فهرست مطالب

فصلنامه روش ها و مدلهای روان شناختی
سال یکم شماره 4 (تابستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/08/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • نقش واسطه ای احساس انرژی در پیوند بین استرس با خلاقیت،رفتارهای مدنی و رفتارهای انحرافی
    محسن گل پرور، زهرا واثقی صفحه 1
    این پژوهش با هدف بررسی نقش واسطه ای احساس انرژی در پیوند میان استرس با خلاقیت، رفتارهای مدنی سازمانی و رفتارهای انحرافی به مرحله اجرا درآمد. جامعه آماری پژوهش را کارکنان دو مجموعه صنعتی و تولیدی در شهر اصفهان تشکیل دادند که از بین آنها 275 نفر برای شرکت در پژوهش به شیوه ی تصادفی طبقه ای نمونه گیری شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش شامل پرسشنامه احساس انرژی اتواتر و کارملی (2009)، پرسشنامه استرس شغلی اویانگ (2009)، پرسشنامه خلاقیت تایرنی و همکاران (2009)، پرسشنامه رفتارهای مدنی- سازمانی بخاری و علی (2009) و پرسشنامه رفتارهای انحرافی بنت و رابینسون (2000) بودند. داده های پژوهش، با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی معادله ساختاری (SEM) مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد: 1. بین احساس انرژی با استرس شغلی و رفتارهای انحرافی رابطه منفی وجود دارد. 2. احساس انرژی با رفتارهای مدنی سازمانی و خلاقیت دارای رابطه مثبت بود. 3. نتایج حاصل از مدل سازی معادله ساختاری نشان داد که احساس انرژی، متغیر واسطه ای کامل در رابطه استرس شغلی با رفتارهای انحرافی، رفتارهای مدنی سازمانی و خلاقیت است.
    کلیدواژگان: احساس انرژی، استرس شغلی، رفتارهای انحرافی، رفتارهای مدنی، سازمانی، خلاقیت
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارزیابی ویژگی های روان سنجی مقیاس
    بهنام جمشیدی سلوکلو، محمود حقانی، محمدرضا زاهدی، مریم حسینی مریم حسینی صفحه 17
    هدف از انجام این پژوهش ارزیابی ویژگی های روان سنجی مقیاس «جهت گیری زندگی» آنتونوفسکی می باشد. در اجرای مقدماتی 50 نفر و در اجرای اصلی400 نفر از کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب گردیدند. ابزارهای تحقیق شامل مقیاس «جهت گیری زندگی» آنتونوفسکی(1987) و پرسشنامه «سلامت اجتماعی» کییز و همکاران(1998) بود. در مرحله ی مقدماتی ضریب بازآزمایی مقیاس با فاصله ی زمانی یک هفته، 81/0 و ضریب آلفای کرونباخ برابر با 94/0 بدست آمد. همچنین ضریب همبستگی پیرسون بین مقیاس «جهت گیری زندگی» و پرسشنامه ی «سلامت اجتماعی» به عنوان شاخصی از روایی ملاکی، 65/0 بدست آمد. در اجرای اصلی نیز ضریب آلفا برابر با 89/0 بود. بررسی روایی سازه ای مقیاس با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی نیز حاکی از آن بود که مقیاس مذکور مشتمل بر سه عامل است که در مجموع 8/45 درصد از کل واریانس را تبیین می کنند. علاوه بر این رابطه ی بین متغیرهای زمینه ای و نمرات مقیاس با شواهد نظری و تجربی موجود همسو بود. در مجموع ویژگی های روان سنجی مقیاس مذکور رضایت بخش بود. بنابراین استفاده از آن به پژوهشگران علاقه مند توصیه می گردد.
