مجله جراحی استخوان و مفاصل ایران
سال پنجم شماره 1 (پیاپی 17، پاییز1385)

پیش احتمال آلودگی به ویروس هپاتیت C با یک بار تماس از طریق سوراخ شدن پوست 7/2 تا 10 درصد است و تست الیزا (Elisa) شواهد ابتلا را با بیش از 99% حساسیت نشان می دهد. هدف از این مطالعه بررسی خطر ابتلای پزشکان و سایر کارکنان بخش ارتوپدی تروما به این ویروس براساس اندازه گیری میزان مثبت بودن سرولوژی مصدومین بستری بود.
در یک مطالعه توصیفی بر روی670 مصدوم بستری در بخش ارتوپدی بیمارستانی در مشهد، در یک دوره یک ساله (1382 تا 1383) تست سرولوژی برای هپاتیت C با تست الیزا انجام پذیرفت.
از 670 بیمار 25 نفر (22 مرد و 3 زن) با میانگین سنی 7/38 سال (15 ماه تا 97 سال) تست هپاتیت C مثبت داشتند که 9/3 درصد ابتلا در مردان و 8/2 درصد زنان را تشکیل می داد.
این مطالعه نشان می دهد که جراحان، به خصوص کسانی که با بیماران ترومایی برخورد دارند، بایستی اصول استاندارد محافظت در برابر انتقال این ویروس بالقوه خطرناک را رعایت نمایند.

پیش روش های جراحی متعددی به منظور درمان ناپایداری یا دررفتگی مکرر جلویی شانه وجود دارد. در عمل «بریستو» با ایجاد یک مهار و حفاظ دینامیک و استاتیک در قسمت جلو و پایین مفصل شانه، از دررفتگی مفصل جلوگیری می شود. هدف از این مطالعه بررسی نتایج عمل جراحی «بریستو» در اصلاح دررفتگی مکرر جلویی شانه بود.
در این مطالعه گذشته نگر، 19 بیمار که به دلیل دررفتگی مکرر جلویی شانه با منشاء تروماتیک، با روش جراحی «بریستو» درمان شده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین زمان پیگیری بیماران 5/7 سال (14-3 سال) و میانگین سنی بیماران در هنگام عمل 25 سال بود. مشخصات دموگرافیک براساس پرونده های بیمارستان، پرسش از بیماران و معاینه بالینی برای بررسی میزان تعداد دررفتگی بعد از عمل جراحی، دامنه حرکات مفصل شانه، درد و توانایی انجام فعالیت های ورزشی بررسی شدند. جهت بررسی نتایج و عملکرد مفصل شانه از سیستم امتیاز دهی (CSS) Constant-shoulder-Score استفاده شد.
هیچ یک از بیماران عود یا دررفتگی مجدد نداشتند. احساس ناپایداری در3 بیمار مشاهده شد. میانگین کاهش دامنه حرکتی شانه در حالت ابداکشن و چرخش به خارج بازو در مقایسه با شانه سالم 35 درجه (60-25) بود. پنج بیمار از درد خفیف شانه در پایان فعالیت روزانه شکایت داشتند. دو بیمار که قبل از بروز دررفتگی، فعالیت های ورزشی کششی و والیبال را به طور منظم انجام می دادند، بعد از عمل نمی توانستند فعالیت ورزشی قبلی را انجام دهند. در مجموع 15 بیمار (9/78%) براساس سیستم امتیازدهی فوق نتیجه خوب و عالی داشتند. در پرتونگاری زمان پیگیری، در سه مورد علایم آرتروز زودرس دیده می شد. اینها هر سه کسانی بودند که محدودیت در حرکات چرخشی به خارج داشتند.
عمل جراحی «بریستو» در درمان دررفتگی مکرر جلویی شانه با میزان بالایی از نتایج خوب و عالی همراه است. میزان ناپایداری بعد از عمل کم می باشد ولی به دلیل محدودیتی که در چرخش شانه ایجاد می کند، این عمل در افراد با فعالیت ورزشی حرفه ای یا سنگین توصیه نمی شود.

