مجله دانشکده پزشکی اصفهان
پیاپی 167 (هفته سوم بهمن 1390)

مطالعات اخیر نشان داده است که چربی اپیکارد با بیماری های قلبی ارتباط دارد. این مطالعه برای سنجش ضخامت چربی اپیکارد در بیماران دچار سندرم حاد کرونری و آنژین مزمن پایدار در مقایسه با افراد طبیعی و ارزیابی ارتباط آن با آنژیوگرافی کرونری و دیگر پارامترهای پیش گویی کننده ی بیماری قلبی طراحی شد.
این مطالعه ی مقایسه ای از مهر 1389 تا اسفند ماه 1389 در دو بیمارستان دانشگاهی (نور و حضرت علی اصغر (ع) و چمران)، مراکز ارجاع دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اجرا شد. 196 نفر، در سه گروه شاهد (68 نفر)، سندرم حاد کرونر (64 نفر) و آنژین مزمن پایدار (64 نفر) در مطالعه شرکت کردند. پس از ثبت مشخصات، افراد وارد شده تحت اکوکاردیوگرافی دو بعدی برای تعیین ضخامت اپیکارد قرار گرفتند و سپس شدت درگیری عروق کرونر آن ها توسط آنژیوگرافی تعیین گردید. ضخامت چربی اپیکارد بین گروه ها مقایسه شد و رابطه ی آن با سن، جنس، سابقه ی مصرف سیگار، هیپرکلسترولمی، فشار خون، دیابت، شاخص توده ی بدنی، دور شکم و شدت درگیری عروق کرونر تعیین شد.
میانگین سن در افراد شرکت کننده 01/11 ± 54/59 سال بود. اختلاف معنی داری بین گروه ها در سن، جنس، مصرف سیگار و شدت درگیری عروق کرونر وجود داشت (به ترتیب 0001/0 > P، 003/0 >P، 004/0 > P و 0001/0 > P). میانگین ضخامت چربی اپیکارد در گروه سندرم حاد کرونر، آنژین پایدار و گروه شاهد به ترتیب 1/2 ± 7/5، 0/2 ±2/6 و 9/1 ± 6/4 میلی متر بود (001/0 > P). هیچ ارتباط مستقلی بین متغیرهای سنجیده شده (دیابت، فشار خون، هیپرکلسترولمی، مصرف سیگار) و ضخامت چربی اپیکارد وجود نداشت (05/0 < P). بین شدت درگیری کرونری و ضخامت چربی اپیکارد نیز ارتباط معنی داری دیده نشد (74/0 = P).
این مطالعه نشان داد که ضخامت چربی اپیکارد در بیماران با درگیری عروق کرونر به صورت حاد و مزمن بیشتر از افراد سالم است. مطالعات بیشتر در زمینه ی سنجش حساسیت و ویژگی این روش تشخیصی توصیه می شود.

بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS یا Multiple sclerosis) از جمله بیماری های دمیلینیزان است که باعث ناتوانی قابل توجه در بالغین جوان می شود. علاوه بر مشکلات جسمی با عوارض روان شناختی مهمی مانند کاهش قوای شناختی و تغییرات رفتاری و خلقی همراه است. با توجه به شیوع قابل توجه نقایص و اختلالات شناختی و اثر مهم آن در ناتوانی شغلی و اجتماعی بیماران، لزوم بررسی این اختلالات و درمان زودرس آن قابل چشم پوشی نیست. در این مطالعه، فراوانی نقایص و اختلالات شناختی در بیماران مولتیپل اسکلروزیس با ناتوانی خفیف مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت.
در این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی، مبتلایان به MS خفیف به مدت 3 ماه بررسی شدند و پرسش نامه کوتاه وضعیت روانی (Short portable mental status)، اطلاعات دموگرافیک و پرسش نامه ی افسردگی Beck در مورد آن ها ثبت و نتایج آن آنالیز گردید. حجم نمونه 101 بیمار مبتلا به MS با EDSS (Expanded disability status scale)، چهار یا کمتر از آن بود.
از 101 بیمار، 7/26 درصد مرد و 3/73 درصد زن با میانگین سنی 8 ± 506/32 سال بودند که تفاوت آماری معنی داری بین زن و مرد از نظر سن وجود نداشت. 4/61 درصد مبتلایان متاهل و 6/38 درصد مجرد بودند. از نظر سطح تحصیلات 3 درصد بی سواد، 9/3 درصد سواد ابتدایی، 5/49 درصد سواد متوسطه و 7/33 درصد سواد دانشگاهی داشتند. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد، 1/89 درصد بیماران فاقد اختلالات شناختی و 11 درصد دارای اختلالات شناختی بودند. بر اساس مطالعه ی حاضر از کل بیماران 5/49 درصد به افسردگی خفیف تا متوسط مبتلا بودند.
شیوع MS و عوارض شناختی آن در خانم ها بیشتر است. بنابراین می توان به اهمیت بررسی وجود اختلالات شناختی در بیماران به خصوص زنان مبتلا به MS پی برد. شیوع اختلالات شناختی در بیماران با MS خفیف (11 درصد) بود (کمتر از مقادیر ذکر شده در مطالعات قبلی در مورد شیوع این اختلال بدون در نظر گرفتن EDSS بیمار). لذا به نظر می رسد با پیشرفت بیماری از لحاظ جسمی، شیوع اختلالات Cognitive به مراتب بیشتر می شود و از آن جایی که این اختلالات غیر قابل برگشت است، لازم است همزمان که به درمان اختلالات نورولوژیک و جسمی پرداخته می شود، درمان اختلالات Cognitive نیز مد نظر باشد.