    کلیدواژگان: ویژگی های روان سنجی، مقیاس، جهت گیری زندگی، دانشگاه علوم پزشکی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی کفایت روانسجی مقیاس اندازه گیری تاب آوری در بین زندانیان زندان عادل آباد شهر شیراز: روایی، پایایی و ساختار عاملی
    رضا چالمه صفحه 31
    هدف پژوهش حاضر بررسی روایی، پایایی و ساختار عاملی مقیاس تاب آوری بزرگسالان در بین زندانیان مرد زندان عادل آباد شیراز بود. بدین منظور نمونه ای به حجم 215 نفر از زندانیان مرد (با میانگین سنی 86/20) به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. روایی این مقیاس با استفاده از روش های تحلیل عوامل، روایی همگرا و واگرا بررسی شد. پایایی مقیاس از سه روش آلفای کرونباخ، دونیمه سازی و بازآزمایی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که این مقیاس، از 5 عامل با عناوین شایستگی فردی، شایستگی اجتماعی، حمایت اجتماعی، انسجام خانوادگی و ساختار فردی تشکیل شده است که بیش از 57 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند. روایی همگرای این مقیاس حاکی از همبستگی رضایت بخشی بین ابعاد مقیاس تاب آوری با نمره کل بود. برای تعیین روایی واگرای مقیاس، همبستگی ابعاد مقیاس تاب آوری با پرسشنامه پرخاشگری باس و پری بکار رفت که حاکی از همبستگی مطلوبی بود (001/0> p). ضرایب آلفای کرونباخ، دونیمه سازی و بازآزمایی نیز حاکی از پایایی مطلوب مقیاس بود. نتیجه نهایی اینکه فرم فارسی مقیاس تاب آوری بزرگسالان، از روایی و پایایی مناسبی در جامعه زندانی برخوردار است و می تواند در موقعیت های پژوهشی و بالینی برای مردان زندانی مورد استفاده قرار گیرد.
    کلیدواژگان: مقیاس تاب آوری بزرگسالان، زندانی، ساختار عاملی، زندان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • روش های مختلف بازی درمانی و کاربرد آن در درمان اختلالات رفتاری و هیجانی کودکان
    نادره سهرابی شگفتی صفحه 45
    بازی ابزاری برای ابراز نیازها، احساسات و افکار در کودکان می باشد. هدف از این نوشتار معرفی تکنیک های مختلف بازی درمانی برای استفاده های بالینی و معرفی ارزش درمانی بازی می باشد. در این مقاله به تبین ویژگی های عمده روش بازی درمانی در تکنیک های مختلف به قرار هدف، موارد مورد نیاز برای اجرا، روش اجرا، اهداف برنامه و گروه هدف هر تکنیک پرداخته شده است. همچنین فرایند اجرای یک دوره ی بازی درمانی در قالب پنج مرحله ی تشخیص، انتخاب روش بازی درمانی، برنامه ریزی برای درمان، اجرای برنامه درمان و ارزیابی فرایند درمان توضیح داده شده است. بازی کلمات احساسی، بادکنک خشم، بازی حرکت آهسته و بازی صندلی ها از جمله تکنیک های معرفی شده در این مقاله می باشد. لازم به توضیح است که متن این مقاله مبتنی بر نیاز های بالینی تنظیم شده است.
    کلیدواژگان: بازی، بازی درمانی، ابزار بالینی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی روابط ساختاری خودپنداره، یادگیری خود تنظیمی و موفقیت تحصیلی دانشجویان
    محسن طالب زاده نوبریان، محمود ابوالقاسمی، فاطمه عشوری نژاد، سید حسین موسوی صفحه 65
    هدف پژوهش حاضر بررسی روابط ساختاری خودپنداره، یادگیری خود تنظیمی و مؤفقیت تحصیلی دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی است. این تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه ی آماری آن کلیه ی دانشجویان پسر و دختر دانشگاه شهید بهشتی می باشد. تعداد 384 نفر از دانشجویان از میان 15 دانشکده به عنوان نمونه به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری در این پژوهش دو پرسشنامه ی خودپنداره تنسی و یادگیری خودتنظیم بوفارد است و معدل نمرات دروس اختصاصی دانشجویان نیز به عنوان شاخص موفقیت تحصیلی آنان به کار گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون تحلیل مسیر و معیار های برازش مدل با استفاده از نرم افزار AMOS استفاده شده است. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین خودپنداره، یادگیری خود تنظیم و موفقیت تحصیلی دانشجویان رابطه ی ساختاری وجود دارد و خودپنداره بصورت مستقیم و غیرمستقیم (با میانجی گری یادگیری خودتنظیمی) با موفقیت تحصیلی رابطه دارد.
