فهرست مطالب

گیاه و زیست بوم - پیاپی 15 (پاییز 1387)

فصلنامه گیاه و زیست بوم
پیاپی 15 (پاییز 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/10/11
  • تعداد عناوین: 8
|
  • گیاه شناسی
  • نرگس خانپور اردستانی، حسن زارع مایوان، فائزه قناتی صفحه 2
    در این بررسی پارامترهای اکولوژیکی کیفی و کمی گیاهان غالب، پناهگاه حیات وحش موته (استان اصفهان) مورد بررسی قرار گرفت. پناهگاه حیات وحش 220000 هکتاری موته در شمال غربی استان اصفهان و جنوب استان مرکزی قرار گرفته است. آب و هوای منطقه خشک و نیمه بیابانی با تابستان های گرم می باشد . گونه های گیاهی منطقه در دو فصل رویش پاییز و بهار سال 1382 جمع آوری شده و به روش تهیه هر باریوم خشک و پرس گردید. سپس با استفاده از منابع معتبر فلور شناسایی شد. پارامترهای کمی (تراکم و تراکم نسبی، بسامد و بسامد نسبی، پوشش و پوشش نسبی)، ضریب اهمیت و شاخص چیرگی اندازه گیری شد. شکل زیستی هر یک از عناصر گیاهی منطقه با استفاده از روش Raunkier مشخص شد و طیف زیستی منطقه تعیین شد.
    براساس این پژوهش، در پناهگاه حیات وحش موته 39 گونه گیاه غالب تشخیص داده شد که به 14 تیره و 29 جنس تعلق دارند. تیره های Chenopodiaceae با 22 درصد (9 گونه)، Asteraceae با 14 درصد (6 گونه) و Poaceae با10 درصد (4 گونه) به ترتیب بیش ترین ارزش گونه ای را در منطقه دارا هستند. گیاهان کامفیت با 42 درصد و همی کریپتوفیت با 39 درصد فراوان ترین اشکال زیستی منطقه را تشکیل می دهند، ضمن این که گیاهان فانروفیت با 12 درصد، ژئوفیت با 5 درصد و تروفیت با 2 درصد دیگر اشکال زیستی منطقه هستند. 94 درصد گونه های منطقه به عناصر رویشی ایرانو - تورانی تعلق دارند و گونه های گیاهی Artemisia sieberi وArtemisia aucheri در ترکیب گیاهی منطقه دارای بالاترین ضریب اهمیت می باشند.
    کلیدواژگان: استان اصفهان، پارامترهای اکولوژیکی، پناهگاه حیات وحش موته، گیاهان غالب
  • علی‎اصغر مجروحی صفحه 15
    مطالعه تغییرهای‎ حیاتی ‎(فنولوژیکی) ‎‎گیاهان برای تنظیم برنامه های بهره‎برداری‎، تعیین میزان ترکیب‎های شیمیایی و مواد مفید‎، مبارزه با علف‎های هرز و آفت‎های گیاهی، شناخت ارزش‎های غذایی گیاهان، جمع آوری بذرها، تولید عسل و پرورش زنبور عسل در مراحل مختلف حیاتی دارای اهمیت فراوانی است. در این تحقیق ویژگی های فنولوژیکی گیاه مورخوش در محدوده ی منطقه کوه گنو واقع در استان هرمزگان و در ارتفاع 675 متری از سطح دریا مورد بررسی قرار گرفت و تمام فعالیت‎های‎‎ رویشی و زایشی گونه ی مورخوش در مدت دو سال و در زمان‎های مختلف ثبت شد. بررسی ها نشان داد که آغاز رشد رویشی بین هفته ی سوم بهمن ماه تا هفته ی اول اسفند ماه متغیر است و زمان اوج برگ‎دهی از هفته ی سوم اسفند ماه تا هفته ی اول فروردین ماه در نوسان است. شروع دوره ی رکود از هفته ی اول تا هفته ی آخر خرداد ماه متغیر است. به طور کلی آغاز رشد رویشی و ظهور برگ‎های اولیه در این گیاه با میزان بارندگی ارتباط دارد و با به تاخیر افتادن آن، این مورد نیز دیرتر شروع می‎شود.
