فهرست مطالب

فصلنامه روش ها و مدلهای روان شناختی
سال یکم شماره 1 (پاییز 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/09/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • طراحی و ساخت آزمون پیشرفت تحصیلی درس مطالعات اجتماعی پایه ی اول دبیرستان براساس مدل لجستیک پرسش - پاسخ
    عبدالمجید اورنگی، کمال درانی صفحه 1
    هدف از این ساخت، مقیاس پیشرفت تحصیلی درس مطالعات اجتماعی پایه ی اول دبیرستان با استفاده از نظریه ی پرسش- پاسخ بود. نمونه ی مورد مطالعه در این پژوهش 321 نفر از دانش آموزان دختر و پسر پایه ی اول دبیرستان شهر تهران بودند که از روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. در تهیه ی این آزمون، ابتدا دو فرم همتای آزمون از نوع چند گزینه ای با استفاده از جدول مشخصات که یک بعد آن را هدف های آموزشی (رفتاری) و بعد دیگر را محتوای درسی پوشش می داد، ساخته شد. سپس هر دو فرم در دو مرحله ی تجربی (برای تعیین ضریب دشواری پرسش، تعیین ضریب تمیز پرسش، همبستگی پرسش با نمره ی کل آزمون، همبستگی میان پرسش های آزمون، تحلیل گزینه های انحرافی) و نهایی در مورد گروه نمونه با فاصله ی زمانی یک هفته از یکدیگر اجرا شدند. نتایج بدست آمده از این پژوهش حاکی از این بود که: آزمون های ساخته شده ی فرم الف و ب از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردارند و با مدل سه پارامتری نظریه ی پرسش - پاسخ برازندگی دارند.
    کلیدواژگان: ضریب دشواری، تمیز، روایی، پایایی، مدل سه پارامتری نظریه ی پرسش - پاسخ
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تهیه و اعتباریابی آزمون اختلالات رفتاری کودکان طیف اتیسم (فرم والدین)
    محمدرضا بردیده، محمود منصور، مریم کریم پور صفحه 15
    این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی، رواسازی و هنجاریابی آزمون اختلالات رفتاری کودکان طیف اتیسم (فرم والدین) روی گروه نمونه ای به حجم 110 کودک مبتلا به طیف اتیسم (72 پسر و 38 دختر) که به صورت در دسترس نمونه برداری شدند، اجرا گردید. ابزار پژوهش آزمون اختلال رفتاری کودکان راتر (فرم والدین، 1994) و هم چنین پرسشنامه ی ساخته شده به وسیله ی پژوهشگران می باشد. روایی آزمون تهیه شده با کاربرد روش تحلیل عاملی، حاکی از وجود یک عامل کلی داشت که روایی مطلوبی را نشان داد. ضریب اعتبار نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ پس از حذف 13 پرسش برابر 946/0 بدست آمد. هم چنین، رابطه ی معناداری بین آزمون اختلال رفتاری کودکان راتر و آزمون ساخته شده وجود داشت که روایی همگرا را مورد تایید قرار داد. در مجموع آزمون ساخته شده دارای پایایی و روایی مطلوبی بود که امید است مورد توجه پژوهشگران این حوزه قرار گیرد.
