فهرست مطالب
نشریه مطالعات اسلام و روان شناسی
پیاپی 2 (بهار و تابستان 1 3 87)
- بهای روی جلد: 8,000ريال
- تاریخ انتشار: 1387/07/20
- تعداد عناوین: 9
-
صفحه 7از مشکلات زندان های کشور نرخ بالای وقوع بزهکاری و رفتارهای غیرقانونی زندانیان در داخل زندان است. این رفتارها عمدتا عبارتند از: پرخاشگری و درگیری، سرپیچی از مقررات و قوانین، مصرف مواد و نگهداری داروهای غیرمجاز، خودآزاری و خودزنی، آشوبگری و تخریب اموال.
برای بررسی میزان کارآمدی درمان یکپارچه توحیدی در کاهش بزهکاری زندانیان، 100 نفر از زندانیان زندان مرکزی قم به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه ساماندهی شدند. گروه اول به مدت 9 ماه در معرض درمان یکپارچه توحیدی قرار گرفت، ولی گروه گواه به جز موارد بحرانی، مداخله سازمان یافته ای دریافت نمی کرد.
تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پیش آزمون و پس آزمون نشان داد که نرخ وقوع رفتارهای مجرمانه در گروه درمان یکپارچه توحیدی 90درصد کاهش یافت، اما در گروه گواه کاهش معناداری مشاهده نگردیدکلیدواژگان: درمان یکپارچه توحیدی، بزهکاری، اصلاح رفتار زندانیان، روان درمانی یکپارچه، روان درمانی دینی -
صفحه 31
نقش متغیرهای شناختی، شخصیتی و اجتماعی در تبیین رابطه بین نگرش مذهبی و سلامت روانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است، اما کمتر به صورت تجربی مورد بررسی قرار گرفته است؛ بدین منظور در این پژوهش به بررسی رابطه نگرش مذهبی و سلامت روانی پرداخته شده است.
هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه بین نگرش مذهبی و سلامت روانی دانش آموزان دختر دبیرستانی بوده و فرضیه اصلی تحقیق این است که بین نگرش مذهبی و سلامت روانی دانش آموزان دختر دبیرستانی رابطه وجود دارد. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. نمونه مورد بررسی 100 نفر از دانش آموزان دختر دبیرستانی که در رشته های مختلف علوم تجربی، علوم انسانی و ریاضی فیزیک در سال تحصیلی 85-84 مشغول به تحصیل بودند و به صورت نمونه گیری تصادفی ساده از میان پنج مدرسه انتخاب گردیدند. آزمون نگرش مذهبی (دارای 18 سوال، سه گزینه ای) و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) برای سنجش ملاک های سلامت، شامل جسمی سازی، اضطراب و بی خوابی، اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی به عنوان ابزار تحقیق استفاده شد و داده های به دست آمده با روش آمار توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون با استفاده از نرم افزار (SPSS-13) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین نگرش مذهبی و سلامت روان (r = -0/23)، همچنین بین نگرش مذهبی و اضطراب(r = -0/20) و اختلال در کارکرد اجتماعی (r = -0/21) در سطح معناداری (p<0/05)رابطه وجود دارد؛ اما بین جسمی سازی و افسردگی با نگرش مذهبی رابطه معنی داری دیده نشد. ضرایب همبستگی منفی بدین معنی است که هرچه نگرش مذهبی بالاتر باشد، علائم بیماری کمتر و درنتیجه سلامت روان بیشتر است. به طور خلاصه می توان گفت یافته های این پژوهش بیانگر آن است که نگرش مذهبی با افزایش سلامت روان در رابطه است. پژوهش های آینده لازم است میزان تعمیم پذیری این یافته ها را بررسی کنند.کلیدواژگان: نگرش مذهبی، سلامت روانی، دانش آموزان دختر دبیرستانی -