پیش استئوتومی دوگانه متاتارس در ابتدا به عنوان یک روش مؤثر برای اصلاح هالوکس والگوس های متوسط و شدید نوجوانان گزارش شد. هدف از این مطالعه گزارش این روش استئوتومی در مشهد می باشد.
مواد و تعداد 26 مورد هالوکس والگوس نوجوانان در 17 بیمار در مدت پنج سال (1383-1378) در دو مرکز پزشکی مشهد تحت عمل جراحی استئوتومی قرار گرفتند. نتایج کارایی عضوی با استفاده از جداول استاندارد انجمن پا و مچ پای آمریکا (AOFAS) و دوپونت نمره دهی گردید. میانگین سنی بیماران 5/15 سال در زمان عمل جراحی و میانگین زمان پیگیری 26 ماه بود. در این بررسی میانگین زوایای هالوکس والگوس (HVA)، بین متاتارسی(IMA) و زاویه انتهایی غضروف متاتارس(DMAA) قبل و بعد از جراحی مقایسه و همچنین ارتباط بین میزان رضایت بیماران و کارآیی عضوی بررسی شدند.
میانگین اصلاح زوایا برای HVA، IMA، DMAA به ترتیب 65/20، 20/6، 55/5 درجه بود. شانزده بیمار (90%) نتایج خوب و عالی داشتند. چهار مورد قابل پیگیری نبودند. در 13 بیمار باقی مانده، 2 مورد جوش نخوردگی و 3 مورد خشکی مفصل متاتارس مشاهده شد. استئوتومی متاتارس اول روش قابل قبول برای اصلاح هالوکس والگوس های شدید در نوجوانان می باشد. جوش نخوردن و خشکی مفصل از عوارض عمده آن می باشد.

پیش تظاهرات بالینی نیمه دررفتگی کشکک به صورت احساس دررفتگی و تست وحشت مثبت است. استئوتومی فالکرسن جراحی شناخته شده ای برای نیمه دررفتگی کشکک است. اطلاعات اندکی از تغییرات تست وحشت بعد از انجام جراحی فالکرسن در دسترس است. هدف از این مطالعه بررسی نتایج عمل جراحی فالکرسن در بیماران مبتلا به نیمه دررفتگی کشکک و پیگیری کوتاه مدت تست وحشت بعد از انجام این عمل است.
مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی انجام شد. از 18 بیمار که تحت عمل جراحی فالکرسن قرار گرفتند، 12 بیمار (9 زن و 3 مرد) برای مصاحبه، معاینه و انجام رادیولوژی وارد مطالعه شدند. میانگین سن بیماران 3/38 (60-28) سال و میانگین زمان پیگیری 10 ماه (18-6 ماه) بود. شدت تست وحشت، عملکرد زانو و معیارهای رادیولوژی بیماران، قبل و بعد از عمل جراحی اندازه گیری شدند. برای ارزیابی تست وحشت از «مقیاس دیداری درد» (VAS) و «درجه بندی درد بریستول» برای بررسی عملکرد زانو از «مقیاس فالکرسن» و برای بررسی رادیولوژیک زاویه کشککی رانی خارجی از منظره مرچانت استفاده شد.
نتایج 8 بیمار خوب و عالی، سه بیمار متوسط و 1 بیمار بد بود. نمره فالکرسن از میانگین 75/48 به 6/71 افزایش یافت و با این نمره در 8 بیمار نتایج عملکرد رضایت بخش بود. میانگین نمره درد بریستول در تست وحشت از 3/7 به 1/4 کاهش یافت و در 3 بیمار تست وحشت تغییر نکرد. میانگین VAS برای تست وحشت از 5/7 به 16/5 کاهش یافت. یکی از بیماران دچار محدودیت حرکتی قابل توجه گشت.
عمل جراحی فالکرسن در بیماران مبتلا به نیمه دررفتگی کشکک، در صورت انتخاب صحیح بیمار، می تواند باعث بهبود عملکرد زانو و کاهش درد شود ولی اشکال در راستای کشکک به طور کامل و آناتومیک اصلاح نمی گردد.