    کلیدواژگان: روابط ساختاری، خودپنداره، یادگیری خودتنظیمی، موفقیت تحصیلی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • دلبستگی به خدا در بافت فرهنگ اسلامی: پایه های نظری، ساخت و رواسازی ابزار اندازه گیری
    باقر غباری بناب، علی اکبر حدادی کوهسار صفحه 81
    همانطور که ایجاد رابطه دلبستگی ایمن در کودکان برای رشد و ارتقای سلامت آنان در بزرگسالی یک امر حیاتی تلقی می شود، شکل گیری و تحول دلبستگی ایمن به خدا نیز می تواند در شکوفایی معنوی، سازگاری، سلامت و بهزیستی انسانها نقش اساسی داشته باشد. تا به حال مقیاس های متعددی(مثلا روات و کرکپاتریک، 2002؛ بک و مک دونالد، 2004) در بافت فرهنگ مسحیت ساخته شده که توسط پژوهشگران اسلامی نیز در برخی تحقیقات مورد استفاده قرار گرفته اند. در صورتی می توان تحقیقات بین فرهنگی در مورد سازه دلبستگی به خدا و نتایج روانشناختی آن انجام داد که سازه مورد نظر از لحاظ تئوریکی، الهیاتی و آزمایشی ارتباطش با فرهنگ و دین خاصی مورد بررسی قرار گرفته و اعتبار نظری و عملیاتی آن محرز شده باشد. پایه های نظری و الهیاتی به کارگیری دلبستگی به خدا در بافت فرهنگ مسیحی قبلا مورد بررسی قرار گرفته است. در حالی که در مورد پایه های نظری و الهیاتی دلبستگی به خدا در فرهنگ اسلامی تحقیقی صورت نگرفته است و آزمون های معتبر و روا در این زمینه ساخته نشده است. پژوهش حاضر اهداف زیر را دنبال می کند: الف) کشف و ارائه پایه های نظری و الهیاتی دلبستگی به خدا در فرهنگ اسلامی ب) ساخت و اعتباریابی مقیاس دلبستگی به خدا بر مبنای پایه های نظری که از متون اسلامی استخراج شده است. در رسیدن به هدف اول متون اسلامی بررسی شد و با استفاده از روش تحلیل محتوای متون اسلامی و استنباط هرمنوتیکی پایه های نظری دلبستگی به خدا استخراج گردید. در راستای رسیدن به هدف دوم مقیاس تهیه شده (46 سوالی) بر روی 313 نفر از مسلمانان در کشور استرالیا اجرا شد. نتایج نشان داد که مقیاس مورد نظر دارای 6 عامل مشخص در ارتباط با الگوهای خود و دیگران بوده و در کل از روایی و اعتبار بالایی برخوردار است. نتیجه حاصل نشان داد که در اسلام تئوری دلبستگی به خدا وجود دارد که با مبانی دینی سازگار است و می توان با استفاده از این مبانی، مقیاس معتبری برای اندازه گیری تفاوت های فردی در ابعاد دلبستگی به خدا در اسلام ساخت.
    کلیدواژگان: دلبستگی معنوی در اسلام، دلبستگی به خدا، فرهنگ اسلامی، ساخت مقیاس
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • اثربخشی معنادرمانی گروهی بر افزایش امید بیماران مبتلا به سرطان مری ومعده
    زهرا قادری*، ژاله رفاهی، گل محمد پنق صفحه 107

    این پژوهش اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروهی بر افزایش امید بیماران مبتلا به سرطان مری ومعده را مورد بررسی قرار می دهد.روش پژوهش آزمایشی از نوع آزمون – بازآزمون با گروه کنترل است.جامعه آماری شامل افراد مبتلا به سرطان مری و معده که در مرکز سلامت مری و کبد (کوهورت)شهرستان گنبدکاووس در سال 1389 تحت درمان بودند و روش نمونه گیری از نوع نمونه گیری در دسترس است. ابتدا از کلیه بیماران آزمون امید(ADSHS)گرفته شد؛ سپس 30 نفر که کمترین نمره را در این آزمون کسب کردند انتخاب شده و از این تعداد 15نفر در گروه آزمایش و 15نفر در گروه کنترل بصورت تصادفی جایگزین شدند.روش معنادرمانی گروهی طی 10 جلسه هر هفته دو جلسه برای گروه آزمایش اجرا شد. در پایان پس آزمون (اجرای مجدد آزمون امید) روی دو گروه اجرا گردید. با استفاده از روش آماری کوواریانس یافته ها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد معنا درمانی به شیوه گروهی باعث افزایش امید وخرده مقیاسهای آن در بیماران شده است. همچنین نتایج مرحله پیگیری که یک ماه پس از آزمایش صورت گرفت همچنان اثربخشی معنادرمانی به شیوه گروهی را بر افزایش امید وخرده مقیاسهای آن تایید کرد.