کلستریدیوم دیفسیل عامل اسهال همراه با آنتی بیوتیک و کولیت با غشای کاذب می باشد. در این تحقیق فراوانی نسبی توکسین کلستریدیوم دیفسیل در مدفوع بیماران مبتلا به اسهال بستری در بیمارستان الزهرای (س) اصفهان به روش ELISA تعیین شد.
در یک مطالعه ی توصیفی تحلیلی که در سال 1388 بر روی 162 بیمار بستری مبتلا به اسهال در بیمارستان الزهرای (س) اصفهان انجام گردید، نمونه ی مدفوع بیمارانی که در بیمارستان بستری بودند و به دنبال مصرف آنتی بیوتیک دچار اسهال شده بودند، جمع آوری شد و با انجام آزمایش ایمونواسی بر پایه ی واکنش آنزیمی (Enzyme-linked immunosorbent assay یا ELISA) وجود دو توکسین A و B مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات جمع آوری شده با نرم افزار SPSS و آزمون آماری 2χ مورد آنالیز قرار گرفت و 05/0 > P معنی دار در نظر گرفته شد.
از تعداد 162 بیمار مورد بررسی، 36 مورد (2/22 درصد) توکسین کلستریدیم دیفسیل فعال شده در مدفوع داشتند. نسبت مردان مبتلا به زنان بیشتر بود (005/0 > P). همچنین اطفال زیر 4 سال، درصد قابل ملاحظه ای از بیماران آلوده به کلستریدیوم دیفسیل را تشکیل می دادند.
مصرف بی رویه ی آنتی بیوتیک های وسیع الطیف، تاثیر بسزایی در افزایش شیوع این ارگانیسم داشته است. بنابراین لزوم تشکیل کمیته ی مصرف آنتی بیوتیک در مراکز درمانی به منظور کاهش و بهینه سازی مصرف آنتی بیوتیک دراین مراکز مشهود است.

مقدمه. بیماری آلزایمر از مهمترین بیماری های تحلیل برنده عصبی است که به دنبال تولید رادیکالهای آزاد و استرس اکسیداتیو بروز می کند. مطالعات نشان داده که ترکیبات آنتی اکسیدانی اثر فوق العاده ای در تقویت حافظه و کنترل بیماری آلزایمر دارند.همچنین اشاره شده که آب انگور قرمز حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی می باشد. لذا در این مطالعه اثرات آب انگور قرمز بر سرعت یادگیری و بهبودی حافظه در رتهای آلزایمری مورد بررسی قرار گرفته است.

برای ایجاد مدل آلزایمری از تزریق دو طرفه استرپتوزوسین STZ)) درون بطنهای جانبی رتهای نر استفاده شد. رتها آب انگور قرمز 10٪ را به مدت 21 روز نوشیدند. برای بررسی حافظه و یادگیری رتها از تست یادگیری اجتنابی غیر فعال استفاده شد. زمان تاخیر ورود به اتاق تاریک پارامتر اصلی برای ارزیابی حافظه اجتنابی و یادگیری می باشد.

