول» و دستیابی به «پیشرفت». واضح است که توفیق این آرزوها هرگز میسر و مشکلات و تنگناهای کنونی حل نمی گردد مگر به هم اندیشی و به حکم خرد جمعی.

یکی از موضوعات مهمی که امروزه در کشورهای موفق در حوزه پیمانکاری در دستور کار قرار دارد، اجرای سیاستهای حمایتی برای ارتقا و توسعه عوامل تهیه و اجرای طرحها و پروژه های عمرانی شامل بنگاه های کوچک و متوسط، شرکتهای مهندسی و طراحی، پیمانکاری، سازندگان و تامین کنندگان قطعات و تجهیزات و... است. این امر به خصوص در حوزه ICT کشور با توجه به توسعه و گسترش همه جانبه آن و نیز فقدان نظام منسجمی برای ارزیابی و اولویت بندی عوامل اجرایی از اهمیت بیشتری برخوردار است. بر این اساس یکی از مراحل کلیدی و مهمی که در فراگرد رتبه بندی و تعیین صلاحیت عوامل تهیه و اجرا در طرحهای مخابراتی پیش بینی شده است، بحث برنامه ریزی توسعه، ارتقا و در صورت لزوم ایجاد عوامل اجرایی در بخش مخابرات است.
در این مقاله یک نظام رتبه بندی و تعیین صلاحیت عوامل اجرایی ارائه می گردد که می تواند به عنوان یک سامانه حمایتی تصمیم گیری (DSS) به منظور برنامه ریزی توسعه و بهبود قابلیتها و توانمندی های عوامل اجرایی موجود و یا ارتقا آنها و یا در صورت لزوم ایجاد عوامل اجرایی جدید مورد استفاده مدیران قرار گیرد. با این فرایند، عوامل اجرایی متقاضی بعد از اجرای طرح توسعه و ارتقا می توانند نسبت به رتبه بندی مجدد و ارتقای سطح امتیاز و رتبه خود به سطوح بالاتر اقدام نمایند و خود را برای اجرای پروژه ها و طرحهای مهم آماده نمایند.
ارتباط تلفیقی در فرایند تولید بسترسازی برای یک پیوند پویا بین سازمان های دولتی و بخش خصوصی / 30سیدمنصور احمدی فروشانی، سامرا دولتیامروزه معیار بهره وری در فرایند تولید تنها استفاده از پارامترهای فناوری برتر و سرمایه گذاری نیست. هر چند نقش فناوری اطلاعات در کشورهای در حال توسعه مبنای مهمی برای دستیابی به پیشرفتهای اقتصادی و اجتماعی تلقی می گردد.
بنابراین افزایش ضریب دسترسی به سرمایه گذاری و زمینه به کارگیری فناوری مناسب، دیگر جزو موانع توسعه در فرایند تولید قرار نمی گیرند. آنچه تصمیم گیرندگان اصلی را وادار می کند تا در یک سامانه پویا و پایدار اقدام به بکارگیری فناوری مناسب و سازگار با ساختارهای موجود نمایند. پیچیدگی پیوندهای کاری بین سازمانها و شرکتهایی است که هرکدام دارای تخصص، تعهدات حقوقی و نظام نامه متفاوتند.
تخصصی شدن گرایشهای مختلف از یک سو و به کارگیری معیارهای تدوین شده جهانی از سویی دیگر، ساختار سازمانها و شرکتهای دولتی را که به هدف کوچک سازی، روزگار سپری می کنند بیش از پیش برای انجام وظایف تعهد شده تحت فشار قرار داده است. در این میان بسیاری از پیمانکاران و شرکتهای خصوصی که در تئوری تمام یا قسمتهایی از این تعهد را می باید بر دوش داشته باشند نیز ناتوان در پاسخ به نیازهای کارفرمایان هستند. در این راستا پیوندهای بین کارفرما و پیمانکار به صورت رسمی و یا غیر رسمی در سه نوع پیوند همکاری، هماهنگی و تلفیق در فرایند تولید توصیف می گردد. پیامد یک کنکاش در مفاهیم تئوری و بررسی ناکامی ها در پیاده سازی یک سامانه پویا، ژرفای موانع حقیقی در این پیوندها را آشکار نموده است. این تحقیق با ارائه یک مدل برای این ارتباط، پارامترهای مؤثر در پویایی و پایداری این پیوندها را نشان می دهد.
برنامه ریزی و مدیریت راهبردی در سازمان / 36سیدعبدالرسول سیدعبودیعلم مدیریت در غرب پس از انقلاب صنعتی تجلیات معنوی خود را نمایان ساخت و در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم گسترش و تکامل پیدا نمود. انقلاب صنعتی سبب ایجاد دگرگونی و تغییراتی در نظام کهنه و قدیمی گردید و با خود فراورده های صنعتی و فناوری جدید را برای تسهیل در رفاه و آسایش جامعه بشری عرضه نمود. ناگفته نماند که در عین حال انقلاب صنعتی زندگی فردی انسانها را تا حدود زیادی با مشکلات و معضلات جدید دست به گریبان ساخت.
از نتایج دیگر انقلاب صنعتی، می توان توسعه مداوم و گسترش روز افزون کارخانجات عظیم صنعتی و افزایش بی حد و حساب تعداد کارگران ماهر و متخصص برای نیل به هدف نهایی که همان افزایش تولیدات صنعتی با صرف کمترین مخارج است، نام برد. تا پایان قرن نوزدهم میلادی دانش مدیریت مانند سایر علوم در قلمرو فلسفه قرار داشت و به طور غیر مستقیم فلاسفه بزرگ چون ارسطو و افلاطون فلسفه و برهانهایی را برای حسن سلوک و رفتار انسانها و همچنین اداره امور مربوط به آنها عرضه نمودند. در اوایل قرن بیستم علم مدیریت مانند علوم پزشکی، مهندسی، اقتصاد و غیره در شمار یکی از علوم مستقل در آمد و در دانشگاه های معتبر دنیا دانش پژوهانی را در شناخت اصول و مفاهیم ناشناخته خود تشویق و ترغیب نمود تا نظرها و تئوری های خاصی را که بر پایه تعمیم قوانین علمی در اداره امور سازمان های بشری بود، به جهان مدیریت عرضه نمایند.
اقتصاددانان، نخستین کسانی بودند که کم رشدی اقتصادی را مطالعه نمودند و با آن آشنایی یافتند و سپس به خاطر این که بتوانند حداکثر کارایی و پویایی سازمانی را دریافت دارند، دانش پژوهان و کاوشگران مدیریت را بر آن داشتند که در رشد پروژه های پژوهشی پیرامون مسائل کارگری و بازده کار سازمانی دست به فعالیتهایی بزنند و با مطالعه و بررسی های علمی و عملی خود حقایق ناشناخته ای را به طور جدی و اصولی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند.