    کلیدواژگان: گیاه مورخوش (Zhumeria majdae)، فنولوژی، کوه گنو، استان هرمزگان
  • محیط زیست
  • فریبا ابراهیمی فینی صفحه 25
    در صنعت گردشگری، جاذبه ها و جلوه های طبیعی از ارزش دو چندانی برخوردارند و یکی از مهم ترین اشکال آن «اکوتوریسم» یا گردشگری طبیعی را شکل می دهند.
    اکوتوریسم در سال های اخیر به یکی از امور مورد توجه کارشناسان، دست اندرکاران بخش های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورها مبدل شده است.
    نقش اشکال و فرایندهای اقلیمی در توسعه توریسم به ویژه پدیده های ژئومورفیک درمناطق خشک تا کنون به طور جدی مورد توجه قرار نگرفته است. منطقه ی کاشان، چشم اندازهای بسیار زیبایی از اشکال بیابانی(از جمله اشکال مختلف فرسایش بادی)، قنات ها، منطقه ی بکر کویر، فلور و فون ویژه، آسمان زیبا و پر ستاره و... را در خود جای داده است. در این تحقیق با استفاده از مدل اکولوژیکی مخدوم و GIS ، مناطق مستعد توسعه گردشگری مشخص شد که بخش های شمال غربی و شمال شرقی منطقه استعداد بیش تری برای توسعه گردشگری متمرکز را داشته و بخش های مرکز و غرب منطقه مستعد برای گردشگری گسترده با طبقه یک می باشد. امید است تا با استفاده بهینه از این پتانسیل ها، توسعه ی منطقه ای و ملی فراهم شود.
    کلیدواژگان: اکوتوریسم، گردشگری، کاشان، مدل اکولوژیکی توریسم، GIS
  • حمید ساکنین چلاو، سهراب ایمانی، فضل شیردل، نجمه ثمین، محمد هوسکاری صفحه 37
    سن های خانواده ی Pentatomidae (Heteroptera) جزء آفات مهم کشاورزی می باشند که خسارت قابل ملاحظه ای به طیف وسیعی از گیاهان زراعی، زینتی و باغی وارد می کنند. با توجه به اهمیت سن های این خانواده و عدم شناسایی دقیق فون این حشرات در مناطق مرکزی و شرقی مازندران، نمونه برداری های زیادی طی سال های 1382 الی 1385 در مناطق بالا انجام شد. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، 44 گونه از 28 جنس سن از منطقه ی مزبور جمع آوری و شناسایی شدند. هم چنین برای سن های جمع آوری شده در این پژوهش، بیش از 60 گونه گیاه میزبان جمع آوری و شناسایی شده است که بیش تر میزبان ها جزء گیاهان مرتعی و علف های هرز می باشند. در این پژوهش، هم چنین تعدادی از پارازیتوئیدها و شکارگران مهم به عنوان دشمنان طبیعی غالب منطقه معرفی می شوند زیرا این حشرات مفید نقش مهمی در کاهش جمعیت آفات مختلف منطقه دارند.
