دو ماهنامه بررسی های بازرگانی
سال هشتم شماره 41 (خرداد و تیر 1389)

نظام اداری هر حکومتی مبین نگرش دولت به نحوه اداره و مدیریت کشور می باشد. نقش نظام اداری در ساختارهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و تاثیر آن در تحقق اهداف نظام های کلان جامعه به اندازه ای تعیین کننده است که بدون داشتن نظام اداری کارآمد و اثربخش، دست یافتن به اهداف فوق عملی نیست. از این رو کشورهای مختلف، اصلاح نظام اداری و بهبود قابلیت های مدیریتی را به عنوان پیش نیاز اصلی توسعه و یک هدف اساسی پیگیری می نمایند.
حال سؤال اساسی این است که آیا می‎توان با فرایندهای برنامه ریزی شده، محیطی را برای پرورش سریع مدیران معمولی و تبدیل آنان به مدیران برجسته فراهم ساخت؟
از این رو در این مقاله ضمن بررسی ادبیات و الگوهای مطرح در زمینه قابلیت های مورد نیاز مدیران، به تشریح الگوی طراحی شده برای ارزیابی قابلیت های مدیران وزارت بازرگانی و همچنین معرفی نرم افزاری که به منظور پیاده سازی اطلاعات حاصل از پرسشنامه ها و تجزیه و تحلیل آن ها طراحی شده است خواهیم پرداخت.

بی شک می توان گفت مهمترین دارایی اغلب سازمان ها مشتریان آن ها هستند. مشتریان به خاطر ارتباط مستقیمی که با اقدامات یک سازمان دارند، منبع ارزشمندی برای فرصت ها، تهدیدات و سوالات عملیاتی مرتبط با صنعت مربوطه می باشند.
امروزه برای رشد و بقا در عرصه رقابت اقتصادی، شرکت ها و سازمان ها باید به مشتری مداری اهمیت ویژه ای داده و ارتباط خود را با خریداران کالا بیش از پیش افزایش دهند. در روندهای کسب و کاری جدید، به دست آوردن رضایت مشتریان جایگاهی مهم و حیاتی در اهداف شرکت ها به خود اختصاص داده است و مدیران ارشد به خوبی می دانند موفقیت آن ها در راه رسیدن به اهداف کلان بنگاه، در گرو جلب رضایت مشتریان است. از سوی دیگر نمی توان گفت همه مشتریان به یک اندازه در موفقیت شرکت نقش دارند. بنابراین جلب رضایت مشتریان کلیدی، حساسیت بیشتری خواهد داشت.
به این ترتیب لازم است در سازمان، سیستمی برای جذب و حفظ مشتریان طراحی و پیاده سازی شود، سیستمی که بتواند روابط سازمان و مشتریان را به خوبی مدیریت کند. امروزه این سیستم ها به سیستم های مدیریت ارتباط با مشتریان مشهور شده اند و نرم افزارهایی نیز با نام CRM به بازار آمده است که می توانند سازمان را در راه جلب رضایت مشتریان تواناتر سازند که هدف آن ها توانمند سازی سازمان برای ارائه خدمات بهتر به مشتریان از طریق ایجاد فرایندهای خودکار و یکپارچه برای جمع آوری و پردازش اطلاعات شخصی مشتریان است. مدیریت ارتباط با مشتری متشکل از فرایند کسب و کار، فناوری و نقش های لازم جهت اداره کردن مشتریان در مراحل متعدد چرخه حیات سازمان است. مراحل اجرای آن عبارتند از تجزیه و تحلیل نیازها، طراحی و اجرای استراتژی CRM، طراحی مجدد فعالیت ها با در نظر گرفتن استراتژی CRM، مهندسی مجدد فرایندهای کاری، انتخاب نرم افزار مناسب و ارزیابی و کنترل پس از اجرا. هدف از ایجاد استراتژی های کسب و کار در سازمان ها و شرکت های بازرگانی، برنامه ریزی برای تعیین استراتژی ها و فرصت هایی است که شرایط برنده – برنده را در فضای رقابتی ایجاد کند که مستلزم ایجاد تغییرات در نحوه انجام تعاملات و ساختار تجاری شرکت است. در این راه باید نقش بخش ها و واحدهایی که با مشتری تعامل دارند به درستی مشخص شود که کدام واحد می تواند ارزش افزوده بیشتری را برای مشتری ایجاد کند. مدیریت ارتباط با مشتری شامل سه بعد فکری، اجتماعی و فناوری اطلاعات می باشد. در این مقاله ضمن معرفی اصول و مفاهیم مدیریت ارتباط با مشتریان و مزایای به کارگیری آن، روندهای ارتباط با مشتری و چالش های پیش روی سیستم های CRM و مدل اجرا و همچنین ارائه راهکار اجرایی فرایند پیاده سازی این سیستم در سازمان مورد بررسی قرار می گیرد.

