فهرست مطالب

مجله جهانی رسانه - نسخه فارسی
پیاپی 2 (پاییز و زمستان 1385)

  • تاریخ انتشار: 1385/10/11
  • تعداد عناوین: 9
|
  • یادداشت سردبیر
    صفحه 1
  • علیرضا دهقان* صفحه 2
    این مقاله با برشمردن امتیازات روزنامه نگاری الکترونیکی به این پرسش پاسخ خواهد داد که آیا این امتیازات قدرت تغییرات اجتماعی و سیاسی را افزایش داده است؟ سه امتیاز برجسته جستجو در اینترنت به طور کلی و جستجوی خبر و گزارش های خبری به طور خاص تعاملی، فرامتنی، و چند رسانه ای بودن است. این امتیازات تحول شگرفی در خبررسانی و خبرخوانی اینترنتی ایجاد کرده اند که تفاوت های زیادی با شیوه ها و رسانه های مرسوم دارد. آگاه سازی به جای اقناع، کنترل بیشتر از سوی استفاده کننده، برقراری ارتباط به صورت دو سویه و جایگزینی آن با ارتباط یک سویه، فعالیت بیشتر از طرف استفاده کننده، و برقراری ارتباط در زمان های انعطاف پذیراز جمله این تفاوتهاست. اما، همه جنبه های روزنامه نگاری الکترونیک مثبت و امیدوار کننده نیست. بلکه تنها می توان ادعا کرد که چشم اندازها و فرصت هایی فراهم شده است در عین حال که مشکلات و نگرانی هایی هم وجود دارد. عدول از معیارهای عینیت، عدم اصالت و اعتبار منابع خبر، و نبودن آزادی مطلوب و مورد انتظار برای انتقاد از قدرت سیاسی و اقتصادی، گرچه با شدت کمتری نسبت به رسانه های چاپی و رادیو و تلویزیون، همچنان وجود دارد. از همه مهمتر اینکه روزنامه نگاری الکترونیک و نقش آن در تغییرات اجتماعی و سیاسی را نمی توان بدون تعامل با گروه های شهروندی، فعالان سیاسی و اجتماعی و احزاب سیاسی مطالعه کرد.
    کلیدواژگان: تعاملی، فرامتنی، چند رسانه ای، عینیت، اعتبار منابع خبر، تغییر اجتماعی و سیاسی
  • اعظم راودراد*، مسعود زندی صفحه 3
    با بررسی و مقایسه فیلم های سینمایی قبل و بعد از خرداد 1376 درمی یابیم که مضامین و محتوای اصلی بیشتر فیلم های بعد از این تاریخ در ارتباط با موضوعات زنان است. سوالی که این پژوهش درصدد پاسخ دادن به آن است این است که با توجه به تفاوت سیاست های فرهنگی در دو دوره قبل و بعد از خرداد 76، بازنمایی زنان در سینمای این دو دوره دارای چه تفاوت هایی در مضامین و محتوا می باشد؟
    چهارچوب نظری مورد استفاده در این مقاله نظریه بازتاب در جامعه شناسی هنر است. این نظریه مبتنی بر این فرضیه است که هنر آیینه جامعه و منعکس کننده ویژگی های آن است. روش تحقیق اسنادی و تکنیک مورد استفاده تحلیل محتوای کمی است. فرضیه ما این است که «تفاوت معناداری بین بازنمایی زن در سینمای بعد از دوم خرداد و سینمای قبل از آن وجود دارد».
    یافته ها نشان داد که بازنمایی زن در دو دوره مورد بررسی تغییرات و تحولات چشمگیری کرده است. و این تغییرات در موارد مختلفی چون: میزان حضور زنان در فیلم ها، کیفیت مشاغل، نوع پوشش، طبقه اجتماعی، نوع بهره گیری از محصولات فرهنگی، نوع مهارت های فردی، مضامین دیالوگ ها، میزان تحصیلات، اعتقادات، زبان، مکانیسم حل مشکلات شخصی و خانوادگی و غیره بوده است. نتیجه کلی اینکه تغییر در سیاست گذاری های فرهنگی در سینمای ایران باعث شکل گیری گونه متفاوتی از بازنمایی زن در فیلم های بعد از سال 1376 شده است.
