فهرست مطالب

پژوهش های دانش انتظامی - سال یازدهم شماره 3 (پیاپی 43، پاییز 1388)

فصلنامه پژوهش های دانش انتظامی
سال یازدهم شماره 3 (پیاپی 43، پاییز 1388)

  • 294 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1388/09/15
  • تعداد عناوین: 8
|
  • حسن دانایی فرد، عادل آذر، علی صالحی صفحه 7
    استحکام و انسجام هر جامعه ای، توجه به قانون و رعایت آن است وقانون پذیری و قانون گرایی در جامعه به منزله پذیرش منطق قانون است. با وجود این، برخی از انسانها روی از قانون برمی گردانند و قانون شکنی می کنند. برای تبیین دلایل قانون گریزی همانند هر پدیده اجتماعی دیگر باید از زوایای مختلف به آن نگاه کرد.به این ترتیب، سوال اصلی پژوهش این است که «چه عواملی (سیاسی، مدیریتی، اقتصادی، قانونی و اجتماعی– فرهنگی)، قانون پذیری را موجب می شوند؟» در این راستا، هدف اصلی پژوهش ارائه مدلی برای شناسایی عوامل تاثیر گذار در قانون گریزی در ایران بوده است. در تحقق این امر، پژوهشگران ضمن مرور کامل مبانی نظری پژوهش و نیز انجام مصاحبه های اکتشافی با خبرگان امر، با استفاده از روش توصیفی – پیمایشی به شناسایی مولفه ها و متغیرهای اصلی پژوهش پرداخته و با انتخاب اعضای نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی در دسترس، فرضیه های پژوهش در بین اساتید دانشگاه های کشور را مورد سنجش قرار داده اند. بر اساس یافته های تحقیق، به طور کلی عوامل سیاسی، اقتصادی، قانونی، مدیریتی و اجتماعی – فرهنگی در قانون کریزی افراد جامعه تاثیر گذارند. لذا بی توجهی به هر یک از این عوامل می تواند منجر به قانون گریزی افراد در جامعه شود.
    کلیدواژگان: قانون، قانون گرایی، قانون گریزی، عوامل سیاسی، اقتصادی، مدیریتی، قانونی و اجتماعی - فرهنگی
  • محمد قصری، رضا دوستدار صفحه 66
    مولفه های امنیت انسانی جایگاه ویژه ای را در سند چشم انداز 1404 ج.ا.ا به خود اختصاص داده اند، به نحوی که با تحلیل محتوای این سند، می توان مولفه های امنیت انسانی را در ابعاد مختلف آن از جمله امنیت جامعه، امنیت شخصی، امنیت سیاسی، امنیت اقتصادی، امنیت غذایی، امنیت بهداشتی، امنیت زیست محیطی در دو حوزه رهایی از نیاز و رهایی از ترس آشکار ساخت. در این راستا با بررسی تحلیل محتوای کیفی سند چشم انداز 1404 مولفه هایی مورد شناسایی قرار گرفت که به طور مستقیم و غیر مستقیم در ارتباط با امنیت انسانی است و با بهره گیری از این مولفه ها می توان جایگاه امنیت انسانی در سند چشم انداز 1404 را بازشناخت. بر اساس نتایج به دست آمده از این بررسی و در تحلیل انجام شده بر متن و بیانیه و همچنین 8 بند ویژگی های سند چشم انداز، در مجموع 65 واژه و 68 مولفه مورد بررسی قرار گرفت که از این تعداد به ترتیب 28 واژه و مولفه به طور مستقیم و 12 واژه و مولفه به طور غیر مستقیم اثرگذار بر امنیت انسانی تشخیص داده شد. از این میزان، مولفه امنیت جامعه 5/28% و مولفه امنیت اقتصادی 32% هرکدام بیشترین سهم را از چشم انداز به خود اختصاص داده بودند. این تحقیق با استفاده از مطالعه اسنادی و کتابخانه ای و با روش توصیفی- تحلیلی و تحلیل محتوای کیفی در صدد بررسی جایگاه امنیت انسانی در چشم انداز 1404 ج.ا.ایران است.