    کلیدواژگان: اختلالات رفتاری، طیف اتیسم، کودکان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ساخت و اعتبار یابی مقیاس مهارت های ارتباطی زنان و مردان متاهل شهر تهران
    نصیر داستان، غلامرضا رجبی، ابوالقاسم خوش کنش، رضا خجسته مهر صفحه 27
    هدف از این مطالعه ساخت، اعتباریابی، رواسازی و استاندارد کردن مقیاس مهارت های ارتباطی در بین مردان و زنان متاهل شهر تهران بود. 342 زن و مرد شرکت کننده به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به مقیاس مهارت های ارتباطی زوجین پاسخ دادند. ضریب پایایی آلفای کرونباخ کل مقیاس 93/0 و ضریب بازآزمایی (به فاصله ی دو هفته) 92/0 بدست آمد. تحلیل مولفه های اصلی با استفاده از چرخش واریماکس (با حذف چهارده ماده) سه عامل مهارت کلامی و همدلی، موانع ارتباطی و مهارت ارتباط جنسی را نشان داد. روایی همگرای کل و عوامل سه گانه با مقیاس کیفیت زناشویی معنادار بودند. هم چنین، روایی واگرای (تشخیصی) این مقیاس بیانگر این است که مقیاس یاد شده می تواند افراد عادی را از افراد فاقد مهارت ارتباطی مطلوب متمایز نماید. روی هم رفته، می توان گفت که نتایج این پژوهش حمایت تجربی کافی را برای پایایی و روایی این مقیاس در نمونه ی مورد مطالعه فراهم می کند.
    کلیدواژگان: مهارت های ارتباطی، زوجین، پایایی، روایی، تحلیل عاملی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • کفایت شاخص های روان سنجی نسخه ی فارسی مقیاس همدلی هیجانی متعادل
    مسعود زرشقایی، دکترابوالقاسم نوری، حمیدرضاعریضی صفحه 39
    هدف از این مطالعه بررسی کفایت شاخص های روان سنجی فرم فارسی مقیاس همدلی هیجانی متعادل بود. گروه نمونه شامل 142 نفر از کارکنان کارخانجات کما در شهر شیراز بود. در این مطالعه، فرم فارسی مقیاس همدلی هیجانی متعادل بکار گرفته شد. نتایج آزمون تحلیل عامل به شیوه ی مولفه ها حاکی از وجود شش عامل زیر بنایی در این مقیاس بود. این عوامل بر اساس محتوا به ترتیب با عناوین همدلی واکنشی، بیانی، مشارکتی، اثرپذیری عاطفی، ثبات عاطفی و همدلی نسبت به دیگران نام گذاری شدند. ضریب همبستگی نمره ی کل مقیاس با خرده مقیاس های مستخرج حاکی از روایی نسبتا مناسب این مقیاس و ضریب بازآزمایی این مقیاس نیز حاکی از اعتبار مناسب این مقیاس بود و در مجموع مقیاسی مناسب برای اقدام های پژوهشی بشمار می آید.
    کلیدواژگان: همدلی، مقیاس همدلی عاطفی متعادل، تحلیل عامل، روایی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • کفایت شاخص های روان سنجی پرسشنامه ی تنظیم شناختی هیجان
    سیامک سامانی، لادن صادقی صفحه 51
    هدف از این مطالعه تبین شاخص های روان سنجی نسخه ی فارسی پرسشنامه ی تنظیم شناختی هیجان بود. گروه نمونه ی مورد مطالعه شامل 409 دانش آموز دبیرستانی مرکب از 204 دختر و 205 پسر با میانگین و انحراف معیار سنی 5/14 و 5/4 بود. ابزار مورد استفاده در این مطالعه نیز شامل نسخه ی فارسی پرسشنامه ی تنظیم شناختی هیجان(CERQ) و مقیاس افسردگی، اضطراب و فشار روانی (DASS) بود. نتایج تحلیل عامل به شیوه ی مولفه های اصلی در این پژوهش نشان داد که CERQ دارای یک ساختار هفت عاملی است که شامل: تمرکز مجدد مثبت/ برنامه ریزی، ارزیابی مثبت، سرزنش دیگران، سرزنش خود، نشخوار فکری، فاجعه آمیزکردن و پذیرش می باشد. نتایج بررسی ضریب آلفا و بازآزمایی برای خرده مقیاس های CERQ حاکی از اعتبار مناسب این پرسشنامه بود. هم چنین همبستگی خرده مقیاس های مستخرج از CERQ با نمره ی کل DASS حاکی از روایی همگرا و واگرا CERQ بود. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که CERQ ابزاری مناسب برای اقدام های پژوهشی می باشد.