    کلیدواژگان: نقش زن، تغییرات سینمایی، تغییرات فرهنگی، گونه شناسی
  • علی شکوری* صفحه 4
    برجسته شدن تفاوت ها و هویت های اجتماعی ناشی از سبک های مصرف و تنوع اشکال آنها حتی در بین یک گروه اجتماعی به ویژه در میان جوانان سئوالات زیادی را در خصوص ساخت یافتگی و الگوپذیری آنها مطرح کرده است. این مقاله با استفاده از داده های یک مطالعه میدانی در شهر تهران، الگوی فعالیت های تفریحی و ترجیحات موسیقایی و ماهواره ای جوانان را به عنوان مولفه های هویت اجتماعی و تمایزپذیری جدید ناشی از سبک های مصرف مورد بررسی قرار می دهد و در پی آن است تا ببیند که آیا فعالیت های مربوط به حوزه مصرف در خصوص جوانان تابع الگو یا الگوهای خاصی هستند و از ساخت اجتماعی تبعیت می کنند؟ به عبارتی آیا ما شاهد شکل گیری سبک ها یا خرده فرهنگ های جوانان هستیم؟ یا اینکه کنش ها و تمایلات مذکور خصلت فردی دارند؟
    این مطالعه نشان می دهد که با توجه به فعالیت های تفریحی ده نوع الگو یا سبک، با عنایت به علایق موسیقایی سه نوع الگو و همین طور با توجه به علایق ماهواره ای سه نوع الگو در میان افراد مورد مطالعه قابل تشخیص است. این فعالیت ها و الگو ها با بیشتر متغیرهای موقعیتی پاسخگویان همبستگی معنی داری را از نظر آماری نشان می دهند. نظر به نتیجه تحلیل داده ها، این فرضیه که الگوهای مربوط به فعالیت های تفریحی دارای خصلتی فردی هستند، رد می شود و در عوض فرضیه مبتنی بر تاثیر پذیری علایق و ذائقه ها از جایگاه فرد در ساخت اجتماعی تایید می شود. در واقع، این گونه فعالیت ها و سبک ها در معرض محدویت های ساختاری قرار می گیرند. همین طور، فعالیت های تفریحی و ذائقه های پاسخگویان به عنوان یک زمینه اجتماعی مطرح می شوند که آنها در آن فرصتی را برای شکل دادن به هویت خویش و کسب استقلال از والدین می یابند. یافته های پژوهش در زمینه وجود الگوها و سبک های متفاوت تفریحی، ذائقه های هنری و مصرف رسانه ای افراد، بیانگر پیدایش و نضج پدیده جدیدی با عنوان خرده فرهنگ جوانان در درون فرهنگ کلی است که به نوبه خود عدم توفیق سیاست ها و برنامه های فرهنگی رسمی مربوط به امور جوانان را در انطباق با فرهنگ حاکم مطرح می کند.
    کلیدواژگان: اوقات فراغت، جوانان، خرده فرهنگ، هویت اجتماعی
  • فریدون وردی نژاد* صفحه 5
    این مقاله تلاش دارد تا با شناسائی موانع ساختاری و میان فردی ارتباطات سازمانی، راه های غلبه بر این موانع را مورد مطاله قرار دهد و شیوه های ارتباطی موثر در سازمان را پیشنهاد نماید. توضیح آنکه، انسان ها از بدو تولد می دانند که چگونه باید با محیط و واقعیت های پیرامون تعامل و ارتباط داشته باشند و از موقعیت هایی که تهدید کننده قدرت، ارزشها و خواسته های آنان است دوری نموده و فرصت های جدید را خلق نمایند. این تجربه به انسان ها می آموزد که در ارتباطات خود تا چه حد تهاجمی و تا چه اندازه تدافعی رفتار نمایند. اما اینک که سازمان ها به شدت اجتماعی شده اند و جوامع متشکل از بنگاه ها و سازمان ها شده اند، موانع ساختاری و میان فردی فراوانی ارتباطات سازمانی و ارسال موثر پیام را تهدید می کنند.
