مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال هفتادم شماره 12 (پیاپی 144، اسفند 1391)

میدان های الکترومغناطیسی فوق العاده کم فرکانس ناشی از خطوط نیرو، وسایل الکتریکی و تجهیزات پزشکی آثار بیولوژیکی متفاوتی را ایجاد می کنند. سیستم جهانی موبایل (GSM) در زندگی روزمره به طور گسترده ای مورد استفاده قرار می گیرد. این سیستم علاوه بر استفاده از باند فرکانس های بالا، دارای فرکانس پایین نیز می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثر میدان الکترومغناطیسی مدوله کننده امواج پرفرکانس سیستم جهانی موبایل، 217 هرتز بر یادگیری و حافظه فضایی در موش صحرایی می باشد.
تعداد 24 موش نر صحرایی از نژاد ویستار به طور تصادفی به سه گروه تست (تابش)، شم و کنترل تقسیم شدند. با استفاده از کویل های هلمهولتز، گروه تابش روزانه چهار ساعت و به مدت 21 روز، تحت تابش میدان یک نواخت پالسی الکترومغناطیسی با شدت 200 میکروتسلا قرار گرفت. این روند برای گروه شم در غیاب میدان نیز تکرار شد. همه گروه ها در هفته سوم به مدت پنج روز و روزانه چهار بار در ماز آبی موریس آموزش دیدند. سپس در روز ششم تست پروب به مدت 60 ثانیه در غیاب سکوی نجات انجام شد.
در آنالیز واریانس یک طرفه داده ها اختلاف معنی داری در مقایسه گروه تابش و کنترل در دو مرحله آموزش و پروب مشاهده نشد. (05/0P≤ به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد).
این یافته ها نشان می دهد که احتمالا تابش کوتاه مدت، چون در 21 روز بررسی صورت گرفت، میدان های الکترومغناطیسی کم فرکانس تلفن های همراه با شدت μT200 (میکروتسلا) تاثیری بر حافظه و یادگیری ندارد.

اسکلروز متعدد (Multiple sclerosis، MS) یک بیماری خود ایمن توام با اختلال در سیستم اعصاب مرکزی می باشد که ماکروفاژها و سلول های دندریتیک نقش مهمی در تعدیل یا پیشرفت این بیماری ایفا می کنند. تاثیر عصاره قارچ در بلوغ سلول های دندریتیک مشتق از مونوسیت و تعدیل پاسخ لنفوسیت های T را در حضور پروتئین بازی میلین (Myelin Basic Protein، MBP) که به عنوان مدل آزمایشگاهی اسکلروز متعدد در نظر گرفته شده بود بررسی گردید. هدف این مطالعه تولید سلول های دندریتیک مناسب برای ایمونوتراپی و کاهش بیماری MS می باشد.
در این بررسی به وسیله سایتوکین های Granulocyte/ macrophage-Colony stimulate Factor (GM-CSF) و اینترلوکین 4 (IL-4)، مونوسیت های خون محیطی به سمت سلول های دندریتیک هدایت شد. سپس با پروتئین بازی میلین مدل بیماری اسکلروز متعدد در سلول های دندریتیک القا گردید و با عصاره قارچی آلترناریا آلترناتا اقدام به تیمار سلول های دندریتیک گردید هم چنین پاسخ سلول های لنفوسیت T حاصل از آن نیز مطالعه شد.
با تاثیر عصاره قارچی بر سلول های دندریتیک مجاور شده با MBP میزان بیان مولکول های سطحی CD14 کاهش و در مقابل CD83 و Human Leukocyte Antigen-DR (HLA-DR) افزایش پیدا کرد. هم چنین میزان ترشح سایتوکین IL-10بر IL-12 غالب شد و در لنفوسیت های T میزان ترشح سایتوکین های IL-17 و اینترفرون- β (INF-β) کاهش پیدا کرد و در مقابل IL-4 افزایش یافت. این داده ها از لحاظ آماری معنی دار بوده (05/0>P) و این اثرات با افزایش دوز عصاره قارچی از50 به mg/ml100 تشدید گردید (001/0>P).
عصاره قارچی آلترناریا آلترناتا با بلوغ سلول های دندریتیک و تعویض پاسخ لنفوسیت های T، به سمت Th2 موجب اثرات سودمند درمانی می گردد.