صفحه 45پژوهش حاضر تحت عنوان «بررسی رابطه بین ابعاد مختلف دینداری (بعد اعتقادی، بعد عاطفی، بعد پیامدی، بعد مناسکی) با میزان شادی دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر اصفهان»، به دنبال تعیین رابطه و سهم نسبی ابعاد مختلف دینداری در تبیین میزان شادی دانش آموزان بوده است. مطالعه حاضر از نوع تحقیقات همبستگی بوده است. 240 نفر از دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر اصفهان با روش نمونه گیری به شیوه تصادفی خوشه ایچند مرحله ای انتخاب و بررسی شدند. داده های بدست آمده با روش رگرسیون چندگانه مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت و مشخص شد بین ابعاد مختلف دینداری (بعد اعتقادی، بعد عاطفی، بعد پیامدی، بعد مناسکی) با میزان شادی دانش آموزان دختر دوره متوسطه رابطه معنی دار وجود دارد. همچنین نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بعد اعتقادی 22/0، بعد مناسکی 19/0، بعد پیامدی 17/0 و بعد عاطفی 15/0 به ترتیب پیش بینی کننده و تبیین کننده میزان شادی دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر اصفهان بوده اند؛ بنابراین می توان بیان کرد که دینداری و ابعاد مختلف آن در تبیین سلامت روان و ازجمله شادی دانش آموزان دختر دوره متوسطه نقش مهم و بسزایی دارد.
کلیدواژگان: دینداری، شادی، دانش آموزان دوره متوسطه -
صفحه 59با توجه به اهمیت معنویت و رشد معنوی انسان و در نظر گرفتن آن به عنوان بعد چهارم از دید سازمان بهداشت جهانی، تدوین ابزاری جهت ارزیابی گرایشات معنوی افراد-صرف نظر از دین و مذهب آنها-، ساخت و هنجاریابی پرسشنامه گرایش های معنوی در دانشجویان دانشگاه اصفهان، مد نظر این تحقیق قرار گرفت.روشبر این اساس در قالب یک پژوهش از نوع زمینه یابی، تعداد 307 نفر(151 پسرو 156دختر) از دانشجویان دوره های شبانه و روزانه در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان شاغل به تحصیل در سال تحصیلی87-1386 به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند و با استفاده از پرسشنامه گرایش های معنوی -که شامل 33 سئوال نهایی بود و بر مبنای پیشینه نظری تدوین شده بود- مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافته هانتایج حاصل از تحلیل عاملی مرتبه دوم بیان گر آن بود که پرسشنامه مذکور بر اساس 14/57 درصد واریانس کل، دارای چهار عامل زیربنایی با عناوین «باورهای معنوی»، «تجربه معنوی در زندگی»، «خودشکوفائی معنوی» و «فعالیتهای اجتماعی - مذهبی» می باشد. بررسی مجدد روایی این پرسشنامه از طریق همبستگی خرده مقیاس ها با نمره کل نیز نشان داد که هر چهار عامل استخراج شده دارای ضرایب همبستگی بالا و معناداری با یکدیگر و با نمره کل پرسشنامه می باشند (001/0P<). بررسی پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرانباخ نیز نشان داد که خرده مقیاس «باورهای معنوی» دارای ضریب آلفای 89/0، خرده مقیاس «تجربه معنوی در زندگی» دارای ضریب 63/0، «خودشکوفائی معنوی» دارای ضریب آلفای 83/0 و خرده مقیاس «فعالیتهای اجتماعی - مذهبی» دارای ضریب آلفای 88/0 می باشد. ضمن این که ضریب آلفای کل پرسشنامه نیز، 93/0 به دست آمد.
بحث دریافته هاارزیابی پرسشنامه گرایش های معنوی نشان داد که پرسشنامه مذکور دارای عوامل زیربنایی مطلوب و همبسته برای سنجش گرایش های معنوی افراد می باشد، کما این که دارای ضرایب پایایی عمدتا بالایی نیز می باشد. لذا از این پرسشنامه می توان در جهت ارزیابی گرایشات معنوی در حیطه های تحقیق و درمان استفاده کرد.
