Journal of Research Development in Nursing and Midwifery
Volume:4 Issue: 1, 2007

پرستاران یکی از ارکان مراقبت مطلوب در بیمارستان بوده و کیفیت خدمات آنها تحت تاثیر عواملی از جمله فرسودگی شغلی می باشد که با خستگی روانی بروز می کند. فرسودگی منجر به افزایش غیبت،کاهش انرژی و افت کیفیت خدمات می شود. این تحقیق با هدف تعیین وضعیت فرسودگی شغلی و رابطه آن با نگرش درباره حقوق و مزایای شغلی پرستاران در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی گلستان طی سال 1384 انجام شد.
این مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع همبستگی بود که روی 272 پرستار انجام شد. نمونه ها به صورت سهمیه ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه استاندارد مسلچ (MBI) شامل ابعاد خستگی عاطفی، مسخ شخصیت و عدم موفقیت فردی بود. پرسشنامه دوم در مورد عوامل مربوط به حقوق و مزایای شغلی بود. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری کای دو، آمار توصیفی، همبستگی و مان ویتنی در سطح معنی داری 05/0P< مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج نشان داد که 8/53 درصد از کل نمونه ها دارای بالاترین سطح فرسودگی بودند. 1/65 درصد زن و سن افراد مورد مطالعه بین 29 تا 45 سال متغیر بود. بالاترین سطح فرسودگی در بعد عاطفی (8/43 درصد) بود و از این بین حداکثر 2/44 درصد از مردان و 5/43 درصد از زنان پرستار از فرسودگی بالایی برخوردار بودند. بین فرسودگی شغلی در بعد عاطفی از نظر شدت و فراوانی با نگرش درباره حقوق و مزایا رابطه معنی داری به دست آمد (05/0P<). فرسودگی مسخ شخصیت از نظر فراوانی با مطلوبیت حقوق و مزایا رابطه معنی داری داشت (05/0P<). با کاهش مطلوبیت حقوق و مزایا فرسودگی شغلی نیز افزایش می یافت.
وجود فرسودگی در سطوح مختلف در پرستاران و رابطه آن با مشکلات اجتماعی، حقوق و مزایای شغلی نمایانگر نیاز توجه هرچه بیشتر به آنهاست. پیشنهاد می شود که به منظور پیشگیری و کاهش فرسودگی بررسی دقیق تری بشود و راهکارهای مناسبی اندیشیده شود.

تالاسمی شایعترین اختلال خونی- ارثی در دنیا و از جمله در ایران است. در حال حاضر در ایران بیش از 20000 مورد تالاسمی ماژور وجود داشته و بیشتر در استان های گیلان، مازندران، گلستان و هرمزگان دیده می شود. کودکان مبتلا به تالاسمی ماژور با تنش زاهای روانی - اجتماعی زیادی روبرو هستند. مشکلات رفتاری از واکنش های معمول و جدی این نسبت به وضعیت موجود زندگی شان است. به همین دلیل شناخت پیامدهای روانپزشکی و برخورد صحیح با آنها می تواند در بازگرداندن تعادل به خانواده کمک کند. این پژوهش با هدف تعیین و مقایسه مشکلات رفتاری دختران و پسران 11-9 ساله مبتلا به تالاسمی ماژور مراجعه کننده به مراکز درمانی استان گلستان در طی سال 83-1382 انجام گرفت.
این مطالعه توصیفی- تحلیلی روی 53 کودک مبتلا به تالاسمی ماژور 11-9 ساله مراجعه کننده به مراکز درمانی تالاسمی استان گلستان (شهرهای گرگان، گنبد، علی آباد و کردکوی و بندرگز) انجام شد. به دلیل محدود بودن جامعه پژوهش از روش سرشماری استفاده گردید. اطلاعات مورد نظر با استفاده از پرسشنامه و به شکل مصاحبه به وسیله پژوهشگر تکمیل شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت. به منظور مقایسه دو گروه از آزمون های آماری کای دو و تست دقیق فیشر استفاده شد.
نمونه ها شامل 23 پسر و 30 دختر بودند. یافته های حاصل نشان داد که مشکلات رفتاری در دو گروه دختر و پسر اختلاف معنی داری ندارد، اما مشکلات رفتاری با برخی از عوامل فردی- اجتماعی ارتباط معنی داری داشت (05/0P<).
با توجه به اهمیت شناخت میزان شیوع مشکلات رفتاری در جامعه به خصوص در گروه های آسیب پذیر، می توان عوامل مؤثر در بروز را شناسائی نموده و راه های پیشگیری از آنها را اجرا نمود.

