فصلنامه علمی دنا
سال چهارم شماره 1 (پیاپی 14، بهار و تابستان 1388)

مهارت های زندگی موجب تقویت یا تغییر نگرش ها، ارزش ها و رفتار انسان می گردد. رضایت زناشویی نیز یکی از عوامل پیشرفت و دستیابی به اهداف زندگی است. پژوهش حاضر به منظور تعیین تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر رضایت زناشویی در کارکنان زن بیمارستان انجام شده است.
این مطالعه یک پژوهش کارآزمایی عرصه ای است. جامعه پژوهش، کلیه کارکنان زن بیمارستان فاطمه زهرا(س) نجف آباد استان اصفهان در سال 1387 و نمونه آن 60 نفر از این کارکنان بود که به روش نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شده و به روش تخصیص تصادفی در دو گروه مورد و شاهد قرار گرفتند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه مشخصات فردی، پرسشنامه استاندارد رضایت زناشویی انریچ و راهنمای آموزش مهارت های زندگی بود. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون – پس آزمون بود. بعد از انتخاب تصادفی گروه های مورد و شاهد، ابتدا بر روی هر دو گروه پیش آزمون انجام شد، سپس مداخله آموزشی در گروه مورد اجرا گردید و یک ماه پس از اتمام برنامه آموزشی، از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و جهت بررسی آماری از شاخص های آمار توصیفی وآزمون آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شد.
نتایج این مطالعه نشان داد میانگین نمره ابعاد مختلف رضایت زناشویی در گروه مورد پیش ازآموزش 596/0 ±592/3 و پس از آموزش 387/0 ±985/3 بود. در گروه شاهد، میانگین نمره ابعاد مختلف رضایت زناشویی پیش از آموزش 583/0 ±524/3 و پس از آموزش 362/0 ±072/3 بود.
در این مطالعه آموزش مهارت های زندگی تاثیر مثبتی در افزایش رضایت زناشویی کارکنان زن داشت. بنابراین پیشنهاد می گردد که آموزش مهارت های زندگی برای کارکنان بیمارستان ها به طور دوره ای انجام شود.

بیماری هپاتیت B، C و ایدز می تواند از طریق آسیب های پوستی ناشی از فرو رفتن وسایل پزشکی نوک تیز آلوده به خون و ترشحات بیماران منتقل شوند. هدف این مطالعه تعیین تاثیر آموزش بر میزان آگاهی و بروز مواجهه شغلی ناشی از اجسام تیز و آلودگی های پوستی مخاطی با خون و مایعات بدن بیماران در کارکنان پرستاری یکی از بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شیراز بود.
در مطالعه ای مداخله ای شاهد دار تصادفی شده، 120نفر از کارکنان پرستاری با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و از طریق تخصیص تصادفی بلوکی به دو گروه تقسیم شدند. در گروه مورد، آموزش پیشگیری از مواجهه شغلی به مدت 10 ساعت به شیوه سخنرانی و بحث گروهی و به کمک پوستر و فیلم اجرا گردید. ابزار گردآوری داده ها دو پرسشنامه مواجهه شغلی و میزان آگاهی بود. پرسشنامه اول در طول مطالعه و پرسشنامه دوم؛ دو ماه قبل و 2 ماه بعد از آموزش توسط هر دو گروه تکمیل شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های تی مستقل، تی زوج و مجذور کای انجام گردید.
درگروه مورد میانگین نمره آگاهی قبل از آموزش 19/2 05/8 و بعد از آموزش 1 1/14 بود. همچنین قبل آموزش 22 نفر(37 درصد) از افراد گروه مورد مواجهه شغلی با اجسام تیزرا داشتند که بعد از آموزش این میزان به10 نفر (17 درصد) رسید. اختلاف قبل و بعد از آموزش، از نظرآماری معنی دار بود(05/0 p<).
سطح آگاهی و عملکرد گروه مورد در زمینه مواجهه شغلی ناشی از اجسام تیز و آلودگی های پوستی مخاطی با خون و مایعات بدن بیماران بعد از مداخله آموزشی افزایش یافت. آموزش مداوم در این زمینه ضروری و لازم به نظر می رسد.