    کلیدواژگان: سند چشم انداز 1404، امنیت انسانی، مولفه، کارکرد
  • ابراهیم حاجیانی صفحه 108
    با توجه به خلا ادبیات نظری و تجربی، این نوشتار به معرفی روش تحلیل شبکه ای به عنوان یکی از ابزارهای مفید تحلیل جامعه شناسی پرداخته است. نویسنده پس از مرور ویژگی ها و مفهوم جرایم سازمان یافته، انواع مهم آن را معرفی نموده است. همچنین به مفهوم، ضرورت ها، کاربردها و مفاهیم پایه و استاندارد شبکه و ساختار شبکه ای در علوم اجتماعی اشاره شده است. بحث اصلی مقاله در خصوص نحوه پیاده سازی و بهره گیری از تکنیک تحلیل شبکه ای در تحلیل اطلاعات و داده های مربوط به شبکه های جرایم سازمان یافته است که در دو مقطع قبل از تکمیل یافته ها (و در حین مرحله گردآوری اطلاعات) و پس از تکمیل داده ها، ارائه شده است. در این مقاله به نکات و ملاحظات کاربردی که برای تلخیص، فشرده سازی، تجمیع، نمایش و ارائه داده های مربوط به جرایم پیچیده، مفید و ضروری هستند، پرداخته شده است. تاکید اصلی نویسنده آن است که تکنیک تحلیل شبکه ای، ابزاری سودمند و روشمند برای ترکیب اطلاعات متنوع به شمار می آید.
    کلیدواژگان: جرایم سازمان یافته، ساخت شبکه ای، تحلیل شبکه ای، شبکه های اجتماعی و ترکیب اطلاعات
  • محسن کلانتری، اکبر هدایتی، الهام عباسی صفحه 141
    مقاله حاضر به منظور پیشگیری و کنترل کانون های جرم خیز انواع جرایم مواد مخدر در سطح شهر قزوین و سرعت بخشیدن به فعالیت ها و هماهنگی در اتخاذ سیاست های عملیاتی در مکان ها و زمان های مسئله دار بر مبنای پژوهشی تدوین یافته است که در سال 1387 با عنوان «اطلس بزهکاری جرایم مواد مخدر شهر قزوین» انجام گرفت و در آن متغیر «مواد مخدر» به عنوان عمده ترین عامل زمینه ساز سایر جرایم شهری در ارتباط با نوع و ترکیب کاربری ها در خلق فرصت های این نوع خاص از جرایم بررسی قرار شد.
    روش تحقیق در این مقاله، تطبیقی و تحلیلی است و برای شناسایی و درک الگوهای مکانی بزهکاری در سطح شهر از مدل های آماری چون مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار، شاخص نزدیک ترین همسایه، روش تخمین تراکم کرنل و تحلیل شبکه در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش تمام جرایم مرتبط با مواد مخدر است که در سال 87-88 در محدودۂ قانونی شهر قزوین به وقوع پیوسته است.
    یافته های پژوهش نشان می دهد که در میان جرایم شهر قزوین، بزه قاچاق و سوءمصرف مواد مخدر بیشترین آمار دستگیر شدگان را به خود اختصاص داده است. همچنین مهم ترین کانون های جرم خیز مواد مخدر شهر قزوین در هادی آباد، نواب و عمری محله واقع شده است.
    کلیدواژگان: کاربری زمین، کانون های جرم خیز، قاچاق و سوءمصرف مواد مخدر، نقش ه جرم، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، شهر قزوین
  • احمد ایزدی طامه، احمد برجعلی، علی دلاور، حسین اسکندری صفحه 182
    هدف اصلی این پژوهش بررسی و مقایسه تاثیر آموزش صبر و آموزش حل مسئله در پرخاشگری و انتخاب راهبردهای مقابله ای در دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی است. برای این منظور، تعداد 60 نفر از دانشجویان با استفاده از روش خوشه ایچندمرحله ای انتخاب و بعد از مرحله پیش آزمون، به 3 گروه آموزش صبر، آموزش حل مسئله و گروه کنترل تقسیم شدند. در این مرحله با استفاده از پرسشنامه پرخاشگری AAI و آزمون انتخاب راهبردهای مقابله ای اندلر و پارکر (CISS) میزان پرخاشگری و نوع راهبردهای مقابله ای دانشجویان اندازه گیری شد. بعد از 10 جلسه آموزش صبر و 9 جلسه آموزش حل مسئله، مجددا این آزمون ها در 3 گروه اجرا شد. داده های به دست آمده بعد از اجرای آزمون نرمالیته، به وسیله آماره های تی استیودنت و آنالیز واریانس برای متغیر پرخاشگری و آزمون یومان و ینتی و کروسکال والیس برای متغیر راهبردهای مقابله ای، تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان دهنده آن است که روش صبر در کاهش پرخاشگری و روش مداخله ای حل مسئله در انتخاب راهبرد مسئله مدارانه موثرتر بوده اند.