بیماری های ایسکمیک قلب علت اصلی مرگ و میر در اکثر کشورهای جهان از جمله ایران می باشد. ارتباط بین استرسورهای روانی، اجتماعی با بیماری های قلبی عروقی مورد توجه پزشکان و بیماران است. سبک زندگی تاثیر بارزی بر پیشگیری یا ایجاد بیماری های قلبی دارد. استرس و روش های مقابله با آن نقش مهمی را در ایجاد آترواسکلروز و بیماری های قلبی و عروقی دارد. پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان استرس و روش های مقابله با آن در بیماران مبتلا به سکته قلبی بستری در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی تهران اجرا شد.
در این تحقیق توصیفی - تحلیلی 400نفر از بیماران مبتلا به سکته قلبی که در بخشهای بعد از CCU بستری بودند، به صورت نمونه گیری آسان انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه و تکمیل پرسشنامه گرد آوری شد. بخش اول پرسشنامه شامل خصوصیات دموگرافیک و بخش دوم مربوط به سوالات استرس از جدول Holmes-Rahe بود و 43 سوال در بر داشت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری توصیفی و استنباطی (آزمون تی، آزمون آنالیز واریانس و ضریب همبستگی پیرسون) تجزیه و تحلیل شد.
نتایج بیانگر آن بود که سطح استرس قبل از ابتلا به سکته قلبی اکثریت واحدهای مورد پژوهش (56 درصد) زیاد بوده و روش های مقابله با استرس بیشتر آزمودنی ها (5/68درصد) نامطلوب بود. بین متغیرهای جنس، محل سکونت، تعداد افراد خانواده، سرپرست خانواده بودن، تعداد افراد تحت سرپرستی، شغل و وضعیت اقتصادی با روش های مقابله با استرس بیماران ارتباط معنی داری وجود داشت (05/0P<).
روش های مقابله با استرس بیشتر واحدهای مورد پژوهش نامطلوب بود. پرستاران به دلیل حضور در محیط های مختلف اجتماعی می توانند از طریق آموزش راه های مقابله با استرس در زمینه پیشگیری اولیه و ثانویه بیماری های عروق کرونر برای ارتقاء سطح سلامت جامعه نقش موثری ایفا نمایند. این نقشها در زمینه های آموزشی، مشاوره ای، رهبری و الگو بودن قابل اجرا است.

جلب رضایت بیماران از جمله اهداف مهم در سیستم مراقبتی و درمانی است. پرستاران به دلیل نوع کار خود، نقش اساسی در فراهم کردن رضایت بیماران بستری در مراکز درمانی- به ویژه بیمارستان ها- دارند. هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان رضایت بیماران بستری از خدمات پرستاری در بیمارستان های آموزشی شهر شهرکرد بود.
این مطالعه توصیفی تحلیلی، مقطعی در 2 بیمارستان آموزشی هاجر و کاشانی شهرکرد طی سال 1384 اجرا شد. رضایتمندی 223 بیمار بستری در بخش های مختلف که لااقل به مدت یک روز بستری بودند، با استفاده از پرسشنامه رضایت از خدمات پرستاری مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات جمع آوری شده به وسیله نرم افزار SPSS و شاخص های آماری توصیفی و استنباطی (خی دو) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
48/70درصد از بیماران بستری نسبت به خدمات پرستاری راضی بودند. این در حالی بود که 96/8درصد ناراضی و 78/12درصد بی نظر بودند و 78/7درصد اظهار کردند که با موارد ذکر شده در پرسشنامه برخورد نداشتند. بعد از رضایت از خدمات پرستاری، بیشترین رضایت به ترتیب مربوط به پذیرش سریع و به موقع (87درصد)، اجرای به موقع مراقبت های پرستاری (7/85درصد) و برخورد دلسوزانه و مهربانانه اولیه پرستاران (8/84درصد) بود. بیشترین نارضایتی به ترتیب مربوط به طرز برخورد با همراهان و عیادت کنندگان (8/18درصد)، عکس العمل نامناسب هنگام ابراز درد و ناراحتی بیمار (1/12درصد) و عدم پیگیری لازم برای حل مشکلات (7/11درصد) بود. از میان عوامل دموگرافیک و رضایتمندی، تنها بین سن و محل سکونت با میزان رضایتمندی بیماران ارتباط وجود داشت (05/0P<).با سایر عوامل فردی ارتباط معنی دار آماری مشاهده نشد.
با توجه به نتایج، لزوم تشکیل کمیته های بررسی رضایتمندی بیماران با همکاری رده های مختلف درمانی مدیریتی و بررسی و مطالعه منظم و دوره ای میزان رضایتمندی بیماران و ارائه برنامه های عملیاتی برای رفع نارضایتی بیماران و به تبع آن افزایش کیفیت خدمات پرستاری و بازدهی بیمارستان توصیه می گردد.