رویش دندان درکودکان معمولا همراه با علائم زیادی از جمله بی قراری است. درطب سنتی از گیاه بابونه به عنوان مسکن، آرام بخش و ضد التهاب یاد شده است وبه اثر مسکن و ضد التهاب چای سیاه نیز اشاره شده است. بنا بر این پژوهشگران بر آن شدند تا اثر دمکرده گیاه بابونه بر بی قراری کودکان هنگام رویش دندان را در مقایسه با چای سیاه مورد بررسی قرار دهند.
این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی است. جامعه پژوهش کودکان 12-5/5 ماهه مراجعه کننده به کلینیک شهید مطهری بودند که در سن رویش دندان بوده و علائم بی قراری داشتند. تعداد 64 کودک به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. نمونه ها بطور تصادفی به دو گروه (32 نفره) تقسیم شدند. در گروه (یک) دمکرده گیاه بابونه و در گروه (دو) دمکرده چای سیاه به صورت ماساژ موضعی بر روی لثه روزی 3 بار و در مدت 4 روز توسط مادر انجام گرفت. بعد از 4 روز وضعیت کودک و علائم بی قراری با پرسش از مادر مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه کاهش بی قراری بعنوان پاسخ مطلوب محسوب شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و شاخص های آمار توصیفی وآزمون دقیق فیشر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین و انحراف معیار سن گروه یک5/2 ± 14/8 ماه وگروه دو 68/1/± 98/8 ماه بود. حداقل سن 5/5 و حداکثر 12 ماه بود. میزان پاسخ مطلوب در گروه یک 26 نفر(2/81 درصد) و درگروه دو 11 نفر (7/36درصد) بود. آزمون آماری این اختلاف را معنی دار نشان داد. پاسخ مطلوب برحسب جنس در دو گروه نیز معنی دار بود (001/0>p).
نتایج پژوهش بیانگر آن است که ماساژ موضعی دمکرده گیاه بابونه در کاهش بی قراری شیرخواران هنگام رویش دندان از چای سیاه مؤثرتر بوده است. جهت استفاده از گیاه بابونه به مطالعات بیشتری نیاز است.

بسیاری از صاحب نظران و نیز اکثر مراکز درمانی جهت پیشگیری از بستری زودرس زائو و جلوگیری از مداخلات غیر ضروری تاخیر دربستری زنان باردار کم خطر را جایز می دانند. این مطالعه با هدف تعیین سرانجام لیبردر زنان نولی پارمراجعه کننده درفاز نهفته انجام شد.
مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی است. جامعه پژوهش زنان مراجعه کننده به بخش زایمان مرکزآموزشی درمانی دکتر شریعتی بندر عباس بود که با روش نمونه گیری در دسترس، 473 خانم نولی پار درسن حاملگی 41-37 هفته، با شروع لیبر خود به خود، نمایش سفالیک، تک قلو، کیسه آب سالم و در فاز نهفته انتخاب شدند. اطلاعات مربوط به متغیرهای سن، دیلاتاسیون سرویکس در اولین معاینه واژینال وهنگام بستری، فاصله زمانی اولین معاینه واژینال تا بستری، تعداد معاینه، نوع زایمان و علل زایمان غیرطبیعی و طول فاز نهفته با توجه به پرونده بیمارستانی در چک لیست ثبت شد و با نرم افزار SPSS وبا استفاده از شاخص های آمار توصیفی و آزمون مجذور کای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
242نفر (2/51درصد) ازنمونه ها در فاز نهفته با دیلاتاسیون 2 سانتیمتر مراجعه کردند. میانگین دیلاتاسیون در هنگام بستری36/2± 31/4 سانتیمتربود. در221نفر (7/46درصد) از کل نمونه ها فاصله زمانی اولین معاینه واژینال تا بستری بیشتر از 8 ساعت ودر 66نفر(14درصد) این فاصله بیشتر از 20 ساعت بود. 95نفر(1/20 درصد) از نمونه ها زایمان سزارین وبا اسباب داشتند. 67نفر (5/70 درصد) از سزارین ها وزایمان با اسباب در زنانی بود که دیلاتاسیون هنگام بستری آنها کمتر یا مساوی3 سانتیمتربود. بین نوع زایمان و دیلاتاسیون سرویکس هنگام بستری و فاصله زمانی اولین معاینه تا بستری رابطه آماری معنی داری وجود داشت (05/0 p<).
با توجه به یافته های پژوهش زنان نولی پارمراجعه کننده درفاز نهفته در معرض خطر برای زایمانهای غیر طبیعی به علت عوارضی چون زجر جنین، دفع مکونیوم وناهنجاری مراحل اول و دوم لیبر بودند. بنا براین فاز نهفته در مراکزمامایی می بایست جدی تردر نظر گرفته شود.