    کلیدواژگان: سن های Pentatomidae، فون، گیاهان میزبان، پارازیتوئیدها، شکارگران، مازندران
  • زراعت
  • علیرضا هوشمندفر، محمد مهدی طهرانی، بابک دلنواز هاشملویان صفحه 52
    برای بررسی تاثیر مقدار مصرف نیتروژن بر میزان پروتئین دانه و کارآیی مصرف نیتروژن در گندم، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در غالب طرح پایه به طور کامل تصادفی در شرایط کنترل شده نور و دما در سه تکرار به اجرا درآمد. در این تحقیق، دو رقم گندم به نام های پیشتاز (C1) و سپاهان (C2) در شش میزان کود نیتروژنه ی صفر(N1) ، 30(N2) ، 60(N3) ،90(N4) ، 120 (N5) و150 (N6)میلی گرم بر کیلوگرم نیتروژن خالص از منبع اوره 46% مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش مقادیر مصرف نیتروژن، میزان عملکرد دانه، میزان پروتئین دانه و عملکرد پروتئین دانه به صورت معنی دار افزایش یافت ولی کارآیی استفاده از نیتروژن، کارآیی زراعی و کارآیی فیزیولوژیک به طور معنی داری کاهش پیدا کرد. در مقایسه دو رقم نیز مشخص شد که رقم پیشتاز در صفت عملکرد دانه و رقم سپاهان در صفت میزان پروتئین، بیش ترین مقادیر را به خود اختصاص دادند. هم چنین در این آزمایش بالاترین مقدار پروتئین دانه مربوط به تیمار N6C2 به میزان 65/10 درصد بود.
    کلیدواژگان: پروتئین دانه، کارایی مصرف نیتروژن، گندم، نیتروژن
  • رضا صفایی، امیرحسین شیرانی راد، محمد جواد میرهادی، بابک دلخوش صفحه 63
    این بررسی در سال زراعی 86-85 در مزرعه ی تحقیقاتی واقع در کرج انجام شد. تاثیر زئولیت بر صفات زراعی کلزا تحت شرایط تنش خشکی با استفاده از یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. این بررسی در مورد ارقامZarfam و Okapi کلزای کشت شده در خاک با زئولیت (T/ha10) و بدون آن در شرایط آبیاری (بر اساس 80 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A) و قطع آبیاری از مرحله گلدهی به بعد حاصل شد. در این بررسی از مراحل فنولوژیکی گیاه یادداشت برداری شد. هم چنین صفاتی مانند تعداد خورجین در گیاه ، طول خورجین ، تعداد دانه در خورجین ، وزن هزار دانه ، عملکرد دانه ، درصد روغن دانه و عملکرد روغن دانه اندازه گیری شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که بیش تر اثرهای ساده ی زئولیت، نسبت به عدم مصرف آن برتری معنی دار بر صفت های مذکور داشت. هم چنین در غالب موارد اثرهای متقابل، برتری کاربرد زئولیت در شرایط تنش خشکی مشاهده شد.
    کلیدواژگان: زئولیت، تنش خشکی، کلزا
  • محمد نصری، منصوره خلعتبری صفحه 80
    برای بررسی تاثیر عناصر غذایی و کم آبیاری بر خصوصیات کمی ژنوتیپ ذرت K.S.C704؛ آزمایشی به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کاملا تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1386 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی ورامین - پیشوا انجام شد. کرت های اصلی شامل سطوح آبیاری به3
    روش