    کلیدواژگان: ارتباطات، الگوهای ارتباطی، موانع ارتباطی، رسانه، ارتباطات فرهنگی، فضای شخصی
  • نقش رسانه در تصمیم گیری سیاست خارجی: یک چارچوب نظری
    حسین بصیریان جهرمی*، بهنام رضا قلی زاده صفحه 6
    نگاهی اجمالی به این مقاله نشان می دهد؛ رسانه ها در تمام مراحل فرایند شکل گیری سیاست خارجی نقش دارند و رهبران سیاسی رسانه ها را از جنبه های ملی و بین المللی مورد توجه قرار می دهند. بر اساس یافته های این مقاله محیط رسانه ای دوسویه به صورت اساسی در مطبوعات یا در صحنه مدیریت یا در مدیریت رسانه مورد توجه واقع می شود.
    نقش رسانه ها در فرایند تصمیم گیری پیچیده است. زمانیکه رویدادی در صحنه بین المللی اتفاق می افتد، رهبران سیاسی آن واقعه را از طریق رسانه ها دنبال می کنند. این اطلاعات از طریق ترکیب تصاویر مختلف پردازش می شوند و از طریق سیاست یا فرایند ساخت تصمیم دنبال می شود. مشاوران رسانه ای و کارشناسان روابط عمومی در این جریانات دخالت کرده و مشارکت می کنند؛ مقامات رسمی با آنها مشورت نموده و نظرات و عقاید آنان را مورد رسیدگی قرار می دهند. در نهایت، زمانیکه آنها سیاستشان را تعریف کرده و آن سیاست ها را با ابزارهای رسانه ای مناسب تطبیق می دهند، به اهمیت رسانه ها پی می برند.
    در مطالعات قبلی از نقش پیچیده رسانه ها در تصمیم گیری سیاست خارجی غفلت شده است. آنها رسانه ها را به عنوان یکی از کانال های اطلاعاتی رهبران از وقایع و رویدادهای بین المللی توصیف می کنند که به مثابه ورودی فرایند تصمیم گیری محسوب می شد. واقعیتهای مطرح شده نشان دهنده آن است که این دیدگاه ها موضع رسانه را تضعیف کرده و باید از لحاظ نظری بر تحقیقات و مطالعات کاربردی با رویکرد پیچیده نقش قاطع رسانه ها در سیاست خارجی تاکید شود. این مقاله چارچوب تحلیل تصمیم گیری سیاست خارجی را توسعه داده و سعی می کند تا بعضی از نواقص و موانع موجود در این گونه مدلها را مرتفع کرده، ترکیب فرایندهای پیچیده رسانه ای را در تصمیم گیری وارد کرده و همچنین نقش مطبوعات و تلویزیون را در ساخت سیاست گذاری منعکس کند.
    کلیدواژگان: فرمول بندی سیاست خارجی، رسانه ها، محیط رسانه ای دوسویه، مدیریت رسانه، تصمیم سازی
  • مروری بر زمینه های تاثیر فضای مجازی بر نظریه های ارتباطات
    احسان شاقاسمی صفحه 7
    کارکردها و تفاوتهای فضای مجازی با سایر رسانه ها باعث شده که تصور شود عرصه علم ارتباطات در حال تجربه کردن یک تغییر بسیار اساسی است. در واقع گروهی از متفکران معتقدند این تغییرات به ظهور نظریه های جدیدی در حوزه علم ارتباطات منتهی خواهند شد. فضای مجازی هم مثل سایر رسانه ها با انسان سر و کار دارد و نتایج تحقیقات جدید نشان داده که اثراتی که به این رسانه نوظهور نسبت داده می شود مبالغه آمیز است. تحقیق در فضای مجازی با استفاده از نظریه های موجود نشان می دهد که این نظریه ها برای فضای مجازی هم تبیین های قابل قبولی ارائه می کنند و بنابراین برای تحقیقات بعدی کافی به نظر می رسند.در این مقاله خواهیم دید به دلیل کافی بودن نظریه های موجود ارتباطی برای تبیین فضای نوین رسانه ای، فضای مجازی با و جود تفاوتهای ماهوی آن با سایر رسانه ها باعث نخواهد شد نظریه های عمده جدیدی در عرصه علم ارتباطات ظهور پیدا کنند.