    کلیدواژگان: تنظیم هیجانی، پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان، استراتژی های تنظیم هیجان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • کفایت روان سنجی مقیاس شاخص های اختلال نقص توجه جردن
    نادره سهرابی، احمد به پژوه، باقر غباری بناب صفحه 63
    هدف از این پژوهش تبین کفایت روان سنجی مقیاس های شاخص اختلال نقص توجه جردن است. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر شیراز تشکیل می دادند. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایدر دو مرحله نمونه گیری انجام شد. نخستین نمونه ی این پژوهش را 1219 دانش آموز (583 دختر و 636 پسر) تشکیل می دادند که با روش نمونه گیری خوشه ایتصادفی از میان نواحی چهارگانه ی شهر شیراز انتخاب شدند و با مقیاس تشخیصی اختلال نقص توجه که بر اساس راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی که به وسیله ی پژوهشگر تهیه شده بود، مورد سنجش قرار گرفتند. بر اساس این آزمون 174 نفر (87 دانش آموز دارای اختلال نقص توجه و 87 دانش آموز بدون اختلال نقص توجه) به عنوان نمونه ی نهایی انتخاب شدند و شاخص اختلال نقص توجه جردن در مورد آن ها اجرا شد. در این پژوهش از دو مقیاس استفاده شد. 1- پرسشنامه ی تشخیصی اختلال نقص توجه که بر اساس داده های راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی به وسیله ی پژوهشگر ساخته شد (96/=α) و 2- شاخص اختلال نقص توجه جردن که شامل دو فرم معلم (33 پرسش) و فرم والدین (39 پرسش) می باشد. برای بررسی پایایی این شاخص از ضرایب آلفای کرونباخ و پایایی تنصیفی و همبستگی بین نظر نمره گذاران یعنی معلم و والدین استفاده شد و برای تعیین روایی آزمون یاد شده از شاخص های تفاوت گروه عادی و دارای اختلال نقص توجه و همبستگی با پیشرفت تحصیلی (معدل تحصیلی) استفاده شد. نتایج در تمام موارد حاکی از پایایی و روایی مطلوب برای مقیاس های شاخص اختلال نقص توجه جردن بود. در کل نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که شاخص اختلال نقص توجه دارای پایایی و روایی و قابل استفاده در جامعه ایرانی می باشد.
    کلیدواژگان: پایایی، روایی، اختلال نقص توجه، دانش آموزان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • کفایت روان سنجی نسخه ی فارسی «پرسشنامه ی کنترل فکر» و «پرسشنامه ی افکار اضطرابی» در دانشجویان ایرانی
    لادن فتی، فرشته موتابی، رضا مولودی، کاوه ضیایی صفحه 81
    هدف اصلی این مطالعه بررسی ویژگی های روان سنجی نسخه ی ایرانی دو ابزار اصلی مدل فراشناختی، یعنی پرسشنامه ی کنترل فکر و پرسشنامه ی افکار اضطرابی بود. روش این پژوهش در ابتدا برگردان دو پرسشنامه بود؛ سپس 767 نفر از دانشجویان دانشگاه قزوین پرسشنامه های افسردگی بک- ویرایش دوم، پرسشنامه ی اضطراب بک، پرسشنامه ی سلامت روانی، پرسشنامه ی کنترل فکر و پرسشنامه ی افکار اضطرابی را کامل کردند. 528 نفر از این افراد پس از دو هفته در فرایند آزمون- بازآزمون شرکت کردند. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی 5 عامل قابل تفسیر با عنوان «پرت کردن حواس»، «نگرانی»، «کنترل اجتماعی»، «تنبیه» و «ارزیابی دوباره» برای پرسشنامه ی کنترل فکر شناسایی شدند. پرت کردن حواس با نشانه های افسردگی، اضطراب، علایم بدنی و اختلال در کارکرد اجتماعی رابطه ی معکوس و معنی داری داشت. عامل های نگرانی و تنبیه با نمره های افسردگی و اضطراب و تمام زیرمقیاس های سلامت عمومی ارتباطی مستقیم و معنی دار داشتند. میزان همسانی درونی عامل های پرسشنامه و پایایی بازآزمایی آن ها رضایت بخش