کلیدواژگان: گرایش های معنوی، باورهای معنوی، احساس معنویت، خودشکوفائی معنوی، فعالیت های اجتماعی - مذهبی و دانشجویان -
صفحه 79هدف از تحقیق حاضر تعیین اثربخشی آموزش صبر بر کاهش اضطراب و افسردگی و افزایش شادکامی است. روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی است. آزمودنی های تحقیق 65 نفر از دانش آموزان دختر سال اول متوسطه منطقه 17 آموزش و پرورش شهر تهران می باشند که 22 نفر آنان مضطرب، 23 نفر افسرده و 20 نفر مضطرب افسرده هستند که به طور تصادفی در گروه های آزمایشی و کنترل مضطرب، افسرده و مضطرب افسرده قرار گرفتند؛ آموزش صبر به عنوان مداخله در گروه های آزمایشی سه گانه فوق اجرا شد اما گروه های کنترل، مداخله ای دریافت نکردند.
روش تحقیق روش تجربی (طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل) است. ابزار اندازه گیری در این تحقیق شامل مقیاس سنجش صبر، تست اضطراب زونگ، تست افسردگی بک و تست شادکامی آکسفورد است که پایایی آنها در این تحقیق به ترتیب 866/0، 78/0، 87/0و 80/0 بود. نتایج حاصل از پژوهش در سه مرحله پیش آزمون پس آزمون و پیگیری نشان می دهد که «آموزش صبر» منجر به کاهش اضطراب، افسردگی و افزایش شادکامی در هر سه گروه آزمایشی شده است.
بنابراین از «آموزش صبر» می توان به عنوان یک مداخله در جهت کاهش اضطراب و افسردگی و نیز افزایش سطح شادکامی در نوجوانان مضطرب، افسرده و مضطرب افسرده استفاده نمود.
کلیدواژگان: صبر، اضطراب، افسردگی و شادکامی -
صفحه 93این پژوهش درصدد پاسخگویی به دو سوال عمده می باشد که عبارت است از:1. آیا رویکرد رفتارگرایی در روان شناسی، نماز را می تواند همانند سایر رفتارهای انسان تبیین کند؟
2. آیا تبیین نماز براساس رویکرد رفتارگرایی منطبق با آیات قرآن و روایات ائمه(ع) است؟
روش پژوهش کتابخانه ای و آرشیوی است، این مقاله گامی در جهت گسترش و تعمیم رویکرد رفتارگرایی در رابطه با موضوعات دینی (در موضوع نماز) است. هدف مقاله تبیین روان شناختی چرایی و چگونگی رفتار نمازآموزی است. این پژوهش گامی جهت تجربی کردن مباحث روان شناسی اسلامی است. در این مقاله اصول و مبانی دو رویکرد اصلی و مهم رفتارگرایی یعنی شرطی سازی های کلاسیک و عاملی به طور خلاصه بیان و در ادامه، آیات و روایات ائمه(ع) که به نوعی موید این اصول است مطرح شده است و درنهایت، با تعریف و تایید این نکته که نماز همانند سایر رفتارها قابلیت تبیین براساس اصول رفتارگرایی را دارد و آیات و روایات ائمه نیز موید این مسئله است، به دو پرسش فوق پاسخ داده و نتیجه گرفته است که نماز مانند سایر رفتارها تابع همان اصول رفتارگرایی است و این مسئله منطبق با آیات قرآن و روایات اسلامی است. در خاتمه اشاره می شود که رفتارگرایی به عنوان یک مکتب، جامعیت روان شناختی ندارد و مانند بقیه مکاتب روان شناسی، فقط به بعضی از ابعاد انسان می پردازد.