امروزه معیار بهره وری در فرایند تولید تنها استفاده از پارامترهای فناوری برتر و سرمایه گذاری نیست. هر چند نقش فناوری اطلاعات در کشورهای در حال توسعه مبنای مهمی برای دستیابی به پیشرفتهای اقتصادی و اجتماعی تلقی می گردد.
بنابراین افزایش ضریب دسترسی به سرمایه گذاری و زمینه به کارگیری فناوری مناسب، دیگر جزو موانع توسعه در فرایند تولید قرار نمی گیرند. آنچه تصمیم گیرندگان اصلی را وادار می کند تا در یک سامانه پویا و پایدار اقدام به بکارگیری فناوری مناسب و سازگار با ساختارهای موجود نمایند. پیچیدگی پیوندهای کاری بین سازمانها و شرکتهایی است که هرکدام دارای تخصص، تعهدات حقوقی و نظام نامه متفاوتند.
تخصصی شدن گرایشهای مختلف از یک سو و به کارگیری معیارهای تدوین شده جهانی از سویی دیگر، ساختار سازمانها و شرکتهای دولتی را که به هدف کوچک سازی، روزگار سپری می کنند بیش از پیش برای انجام وظایف تعهد شده تحت فشار قرار داده است. در این میان بسیاری از پیمانکاران و شرکتهای خصوصی که در تئوری تمام یا قسمتهایی از این تعهد را می باید بر دوش داشته باشند نیز ناتوان در پاسخ به نیازهای کارفرمایان هستند. در این راستا پیوندهای بین کارفرما و پیمانکار به صورت رسمی و یا غیر رسمی در سه نوع پیوند همکاری، هماهنگی و تلفیق در فرایند تولید توصیف می گردد. پیامد یک کنکاش در مفاهیم تئوری و بررسی ناکامی ها در پیاده سازی یک سامانه پویا، ژرفای موانع حقیقی در این پیوندها را آشکار نموده است. این تحقیق با ارائه یک مدل برای این ارتباط، پارامترهای مؤثر در پویایی و پایداری این پیوندها را نشان می دهد.