پیش علی رغم آنکه عضله ساب اسکپولاریس بزرگ ترین عضله روتاتور کاف است، کارکرد ضایعات و درمان آن کمتر مورد توجه قرار گرفته و اغلب بر ترمیم باز تاکید شده است. ولی اخیرا مطالعات معدودی ترمیم آرتروسکوپیک عضله ساب اسکاپولاریس را مورد توجه قرار داده اند. در این مطالعه هدف بررسی نتایج کوتاه مدت ترمیم آرتروسکوپی بیماران دچار پارگی ساب اسکاپولاریس به دو صورت ایزوله و همراه با ضایعات دیگر بود.
مطالعه به صورت آینده نگر در چهار بیمارستان شهر تهران در طی 15 ماه (از بهمن 84 تا فروردین 86) انجام شد. در این مطالعه 10 بیمار (8 مرد و 2 زن) دچار پارگی ساب اسکاپولاریس، تحت عمل جراحی ترمیم آرتروسکوپی قرار گرفتند. کارکرد شانه قبل و بعد از عمل و بعد از برنامه مشخص بازتوانی هر سه ماه یک بار با درجه بندی شانه دانشگاه کالیفرنیا – لوس آنجلس (UCLA) ارزیابی شد.
از 10 بیمار، 4 نفر به مدت 12 ماه و 6 بیمار به مدت 6 ماه پیگیری شدند. میانگین سنی بیماران 7/49 سال و میانگین تاخیر در درمان از زمان شروع علایم 5/23 ماه بود. میانگین نمره UCLA و شاخص درد قبل از عمل به ترتیب 8/8 و 75/1 بود که بعد از عمل به 6/30 و 9 افزایش یافت. بین میانگین هر دو نمره قبل و بعد از عمل تفاوت معنی داری وجود داشت. با توجه به اختلاف معنی دار این دو اندازه گیری، ترمیم آرتروسکوپیک ساب اسکاپولاریس می تواند به عنوان یک روش مفید مورد توجه قرار گیرد.

گرچه دررفتگی یک طرفه جلویی شانه شایع است ولی نوع دوطرفه آن بسیار نادر می باشد. دررفتگی دوطرفه شانه عمدتا پشتی است و غالبا به دنبال تشنج (صرع) یا شوک های الکتریکی ایجاد می گردد. تابه حال فقط دومورد آن گزارش شده است. بیماری که ما معرفی می کنیم نیز از این نوع است.

استفاده از الکتریسیته در اعمال جراحی تحول بزرگی را بوجود آورده است. جریان الکتریسیته کمتر 5 کیلوهرتز باعث الکترولیز شده و در اعمال جراحی زیبایی و از بین پردن پیاز مو بکار می رود. جریان الکتریسیته بین 20 تا 350 کیلوهرتز در صورت عبور از بدن باعث تحریک شدید اعصاب، عضلات و حتی مرگ می شود و کاربرد زیادی در پزشکی ندارد. جریان الکتریسیته بالای 350 کیلوهرتز اثر مرگ بار بر بدن ندارد ولی با ایجاد حرارت موجب بریدن و انعقاد نسوج بدن می گردد. جریان الکتریسیته بالا و ولتاژ پایین باعث بریدن نسج و جریان الکتریسیته پایین و ولتاژ بالا باعث انعقاد می شود. در الکتروکوتری جریان الکتریسیته از بدن عبور نمی کند بلکه حلقه فلزی بین دو قطب، گرم شده و حرارت آن باعث انعقاد نسوج می گردد. در الکتروسرجری جریان الکتریسیته از بدن عبور می کند. در نوع تک قطبی یک پدال زیر بدن بیمار گذاشته می شود که به عنوان الکترود برگشتی عمل می کند و قطب دیگر در دست جراح است؛ در حالی که در الکتروسرجری دوقطبی جریان از یک الکترود وارد بدن شده و از الکترود دیگر که در فاصله کوتاهی از اولی قرار دارد، از بدن خارج می شود. الکتروسرجری تک قطبی در اعمال جراحی بزرگ و و دوقطبی در اعمال جراحی ظریف مثل جراحی دست کاربرد دارد. الکترود بازگشتی (پدال) را باید با دقت فراوان در محل مناسبی قرار داد تا از بروز سوختگی جلوگیری شود.