سرطان معده یکی از شایع ترین سرطان ها در سراسر جهان و ایران می باشد. از آن جا که روش های درمانی رایج مانند جراحی و شیمی درمانی به صورت تهاجمی و عوارض جانبی هستند، امروزه تحقیقات به منظور یافتن ترکیبات طبیعی با اثرات جانبی کم تر حایز اهمیت اند. در این مطالعه از سم زنبور عسل، پپتید ملیتین با 26 اسید آمینه جداسازی و تخلیص شد و تاثیر آن بر میزان زنده بودن و تکثیر سلول های سرطانی معده مورد بررسی قرار گرفت.
ابتدا ملیتین توسط کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا- فاز معکوس (RP-HPLC) و با استفاده از ستون C18 از زهر زنبور عسل استخراج گردید. فعالیت بیولوژیکی ملیتین به وسیله تست همولیتیک بر روی گلبول های قرمز نسبت به استاندار ملیتین بررسی گردید. جهت بررسی تاثیر ملیتین بر زنده بودن و تکثیر سلول های سرطانی معده رده (AGS) Human Gastric Adenocarcinoma Cells، سلول های مربوطه در پلیت 96 خانه کشت داده شدند و با غلظت های مختلف ملیتین در زمان های 6 و 12 ساعت تیمار و میزان مرگ و میر سلول ها به روش رنگ سنجی MTT ((3-(4، 5-dimethylthiazol-2-yl)-2، 5- diphenyltetrazolium bromide در طول موج 540 نانومتر تعیین گردید.
کروماتوگرام حاصل از RP-HPLC مشخص نمود ملیتین 50% زهر مورد مطالعه را تشکیل می دهد. آنالیز فراکشن ملیتین توسط SDS-PAGE خالص بودن آن را تایید نمود. آزمون هولیتیک نشان داد ملیتین استخراج شده فعالیت همولیتیک بالایی (μg/ml5/0=50HD) از خود نشان می دهد. آزمون MTT نشان داد ملیتین در غلظت های بالاتر از μg/ml2 به شدت رشد سلول های سرطانی معده را مهار می کند. این اثر مهاری وابسته به غلظت ملیتین و مدت زمان اثر می باشد.
نتایج این پژوهش نشان داد که ملیتین مهار کننده قدرتمند رشد سلول های سرطان معده می باشد. هم چنین مشاهده گردید این اثر مهاری با افزایش غلظت ملیتین و مدت زمان اثر، افزایش می یابد.

زردی نوزادی به خصوص زردی ناشی از کمبود تغذیه با شیر مادر شایع ترین علت بستری مجدد در طول اولین ماه زندگی می باشد. هدف از انجام این مطالعه شناسایی عوامل خطر مادری موثر بر زردی ناشی از کمبود تغذیه با شیر مادر جهت پیشگیری بهتر این نوع زردی است.
در این مطالعه که در بخش نوزادان بیمارستان اطفال بهرامی صورت گرفت. 75 نوزاد ترم و سالم مبتلا به زردی ناشی از کمبود تغذیه با شیر مادر با توجه به کاهش وزن بیش از 7% وزن تولد و یکی از علایم آزمایشگاهی کم آبی به صورت وزن مخصوص ادرار < 1012، سدیم سرمی ≥meq/lit150 و اوره ≥meq/lit40 به عنوان گروه مورد و 75 نوزاد ترم و سالم بستری شده به علت زردی با کاهش وزن کم تر از 7% وزن تولد و سایر علل زردی به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. جهت بررسی ریسک فاکتورهای زردی شیر مادر پرسش نامه برای آن ها تکمیل و داده ها با آزمون های آماری مورد آنالیز و تحلیل قرار گرفت.
عدم شروع تغذیه در ساعت اول زندگی، تکنیک نامناسب شیردهی و وجود مشکلات تشریحی پستانی مادر در گروه مورد به طور معنی دار بیش تر از گروه شاهد بود (05/0P<).
نتایج این مطالعه لزوم توجه بیش تر و پی گیری بهتر مادران نوزادان در معرض خطر زردی ناشی از کمبود تغذیه با شیر مادر، به خصوص مادران دارای مشکلات تشریحی پستان نظیر نوک سینه فرورفته یا آموزش ناکافی شیردهی را می رساند. در این مطالعه شروع هرچه سریع تر شیردهی پس از زایمان به خصوص شیردهی ساعت اول از عوامل مهم در کاهش بروز زردی ناشی از شیر مادر بود