در عصر حاضر اندازه گیری عملکرد نقش حیاتی در موفقیت سازمان ها ایفا می کند. آگاهی از عملکرد در تمامی ابعاد مالی و غیر مالی برای تصمیم گیری مدیران سازمان ها حیاتی می باشد. چون معیارهای مالی برای هدایت و ارزیابی مسیرهای سازمان در محیط های رقابتی کافی نمی باشند، در حقیقت معیارهای مالی فقط قسمتی از داستان مربوط به اعمال گذشته را بازگو می کنند و نمی توانند هدایت کافی را برای اعمالی که امروز و فردا برای ایجاد ارزش مالی انجام می شود فراهم کنند. به این منظور مدل های مختلفی برای اندازه گیری عملکرد توسعه داده شده اند. یکی از این مدل ها که به عنوان سیستم نوین سنجش عملکرد از آن نام برده می شود چارچوب کارت امتیازی متوازن می باشد که دارای مزایای زیادی نسبت به سایر روش های مشابه است و ما در این مقاله به بررسی نقش آن در سیستم سنجش عملکرد سازمان ها می پردازیم.

لزوم تامین رفاه شهروندان از سوی دولت را می توان از زوایای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حقوقی مورد مطالعه قرار داد. اهمیت وجود سطح قابل قبولی از رفاه در اجتماع موجب شده است در جهان معاصر مفهوم دولت رفاه در برخی از کشورها عینیت یابد. پس از فعالیت گونه هایی از دولت رفاه و صرف هزینه های سنگین ناشی از تامین رفاه عمومی در این دولت ها و بروز بحران در اداره دولت های رفاه، انتقادهایی به عملکرد آن ها وارد شده است. در آغاز مطالب ارائه شده راجع به دولت رفاه برخی از مفاهیم و اصطلاحات مربوط به موضوع و اقدامات دولت های رفاه برای تامین رفاه همگانی مورد مطالعه قرار گرفته است. سپس انتقادهای وارد شده به دولت های رفاه و اصلاحات انجام شده برای رفع بحران ناشی افزایش هزینه های این دولت ها بررسی شده است و در پایان نتیجه مباحث مزبور ارائه گردیده است.

در مقاله حاضر برخی عوامل مهم تعیین کننده توسعه تجارت شناسایی گردیده و سپس به بررسی آثار آن ها بر افزایش تجارت گروه دی هشت پرداخته شده است. یافته ها حاکی از نقش موثر درآمد سرانه بالا و توسعه مالی کشورها بر گسترش تجارت آن ها است. از این رو پیشنهاد گردید که برای توسعه تجارت لازم است هر دو بخش واقعی و مالی اقتصاد مورد توجه قرار گیرد. به علاوه یافته های دیگر مقاله نشان داده است که اندازه بازارها بر توسعه تجارت اثر معکوس داشته و بیانگر بالا بودن هزینه خودکفایی در کشورهای با بازار کوچکتر در مقایسه با کشورهای دارای بازار بزرگتر است. بنابراین در ادامه توصیه گردید به منظور ارتقاء و توسعه بیشتر تجارت اعضاء گروه دی هشت چند کشور دارای درآمدهای سرانه و توسعه مالی بالاتر و به طور نسبی برخوردار از اندازه بازار کوچکتر نیز به اعضای این گروه افزوده گردد.