کلیدواژگان: نماز، روان شناسی، رفتارگرایی، شرطی سازی کلاسیک، شرطی سازی عاملی -
صفحه 117پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش تربیتی اسلام محور بر روی عزت نفس نوجوانان دختر پرداخته است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر فریدونکنار است. روش نمونه گیری، تصادفی خوشه ایبوده است و تعداد آزمودنی ها 30 نفر بود که در دو گروه آزمایش و کنترل به صورت تصادفی گماشته شدند و پرسشنامه عزت نفس الیس پوپ و پرسشنامه دموگرافیک را تکمیل نمودند. داده ها در سطح آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تحلیل چند متغیری رگرسیون، آزمون لوین و تحلیل مانوا) بررسی شد. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش تربیتی اسلام محور بر عزت نفس کلی (000/0=p و 000/0 = p)، عزت نفس خانوادگی (001/0=p و 003/0=p)، در دو مرحله پس آزمون و پیگیری موثر بود. آموزش تربیتی اسلام محور بر عزت نفس تحصیلی (545/0 = p، 345/0= p) در هر دو مرحله ارزیابی موثر نبود. همچنین آموزش تربیتی اسلام محور بر عزت نفس جسمانی نوجوانان در مرحله پس آزمون معنادار بود (000/0=p) و در مرحله پیگیری (177/0=p) معنادار نبود. آموزش تربیتی اسلام محور بر عزت نفس اجتماعی در پس آزمون موثر بود (000/0=p)، اما در پیگیری موثر نبود (062/0=p)؛ درنتیجه آموزش تربیتی اسلام محور بر بهبود عزت نفس جسمانی و اجتماعی در پس آزمون موثر است.
کلیدواژگان: آموزش تربیتی اسلام محور، عزت نفس، نوجوان -
صفحه 139
-
صفحه 3
-
A study of effectiveness of monotheistic integrated therapy in reduction of prisoner's delinquenciesPage 7One of problems of Iranian prisons is high rate of delinquency and illegal behaviors happened in the prisons by prisoners. Some of these behaviors include aggression and quarrel, disobedience of laws and regulations, drug abuse, rebellion and so on. In order to study efficiency rate of monotheistic integrated therapy in reduction of prisoner's delinquency, 100 prisoners of Qom Central Prison were randomly selected and organized into two groups. One group was given monotheistic integrated therapy for 9 months and the other served as control group. Analyzing data collected from pre-test and post-test indicated that rate of delinquent and criminal behaviors in test group which was under monotheistic integrated therapy decreased to 90%, while there was no significant reduction in the control group.
-
Page 31
Cognitive, personal, and social variables play a vital role in the clarification of relationship between religious attitude and mental health. Yet, this has been rarely considered empirically. Thus, the present research deals with this topic in Isfahan Girl's High Schools. To do this, it was assumed that there is a relationship between religious attitude and mental health of girls at high schools. Methodology used is descriptive. Research sample is composed of 100 girls studying at disciplines "Experimental Sciences", "Humanities" and "Mathematics and Physics". These students were randomly selected from 5 high schools. To collect needed data for analysis, Religious Attitude Test (including 18 3-points questions) and General Health Questionnaire (GHQ) were applied. In order to analyze data, descriptive statistics and Pearson's correlation coefficient along with SPSS software (version 13) were utilized. Findings indicate that there is a relationship between religious attitude and "anxiety and social dysfunction". Also, there is no significant relationship between religious attitude and "somatization and depression". Finally, it was concluded that there is a direct relation between religious attitude and mental health. Further research is needed to study generalizability rate of these findings.
-
Page 45This survey aims to study the relationship between various aspects of religiousness and student's happiness. To do this, 240 students of Isfahan Girl's High Schools were selected and studied via multistage cluster sampling. Collected data were analyzed using multiple regression. According to findings, there is a significant relationship between various aspects of religiousness and student's happiness. As a closing remark, it can be said that religiousness and its different aspects have a considerable impact on mental health especially girl student's happiness.