نتایج ما نشان داد که شاخصهای یادگیری و حافظه در گروه STZ در مقایسه با گروه Sham به طور قابل ملاحظه ای کاهش پیدا کرده و بر عکس مصرف آب انگور قرمز 10٪ به طور قابل ملاحظه ای باعث افزایش سرعت یادگیری و بهبودی حافظه در رتهای آلزایمری شده است.
بحث:با توجه به نتایج به دست آمده در این تحقیق و گزارشهای قبلی مبنی بر تاثیر آب انگور قرمز بر یادگیری و حافظه، به نظر می رسد که احتمالا آنتی اکسیدانهای موجود در آب انگور قرمز می تواند اختلالات و عارضه های ایجاد شده در حافظه را بهبود بخشد.

افزایش روز افزون مراجعات به مراکز خانواده درمانی و بالا رفتن آمار طلاق نشان از یک بحران جدی در سلامت روابط خانواده ها است که تعارضات درون خانواده نمود ظاهری آن است. هدف این مطالعه بررسی ارتباط بین تحریف های شناختی بین فردی، نگرش های ناکارامد و باورهای غیر منطقی مختص روابط زناشویی با تعارضات زناشویی بود.
نوع مطالعه، توصیفی مقطعی بود. 60 نفر از مراجعین متاهل به مراکز خانواده درمانی در شهر اصفهان در سال 1389 به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل چهار پرسش نامه ی تحریف های شناختی، باورهای غیر منطقی، نگرش های ناکارامد و تعارضات زناشویی بود. داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه ی 16 و با روش همبستگی Pearson و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
میانگین سنی مردان 9 ± 6/37 و زنان 7/7 ± 6/32 سال بود. تحلیل داده ها نشان داد بین تحریف های شناختی بین فردی، باورهای غیر منطقی در روابط زناشویی و نگرش های ناکارامد با تعارضات زناشویی رابطه ی معنی دار وجود داشت (01/0 > P). تعارضات زناشویی بر مبنای نمرات تحریف های شناختی، باورهای غیر منطقی در روابط زناشویی و نگرش های ناکارامد قابل پیش بینی بود.
یافته های این پژوهش از مدل های شناختی در تبیین آسیب شناسی روانی روابط خانواده حمایت می کند و می تواند مبنایی برای تدوین پروتکل های درمانی مبتنی بر سه مولفه ی اصلی که در این مطالعه ارتباط آن با تعارضات زناشویی به دست آمد، باشد.

هدف از مطالعه ی حاضر ارزیابی اثر تمرین مقاومتی سنگین بر ریتم شبانه روزی کورتیزول بزاقی در ورزشکاران مرد بدن ساز بود.
این مطالعه یک طرح روایی هم عرض متعادل بود. 15 مرد تمرین کرده ی مقاومتی با 3 سال سابقه ی تمرین مقاومتی از میان ورزشکاران بدن ساز به صورت هدفمند انتخاب شدند. آزمون ها در دو مرحله اجرا گردید. در هفته ی اول از آزمودنی ها خواسته شد که در آزمون یک تکرار بیشینه برای به دست آوردن حداکثر وزنه شرکت کنند و پس از طی 2 هفته، به اجرای پروتکل تمرین مقاومتی شامل 3 دوره ی 10 تکراری با شدت 75 درصد یک تکرار بیشینه در هر تمرین پرداختند. لازم به ذکر است که هنگام جلسات تمرین مقاومتی و استراحت، نمونه ی بزاق آزمودنی ها، در طی شبانه روز، هر 2 ساعت یک بار (از 6 صبح تا 21 شب) برای اندازه گیری کورتیزول جمع آوری گردید. برای تعیین غلظت هورمون ها از روش ELISA استفاده شد. از آزمون Repeated measure ANOVA برای تحلیل داده ها استفاده شد.
میانگین سنی افراد مورد مطالعه 20/2 ± 30/22 سال و قد و وزن آن ها به ترتیب 03/4 ± 5/178سانتی متر و 02/3 ± 9/73 کیلوگرم بود و شاخص توده ی بدنی آن ها 10/1 ± 26/23 کیلوگرم بر متر محاسبه شد. نتایج حاصل افزایش معنی داری را در غلظت ترشح هورمون کورتیزول بلافاصله پس از جلسه ی تمرین مقاومتی سنگین نشان داد (05/0 > P). همچنین، تفاوت معنی داری بین روزهای کنترل و تمرین در ریتم شبانه روزی کورتیزول وجود نداشت (05/0 < P).
این مطالعه نشان داد اگر چه تمرین مقاومتی سنگین اثر معنی داری روی ترشح هورمون کورتیزول بلافاصله پس از تمرین داشت، اما در ریتم شبانه روزی کورتیزول در حالت بیداری این اثر معنی دار نبود.