همان گونه که استقرار سامانه های مدیریت ایمنی، بهداشتی، محیط زیستی و مدیریت کیفیت برای بهبود عملکرد یک سازمان امری اجتناب ناپذیر است، به کارگیری روش های علمی در دستیابی به اهداف آنها نیز امری لازم و حیاتی است و عدم به کارگیری و تقویت روش های علمی وحدت سازمانی، حاصلی جز عدم تعالی سازمانی در پی نخواهد داشت. در اغلب کشورهای صنعتی، سامانه یکپارچه مدیریت کیفیت، بهداشت، ایمنی ومحیط زیست یکی از پرکاربردترین سامانه های مدیریتی برای رفع مشکلات محیط کار محسوب می شود، اما به کارگیری این سامانه مدیریتی نیازمند برنامه ریزی است و علاوه بر این، در صورتی که در سازمان مورد پذیرش همگانی قرار نگیرد، کارایی لازم را ندارد. این بدان معنی است که حتی بهترین استانداردهای جهانی، بدون وحدت سازمانی ارزش وکارایی مطلوب ندارد یعنی پیاده سازی آن شرط لازم است ولی برای تعالی سازمانی کافی نیست. باید پذیرفت که در برنامه راهبردی، به تلاش مستمر و علاقه کافی افراد نیاز است. باید یک خط مشی مناسب، خوش بینانه و با انتظارات زیاد ارائه گردد. استانداردهای مناسب و آیین نامه های کار تدوین شوند و همچون دیگر اهداف سازمان، به یکپارچگی در سازمان نیز اهمیت مشابهی داده شود. ارتباط سالم و باز در سرتاسر سازمان برقرار گردد و اهداف واقع بینانه در نظر گرفته شوند. عملکردها باید بر اساس اهداف مورد نظر سنجیده شوند، مشکلات بین پرسنل بررسی شوند، رفتارهای مختلف افراد بر اساس استانداردهای قابل قبول ارزیابی شوند، رفتار و اخلاق نیک به عنوان یک شرط برای استخدام افراد در نظر گرفته شود، نواقص شناسایی شده سریعا بر طرف شوند و به مدیریت، اطلاعات جدید و کافی داده شود تا عملکرد افراد مورد ارزیابی دقیق قرار گیرد و رفتارهای نامناسب اصلاح شوند. در بیشتر شرکتهای صنایع، اگرچه دوره های آموزشی و ارزیابی برای شروع به کار پرسنل وجود دارد ولی جای فرایندهای ارزیابی و رتبه بندی مستمر آنها همچنان خالی است که قابل تکمیل و اصلاح است.