-
Page 59Introduction andObjectivebecause of importance of spirituality and human's spiritual development, and also considering spirituality as fourth aspect from World Health Organization perspective, design of a tool evaluating individual's spirituality tendencies – regardless of their religion – has been taken into consideration. Hence, designing and examining Spiritual Tendencies Questionnaire among Isfahan University students is the main aim of this research.Methodto do the study, 307 subjects (151 male and 156 female) of graduate and postgraduate students of Isfahan University – in years 1386-1387 – were selected using simple random sampling. Afterwards, they were evaluated based on Spiritual Tendencies Questionnaire.Resultsaccording to Chi-square test, it was realized that the questionnaire has four fundamental factors – spiritual believes, spiritual experience in life, spiritual self-actualization, and socio-religious activities – based on total variance 57.14%. Reexamining validity of the questionnaire demonstrated that the mentioned fundamental factors have high as well as significant correlation coefficients with each other and also with the total number of the questionnaire (P<0/001). Moreover, using Cronbach's alpha, reliability of the questionnaire was confirmed. Accordingly, measures of "spiritual believes", "spiritual experience in life", "spiritual self-actualization", and "socio-religious activities" had alpha coefficients 0.89, 0.63, 0.83 and 0.88, respectively. Notably, total alpha coefficient of the questionnaire was equal to 0.93.Discussionevaluation of Spiritual Tendencies Questionnaire indicated that it has acceptable reliability coefficient to be applied for future research in related areas.
-
Page 79The aim of this research is to determine the effectiveness of patience training in the reduction of anxiety and depression, and in the increase of happiness. Using random cluster sampling, 65 subjects (22 anxious subjects, 23 depressed subjects and 20 anxious-depressed ones) were selected from first-year girl students of Tehran high schools (Region 17). Then, they were divided into control and test groups. As intervening factor, patience training was given to test groups but control groups were given no intervention. Methodology used is experimental. Furthermore, measurement tools are Patience Measurement Scale (with reliability 0.866), Zung Self rating Anxiety Scale (with reliability 0.78), Beck Depression Inventory (with reliability 0.87) and The oxford happiness Inventory (with reliability 0.80). Research findings in courses "pre-test", "post-test" and "follow-up" demonstrate that patience training has led to the reduction of anxiety and depression, and the increase of happiness within test groups. Consequently, patience training can be utilized as an intervention for reducing anxiety and depression, and increasing the level of happiness in anxious, depressed as well as anxious-depressed adolescents.
-
Page 93The present study aims to answer two main questions:1. Can behavioristic approach explain the prayer like other human's activities?2. Is the explanation of the prayer based on behavioristic approach compatible with Quran verses and narrations of Imams (PBUH)In order to generalize behaviorism to religious topics (e.g. the prayer) and explain what and how it should be trained, the study is considered as a step towards experimentation of Islamic psychology issues. Firstly, it deals with the principles and fundamentals of two important approaches of behaviorism, namely "Classical Conditioning" and "Factor Conditioning", are shortly discussed. Afterwards, Quran verses and narrations of Imams (PBUH) are consulted to confirm these psychological principles. Finally, compatibility between fundamentals of behavioristic approach and Quran verses and narrations of Imams (PBUH) are emphasized and thus mentioned questions will be replied. Accordingly, the prayer – similar to other human's behaviors – is a function of behaviorism principles, and this is consistent with the verses of Quran as well as Islamic narrations. In conclusion, it is indicated that behaviorism, as a school of thought, has not psychological universality, and like other psychological schools only examines some of human's aspects.
-
Page 117The present survey deals with the impact of Islam-based education on girl adolescent's self-esteem. Research sample is composed of high school girl students in Fereidoonkenar. Using random cluster sampling, 30 subjects in the form of two groups – test and control – were given Alice Pope's Self-esteem Questionnaire as well as demographic questionnaire to fill. As a result of analyzing data via both descriptive and inferential statistics, research findings show that Islam-based education has had impact on general self-esteem (P=0.000 and P=0.000), family self-esteem (P=0.001 and P=0.003) in pre-test and post-test courses. Yet, it has not had any influence on education self-esteem (P=0.545 and P=0.345) in both courses. Also, the impact of Islam-based education was significant (P=0.000) on adolescent's self-esteem at post-test course, while its influence was not significant (P=0.177) at follow-up courses. In addition, Islam-based education has had impact on social self-esteem in post-test course (P=0.000), whereas it has not had any influence at follow-up course (P=0.062). finally, it should be noted that Islam-based education has impact on physical and social self-esteem in post-test course.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.