با توجه به اهمیت عدم استعمال دخانیات به عنوان یک عامل مهم درسلامت جسمی و روانی جوانان، این مطالعه جهت مقایسه رفتار بهداشتی دانشجویان علوم پزشکی و غیر پزشکی دانشگاه های شهرتهران در زمینه استعمال دخانیات صورت گرفت.
مطالعه حاضر مطالعه ای توصیفی بودکه در سال 1387 در دانشجویان علوم پزشکی وعلوم غیرپزشکی دانشگاه های شهر تهران صورت گرفت. روش نمونه گیری به صورت خوشه ایا نجام شد. از گروه علوم پزشکی 200 دانشجو از دانشگاه های تهران و شهید بهشتی و از گروه علوم غیر پزشکی 200 دانشجو از دانشگاه های خواجه نصیر الدین طوسی وتهران در مطالعه شرکت کردند. داده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS و شاخص های آمار توصیفی و آزمون های آماری مجذور کای، من ویتنی و تی استفاده شد.
نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که در زمینه استعمال دخانیات در علوم پزشکی16 نفر (6/51درصد) و علوم غیر پزشکی39 نفر (9/62درصد) در وضیعت" نا مطلوب" قرار داشتند. تفاوت معنی داری بین عملکرد دانشجویان در دو گروه علوم پزشکی و غیر پزشکی مشاهده نشد.
درمطالعه حاضر نیمی از موارد شروع استعمال دخانیات درسنین 24 -20 سالگی بود. آگاهی ازمعایب و مضرات استعمال دخانیات نقش بسیار عمده در نگرش و عملکرد دانشجویان ایفا می کند که این امر نیاز به برنامه ریزی های مناسب آموزشی و بهداشتی درسطح کلیه دانشگاه ها دارد.

شناخت نارسایی ها و آگاهی از چگونگی و میزان تحقق اهداف برنامه های پژوهشی از جمله ابزارهای لازم و اساسی است که بایستی در اختیار تصمیم گیران، برنامه ریزان و سیاست گزاران امر پژوهش قرار گیرد. این مطالعه با هدف تعیین دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نسبت به موانع موجود در انجام فعالیت های پژوهشی انجام گرفت.
در این مطالعه توصیفی مقطعی دیدگاه کلیه اعضای هیئت علمی (84 نفر) در سال 1385 مورد بررسی قرار گرفت. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته شامل دو بخش؛ ویژگی های جمعیت شناختی و شاخص های موانع پژوهش استفاده شد. داده ها به وسیله نرم افزارSPSS و شاخص های آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
دراین بررسی کمبود وقت و مشغله با فراوانی 34نفر(7/50 درصد) مهمترین مانع و تعداد زیاد واحد های درسی جهت تدریس، کمبود امکانات و تجهیزات و مقررات دست و پاگیر اداری در اجرای طرح های تحقیقاتی، بافراوانی 22مورد (8/32 درصد) از موانع دیگر بودند.
بر اساس نتایج مطالعه حاضر بایستی جهت ترغیب و اشاعه روحیه تحقیق، مسئولین دانشگاه نسبت به تامین ابزار و امکانات، از بین بردن بوروکراسی های اداری، کاهش واحدهای تدریس موظفی و تامین نیروهای مشاوره ای در تحقیق اقداماتی را به کار گیرند.