    کلیدواژگان: صبر، حل مسئله، پرخاشگری، راهبرد اجتنابی، راهبرد هیجان مدار، راهبرد مسئله مدار
  • اکبر وروایی، احمد فرهانی، لیلا اعزازی اردی، بختیار عباسلو صفحه 208
    این مقاله به بررسی تاسیس بانک های اطلاعاتی ژنتیکی در سازمان های پلیس (با هدف ارتقای سطح علمی کشف جرایم و پیشگیری از تکرار جرم) و محدودیت هایی که در چهارچوب الزامات حقوق شهروندی می تواند مانع این امر شود، می پردازد. هدف از این تحقیق ارائه روش مناسب در تاسیس بانک های اطلاعات ژنتیکی در کشور است به گونه ای که کمترین محدودیت را در خصوص حقوق شهروندی افراد جامعه ایجاد کند. به این منظور، ضمن تشریح روش های مختلف تاسیس بانک های اطلاعات ژنتیکی در سازمان پلیس کشورهای مختلف جهان، مهم ترین جهات مغایرت اجرای هر یک از این روش ها با الزامات حقوق شهروندی به ویژه اصل برائت و حق حفظ حریم خصوصی افراد، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که در مجموع سه روش مختلف در تاسیس بانک های اطلاعاتی ژنتیکی جنایی در سطح کشورهای مختلف جهان وجود دارد که عبارت اند از:1) اخذ آزمایش ژنتیکی از کل جمعیت و نگهداری آنالیز پروفایل دی ان ای تمام مدارک به دست آمده از کلیه صحنه های جرم؛ 2) تحلیل دی ان ای نمونه های مربوط به مرتکبان فهرست خاصی از جرایم و نگهداری آنالیز پروفایل دی ان ای تمام مدارک به دست آمده از صحنه های جرم منطبق با فهرست جرایم خاص؛. 3) تحلیل اختصاصی موردی و نمونه گیری از افراد خاصی که به میزان قابل توجهی با جرم موضوع تحقیق ارتباط دارند و مقایسه با مدارک جمع آوری شده مرتبط با همان موارد خاص.
    با بررسی هر یک از روش های مذکور و جهات مغایرت آنها با الزامات حقوق شهروندی به ویژه اصل بنیادین برائت و حق حفظ حریم خصوصی افراد از یک سو، و همچنین کارآیی و سودمندی هر یک از این روش ها در ارتقای سطح عملکرد سازمان های پلیس در کشف جرایم و جلوگیری از تکرار جرم از سوی دیگر، می توان در مجموع اظهار داشت که روش دوم مناسب ترین روش و در عین حال کاربردی ترین روش در تاسیس بانک های اطلاعات ژنتیکی جنایی در کشور است.
    کلیدواژگان: پلیس، تحقیقات جنایی، اصل بر ائت، بانک های اطلاعاتی ژنتیکی جنایی، حقوق شهروندی، حریم خصوصی
  • منصور جباری، ابراهیم شعاریان صفحه 238
    اجرا یا ترک وظیفه قانونی در برخی از مشاغل حرفه ای، مانند قضاوت و وکالت یا عملیات پلیسی می تواند به ورود خسارت بینجامد و مرتکب را در معرض مسئولیت مدنی قرار دهد. هر چند به موجب قواعد عمومی مسئولیت، اشخاص مسئول اعمال زیانبار خود و ملزم به جبران خسارت زیان دیده هستند، با این وصف در حقوق کشورهای مختلف، مصونیت هایی برای دارندگان مشاغل خاص پیش بینی شده است تا ترس ناشی از ارتکاب فعل زیانبار مانعی در اجرای تکالیف ایجاد نکند. در حقوق ایالات متحده و انگلیس و برخی دیگر از کشورها، رویه قضایی در ارتباط با وظیفه مراقبت، مصونیت از مسئولیت مدنی را تحت شرایطی برای پلیس به رسمیت شناخته است. برعکس در حقوق ایران، قواعد و مقررات ویژه ای در این خصوص تدوین نشده و از سوی دیگر رویه قضایی نیز تاکنون مجال بررسی موضوع را پیدا نکرده است. مقاله حاضر می کوشد قلمرو مصونیت پلیس را هنگامی که وظیفه مراقبت مطرح می شود بررسی کند و نتایج تطبیق موضوع مورد بحث را ارائه دهد.