اجرای سیاست ها وراهکارهای اقتصادی وگسترش صادرات به ویژه صادرات غیرنفتی از جمله مسایل و رویدادهای مهم بوده که اکثر اقتصاددانان برای بهبود اقتصادی جهان مطرح نموده اند. بنابراین اجرای روش های کاهش تصدی گری دولت به منظور تحقق سیاست های توسعه ای و ترویج بخش خصوصی درامرصادرات غیرنفتی، نیاز به فعال سازی بخش های مختلف اقتصادی دارد. انجام فعالیت های گسترده دراین زمینه در کشور ایران به ویژه دراستان خوزستان نیاز به گسترش رقابت سالم، کاهش هزینه های تولید وعوامل دیگری دارد. در اکثر کشورهای پیشرفته تعامل نسبتا فشرده ای بین گسترش بخش خصوصی با توسعه صادرات غیرنفتی وجود دارد. به منظور توسعه وگسترش راهکارهای توسعه صادرات غیرنفتی نیازبه اجرای سیاست های اقتصادی موفق وبررسی دقیق وعلمی تمامی جنبه های تئوریک و ارزیابی عملکرد بنگاه های اقتصادی موثر در توسعه صادرات وبرخورد با چالش های اقتصادی می باشد.
این پژوهش با توجه به شرایط حساس اقتصادی استان خوزستان و لزوم اجرای سیاست های توسعه صادرات غیرنفتی در این استان، باتوجه به در نظرگرفتن بازارهای مصرف خارجی، شیوه نوین تجاری (تجارت الکترونیک)، کیفیت کالای صادراتی، وضعیت صنعت بسته بندی کالا، موانع داخلی نظیر مشکلات حمل ونقل کالا و نیز عوامل دیگر انجام شده و سعی گردیده است که میزان تاثیر گذاری هربخش بر شاخص های اقتصادی کشور وبسط و توسعه آن به منظور بهبود عملکرد صادرات غیرنفتی استان خوزستان بررسی شود.

گوشت قرمز از مهمترین منابع تامین پروتئین محسوب می شود که در غذای ایرانیان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. روند تولید انواع گوشت قرمز در ایران در چند سال اخیر از افزایش زیادی برخوردار بوده و تقریبا متوسط تولید در دهه 1380 نزدیک به دو برابر متوسط تولید در دهه 1360 بوده و مقدار واردات آن ها کاهش زیادی داشته است. این موارد در حالی صورت گرفته که مقدار متوسط مصرف سرانه انواع گوشت قرمز مردم به خصوص در دهک های در آمدی پایین در سال های دهه 1360 نسبت به دهه های 1370 و 1380 بیشتر بوده است. نکته مهم دیگر در زمینه نظام تهیه، تدارک و توزیع انواع گوشت قرمز در ایران، افزایش شدید قیمت این کالای اساسی در سال های اخیر است، به طوری که قیمت آن در ایران خیلی بیشتر از قیمت این محصول در بازار های جهانی می باشد. در نتیجه باید اذعان داشت که بخش زیادی از اقشار آسیب پذیر با توجه به قیمت بالای انواع گوشت قرمز، مقدار مصرفشان را از این کالا کم و اقدام به جایگزینی سایر کالاها به جای آن نموده اند، که این موضوع از نظر ارزش غذایی در روند رشد آنان مشکلاتی را داشته است. بر این اساس به منظور حفظ سلامت جامعه و به ویژه اقشار آسیب پذیر در مقابل نوسان قیمت این کالای مهم، دولت می باید با اتخاذ سیاست های مناسب تنظیم بازار از یک طرف از تولید این کالاها در کشور حمایت لازم را انجام دهد و از طرف دیگر از مصرف آن به میزان کافی در همه خانوارها و به خصوص دسترسی آنان به انواع محصولات سالم و بهداشتی حمایت نماید. ضمن آنکه می باید اقدامات لازم را برای جلوگیری از افزایش بی رویه قیمت این کالاها در مناطق مختلف کشور انجام دهد.
بر این اساس در این مطالعه به صورت مختصر روند تولید، تجارت، قیمت و سایر موارد مرتبط با بازار جهانی انواع گوشت قرمز مورد مصرف در ایران بررسی و با روند بازارهای داخلی مقایسه شده است. همچنین در بخش دیگر از این مقاله عمده ترین چالش های نظام تهیه، تدارک و توزیع گوشت گوسفند و گوساله به صورت اجمالی تحلیل و بررسی شده و در نهایت پیشنهادهایی در قالب توصیه های سیاستی برای تنظیم بازار این محصولات ارائه شده است. قابل ذکر است در این تحقیق در جهت ارائه تصویری مناسب از بازارهای داخلی و بازارهای جهانی انواع گوشت قرمز از جداول و نمودارهای مناسب استفاده زیادی انجام گرفته است. شایان ذکر است این مقاله از طرح مطالعه تنظیم بازار گوشت قرمز که به سفارش معاونت برنامه ریزی و امور اقتصادی وزارت بازرگانی در موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی در سال 1387 انجام گرفته، استخراج گردیده است. در نتیجه در برخی قسمتها نتایج بدست آمده در گزارش اصلی بصورت مختصر و اجمالی ارائه شده است بر این اساس در صورت نیاز به کسب اطلاعات بیشتر می توان به گزارش اصلی طرح مراجعه کرد.