با توجه به شیوع بالای حوادث در کودکان و عوارض ناشی از آنها و صرف هزینه های کلان، این مطالعه با هدف تعیین الگوی همه گیر شناسی حوادث در کودکان مراجعه کننده به مراکز اورژانس بیرجند انجام شد.
در این مطالعه توصیفی کودکان مصدوم مراجعه کننده به مراکز اورژانس امام رضا(ع) و ولی عصر (عج) بیرجند درشش ماه اول سال 88 مورد بررسی قرار گرفتند. هفته ای دو روز به طور تصادفی انتخاب و به مدت 24 ساعت اطلاعات مربوطه از طریق مصاحبه با والدین و تکمیل پرسشنامه جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روش های آمارتوصیفی وآزمون مجذور کای تجزیه و تحلیل شد.
از 1830 کودک مصدوم بیشترین میزان بروز حوادث در گروه سنی نوباوگان 640نفر (35درصد) و نوجوانان410نفر (4/22درصد) بود که1521نفر (1/83درصد) مذکر، 309 نفر (9/16درصد) مؤنث بودند.1310 نفر (6/71درصد) ساکن شهر و520 نفر(4/28درصد) ساکن روستا بودند. زمان بروز حادثه در770نفر (1/42درصد) بین ساعت 11 تا 12 ظهر بود. 664مورد (1/48درصد) حوادث خانگی و550مورد(9/39درصد) مربوط به خیابان و جاده بود، نوع حادثه در453نفر (8/32درصد) حوادث نقلیه و233نفر (9/16درصد) زمین خوردن و226نفر (4/16درصد) سقوط بود. در528 مورد(3/38 درصد) از حوادث نقلیه، فرد مصدوم سرنشین و 851 مورد (7/61درصد) تصادف با اتومبیل بود. ارتباط بین جنس و نوع حادثه، فراوانی نوع حادثه و صدمه بر حسب ساعت ارائه خدمت، نوع صدمه بر حسب سن کودک، وضعیت مصدوم و نحوه درمان بر حسب سن کودک و سواد مادر معنی دار بود (05/0p<).
رعایت اصول ایمنی درمحیط و نظارت و مراقبت مناسب والدین برای پیشگیری از حوادث کودکان الزامی است وهمواره بایستی به عنوان اولویت بهداشتی مورد توجه قرار گیرد.

درطول دهه گذشته به کارگیری معطر درمانی در جمعیت عمومی افزایش یافته و عقیده براین است که معطر درمانی فشار روانی و اضطراب ذهنی را کاهش داده و آرام بخشی و کارایی فردی را بهبود می بخشد. معطر درمانی یکی از جنبه های کنترل بالینی است که درحیطه مراقبت مددجو مداری رشد کرده، با دادن آگاهی های لازم و فرصت های مناسب به بیماران آنها را در مراقبت از خود تشویق می کند. هدف از این مطالعه معرفی معطر درمانی و نقش آن در عملکرد مامایی است.
مطالعه حاضر مروری بر مقالات موجود در سایت های معتبر علمی؛، Elsevier، Medline، Science Direct Pub med از سالهای 1996 تا 2007 است.
گیاهان دارویی نقش مهمی را در مراقبت های قبل و بعد از زایمان در اکثریت مناطق جهان بر عهده دارند. استفاده درمانی از اسانس های گیاهی، معطر درمانی بالینی نامیده می شود و تاثیرات درمانی آنها بر پایه تحقیقات بالینی حمایت می شود. اسانس های گیاهی، از گیاهان معطر به روش تقطیر با بخار آب به دست می آید و از هزاران سال قبل، برای درمان انواعی از بیماری ها به کارمی رفته است. اسانس ها با دارا بودن بو و ترکیبات مختلف بر درمان بیماری ها مؤثر می باشند. بررسی های انجام شده، نشان داده است که ماماها حدود 34درصد مکمل درمانی را درحیطه شغلی و در بالین به کار برده اند.
یافته ها نشان داد که فواید به کارگیری اسانس ها، افزایش رضایت مصرف کننده، کاهش مداخلات دارویی و افزایش زایمان طبیعی می باشد. این موارد انگیزه اساسی برای توسعه سرویس های مکمل درمانی در ارائه خدمات مامایی می باشد. با توجه به نکات ذکرشده، استفاده از معطر درمانی جهت مادران، ماماها وسیستم های ارائه دهنده خدمات پیشنهاد می شود.