    1- آبیاری معمول 2- آبیاری یک در میان ردیف ها به صورت چرخشی 3- آبیاری یک در میان ردیف ها به صورت ثابت. کرت های فرعی شامل 5 تیمار کودی: 1-شاهد (نیتروژن و فسفر) 2- شاهد+پتاسیم 3- شاهد و پتاسیم+روی 4- شاهد، پتاسیم، روی+ بور 5 - شاهد، پتاسیم، روی، بور+آهن. نتایج نشان داد که تیمارهای آبیاری و سطوح کودی مورد مطالعه بر صفاتی مانند تعداد بلال در بوته، تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در سطح 1 درصد اختلاف معنی دار داشتند. اما تعداد بوته در مترمربع تحت تاثیر تیمارهای مورد تحقیق قرار نگرفت؛ هرچند تعداد ردیف در سطوح مختلف کودی تغییرهای معنی داری نشان داد؛ اما تحت تاثیر تیمار آبیاری قرار نداشت. تیمار آبیاری معمول، با متوسط 11156 کیلوگرم در هکتار، بالاترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد که با تیمار آبیاری یک در میان چرخشی از نظر آماری اختلاف معنی داری نداشتند. ولی اختلاف 19 درصدی با تیمار آبیاری یک در میان ثابت از خود نشان دادند. بیش ترین وزن هزار دانه و تعداد دانه در ردیف نیز از آبیاری معمول با متوسط 8/346گرم و 36/31 عدد به دست آمد که با تیمار آبیاری یک در میان چرخشی در یک گروه قرار گرفتند و در صفات نام برده تیمار آبیاری ثابت کم ترین مقدار را به دست آورد. سطوح کودی نیز بر برخی از اجزای عملکرد و در نهایت عملکرد دانه و بیولوژیک تاثیر گذار بوده؛ بالاترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک از تیمار کودی شاهد+پتاسیم، روی، بور، آهن با میانگین 6/11896 و 23470 کیلوگرم در هکتار، به دست آمد که نسبت به تیمار شاهد 25 درصد برتری داشته است. هم چنین تیمار کودی گفته شده، بالاترین میزان وزن هزار دانه و تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال و تعداد بلال در بوته را با میانگین 3/363 گرم، 76/34 عدد، 18 عدد و 37/11 عدد را به دست آورد. در تمام صفات بالا، تیمار شاهد دارای کم ترین مقدار بود. اثرات متقابل تیمارهای آبیاری و سطوح کودی حکایت از برتری اجزای عملکرد گفته شده و عملکرد دانه با متوسط 12950 و 12470 کیلوگرم در هکتار در تیمارهای آبیاری معمول و چرخشی و تیمار کودی (شاهد+پتاسیم، روی، بور، آهن) دارد. با توجه به نتایج به دست آمده برای صرفه جویی در آب آبیاری و افزایش سطح زیر کشت و افزایش تحمل گیاه در منطقه می توان از آبیاری یک در میان ردیف ها به صورت چرخشی و تیمار کودی شاهد+پتاسیم، روی، بور، آهن استفاده کرد.
    کلیدواژگان: آبیاری، ذرت، عناصر غذایی، عملکرد و اجزای آن
  • دانه های روغنی
  • مهدی باقی صفحه 96
    در این پژوهش تاثیر درجه حرارت خشک کن بر اسیدهای چرب آزاد شده و قوه ی نامیه ی دانه های آفتابگردان و کلزا مورد بررسی قرار گرفت . برای خشک کردن دانه ها حرارت های 35، 40، 45، 50، 55، 60 و 65 درجه سانتی گراد در نظر گرفته شد و دانه ها تا 8% رطوبت (بر مبنای تر %Wb ) خشک شدند. آزمایش هایی که پس از خشک کردن با درجه حرارت های مختلف روی دانه های آفتابگردان به عمل آمد نشان داد که تا گرمای 60 درجه سانتی گراد مقدار اسیدهای چرب آزاد شده (FFA) کم تر از 2% است که این مقدار قابل قبول است ولی اسیدهای چرب آزاد شده برای درجه حرارت °C65 خشک کن به 5/2 % رسید . نتایج به دست آمده پس از خشک کردن دانه های کلزا نشان دادند که هر چه درجه حرارت خشک کن افزایش یابد مقدار اسیدهای چرب آزاد شده کاهش پیدا می کند. تاثیر درجه حرارت برای جوانه زنی آفتابگردان و کلزا به این صورت است که با افزایش درجه حرارت خشک کن جوانه زنی کاهش پیدا می کند (آفتابگردان تا 41% و کلزا تا 30% قوه ی نامیه ی خود را از دست می دهند ). از نتایج به دست آمده می توان پی برد که از نظر جوانه زنی درجه حرارت خشک کن را بیش ترین °C40 و از نظر تاثیر حرارت بر اسیدهای چرب آزاد شده دانه های آفتابگردان را می توان بیش ترین تا °C60 و کلزا را می توان با درجه حرارت های بیش تری خشک کرد .