یائسگی به دوران بعد از آخرین قاعدگی یک زن اطلاق می شود. یائسگی بین سنین 48 تا 55 سالگی اتفاق می افتد. رابطین بهداشتی نیروهای داوطلبی هستند که رابط بین مراکز ارائه خدمات و مردم هستند. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش بر میزان آگاهی و نگرش رابطین پایگاه های بهداشتی شهر گرگان درباره یائسگی اجرا شد.
شرکت کنندگان در این مطالعه 70 رابط بهداشتی بودند. نمونه های مورد نیاز از طریق نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند. پرسشنامه پیش آزمون (سوالات دموگرافیک و سوالات مربوط به آگاهی و نگرش) به وسیله نمونه ها تکمیل شد و سپس یک برنامه آموزشی در زمینه یائسگی طی دو جلسه دوساعته به وسیله کارشناسان آموزش دیده به اجرا در آمد. دو ماه بعد همان پرسشنامه به افراد داده شد و داده ها با نرم افزار آماری SPSS و تستهای ناپارامتریک من ویتنی و کروسکال والیس در سطح معنی داری 05/0P< تجزیه و تحلیل شد. نمره به دست آمده از پرسشنامه آگاهی و نگرش در سه رده خوب، متوسط و ضعیف تقسیم بندی شد.
نتایج نشان داد که میانگین سن رابطین 6/31 سال بود. 70 درصد شرکت کنندگان دیپلم و 6/68 درصد متاهل بودند. در کل میزان آگاهی و نگرش رابطین درباره یائسگی پایین بود. به طوری که قبل از آموزش فقط 1/7 درصد آگاهی خوب و 20درصد نگرش خوب داشتند و این درصدها بعد از آموزش به ترتیب به 3/21 و 9/52 رسید و این نشان دهنده تاثیر برنامه آموزشی است. همچنین آگاهی ضعیف نیز از 50 درصد به 1/17 درصد و نگرش ضعیف نیز از 1/23 به 3/4 درصد کاهش یافت و این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (05/0P<). بین میزان آگاهی و نگرش رابطین و سن، تحصیلات، مدت فعالیت رابط بهداشتی و منابع کسب اطلاعات ارتباط معنی داری یافت شد (05/0P<).
نتایج این تحقیق مبین تاثیر برنامه های آموزشی بر افزایش آگاهی و نگرش رابطین درباره یائسگی است. بنابراین لزوم اجرای برنامه آموزشی برای رابطین در مقیاس وسیع به اثبات می رسد. از آنجا که رابطین با زنان یائسه در ارتباط هستند، افزایش آگاهی و تغییر نگرش آنها در ارتقای آگاهی های زنان در سنین یائسگی و در نهایت ارتقا سلامت موثر است.