بود. تجزیه و تحلیل های مربوط به تحلیل عاملی اکتشافی در مورد پرسشنامه ی افکار اضطرابی سه عامل با عنوان های «فرانگرانی»، «اضطراب اجتماعی» و «اضطراب سلامتی» را ظاهر ساخت. این سه عامل با افسردگی، اضطراب و شاخص های ناراحتی روانی در پرسشنامه ی سلامت عمومی ارتباطی مثبت و معنی دار داشتند. میزان همسانی درونی و پایایی بازآزمایی این مقیاس نیز مطلوب و رضایت بخش بود. یافته های این مطالعه شواهد نویدبخشی را در مورد قابلیت کاربرد نسخه ی فارسی پرسشنامه ی کنترل فکر و پرسشنامه ی افکار اضطرابی در جمعیت عمومی ایران فراهم می کند، اما ویژگی های روان سنجی پرسشنامه در جمعیت بالینی ایرانی ناشناخته باقی مانده است و در این زمینه به مطالعات بیش تری نیاز است.
    کلیدواژگان: فراشناخت، پرسشنامه ی کنترل فکر، پرسشنامه ی افکار اضطرابی، ساختار عاملی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • کفایت شاخص های روان سنجی مقیاس هوش سازمانی
    هاجر کهن سال، محمود ساعتچی، حجت الله جاویدی صفحه 105
    هدف از این پژوهش تبین شاخص های روان سنجی مقیاس هوش سازمانی آلبرشت (2003) می باشد که در یک بررسی مقطعی، 335 نفر از کارکنان (280 مرد و 55 زن) مراکز هفده گانه ی مخابراتی شهر شیراز به روش نمونه گیری طبقه ای- تصادفی انتخاب شدند و به وسیله ی مقیاس هوش سازمانی (آلبرشت،2003) مورد ارزیابی قرار گرفتند.
    نتایج تحلیل عوامل به شیوه ی مولفه های اصلی، 36 گویه مقیاس هوش سازمانی را در هفت مولفه چشم انداز استراتژیک، سرنوشت مشترک، میل به تغییر، روحیه، اتحاد و توافق، کاربرد دانش و فشار عملکرد مورد تایید قرار داد. نتایج بررسی ضریب آلفای کرونباخ حاکی از همسانی درونی مناسب این مقیاس می باشد.
    به طور کلی نتایج این پژوهش حاکی از آن است که مقیاس هوش سازمانی آلبرشت ابزاری مناسب جهت اقدام های پژوهشی است و مدیران، روان شناسان صنعتی و سازمانی و کارشناسان و برنامه ریزان سازمان ها می توانند با استفاده از این مقیاس در راستای شناسایی عوامل و ارتقای هوش سازمانی و دست یابی به رسالت و هدف های تعیین شده ی سازمان خود گام بردارند.
    کلیدواژگان: هوش سازمانی، پایایی، روایی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Developing a Social Studies Achievement Test for High School Students Based on Item-Response Theory (IRT)
    A. Orangi, K. Dorani Page 1
    Aim
    The purpose of the study was to develop a social study achievement test for high school Students (first grade) based on itemresponse theory.
    Method
    The sample consisted of 321 high school students in Tehran. Multi-stage cluster sampling was used for selecting the participants. The first step in conducting this exam was to prepare two parallel forms of multiple choice style which on one hand concentrated on the educational objectives and on the other hand on thecontent of the lessons. These forms were administered in three preliminary stages, first: the questions were analyzed for any ambiguity in their composition, the comprehension of expressions was tested and the like, in the second stage which was the practical stage, consisted of determining the difficulty level of the questions, the students ability torecognize questions and also the level of interdependence of questions with the overall score etc …. Both of these forms were administrated to the sample group in a ten day interval.