    کلیدواژگان: پلیس، وظیفه مراقبت، مسئولیت مدنی، تقصیر، مصونیت
|
  • Hasan Danaiefard, Adel Azar, Ali Salehi Page 7
    Cohesion and Coherence in society are maintained through legality and legality is defined as the acceptance of the logic of law. Some people break the law or at least do not respect it. In order to clarify the roots of lawlessness, one should explore it from different viewpoints. The present paper tries to answer this question:” which factors (Political, management, economic, legal, and socio-cultural) lead to lawfulness”? The paper aims at presenting a model for identifying effective factors in lawlessness in Iran. The findings show that political, economic, legal, management, and socio-cultural factors exert effects in lawlessness.
    Keywords: Law, Lawfulness, Lawlessness, Political factors, Economic factors, Management factors, Socio, cultural factors
  • Mohammad Ghasri, Reza Doostdar Page 66
    Human security plays a significant role in I.R.I 1404 panorama the analysis of which can clarify human security in different social, personal, political, economic, nutrition, hygienic, and ecological aspects. The present paper tries to qualitatively analyze the content of 1404 document in order to identify variables directly or indirectly related to human security. The findings of the study demonstrate that social and economic security with respectively 28.5% and 32% of the total aspects scored more than others. Studying documents and doing library research, the author tries to elaborate on the status of human security in 1404 panorama.
    Keywords: 1404 panorama, Human security, Function I.R.I
  • Ebrahim Hajiani Page 108
    Lack of literature in network analysis of organized crimes necessitates more theoretical and experimental works.This paper tries to elaborate on the organized crimes and their characteristics as well as their basic types. Definition, functions, basic concepts, the standard and the network structure in social sciences are clarified. The paper specifically aims at operating and benefiting from network analysis technique in data analysis of the organized crimes. Network analysis technique can be a useful and systematic tool to combine various data.
    Keywords: Organized crimes, Network structure, Network analysis, social networks
  • Mohsen Kalantari, Akbar Hedayati, Elham Abasi Page 141
    The present paper tries to identify tools for preventing the emergence of and controlling hot sports for different drug-related crimes in Ghazvin. Drug is seen the basic background for urban crimes in this paper.The research method used was contrastive and analytic. Different statistical models were used to identify and understand local delinquency paradigms.The findings of the study demonstrated that drug trafficking and drug abuse were the most frequent crimes committed by the arrested offenders.
    Keywords: Land use, Hot Spots, Drug trafficking, Drug abuse, Crime map, GIS, Ghazvin
  • Ahmad Izadi, Tame, Ahmad Borjali, Ali Delavar, Hosein Eskandari Page 182
    The present study aims at exploring the effects of patience and problem solving training on aggressiveness and selecting contrastive strategies in Police University. 60 students were randomly selected and assigned to 3 groups: Patience, problem-solving training and control. AAI Aggressiveness questionnaire and contrastive strategies selection test were used to collect the required data.The findings showed that the patience method was more effective in lessening aggressiveness and intervention method was more effective in selecting the problem oriented strategy.
    Keywords: Patience_Problem solving_Aggressiveness_Problem_Oriented Strategy_Emotion – Oriented Strategy_Avoidance Strategy
  • Akbar Varvaiet Ahmad Farhanit Leila Ezazit Bakhtiar Abaslou Page 208
    This article investigates the DAN data bases in Iran police organization and its legal limitations based on citizenship rights requirements. The purpose of the present article is to propose a model in which the least limitation may be created due to utilizing DNA data bases in detecting crime and criminals. Some issues such as DNA data bases around the globe, different perspectives of citizenship rights, law of privacy during criminal investigation are discussed in the article. The results show that there are three main approaches in founding DNA data bases which police can utilize in order to observe the rights of the citizens.
    Keywords: Police, criminal investigation, guiltlessness, DNA data bases, citizenship rights, private zone
  • Mansour Jabarit Ebrahim Shoarian Page 238
    Neglecting legal responsibility can cause damages in some professions, such as legal affairs or police operations. Although based upon general rules of responsibility, individuals should take the responsibility of their actions, in some countries people have specific immunities in these special professions. In the United States and British laws, immunity of police from civil liability is recognized in some specific conditions. In Iran, there are not any rules or regulations about it and legal procedure has not found any opportunity to consider it seriously. The present paper investigates police civil liability during care taking responsibility.
    Keywords: Police, Care taking responsibility, Neglect, Immunity