بیماری های عروق کرونر در ایران، اولین علت مرگ و میر در افراد بالاتر از 35 سال می باشد. بسیاری از بیماران مبتلا، نسبت به عوامل خطرزای بیماری های کرونری و شیوه های پیشگیری از آن آگاهی کافی ندارند. در حالی که در بسیاری از موارد این بیماری ها قابل پیشگیری بوده و رفتارهای سلامتی مناسب می تواند فرد را از ابتلا به این بیماری ها مصون ساخته و یا باعث حداقل خطر گردد. هدف از انجام این مطالعه تعیین فراوانی عوامل خطرزای بیماری های قلبی – عروقی و آگاهی بیماران از وجود این عوامل در بیماران بستری در CCU مرکز درمانی منتخب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران بود.
این پژوهش توصیفی - تحلیلی روی 150 بیمار بستری با روش نمونه گیری آسان در بخش CCU مرکز درمانی منتخب وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه ای مشتمل بر دو بخش خصوصیات دموگرافیک و عوامل خطرزای بیماری های قلبی - عروقی و آگاهی بیماران بود. پرسشنامه به وسیله یک پرسشگر آموزش دیده برای تمامی بیماران تکمیل گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های آماری توصیفی تجزیه و تحلیل شد.
نتایج نشان داد که اکثریت واحدهای مورد پژوهش مرد، در رده سنی 60-50 سال، شهرنشین و بی سواد بودند. شیوع دیابت در واحدهای مورد پژوهش 7/27 درصد، شیوع مصرف سیگار 7/34درصد و شیوع فشارخون 4/44درصد بود. اکثریت (5/78درصد) از تاثیر سیگار در ابتلا به بیماری های قلبی- عروقی بی اطلاع بودند. همچنین بیشتر واحدهای مورد پژوهش از وجود فشارخون بالا در خود بی اطلاع بوده و 9/63درصد نمونه ها از اثرات فشارخون بی اطلاع بودند. همچنین اکثریت آزمودنی ها (7/87درصد) از وجود قندخون بالا و تاثیر آن بر بیماری های قلبی - عروقی (5/78درصد) مطلع نبودند.
باتوجه به بی اطلاعی اکثریت نمونه ها از عوامل خطر بیماری های قلبی – عروقی و همچنین بی اطلاعی اکثریت بیماران از وجود این عوامل خطر در خود، توصیه می شود که کلیه افراد بالای 50 سال چه در محل های کار خود و چه در منزل تحت آزمایشات غربالگری اجباری قرار گیرند. چرا که عدم کشف این عوامل خطر گاها باعث بروز مشکلات قلبی- عروقی جدی شده، به طوری که بیمار تبدیل به فردی ناتوان در جامعه می شود. باطبع هزینه های درمان این افراد ناتوان، بسیار بالاتر از هزینه های غربالگری بیماری های قلبی - عروقی خواهد بود.

احیاء قلب و ریه (CPR) سلسله اعمالی است که افراد آگاه و حاضر در صحنه برای بازگردندان فعالیت قلب و ریه اجرا می کنند. یقینا دانش، مهارت و تجربه مثبت احیاگر، نقش به سزایی در اجرای موثر آن دارد. هدف این مطالعه بررسی تاثیر کارگاه آموزش CPR روی آگاهی از احیاء قلبی- ریوی دانشجویان بود.
این تحقیق مطالعه مداخله ای بود و اطلاعات در دو مرحله قبل و بعد از مداخله جمع آوری شد. جامعه پژوهش کلیه دانشجویان ترم آخر پرستاری و مامایی بودند که به روش سرشماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای بود که با آن میزان آگاهی نسبت به CPR قبل و بعد از کارگاه اندازه گیری شد. اطلاعات پس از جمع آوری از طریق نرم افزار SPSS و با استفاده از روش های آماری توصیفی و آزمون های آماری زوجی ناپارامتری تجزیه و تحلیل شد.
از مجموع 37 دانشجوی (20 نفر پرستاری و 17 نفر مامایی ترم آخر) مورد بررسی، میزان آگاهی از اطلاعات پایه احیاء قلبی و ریوی و اطلاعات پیشرفته احیاء قلبی- ریوی قبل (با انحراف معیار و میانگین 13/4±35/16) و بعد از کارگاه سه روزه (با انحراف معیار و میانگین 19/1±08/25) تفاوت معنی داری داشت (05/0P<).
این پژوهش نشان داد که چنانچه روش آموزش کارگاه CPR به صورت صحیح، عملی و کاربردی انجام گیرد، میزان آگاهی دانشجویان نسبت به احیاء قلبی و ریوی افزایش چشمگیری خواهد داشت.