    Results
    The results show that: the constructed forms were of high reliability, they were at the same time acknowledgeable through the analysis based on the classical Method and they were also in accordance with the three–factors of the Item ResponseTheory. Taking into account the Item characteristic curve, both of the forms produced the knowledge for the students with average ability. In this analysis a kind of rank – percentile norm for both sex was formulated.
    Conclusion
    In general, based on IRT a social study achievement test with acceptable psychometric properties was developed.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Preparation and Validation of Behavioral Disorders in Autistic Spectrum Children (Parent Form)
    M. Bardideh_M. Mansor – M. Karimpoor Page 15
    Aim
    The research has been conducted with the purpose of development and validation of Behavioral Disorders in Autistic Spectrum Children (parent’s form).
    Method
    The sample of the study consisted of 110 Child autism (72 male, 38 female). A modified form of Children’s Behavior questionnaire for completion (parent’s form) and Behavioral Disorders in Autistic Spectrum Children (parent’s form) test were administered.
    Results
    Construct validity was exam by Factor Analysis and the results showed a general factor. Reliability was measured by Cronbach Alpha (reliability coefficient= 0.95) and the relationship was significant between Children’s Behavior questionnaire for completion (parent’s form) and Behavioral Disorders in Autistic Spectrum Children (parent’sform) that established convergent validity.
    Conclusion
    Totally, the results of the research revealed a good reliability and validity for the Autistic Spectrum Children Scale.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Developing and Validating of Couples Communication Skills Inventory in Married Couples in Tehran
    N. Dastan, Gh. Rajabi, A. Khoshkonesh, R. Khojasteh Mehr Page 27
    Aim
    The aim of this study was to develop, validate, reliability and standardization of couples communication skills inventory in married Couples in Tehran.
    Method
    The present study was administered on 342 participants were selected using sampling available method.
    Results
    The results based on item total correlation showed that Cornbach's alpha and test-retest reliability coefficient for the scale were 0.93 and 0.92 respectively. The result of principle component analysis (PCA) and Varimax rotation showed the structure of the scale in Iranian population (deleting 14 items without the factor loads) contains 3 factors (verbal communication and empathy; communicative barriers; sexualcommunication skill). The correlation coefficients between the factors of communication skills and Quality of Marriage Index confirmed the convergent validity of the scale. Furthermore, the discriminate validity coefficient of communication skills showed that it can discriminate normal group from communicatively unable group. Conculsion: In general, we can say that the results of this study had the empirical support for the validity and reliability of this scale in the research sample.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Psychometric Properties of the Persian Version of the Balanced Emotional Empathy Scale
    M. Zarshghaee – A. Nori – H. Oraizi Page 39
    Aim
    The purpose of the research was to exam the psychometric properties of the Persian from of the Balanced Emotional Empathy Scale (BEES).
    Method
    The sample consisted of 142 staff of the KOMA Factory in Shiraz. The Persian version of the Balanced Emotional Empathy Scale was used in this study. Principle component factor analysis was run to test the factor structure of the BEES.
    Results
    The results of the factor analysis revealed a six factor structure for the BEES named: relational empathy, expressive empathy, cooperative empathy, to be moved by other's emotional experience, emotional stability, and empathy with other. Correlation coefficients of the subscale with the total scale of the BEES showed a good convergent and divergent validity for the subscales of the BEES. Also the test-retest reliability revealed a acceptable reliability for the BEES.
    Conclusion
    In sum the study showed that the Persian version of the BEES is useful research instrument.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Psychometric Properties of the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire
    S. Samani, L. Sadeghi Page 51
    Aim
    The purpose of the study was to check the psychometric properties of the Cognitive Emotion Regulation Questionnaire (CERQ).
    Method
    The sample consisted of 409 higher school students with a mean and SD age 14.5 and 4.5 respectively. The cognitive emotion regulation questionnaire and Depression, Anxiety, Stress Scales (DASS) were used in this study.