کاندیدمی، عفونتی بسیار مهم از نظر ابتلا و مرگ و میر است که توسط گونه های متعددی از جنس کاندیدا ایجاد می شود و باید به سرعت تشخیص داده و درمان شود. با وجود این که هنوز کاندیدا آلبیکنس شایع ترین عامل کاندیدمی است ولی بروز عفونت های خونی ناشی از عوامل غیر آلبیکنس در سال های اخیر رو به فزونی گذارده است. تعیین گونه های عامل از حیث پایش مستمر تغییرات اپیدمیولوژیک بیماری و نیز از جنبه ی حساسیت یا مقاومت گونه های مختلف نسبت به داروهای ضد قارچی، ضروری است.
در مطالعه ی حاضر، 48 جدایه ی مخمری که طی 15 ماه از کشت نمونه های خون 32 بیمار مبتلا به کاندیدمی واجد زمینه های ایمونولوژیک بستری در بعضی از بیمارستان های تهران به دست آمده بود، با استفاده از مجموعه ای از آزمون های PCR-RFLP (Polymerase chain reaction- restriction fragment length polymorphism) به طور دقیق تعیین گونه شدند.
بیشترین وفور گونه ای در مخمر های جدا شده از خون بیماران مربوط به کاندیدا پاراپسیلوزیس و پس از آن به ترتیب کاندیدا گلابراتا، کاندیدا آلبیکنس، کاندیدا تروپیکالیس و کاندیدا کفیر بود.
طبق یافته های این پژوهش، کاندیدا پاراپسیلوزیس شایع ترین عامل کاندیدمی در بیماران مطالعه شده بود. این یافته، کمی غیر منتظره بود و باید مورد توجه قرار گیرد؛ چرا که اغلب کاندیدا آلبیکنس شایع ترین عامل نه تنها در کاندیدمی بلکه در سایر اشکال بالینی کاندیدیازیس بوده است. در حالی که در بین جدایه های این پژوهش تنها مقام سوم را از لحاظ وفور دارا بود. با توجه به تعداد کم جدایه های مورد بررسی، به نظر می رسد که مطالعه ی وسیع تری برای تایید این مساله مورد نیاز است.

با گسترش استفاده از داروهای آنتی رتروویرال میزان مرگ ناشی از سندرم نقص ایمنی اکتسابی (Acquired immunodeficiency sundrome یا AIDS) کاهش یافته، نیازهای بهداشت باروری در مبتلایان به عفونت HIV (Human immunodeficiency virus) تغییر کرده و اهمیت توجه به آن نیز افزایش یافته است. دسترسی به داروهای آنتی رتروویرال برای پیش گیری از انتقال عفونت از مادر به فرزند سبب شده است تا این افراد تصمیم به بارداری در آینده بگیرند. هدف از این بررسی، تعیین تمایلات باروری و عوامل موثر بر آن در افراد مبتلا به عفونت HIV مراجعه کننده به مراکز مشاوره بیماری های رفتاری دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران بود..
این مطالعه یک مطالعه ی توصیفی و مقطعی بود که طی آن 400 نفر از افراد HIV مثبت بررسی شدند. نمونه گیری در هر مرکز به روش پی در پی تا رسیدن به اندازه ی نمونه مورد نظر انجام شد و پرسش نامه به روش مصاحبه تکمیل گردید.
بیشترین درصد (60 درصد) نمونه های پژوهش، مرد و 40 درصد آن ها زن بودند و بیشترین درصد (2/44 درصد) مردان و (3/51 درصد) زنان HIV مثبت در گروه سنی 34-25 سال قرار داشتند، 34 درصد از زنان و 2/44 درصد از مردان تمایل به داشتن فرزند در آینده داشتند. همزمان 4/20 درصد از زنان و 23 درصد از مردانی که از کاندوم استفاده نمی کردند، عنوان کردند که برای بارداری اقدام کرده اند و علت عدم استفاده از کاندوم را تمایل به بارداری عنوان کردند. آزمون نسبت خطر نشان داد که احتمال تمایل به داشتن فرزند با مرد بودن، همسردار بودن، نداشتن فرزند زنده و داشتن فرزند HIV مثبت ارتباط داشت (05/0 > P) و مدل رگرسیون Logistics نشان داد که تمایل به داشتن فرزند با سن پایین، همسردار بودن، نداشتن فرزند زنده و داشتن فرزند HIV مثبت ارتباط معنی داری داشت (05/0 > P).
نتایج این مطالعه، اهمیت و لزوم ادغام خدمات بهداشت باروری را در مراکز مشاوره ی بیماری های رفتاری و آموزش کارکنان بهداشتی شاغل در این مراکز در خصوص این مباحث نشان می دهد.