    کلیدواژگان: فضای مجازی، اینترنت، نظریه های ارتباطات، فرهنگ مجازی
  • هویت های جدید واقعی و مجازی: مطالعه کاربران اینترنتی دانشجو با جنسیت و قومیت متفاوت
    محمد رشید صوفی صفحه 8
    هویت واقعی و عینی ما در جهان واقعی به وسیله عواملی مانند ملیت، نژاد ، طبقه ، محل تولد ، شغل و سطح تحصیلات که کنترل آنها سخت و یا از اختیار ما خارج است، تعیین می شود و در واقع تغییر ناپذیر یا دارای انعطاف پذیری کمی است. اما در مقابل، در جهان مجازی اینترنت از طریق هویت های مجازی، قادر و آزاد هستیم که خودمان را آنطور که دوست داریم بازتعریف کنیم. ادعای این مقاله این است که اگرچه بعضی از مردم ترجیح می دهند از هویت های واقعی خود بر روی شبکه اینترنت استفاده کنند، اما اکثریت آنان متمایل هستند که با استفاده از اطلاعات هویتی غیر واقعی در فضای اینترنت به تعامل بپردازند، در این راستا طی یک پرسشنامه با پرسش های بسته و باز در بین دانشجویانی از دو جنس زن و مرد از دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در وحله نخست در پی اطلاع از میزان تمایل افراد به تجربه کردن هویت های غیر واقعی بوده و در درجه دوم در پی یا فتن پاسخ به چرایی و تبیین این مسئله می باشد. تعریف گافمن از «خود» و نظریه او مبنی براینکه «چگونه افراد در موقعیت های مختلف اجتماعی»خود«ها و نقش های مختلفی را اختیار می کنند» به عنوان نظریه مبنایی این مقاله در نظر گرفته شده است و بر تئوری وی این تعمیم را اضافه کرده ام که فضای مجازی اینترنت با قابلیت های ویژه اش افراد را قادر می سازد که علاوه بر اختیار کردن خودها و نقش های متفاوت در موقعیت های اجتماعی متفاوت بتوانند «هویت» های متفاوتی را برای خود خلق کنند
    کلیدواژگان: هویت، خود، اینترنت، فضای مجازی، رفتار ارتباطی
  • شکاف دیجیتالی
    مریم نورایی نژاد صفحه 9
    این مقاله سعی دارد با نگاهی به بحث «شکاف دیجیتالی» به تجزیه و تحلیل وضعیت آن در جهان پرداخته و با تاکید بر روی نمونه ایران، اهمیت آن را روشن نماید. اشاراتی به اهمیت بحث «شکاف دیجیتالی» در اسناد و گزارش های معتبر بین المللی از جمله: سند تعهد تونس، اعلامیه هزاره و بررسی موقعیت کنونی ایران طبق شاخص های مختلف جهانی از جمله:دی ای آی، آمادگی الکترونیک و دی او آی از جمله اهداف دیگر این نوشتار است. در پایان راه حل های پیشنهادی جهت کاهش این شکاف با اشاره به فعالیت برخی دولت های در حال توسعه مورد اشاره قرار خواهند گرفت.
    کلیدواژگان: شکاف دیجیتالی، شکاف دیجیتالی در ایران، پروژه آی سی تی روستائی، شاخص دسترسی دیجیتالی دی ای آی، آمادگی الکترونیک و شاخص فرصت های دیجیتالی DOI
|
  • Alireza Dehghan* Page 2
    This paper deals with issue such as Interactivity, hypertext, and multimedia that are now the most striking features of the World Wide Web. These features have caused some changes in gathering, processing, dissemination and reading of the news dramatically. This development brings about a new kind of journalism much different from the traditional one. This type of journalism, now known as electronic journalism, are potentially characterized by informing rather than persuading the reader, more control and activity by the reader, two-way communication rather than one-way communication, and flexible rather than set times for the user. However, it is claimed here that not all aspects of the electronic journalism are positive and promising. The new electronic technology has provided some perspectives and opportunities. There are nevertheless some problems and concerns involved. For example, neglecting objectivity standards, low credibility of the news resources, lack of required and expected degree of being free to criticize political and economic power are the predictable problems, at least for the near future. More importantly, one cannot consider the electronic journalism and the role it plays in social and political changes without its interaction with a typical citizen.