    کلیدواژگان: معنادرمانی گروهی، امید، سرطان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تبیین میزان اثربخشی رویکرد طرحواره درمانی گروهی بر اختلالات شخصی دسته B مردان وابسته به مواد
    رامین افشاری، ایرج زارع، لادن معین، قاسم نظیری، محمدرضا نقوی صفحه 119
    هدف از این پژوهش، تبیین اثربخشی طرحواره درمانی گروهی در تعدیل نمرات اختلالات شخصیت افراد وابسته به مواد می باشد. این تحقیق بر روی افراد تحت درمان نگهدارنده با متادون در مراکز دولتی شهرستان شیراز انجام گرفت. گروه نمونه شامل 30 نفر از افراد تحت درمان بوده که به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده شامل مصاحبه بالینی بر اساس DSM، پرسشنامه کوتاه طرحواره های ناسازگار یانگ، پرسشنامه چند محوری میلون II، پرسشنامه پیشرفت درمانMAP بوده و روش های آماری استفاده شده در این تحقیق، روش های توصیفی و غیر پارامتریک مان ویتنی U می باشد. در پایان دوره درمان، اختلاف نمرات قبل و بعد از درمان در محورهای اختلالات شخصیت دسته B، پیشرفت درمان نگهدارنده با متادونMMT)) و طرحواره های ناسازگار اولیه درگروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری را نشان داد. در نتیجه طرحواره درمانی گروهی می تواند بعنوان یک رویکرد درمانی مناسب در بهبود علائم اختلال شخصیت، تعدیل طرحواره های ناسازگار اولیه و پیشرفت درمان افراد وابسته به مواد در نظر گرفته شود.
    کلیدواژگان: طرحواره، اختلال شخصیت دستهB، گروه درمانی، وابستگی به مواد، پرسشنامه
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Mediating Role of Energy at Work in Connection between Stress with Creativity and Organizational Citizenship Behaviors
    M.Golparvar M.Golparvar, Z. Vaseghi Page 1
    This research was administered with the aim of investigating the mediating role of feeling of energy in connection between stress with creativity, organizational citizenship behaviors and deviant behaviors. Research statistical population was the employees of two productive and industrial complexes in Esfahan city. Among them, 275 employees, for participating to research, were selected using stratified random sampling. Instruments of research were consisted of: feeling of energy scale, job stress scale, creativity questionnaire, organizational citizenship behaviors questionnaire and deviant behaviors questionnaire. Research data were analyzed using Pearson’s correlation coefficient and structure equation modeling (SEM). Results showed that: there is negative significant relation between feeling of energy with job stress and deviant behaviors; there is a positive significant relationship between feeling of energy with creativity and organizational citizenship behaviors. Results of structure equation modeling revealed that feeling of energy play a complete mediator role in relation between job stress with deviant behaviors, organizational citizenship behaviors and creativity.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Psychometric Properties of Antonovsky's Life Orientation Scale
    B. J. Soloklo, M. Haghani, M. R. Zahedi, M. Hosseini Page 17
    The aim of this study was assessing psychometric properties of Antonovsky's "life orientation" scale. In pilot study 50 and in main study 400 employees from Shiraz University of medical sciences were selected via stratified random sampling. The measures of research were included the Persian version of "life orientation" scale and Kees's "social health" scale. In pilot study, test – retest coefficient with one week interval were 0.81 and alpha coefficient was 0.94 for life orientation scale. Pearson correlation coefficient between "life orientation" scale and social health scale was 0.65. Alpha coefficient in main study was 0.89. Exploratory factor analysis revealed that the scale has three factors that explain 45.8 percent of total variance. Moreover the relationship between demographic variables and scores of scale, confirmed predictions that were made based on theoretical and empirical evidences. In sum, psychometric characteristics of "life orientation" scale were acceptable and it is recommended to researchers who interested to this domain of study.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Psychometrics properties of the resiliency Scale in a Group of Prisoners: Validity, Reliability and Factor Structure
    R. Chalmeh Page 31
    The purpose of this study was to investigate the reliability and the validity of Resilience Scale for Adults in Prison. Participants included 215 prisoners selected from Adel Abad s Shiraz prison. They completed two self-report instruments: Resilience Scale for Adults & Buss-Perry Aggression Questionnaire. The reliability coefficient was calculated in two different
    Methods
    cronbach alpha & test-retest those were. 84 and. 94 respectively. The concurrent validity of the scale as measured by The Buss-Perry Aggression Questionnaire was -.35 (p<.01). Subscales-total correlation coefficients, as another index of validity were between. 23 to. 84. Factor analysis of the questionnaire using varimax rotation showed 5 factors called personal competence, social competence, social support, family coherence and personal structure which covered over the 57 percent of the total variance. These results provide evidence that the Resilience Scale for Adult construct is applicable for prisoners in Iran.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Play Therapy Techniques and Its Implication for Emotional Disturbances and Behavioral Disorders
    N. Sohrani Shegefti Page 45
