فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران
پیاپی 43 (تابستان 1389)
- 242 صفحه،
- تاریخ انتشار: 1389/05/12
- تعداد عناوین: 10
-
-
صفحات 1-21در این پژوهش به بررسی تاثیر بازبودن تجاری بر متغیرهای کلان اقتصادی از جمله رشد اقتصادی، تورم و رشد اشتغال در دوره 1386-1340 در ایران می پردازیم. به بیان دیگر، در این پژوهش به دنبال پاسخ به سه پرسش هستیم؛ آیا افزایش درجه بازبودن تجاری باعث افزایش رشد اقتصادی میشود؟ دوم، آیا بازشدن اقتصاد باعث کاهش تورم می شود؟ و در نهایت اینکه آیا افزایش درجه بازبودن تجاری باعث زیادشدن رشد اشتغال در کشور می شود؟ برای پاسخ به این پرسش ها از تحلیل واکنش ضربه ای براساس روش خودتوضیح برداری (VAR) استفاده شده است. نتایج حاصل از توابع واکنش ضربه ای نشان می دهد که در کوتاه مدت افزایش درجه بازبودن تجاری رشد اقتصادی را افزایش داده و تورم را کاهش می دهد. اما تاثیر این افزایش در کوتاه مدت بر روی رشد اشتغال منفی است. همچنین، نتایج نشان می دهد که در بلندمدت تغییر ناگهانی به اندازه یک انحراف معیار در متغیر بازبودن تجاری تاثیری بر سه متغیر یادشده ندارد.
کلیدواژگان: بازبودن تجاری، رشد اقتصادی، تورم، رشد اشتغال، الگوی VAR، واکنش ضربه ای، ایران -
صفحات 23-54از زمان انتشار اثر فیلیپس در سال 1958، تحولات بسیاری در ادبیات منحنی فیلیپس اتفاق افتاده است. در این پژوهش با استفاده از داده های دوره زمانی 1343-1386 و با نگاهی تازه به دنبال تبیین تکانه های تورم و ارتباط آن با بیکاری هستیم. در این چارچوب، اثر تحولات بازارهای کار، کالا و خدمات، و پول بر نوسان های تورم را بررسی می کنیم. بدین منظور، متغیرهای غیرقابل مشاهده تولید بالقوه، تورم انتظاری و بیکاری انتظاری را با استفاده از فیلتر هودریک-پرسکات محاسبه کرده و براساس آنها متغیرهای مورد نیاز را بازتعریف می کنیم. روش شناسی پژوهش مبتنی بر رهیافت فمبای برای انتخاب الگوی مناسب سری زمانی، به برآورد الگوی خودتوضیح برداری منجر شد. نتایج بیانگر نبود هر گونه رابطه معنا دار بین نوسان های بیکاری و نوسان های تورم است. با توجه به تجربه های جهانی، به نظر می رسد روابط منحنی فیلیپس در شرایط نزدیک به اشتغال کامل برقرار می شود؛ شاید بیش از سه دهه رکود تورمی در اقتصاد ایران دلیل محکمی بر نبود چنین ارتباطی باشد.
کلیدواژگان: منحنی فیلیپس، تکانه تورم، رویه فمبای -
صفحات 55-80در این پژوهش، عوامل مؤثر بر بهره وری کل عوامل (TFP) با تاکید بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) در ایران و 23 کشوردیگر منتخب در دوره 1996-2006 را بررسی کرده ایم. بهره وری کل عوامل را از روش دیویژیا اندازه گیری و عوامل مؤثر بر آن را با استفاده از تکنیک داده های تابلویی شناسایی کرده ایم. عوامل مؤثر بر بهره وری کل عوامل در الگوی برآورد شده عبارتند از: انباشت سرمایه گذاری مستقیم خارجی، انباشت هزینه های تحقیق و توسعه، نرخ ثبت نام ناخالص دوره دانشگاهی، درجه باز بودن اقتصاد و نرخ بهره برداری از ظرفیت. نتایج مطالعه بیانگر تاثیر مثبت و معنادار تمامی عوامل یادشده بر بهره وری کل عوامل است. بنابراین، پیشرفت فنی از راه های مختلف (هزینه های تحقیق و توسعه داخلی، تجارت خارجی و FDI) بر ارتقای بهره وری مؤثر بوده است. در بین عوامل یادشده، نرخ بهره برداری از ظرفیت بیشترین تاثیر و انباشت سرمایه گذاری مستقیم خارجی کمترین تاثیر را در ارتقای بهره وری کل عوامل داشته اند.