    Keywords: Interactivity, Multimedia, News reading, Electronic journalism, Digital divide, Interaction of electronic journalism, social environment
  • Azam Ravadrad*, Masoud Zandi Page 3
    Examination of feature films before and after Khordad the second of year 1997 shows that the content of most movies made after this date is in relation to women subjects. The question that raises here is that considering the difference between cultural politics in the two periods, how representation of women would be different in respect to their contents and subjects. Theoretical framework of this article is the reflection theory in sociology of art. This theory is based on considering art as a mirror, which reflects social characteristics of a given society. The method is documentary using the technique of quantitative content analysis. Our hypothesis is that “there is a meaningful difference between representation of women in two periods before and after Khordad the second”.
    Keywords: Female role, cinematic changes, cultural changes, typology
  • Ali Shakoori* Page 4
    The objective of this paper is to examine the patterns of leisure activities and satellite and musical preferences of Tehran's youth, as components of modern social differentiation and identification, using field research data. In particular, the aim is to probe the fact that whether activities, pertaining to the sphere of the youth consumption, follow from a particular mode(s) and social structure. On other words, whether can we speak of the formation of youth subcultures in the society? Alternatively, not these activities are individualized. The findings indicated ten patterns in terms of leisure activities, three patterns in terms of musical preferences three patterns with regard to satellite interests. These activities and patterns are generally having statistically significant association with the respondent's situational backgrounds. The analysis of the data rejected the hypothesis that the respondent's leisure activities and tastes have individual character. Instead, the hypothesis, emphasizing that these activities and tastes are often affected by social structure, were confirmed. The findings made clear that these activities are conditioned much more by structural constrains. That is, the respondent's leisure activities and tastes have social character and are taken place in a social context where they can find a chance to form their own identity and accordingly to obtain their independence from their parents. With regards to differential patterns in the respondent's leisure tastes, art and media consumptions, the paper concludes that the society are experiencing the emergence and promotion of a new phenomenon so-called the youth culture within the dominant culture. This, in turn, implies the fact that the country's youth formal cultural policies have not been so successful in harmonizing the youth tastes and interests with the society's dominant culture.
    Keywords: leisure, the youth, sub, culture, social identity
  • Fereydoun Verdinejad* Page 5
    This paper is an attempt to point out those challenges and obstacles brought about by structural and interpersonal communications, in order to recommend ways of overcoming such obstacles. It also suggests ways of establishing effective communication behaviours within an organisation. To be clear, from the early childhood human beings know how to communicate with their surrounding environment. They also have the ability to avoid what might threat their powers and advantages and they are naturally capable of creating new opportunities for themselves. This experience will teach them the limits of being offensive or defensive once they face the communication circumstances. Considering the recent changes in organizational patterns, where socialising plays an important role in our society, there are quite a few structural and interpersonal obstacles that might threat the organisational communication and effective communicative behaviours.
    Keywords: Communication, Communicative patterns, Communicative obstacles, media, Cultural communications, Personal space
  • The Role of the Media in Foreign Policy Decision-Making: A Theoretical Framework
    Hossein Basirian Jahromi*, Behnam Rezagholi, Zadeh Page 6
    This paper maintains that media are involved in all stages of foreign policy formulation processes and that political leaders take media role into consideration in its national and international aspects. Moreover, the paper argues that this double-edged media environment is considered mainly in the publication, or media management stage. The involvement of the media in this decision-making process is complex. When an external, international event occurs, political leaders learn about it from the media. This information is processed through various image components and than the policy or decision, formulating process is set in motion. Media advisors and PR professionals participate in the process; officials consult with them and consider their advice. Finally, they consider the media when they define their policy and match to it the appropriate media tools. Past studies of foreign policy decision-making neglected to deal with this complex role of the media. They described the media (if at all) as one of the channels of informing leaders of international events, as input for the decision-making process. Actual reality demonstrates that this perspective minimizes the place of the media and therefore it should be dealt theoretically as well as in applied research case studies using a more complex approach emphasizing the crucial role of the media in foreign policy. The paper develops and presents a framework for the analysis of foreign policy decision-making, which tries to compensate for some of the flaws of existing models in the field, incorporating the complex processes of media input into decision-making, as well as reflecting the role of the press and TV in the formulation stage of policy-making.
    Keywords: foreign policy formulation, media, double, edged media environment, media Management, decision, making