    Play is an effective instrument in hand for children to present their needs, feeling, and thinking. This article describes ten play therapy techniques for clinical job and clarifies the therapeutic values of the Play. Also this article tries to explain the main characters of these techniques: aim, materials, implementation method, and target group. The process of the play therapy in five stages as follows: diagnosis and clinical observation, preferring the play therapy, planning for therapy, play therapy, and evaluation is the other part of the article. The feeling words game, balloons of anger, chair game, slow motion game are a sample of the techniques those were defined here. The article clarifies the play as an instrument therapeutically.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • A Causal Model for Self-Concept, Self-Regulatory Learning and Academic Achievement
    M. Talebzadeh Nobarian, M. Abolghasemi, F. Ashourinejad, S. H. Mousavi Page 65
    This study was aimed to investigate the structural relationship between self- concept, self-regulatory learning and academic achievement among the students of Shahid Beheshti University. Sample consisted of 348 male and female students were randomly enrolled in to the study. Of course we care sex and population ratio of every college in our sampling. Students filled out two questions: Tensi and boufard. The GPA of special courses was selected as academic achievement index. Statistic analyzing resolution research used path analysis test. The result of regression confirmed that self- concept has a significant effect on academic achievement directly and indirectly by self-regulatory learning.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Attachment to God in the Context of Islamic Culture: Theoretical Foundation and Development of a Scale
    B. Ghobari, A. A. Haddadi Koohsar Page 81
    The aims of the current study were as following: a) exploration of the theoretical and theological basis of attachment to God in Islamic spirituality, b) development and validation of a scale on the basis of a sound theory. A hermeneutic approach was used to review and interpret Islamic primary sources to extract theoretical and theological basis of attachment to God. Structured interviews, previous scales, and deductive approaches were used to develop a scale. This scale was administered on 313 Australian Muslims sampled from the Sydney and its vicinity by means of stratified sampling procedure. Analysis of the result revealed that a) Islamic spirituality has a solid basis for attachment to God that can be extracted from Quranic verses; Quranic stories, divine attributes, as well as Muslims supplications, b) the attachment to God in Islamic spirituality have a proper validity and reliability indices and factor analysis revealed the six factors in this scale. Data indicated that theoretical foundation of attachment to God was verifiable in Islamic texts. In addition data indicated that development of the scale in attachment to God in Islamic context is plausible and valid.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Effect of Group Logotherapy on Increasing of Hope in Esophagus & Stomach Cancer Patients
    Z. Ghaderi, Zh. Refahi, G. M. Panegh Page 107

    This research was design to study the efficacy of group logotherapy on increasing hope in patients suffering from esophagus & stomach cancer. Randomize subject pre-post- test with control group design was used in this study. Participants were 30 patients who were assigned randomly in to experimental (n=15) and control (n=15) groups. The experimental group received group logotherapy for 10 sessions (two sessions pre-week). All participants filled out ADSHS two times (pre-test and post-test). The results of ANVOVA test showed that group logotherapy increases hope (social, educational, love, familial, job and pastime). Generally this study showed that group logotherapy is an effective treatment to improve hope in esophagus and stomach cancer patients.

    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Effect of Group Schema Therapy Approach in Improvement of B Category Personality Disorders for Substance Dependent
    R. Afshari, I. Zare, L. Moein, Gh. Nazari, M. R. Taghavi Page 119
    The purpose of this research was to determine the efficacy of Group Schema Therapy Approach for B category personality disorders score adjustment in substance dependent individuals. The present study was performed on individuals under maintenance treatment with methadone in Shiraz public centers. Sample group included 30 persons who were under treatment. Instruments used included: clinical interview based on DSM IV, Young schema Questionnaire-short form, Mellon's clinical multi axial inventory II, and Treatment progression inventory Maudsley Addiction Profile (MAP). the results of this study showed significant differences in B categories personality disorders scores, early maladaptive Schema scores and improvement of methadone therapy between Experimental and control groups. In sum the results of the study revealed that Group Schema therapy can be considered as an appropriate therapy method in improving personality disorder signs, adjusting early maladaptive Schema and improving treatment in substance dependent individuals.
    Abstract View Paper Original: Persian