    کلیدواژگان: آفتابگردان، کلزا، قابلیت هدایت الکتریکی، جوانه زنی، اسیدهای چرب آزاد شده، خشک کن
|
  • N.Khanpour Ardestani, Þh.Zare Maivan, F.Ghanati Page 2
    In this study the qualitative and quantitative ecological parameters of dominant plants in the Mouteh wildlife refuge have analyzed. Mouteh Wildlife Refuge, a 200879 Ha reserve, is located in the northwest of Isfahan province.Regional plant species in two vegetative seasons collected, dried and pressed in 1382 and have recognized by using reliable references of flora. The qualitative parameters (frequency, and relative frequency, cover and relative cover) importance value and index of importance have measured. Life forms of each plant of region recognized by using of Raunkiaer method qualitatively and then regional biological spectrum have determined. According to this study in the mouteh wild life region %39 dominant plant species recognized that belong to 14 families and 29 genera. Chenopodiaceae %22(9 species), Asteraceae %14 (6 species) and Poaceae %10 (species) have the most species richness in the region. Chameophyte plants %42 and hemicryptophyte %39 were the most abundant life forms of region.Besides phanerophyte %12, geophytes %5, terophyte %2 were the other life forms of region. %94 regional species belong to the Irano-Torani elements and Artemisia sieberi and Artemisia aucheri in the plant combination of region have the most importance.
  • A.A.Majrouhi Page 15
    To determine the frequency of flowering, viable seed production and other phonological phenomena of Zhumeria majdae under various site conditons (elevation and latitude) about 20 shrubs, of mature age and with the well developed crown were selected. The site was Geno mountain (675 m above sea level). The beginning of vegetative growth was 3-20 February. The starting of generative growth was 11-27 March and the beninning of seed falling was 4-22 May. The results showed that the phonological stages of Zhumeria majdae varies in Geno mountain.
  • F.Ebrahimi Fini Page 25
    In tourism natural attractions have gotten double value in tourism. In this case, one kind is “ecotourism” or natural tourism. This industry plays a key role in driving cultural, economic and social objectives of countries.Unfortunately, despite geographical position and climate variety in Iran, the country maintains a low share in this prosperous market.The role of forms and processes of climate in developing tourism, especially geomorphic in dry region, have not considerably regarded. Kashan, has historical and ancient works and have gotten very beautiful landscapes of deserts formation (including different forms of wind erosion), ghanats and regional virgin desert, flora and fon, beautiful and full of stars sky in desert.It has been tried to study and introduce ecotourism attractions of kashan and geomorphic phenomona of the region which can interplay in developing tourism and ecotourism and were identified the tourism region by using makhdoum`s model & GIS soft studied using these potentials to develop the region and nation.
  • HÞ.Sakenin Chelav, Þ SÞ.Imani, F.Shirdel, Þ N.Samin, M.Havaskary Page 37
    The Pentatomidae (Heteroptera) are the important agricultural pests that cause sever damage to the crops. Regarading the pentatomid's importance as the key pests, and un-lack of knowledge of these insects in Central and Eastern Mazandaran, several samplings were conducted in different regions through 2003-2006. this research, 44 species of 28 genera were collected and determined as the fauna of Central and Eastern Mazandaran. Totally, over than 60 host plants especially pasturage plants and weeds were identified for the pentatomids of this study. Also, the dominant species of different parasitoids and predators of this region were collected and identified as the powerful and efficient natural enemies of the pests.
  • A.R.Houshmandfar, M.M.Tehrani, B.Delnavaz Hashemlouyan Page 52
    In order to evaluate the effect of nitrogen (N) rate on the grain protein content and Nitrogen Use Efficiency (NUE) of wheat (Triticum aestivum L.), a greenhouse experiment was conducted using a factorial in completely randomized design, in three replications. In this study, two cultivars (Pishtaz: C1 and Sepahan: C2) and six nitrogen rates (N1:0, N2:30, N3:60, N4:90, N5:120 and N6:150 mg N/Kg) were studied. Results showed that the grain yield, grain protein content and protein yield increased significantly with increasing N fertilizer. However, there were significant reduction in NUE, N Agronomic Efficiency (NAE) and N Physiologic Efficiency (NPE) by increasing amount of N fertilizer. Pishtaz showed a higher grain yield compared to Sepahan but the protein content of Sepahan was more than Pishtaz cultivar. Also, the highest level of grain protein content that was produce in this study was in N6C2 with 10.65 protein percentage.