کلیدواژگان: بهره وری کل عوامل، سرمایه گذاری مستقیم خارجیف اثر سرریز، سرمایه انسانی، تحقیق و توسعه، درجه باز بودن -
صفحات 81-109در این پژوهش اثر سیاست های پولی آمریکا بر قیمت های جهانی نفت، همچنین اختلاف سیاست های پولی آمریکا و کشورهای صادرکننده نفت اوپک بر درآمد واقعی نفت این کشورها را بررسی می کنیم. این پژوهش بر مبنای مطالعه فرانکل (2008) به لحاظ تفکیک تاثیر دو دسته عوامل بر رفتار قیمت نفت در کوتاه مدت (عوامل مالی) و بلندمدت (عوامل بنیادی) است. با استفاده از آزمون های تجربی نشان می دهیم که روند بلندمدت قیمت جهانی نفت تحت تاثیر عوامل بنیادین مانند عرضه و تقاضا، تغییر در ظرفیت کشورهای تولیدکننده و همچنین تغییر در ذخایر تجاری نفت است؛ افزون بر این، تاثیر اختلاف بین آتی ها و اسپات بر قیمت نفت های شاخص را بررسی می کنیم. نتایج نشان می دهد که اختلاف قیمت آتی ها و اسپات عامل تعیین کننده ای در شکل گیری قیمت اسپات نفت است. آزمون تاثیر تغییرات نرخ بهره واقعی آمریکا بر قیمت واقعی جهانی نفت با استفاده از داده های سری زمانی (1990-2008) نشان می دهد، که یک رابطه منفی بین تغییر در نرخ بهره واقعی آمریکا و قیمت واقعی نفت های شاخص وجود دارد. همچنین مدل داده های تابلویی برآورد شده مؤید رابطه منفی و معنادار بین درآمد واقعی نفت در کشورهای عضو اوپک و اختلاف بین نرخ بهره واقعی آمریکا و این کشورها می باشد.
کلیدواژگان: نرخ بهره واقعی آمریکا، قیمت های واقعی جهانی نفت، درآمد واقعی نفت کشورهای عضو اوپک -
صفحات 111-140یکی از روش های جدید برای برنده شدن در مناقصه ها این است که پیمانکار در زمان اعلام قیمت پیشنهادی، قیمت را پایین می دهد تا در حین انجام پروژه مبلغ قرارداد را با اقامه دعوی بازپس گیرد. اصطلاحا به این عمل فرصت طلبی در مناقصه می گویند. با استفاده از نظریه بازی ها می توان نشان داد که پس از فرصت طلبی در مناقصه، پیمانکار اقدام به طرح دعوی با مبلغی که تابعی از شرایط پروژه است، می نماید. در مقابل، کارفرما نیز که از فرصت طلبی اولیه پیمانکار منتفع شده است، اقدام به چانه زنی و مذاکره با پیمانکار می نماید. در نهایت، تعادل نش به دست آمده، مساله دعوی طی انجام چانه زنی و توافق طرفین حل شده و کار به دعوی دادگاهی نمی رسد. با قضیه مذاکرات رابینشتین، می توان حدود حداقل سود مورد نظر پیمانکار در طرح دعوی و بیشترین میزان ضرر مد نظر کارفرما را در حین دعوی به دست آورد. نرخ مذاکره ای که طبق تعادل نش این بازی در حین مذاکره مورد تایید طرفین قرار می گیرد نیز در بازه بین همین حدود حداقل سود پیمانکار و حداکثر ضرر کارفرما قرار می گیرد. در این پژوهش نیز ارقام واقعی فرصت طلبی انجام شده توسط پیمانکار و میزان دعوی انجام شده، هم در بازه مدل مطرح شده قرار گرفته و هم با ارقام به دست آمده از قضیه رابینشتین مطابقت دارد. در نهایت، کارفرمایان و برگزارکنندگان مناقصات می بایست با در نظر گرفتن عوامل اصلی به وجود آورنده دعاوی، با برگزاری دقیق تر مناقصات و شفاف سازی قراردادها در جهت کاهش این عوامل و انجام هر چه بهتر پروژه های خویش اقدام کنند.