جوشکاری، فرایندی است که از تلفیق علوم مختلف و متنوعی همچون متالورژی، مکانیک، ترمودینامیک، برق، طراحی و... بهره می برد و در دهه های اخیر به واسطه نیازهای جدید بشر و همچنین پیشرفت علوم مرتبط، تکنیکهای جدید و متنوعی نیز برای بهبود و کنترل آن ابداع گردیده است. جوشکاری در صنعت از حساسیت بسیاری برخوردار است و از آن به عنوان یک «عملیات ویژه» یاد می شود. تاکنون تدابیر بسیاری برای افزایش کیفیت جوشکاری اندیشیده شده است که می توان آن را به چند بخش تقسیم نمود: استفاده همزمان از خواص فیزیکی و مکانیکی مواد و بهره گیری از اثرات مثبت آن در جهت بهبود اتصال حاصل از یک سو و استفاده از علوم نوین همچون لیزر و پلاسما از سوی دیگر را می توان بخش تکنیکی آن خواند و حضور شخص متخصص برای نظارت و بازرسی در تمامی مراحل ساخت را بخش انسانی آن خواند.

نخستین نمایشگاه بین المللی ماشین ابزار، اتوماسیون و ابزاردقیق در تاریخ یکم تا پنجم مرداد ماه 88 در محل دائمی نمایشگاه های تبریز برگزار خواهد شد.

با توجه به حضور و کاربرد روزافزون کنترل کننده های سرعت متغیر موتورهای AC و استواری این فناوری بر مدولاسیون پهنای پالس (PWM)، در این مقاله سعی شده است تا با شناخت بر محدودیتهای کاربردی این گونه درایوها و بررسی راه حلهای موجود، خواننده را با جدیدترین فناوری روز دنیا آشنا سازد.
ساخت درایو NFO Sinus را با توجه به نفوذ فنی و کاربردی کنترل کننده های دور متغیر موتورهای AC یا درایو، در مجامع علمی و آموزشی و نیز مراکز صنعتی کشور نیاز به نگاهی دقیق و کاوشگرانه به افقهای باز شده در این خصوص در دنیا امری اجتناب ناپذیر می دانم. لذا در این سری مقالات سعی شده است با شناخت درایوهای موجود در بازار که همگی از فناوری PWM یا همان مدولاسیون پهنای پالس بهره می برند و نیز بررسی موارد قوت و ضعف این فناوری، راه را برای درک اهمیت کاربردی جدیدترین درایو دنیا که در این خصوص تحولی نو در فناوری و کاربری درایو به شمار می آید هموار کنیم. درایوی با نام تجاریNFO Sinus ساخت شرکت سوئدی NFO Drives AB با فناوری منحصر به فرد: ولتاژ و جریان «سینوسی خالص»

فناوری تولید پشم سرباره یکی از افتخارات علم در استفاده از مواد زائد و تهیه ماده ای جدید، مفید و بسیار کارآمد در صنعت است. ماده اولیه ای که برای تولید عایقهای صوتی و حرارتی مورد استفاده قرار می گیرد از ضایعات سنگ آهن حاصل می شود. سنگ آهن پس از استخراج از معدن به کارخانه ذوب آهن حمل می شود. در آنجا طی مراحلی، عملیات جداسازی و پاکسازی انجام شده، سنگ آهن یکسان و همگن سازی شده (عملیات آگلومره) به کوره بلند ذوب آهن منتقل می شود. در کوره بلند از ماده کانی کک برای ایجاد دمای لازم (حدود 1500 درجه سانتیگراد) استفاده می شود و از آهک نیز برای جداسازی سیلیکاتها از سنگ آهن استفاده می شود. پس از طی این مسیر، آهن به صورت مذاب از قسمت پایین کوره خارج و به سمت خط تولید آهن منتقل می شود. از قسمت بالای کوره هم مواد مذاب باقیمانده به پاتیلهای بسیار بزرگ منتقل و پس از تزریق جت آب به آن، به جامد تبدیل می شود. ماده حاصل شده که شامل اکسیدهای آهن، منیزیم، سیلیسیم، آلومینیوم و کلسیم است سرباره نامیده می شود و ماده اولیه تولیدات شرکت پشم سرباره ایران را تشکیل می دهد که پس از انتقال به کارخانه و دانه بندی کردن به کوره منتقل و به پشم نسوز تبدیل می شود.