با توجه به این که تاکنون در ایران، مطالعه ای جهت بررسی روند رشد کودکان مبتلا به کم کاری مادرزادی تیرویید انجام نگرفته است، همچنین با توجه به شیوع بالای این بیماری در کودکان ایران به خصوص شهر اصفهان و اجرای چند ساله ی برنامه ی غربال گری نوزادی و درمان این بیماران پس از تشخیص، مطالعه ی حاضر با هدف بررسی توصیفی روند رشد کودکان مبتلا به کم کاری مادرزادی تیرویید انجام گرفت.
در این مطالعه ی آینده نگر توصیفی 760 کودک (متولدین سال های 1381 تا 1388) مبتلا به کم کاری مادرزادی تیرویید مراجعه کننده به مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم اصفهان به روش نمونه گیری در دسترس و با در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج، وارد مطالعه شدند. متغیرهای قد، وزن، دور سر و شاخص توده ی بدنی این کودکان مورد بررسی قرار گرفت؛ به این نحو که جهت توصیف اطلاعات موجود، صدک های 3، 15، 50، 85 و 97 به تفکیک سن و جنس و در مقاطع سنی مختلف محاسبه شد و با مقادیر مشابه کودکان سالم گزارش شده از سوی سازمان جهانی بهداشت مقایسه گردید.
در این مطالعه مشاهده شد که اعداد صدک های هر یک از متغیرها، در کودکان مبتلا با کودکان طبیعی متفاوت است، اما این تفاوت در صدک های بالاتر کمتر بود. از طرفی با افزایش سن اختلاف کاهش می یافت.
می توان چنین نتیجه گیری کرد که با درمان کودکان مبتلا به کم کاری تیرویید مادرزادی روند رشد این کودکان طبیعی می شود. هر چند در مورد وزن دیرتر و در مورد دور سر زودتر چنین اتفاقی می افتد.

PET (Positron emission tomography) اسکن یک فناوری تصویربرداری پزشکی غیر تهاجمی پیچیده و گران قیمت است که در تشخیص و درمان بیماری های متعدد از جمله انواع سرطان کاربرد دارد. هدف این مطالعه، ارزیابی ایمنی و اثربخشی این فناوری در ایران بود.

مهم ترین بانک های اطلاعاتی الکترونیکی پزشکی شامل IranMedex، Cochrane Library، Google Scholar و MEDLINE مورد جستجو قرار گرفتند. مطالعاتی مورد استفاده قرار گرفتند که در آن ها PET اسکن با یک روش استاندارد تشخیصی دیگر مقایسه و برای ارزیابی عملکرد فناوری از پیامد هایی نظیر حساسیت، ویژگی و ایمنی استفاده شده بود.

PET اسکن در مجموع یک فرایند غیر تهاجمی و بی خطر است که حساسیت و ویژگی آن برای تشخیص متاستاز ناشی از سرطان ریه نوع سلول غیر کوچک به ترتیب 74 تا 95 درصد و 81 تا 97 درصد است. این در حالی است که حساسیت سی تی اسکن بین 60 تا 67 درصد و ویژگی آن بین 73 تا 77 درصد و حساسیت مدیاستینوسکوپی 78 درصد و وی‍ژگی آن 100 درصد می باشد. در مورد لنفوما نیز ویژگی PET اسکن بالای 90 درصد و حساسیت آن نیز بین 79 تا 100 درصد گزارش شده است که از گاما اسکن بالاتر است. استفاده از این فناوری برای غربال گری و تشخیص سرطان ها مناسب نمی باشد اما در مورد سرطان ریه ی نوع سلول غیرکوچک و لنفوم می تواند کمک زیادی به درجه بندی و پی گیری بیماری نماید. این فناوری 046/0 سال (حدود 17 روز) به عمر بیمار اضافه می نماید.

PET اسکن فناوری ایمنی است که عملکرد تشخیصی بهتری نسبت به فناوری های مشابه دارد. استفاده از این روش در درجه بندی و پی گیری سرطان ریه ی نوع سلول غیر کوچک و لنفوما می تواند از تعدادی اعمال جراحی غیر ضروری جلوگیری نماید و به میزان کمی نیز به طول عمر و کیفیت زندگی بیماران اضافه کند.