کلیدواژگان: دعوی، فرصت طلبی در مناقصات، نظریه بازی ها، بازی های پویا با اطلاعات کامل -
صفحات 141-160کوشش های اقتصادی انسان در مقام کارفرما یا کارگر همواره معطوف به آن بوده که حداکثر نتیجه را با کمترین امکانات و عوامل موجود به دست آورد، این تمایل را می توان دستیابی به بهره وری و حقوق و دستمزد بالاتر نامید. اما اینکه دستمزد تا چه حد تحت تاثیر تحولات بهره وری و عوامل دیگر تاثیرگذار تغییر می کند، موضوعی قابل بحث و بررسی است. در این پژوهش، با استفاده از داده های کارگاه های بزرگ صنعتی ایران در فعالیت های 22 گانه در طول سال های 1373-1384 و روش داده های تابلویی، این نتیجه به دست آمده که هر چند در مجموعه صنایع کشور، بهره وری در کنار تحصیلات، مهارت و نسبت شاغلان تولیدی از عوامل تعیین کننده دستمزد به شمار می آید، ولی میزان تاثیرگذاری بهره وری در مقایسه با عوامل دیگر بسیار ناچیز است. به نظر می رسد که در تعیین دستمزد منابع انسانی در صنایع کارخانه ای، بیش از اینکه به بهره وری توجه شود، به عوامل دیگر توجه شده است.
کلیدواژگان: دستمزد، بهره وری نیروی کار، صنایع کارخانه ای، روش داده های تابلویی -
صفحات 161-187افزایش تحرک سرمایه میان کشورها بر مبنای اصل تخصیص بهینه منابع امری پذیرفته شده در میان پژوهشگران اقتصاد بین الملل است. بر این اساس، پس از کاهش کنترل سرمایه در کشورهای توسعه یافته از اوایل دهه 1970 و تاکید بر دستیابی به منافع قابل توجه، این برنامه از اوایل دهه 1990 با فشار کشورهای صنعتی در زمره برنامه اصلاحات ساختاری کشورهای در حال توسعه قرار گرفت. اما اجرای آن نتایج متناقضی را در برخی کشورهای در حالت توسعه ایجاد نمود و آنها را با مشکلاتی از جمله بحران ارزی رو به رو نمود. به این ترتیب، نظرات متفاوتی در خصوص سودمندی آزادسازی سرمایه برای کشورهای در حال توسعه شکل گرفت. در این پژوهش با هدف بررسی تجربی موضوع، 70 کشور منتخب در حال توسعه را در دوره 1996-2005 مورد مطالعه قرار داده ایم. برآورد مدل ارائه شده در این پژوهش با رویکرد اقتصادسنجی داده های تابلویی پروبیت نشان دهنده اثر معنادار کنترل سرمایه در کاهش بحران ارزی در کشورهای مورد مطالعه بوده است. بر این اساس، کشورهایی که از کنترل سرمایه بیشتری در برنامه های اصلاحی خود استفاده کرده اند، با بحران های ارزی کمتری نیز مواجه شده اند. این نتیجه ای است که امروزه سازمان های بین المللی مشوق این سیاست ها در دهه گذشته، به رغم میل باطنی به آن اذعان دارند.