  • R.Safaei, A.Shirani Rad, M.Javad Mirhadi, B.Delkhosh Page 63
    To study‏ the Effect of Zeolite on agronomical characteristics of two rapeseed cultivars under drought stress, an experiment was conducted on factorial form in Randomized Compelete Blocks Design with three replication and on crop year 85-86, in the field of Research, Breeding and producing of seed and plants Institute of Karaj. The factors consist of: Irrigation in two levels including normal irrigation (irrigation on the basis of 80 ml evaporation from the A class evaporation pan), cutting irrigation from flowering stage, Zeolite in two levels including non-application and application‏ 10 T/ha and cultivar in two levels including Zarfam and Okapi. The studied characters included‏:The number of siliques in plant, silique length, the number of seed in silique, the weight of 1000 grains, seed yield, oil seed percentageand oil seed yield. The results showed that most of the simple effects of application of zeolite caused significant preference for all mentioned characters rather than non-application. The results also indicated that the most of interaction effects of application of zeolite caused significant preference for all mentioned characters rather than non-application.
  • M.Nasri, M.Khalatbari Page 80
    In order to study the effect of micro and macro elements on deficit irrigation on quality characteristics in genotype of Zea mays (KSC704) a study was conducted in a Split plot design in randomized Complete blocks design with three replication, at a research farm on college of Agriculture, Varamin branch, in 2007. In this study the main factor was irrigation levels(3methods).1-Normal irrigation 2-one row irrigation and one row no irrigation (Circulating). 3-one row irrigation and one row no irrigation (Fixed). Sub plots consisted of five fertilizer treatment. 1-Control (N,P) 2-Control+Potas. 3-C+K+Zn. 4-C+K+Zn+B. 5-C+K+Zn+B+Fe. The results obtained indicated that there was a significant difference between irrigation and fertilizer treatment in number of ear per plant, number of seeds per row, 1000 seed weight and grain yield (P<1%). But number of plants per m2 wasn’t significantly different. In this study fertilizer treatment has significant effect on number of seed row. But irrigation level hasn’t significant effect on seed row Among irrigation treatment had been observed most yield and yield component in normal irrigation with 11156Kg/ha, but it hasn’t significant difference with circulated irrigation. The highest of 1000 seed grains and number of seeds per row, were obtained from these irrigation levels. Fixed irrigation one row was achieved lowest among in characteristics. Besides, the fertilizer treatment results revealed that there was a significant difference between yield and yield component. The highest yield and biological yield was obtained from fertilizer form (Control plus K, Zn, B and Fe) with average 11898.6 Kg/ha. That showed 25%yield increase. This fertilizer treatment has the highest 1000 seed grain number of seed per row and number of ear number of ear per plant with average 363.3 gr, 34.76, 18 and 11.36 no respectively. Results has shown the best among of yield from normal and circulated irrigation with the use of N, P, K, B, Zn and Fe fertilizer with average 12950 and 12470 Kg/ha respectively.
  • M.Baghi Page 96
    In this study, the influence of the drying temperature of free fatty acids (FFA), as well as seed germination of sunflower (Helianthus annuus L) and 00-rapeseed (Brassica napus L.) were evaluated.Thin-layer drying experiments were first conducted at 35, 40, 45, 50, 55, 60 and 65 °C air temperatures, with each product dried down to 8% wb, then drying of samples was repeated at 40, 50, 60, 70, 80, 90 and 100 °C air temperatures for two hours. Drying temperatures up to 60 °C showed no influence on FFA-content in sunflower. However, above this temperature, the concentration of FFA increased significantly.The results showed that the FFA of rapeseed decreased at higher temperatures significantly. Thus, increasing drying temperature causes decreasing the FFA-content due to lipolyse enzyme neutralisation. The germination of sunflower and rapeseed decreased significantly with increase in the air temperature. For effective seed germination, the allowed drying temperatures for sunflower and rapeseed was up to 40 °C.