افراد خدماتی در معرض پاتوژنهای منتقل شونده از راه خون هستند و این امر شایعترین علت آسیب شغلی با وسایل نوک تیز و برنده است، در حالی که کمتر به آنها توجه می شود. هدف این پژوهش، بررسی و تعیین فراوانی، خصوصیات و عوامل جانبی آسیب ناشی از وسایل نوک تیز و برنده در کارگران خدماتی است.
این مطالعه توصیفی به روش سرشماری روی کلیه کارگران خدماتی شاغل در 3بیمارستان تابعه دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد که 169 تن بودند انجام گرفت. روش جمع آوری با استفاده از پرسشنامه بوده است.
9/44 درصد کارگران خدماتی دارای سابقه آسیب در طی یک سال گذشته بودند. نتایج مطالعه حاکی از تفاوت معنی دار آماری بین سن، سابقه کاری و آسیب بود (05/0P<). به طوری که کارگران جوان و کم تجربه بیشتر از سایرین آسیب دیده بودند. 68 درصد موارد آسیب به وسیله سرسوزن ها ایجاد شده بود. این در حالی است که 44 درصد موارد آسیب از طریق وسایل آلوده به خون و ترشحات خونی بیمار اتفاق افتاده بود. 70درصد از کارگران خدماتی در مرحله پس از دفع وسایل استفاده شده - به خصوص حین حمل- و جابجایی سطلهای آشغال آسیب دیده بودند. همچنین 7/65 درصد کارگران علیه هپاتیت B واکسینه شده بودند.
با توجه به نتایج پژوهش، آموزش کارگران خدماتی و آگاه سازی آنان ازخطرات شغلی، الزام به انجام واکسیناسیون هپاتیتB، استفاده از دستکش لاتکس در هنگام کار- به خصوص حین جابجایی سطلهای آشغال و جعبه های مخصوص دفع و تماس با وسایل نوک تیز و برنده- توصیه می شود.

نیروی انسانی مهم ترین و با ارزش ترین عامل بین عوامل و منابع مختلف تولید است. رکن قابل توجه در محیط سازمانی رشد فردی کارکنان است که بازتاب احساس خوشایند کارمند، انگیزه های او، شناخت، آگاهی، دلگرمی و رضایت شغلی وی می باشد. هدف از اجرای این تحقیق بررسی رضایتمندی شغلی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی گلستان در شهر گرگان بود.
این مطالعه توصیفی مقطعی روی کلیه کارکنان دانشگاه علوم پزشکی گلستان در شهر گرگان انجام شد. از مجموع 400 نمونه تعیین شده به روش تصادفی سیستماتیک 324 نفر (81درصد) پرسشنامه را تکمیل نمودند. رضایتمندی با 4 مورد خیلی کم، کم، زیاد و خیلی زیاد تعیین گردید. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ای مشتمل بر دو بخش مشخصات دموگرافیک و سؤالات مربوط به رضایتمندی (استاندارد دفتر مدیریت منابع انسانی) استفاده شد. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و شاخص های مرکزی، پراکندگی، رسم نمودار و جداول توصیف شد.
رضایتمندی شغلی کارکنان دانشگاه از نحوه برخورد مدیران (9/46 درصد) و ارتباط بین همکاران (3/47 درصد) در اکثر موارد کم بود. میزان رضایت شغلی کارکنان برحسب جنسیت در خانم ها (6/47 درصد) کمتر از آقایان (2/46 درصد) بود و برحسب سابقه خدمت در افراد با سابقه کار بین 10 تا 20 سال (5/50درصد) کمتر از افراد با سابقه کار کمتر از 10 سال (7/46درصد)، بیشتر از 20 سال (4/40درصد) بود. میزان رضایتمندی برحسب میزان درآمد در افراد با درآمد بین 150تا 200 هزار تومان (51درصد) کمتر از افراد با درآمد کمتر از 150 هزار تومان (9/47درصد) و بیشتر از 250 هزار تومان (44درصد) بود. رضایتمندی برحسب وضعیت استخدام در افراد رسمی و پیمانی و سایر در مجموع کم بود (1/47درصد).
با توجه به نتایج به دست آمده می توان پیشنهاد نمود که تحقیقی در خصوص تاثیر عوامل موثر بر میزان رضایتمندی کارکنان انجام گیرد.