کلیدواژگان: کنترل سرمایه، بحران ارزی، کشورهای در حال توسعه، داده های تابلوی پروبیت -
صفحات 189-210در این پژوهش، رابطه بین نااطمینانی رشد اقتصادی و رشد اقتصادی در سالهای 1367- 1384 را با استفاده از داده های فصلی و کاربرد انواع مدلهای GARCH و روش برآورد شبه حداکثر راستنمایی (QML) در ایران بررسی مینماییم. نتایج، فرضیه فریدمن (1968) مبنی بر نبود رابطه مشخص معنادار بین این دو متغیر را رد نمی کند. همچنین، بررسی اثر شوک های مثبت و منفی رشد بر روی نااطمینانی آن بیانگر وجود اثرات نامتقارن بوده، به نحوی که شوک های منفی رشد اقتصادی، بیشتر از شوک های مثبت بر روی نااطمینانی آن تاثیر می گذارند.
کلیدواژگان: نااطمینانی رشداقتصادی، رشد اقتصادی، مدل های GARCH، ایران -
صفحات 211-226در این پژوهش، با استفاده از یک مطالعه شبیه سازی اقتصادسنجی اثرات طرح تثبیت قیمت محصولات کشاورزی برمتغیرهای کلان اقتصاد ایران را مورد ارزیابی قرار می دهیم. الگوی استفاده شده در این پژوهش، الگوی تعمیم یافته ای از مدل ماندل-فلمینگ است که با استفاده از روش کوکران - اورکات برای داده های سری زمانی 1340- 1383 برآورد کرده ایم. نتایج نشان می دهد، اثرات طرح تثبیت قیمت محصولات کشاورزی روی متغیرهای کلان اقتصادی بسیار ناچیز است. بر خلاف انتظار، تثبیت قیمت محصولات کشاورزی، اثرات مغایری بر ثبات پولی و تراز پرداخت ها می گذارد. سیاست طرح تثبیت قیمت، روی ثبات اقتصاد کلان اثری ندارد یا به طور کلی شکست خورده است. از منظر اقتصاد کلان، سیاست تثبیت قیمت محصولات کشاورزی نمی تواند در درازمدت مناسب باشد. سیاست های دیگری مانند دگرگونی های فنی، بازار سلف و پس انداز روستایی در کشورهای در حال توسعه را می توان برای مدیریت ریسک قیمت استفاده نمود.
کلیدواژگان: طرح تثبیت قیمت کالا، اقتصاد کلان، روش دو مرحله ای کوکران، اورکات -
معرفی کتابصفحه 227
-
Pages 1-21Using a vector autoregressive (VAR) model and an impulse response analysis, this paper investigates the impact of trade openness on main macroeconomic variables including growth of output, inflation, and employment for the period 1961-2007 in Iran. More specifically, we intend to study how an increase in the degree of openness affects these main macroeconomic variables. The results of impulse response functions show that in the short run the trade openness increases the output growth but decreases the inflation rate. However, the short-run impact of openness on the growth of employment is negative. Moreover, the results show that a one unit change in the standard error of trade openness has no long-run effect on the output growth, the inflation and the growth of employment.
-
Pages 23-54Since Phillips’ paper in 1958, the literature Phillips curve has witnessed many changes. With a new look, the present study pursues to explain inflation shocks and their relation with unemployment, using a time series data for the period 1965-2005. In this framework, the effects of changes in labor, commodity and money markets on inflation fluctuations are investigated. The unobservable variables of potential production, expected inflation and expected unemployment are estimated using the Hodrick-Prescott filter. The methodology based on Fomby’s approach, which selects suitable time series model, results in estimating the VAR model. The results suggest lack of any significant relation between unemployment and inflation fluctuations. The international evidences suggest that the Phillips curve exists in the nearly full employment conditions. The long stagflation in Iran may be the reason for our finding of the lack of such a relation.