    Results
    Principle component factor analysis revealed that there is a seventh factor structure for CERQ. Alpha coefficients and testretest reliability showed a good internal consistency and reliability for subscales of the CERQ. Also the correlation coefficient between DASS score and the subscales of the CERQ present an acceptable convergent and divergent validity for the subscales of the CERQ.
    Conclusion
    In sum the results showed the properties of the psychometric indexes for the Persian version of the CERQ for research job.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Psychometric Properties of the Jordan's Attention Deficit Disorder Indexes
    N. Sohrabi – A. Behpajooh – B. Ghobari Bonab Page 63
    The
    Aim
    The aim of the study was to exam the psychometric propertiesof the Jordan's Attention Deficit Disorder Indexes (Jordan's ADDI).
    Method
    The sample of the study consisted of 1219 elementary school students (636 boys and 583 girls). The sampling method was cluster sampling. In this study DSM IV indexes and Jordan's ADDI (parent and teacher forms) were used for data gathering. One hundred seventy eight students were selected from main sample (87 with and 87 without attention deficit) based on DSM IV index.
    Results
    The results of the study revealed that the Jordan's ADDI forms (parent and teacher form) have acceptable reliability and validity for Iranian students. Alphacoefficient of parent and teacher form of Jordan's ADDI showed a good internal consistency. Also the correlation coefficient between parent form and teacher form showed a good convergent validity. The result of the study showed that there are negative significant correlations between both forms of Jordan's ADDI with academic performance. In sum, the study showed the properties of the Jordan's ADDI (both forms) for Iranian students.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Psychometric Properties of Persian Version of Thought Control Questionnaire and Anxious Thought Inventory in Iranian Students
    L. Ladan Fata, F. Mootabi, R. Moloodi, K. Ziayee Page 81
    Aim
    Factor structure, Concurrent validity and reliability of Thought control Questionnaire (TCQ) and Anxious Thought Inventory (AnTI) were examined in this study.
    Method
    After translation and backtranslation of TCQ and AnTI, 767 students completed Beck Depression Inventory-II (BDI-II), Beck Anxiety Inventory (BAI), General Health Questionnaire (GHQ) and TCQ and AnTI; 528 of them completed TCQ and AnTI again 14 days later.
    Results
    Principal components factor analysis of TCQ revealed five factors named"Distraction", "Worry", "Social control", "Punishment" and "reappraisal". Distraction was negatively associated with Depression, anxiety, physical symptoms and problems in interpersonal relationships. Punishment and worry subscales related positively withBDI-II, BAI and all scales of GHQ. Factor analysis of AnTI showed three factor solution named "meta-worry", "health worry" and "social worry". All of subscale of AnTI are positively and significantly associated with Depression, Anxiety, physical symptoms and problems in interpersonal relationships. The Factor solution was almost identicalwith original scale. Internal consistency and test-retest reliability of both of TCQ and AnTI was satisfactory and sufficient.
    Conclusion
    These results provide promising evidences about utility of Persianversion of TCQ and AnTI in Iranian population. However, further research is required to assess psychometric properties of TCQ and AnTI among Iranian patients with Depression and Anxiety disorders.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Psychometric Properties of the Organizational Intelligence Scale
    H. Kohansal, M. Saatchi, H. Javid Page 105
    Aim
    The purpose of the study was to check the psychometric propertiesof the organizational intelligence scale (OIS).
    Method
    The sample consisted of 335 personnel of the Tele communications Company of Shiraz.
    Results
    Principle component factor analysis was run to clarifythe construct of the OIS. The results of factor analysis revealed that there is a seventh factor structure for OIS. Alpha coefficients reliability showed a good internal consistency and reliability for subscales of the OIS. Also the correlation coefficient between total score and thesubscales of the OIS present an acceptable convergent validity for the subscales of the OIS.
    Conclusion
    In sum, the results of this study showed good psychometric properties for the Persian version of the OIS.
    Abstract View Paper Original: Persian