-
Pages 55-80In this study, the factors affecting total factor productivity (TFP) are estimated with an emphasis on foreign direct investment (FDI) in Iran and 23 selected countries using the data over the period 1996-2006. TFP is computed using the Divisia index technique. The findings of this study show that the main determinants of TFP comprise FDI capital stock, R&D capital stock, university enrolment gross rate (as a proxy for human capital), the degree of openness (as the main sources of technological progress) and the ratio of actual output to potential output (as a measure of capacity utilization rate).. However, the magnitudes of the estimated parameters confirm that capacity utilization rate has the highest effect while FDI capital stock has the lowest effect on TFP.
-
Pages 81-109The introduction of the new oil exchanges and development of oil derivatives transactions have dramatically changed the mechanism of oil price movements. Expectations of monetary policies and directions of money flows between the financial and commodity markets have played fundamental roles in deriving the oil prices in the world markets.This paper investigates the effect of the U.S. monetary policy on the real prices of oil and the real revenues of the OPEC member countries using the Dornbusch’s overshooting model. The results show the negative long run Co-integration between oil prices and the U.S. interest rates. The results of the Random Effect Model also reveal that the difference between the real interest rates of the U.S. and that of the OPEC members has a negative impact on the oil revenues of the OPEC members.
-
Pages 111-140Many governments and private projects are done by contractor. They get projects in a competitive bid auction environment. A contractor in order to overcome to other competitors in a bid auction, opportunely cuts down biding price(bids project at or below minimum profit level) and wins the contract, and hopes to recover the loss (or less profit) from this action, through negotiations or claims. Based on a dynamic game theory model, the opportunistic winner would request a compensation for the damage incurred by the party after the contract start. After a claim filed, the owner offers to negotiate with the builder. Nash equilibrium solution of this model is negotiating and settling, not going to court. Appling Rubinstein (1982) bargaining theorem the possible range of negotiation settlement is obtained. The lower bound of this range is minimum gain of builder from claim and maximum bound is maximum loss of owner in claim. In the application case, the opportunely and the claim amount are obtained between the ranges implied by the theoretical model.
-
Pages 141-160The main concern in all economic activities is to obtain maximum output using minimum resources. That is the reason why the wages should be set with respect to productivity. To what extent the wages in practice are set in accordance with productivity is the main subject of our study. We use the survey of large manufacturing establishment’s data set for twenty two industries during 1373-1384 (1996-2005) to estimate the wage equation. Our findings indicate that there is some significant relation between wage, productivity, skills and education. However, labor productivity has trivial role in wage determination in comparison to other explanatory variables.
-
Pages 161-187Capital mobility has been an important part of the economic reforms in many developing countries since the early 1990s, after realization of the benefits of decreasing capital control during 1970s. However, capital liberalization plan has caused major economic crisis in some countries making the policy makers more causios about the plan. In this study, we have used data of 70 selected developing economies over the period 1996-2005 to investigate the effect of capital control on the currency crises. Applying the probit panel data approach, the results show a significant inverse effect of capital control on currency crises in the sampling countries. Also, a higher degree of capital control is accompanied by the lower probability of currency crisis.
-
Pages 189-210Using a vector autoregressive (VAR) model and an impulse response analysis, this paper investigates the impact of trade openness on main macroeconomic variables including growth of output, inflation, and employment for the period 1961-2007 in Iran. More specifically, we intend to study how an increase in the degree of openness affects these main macroeconomic variables. The results of impulse response functions show that in the short run the trade openness increases the output growth but decreases the inflation rate. However, the short-run impact of openness on the growth of employment is negative. Moreover, the results show that a one unit change in the standard error of trade openness has no long-run effect on the output growth, the inflation and the growth of employment.
-
Pages 211-226A macroeconometric simulation study was undertaken to evaluate the impact of commodity price stabilisation (CPS) schemes for the export of Agricultural crop in Iran. The findings suggest that there is a negligible level of favourable macroeconomic impacts of CPS. Contrary to the expectation, CPS adversely affects the stability of monetary and external sectors (BOP). That is, the CPS policy would faile to stabilise the macroeconomy, therefore, it is not appropriate from the macroeconomic point of view. Technical progrees, futures market, and rural credit are the possible alternative policy options to manage the price risk.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.