آمفوتریسین B داکسی کولات (Amphotericin B Deoxycholate، ABD) دارویی کارآمد در درمان بیماری های قارچی است اما عوارضی چون سمیت کلیوی می تواند محدودیت هایی در استفاده بهینه از آن ایجاد کند. این مطالعه با هدف بررسی اثر اینترالیپید در کاهش سمیت کلیوی داروی آمفوتریسین انجام شد.
این تحقیق یک کارآزمایی بالینی تصادفی می باشد. بیماران مبتلا به عفونت قارچی بستری شده در بیمارستان های امیر اعلم و امام خمینی (ره) شهر تهران در طی سال های 1391-1390 به شکل تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. در هر دو گروه ABD با دوز mg/kg/day1 به صورت انفوزیون وریدی چهار ساعته در داخل سرم دکستروز 5% تجویز گردید. در گروه مداخله علاوه بر تجویز آمفوتریسین B، اینترالیپید 10% به مقدار500 میلی لیتر روزانه حداکثر یک ساعت پس از دریافت داروی ضد قارچ تجویز شد. سمیت کلیوی (افزایش حداقل 50% در کراتینین سرم به یک حداقل بالای mg/dl2)، روند تغییرات کراتینین روزانه در دو هفته اول درمان و تعدادی شاخص های فرعی عملکرد کلیوی در دو گروه اندازه گیری و مورد مقایسه قرار گرفت. به عنوان یک هدف فرعی موارد ایجاد هیپوکالمی نیز در دو گروه مقایسه شد.
31 بیمار در مطالعه وارد شدند. تعداد موارد سمیت کلیوی و سایر شاخص های فرعی کارکرد کلیوی در گروه های کنترل و مداخله تفاوت معنی دار آماری نداشتند (05/0P>). هم چنین روند تغییرات کراتینین روزانه در دو هفته اول درمان نیز در دو گروه تفاوت معنی دار نداشت (62/0P=). میزان هیپوکالمی نیز در دو گروه تفاوت آماری معنی دار را نشان نمی داد (47/0P=).
تجویز اینترالیپید در فاصله زمانی بسیار کوتاه پس از تجویز آمفوتریسین B اثری بر سمیت کلیوی ناشی از آن ندارد. هم چنین این مداخله تاثیری بر میزان موارد ایجاد هیپوکالمی مرتبط با آن نیز ندارد.

گاستروستومی به روش آندوسکوپی از طریق پوست روشی است که برای انجام تغذیه غیر دهانی در بیماران دارای دیسفاژی ناشی از سکته مغزی، بدخیمی های اوروفارنژیال، بیماری های عصب حرکتی و مانند آن به کار می رود. هدف از انجام این مطالعه بررسی نتایج کوتاه مدت گاستروستومی به روش آندوسکوپی در بیماران بستری در بیمارستان با توجه به شرایط بالینی و بیماری زمینه ای آن ها می باشد.
بیمارانی که از ابتدای فروردین 1390 تا انتهای تیر 1391 تحت گاستروستومی به روش آندوسکوپی در بیمارستان سینای تهران قرار گرفتند، وارد مطالعه شدند. زمان کلی تغذیه از طریق گاستروستومی، عوارض ایجاد شده و زمان بروز آن ها بررسی شد. حداقل زمان پی گیری بیماران شش ماه بود. در صورت فوت بیمار و یا خروج ابزار تعبیه شده، پی گیری بیمار متوقف گردید.
در این مطالعه 65 مورد گاستروستومی (33 مرد، 32 زن) انجام گردید. میانگین سنی بیماران 83/16±45/57 سال (94-19) بود. بیماران ترومای سر 15 نفر (1/23%) و جراحی توراکس چهار مورد (2/6%) بودند. 36 نفر (39/55%) هیچ عارضه ای تا پایان زمان پی گیری نداشتند. عوارض شامل نشت (11 مورد)، انسداد (9 مورد)، سلولیت (هفت مورد) و جداشدن لوله گاستروستومی (دو مورد) بود. از 29 بیمار، 21 مورد (72%) دو تا پنج ماه بعد دچار عارضه شدند. تفاوت معنی داری میان عوارض ایجاد شده بین دو جنس وجود نداشت (16/0=P) 27 نفر (5/41%) فوت نمودند که هیچ یک به علت عوارض ناشی از گاستروستومی نبود.
استفاده از گاستروستومی به روش آندوسکوپی از راه پوست با توجه به سهولت انجام و عدم نیاز به بیهوشی عمومی و عوارض اندک، در مواردی که بیمار در بیمارستان تحت نظر کادر درمانی می باشد می تواند به عنوان یک روش مطلوب در تغذیه غیر دهانی استفاده شود.

رابطه فصل تولد با بروز بیماری ها شناخته شده و چنین رابطه ای ممکن است مربوط به نقش فصل و عوامل محیطی در مراحل اولیه نمو خارج رحمی باشد. تجربه متخصصین نوزادان این است که درجه زردی نوزادان ممکن است به دلیل تغییر در شدت تابش آفتاب که وابسته به تغییر فصل است باشد ولی اطلاعات مبتنی بر شواهد در این زمینه بسیار کم است. بنابراین نقش فصل را در میزان افزایش بیلی روبین در دوره نوزادی مورد بررسی قرار دادیم.
این یک مطالعه آینده نگر و کوهورت بود که 629 نوزاد ترم و سالم که در بیمارستان شریعتی متولد شدند به ترتیب وارد مطالعه شدند. سطح بیلی روبین بندناف و سطح آن نزدیک به 48 ساعت بعد از تولد اندازه گیری شد و تفاوت فصلی میزان افزایش بیلی روبین مورد بررسی قرار گرفت.
میزان افزایش بیلی روبین در فصل بهار mg/dl 4/1±95/3، در فصل تابستان mg/dl 69/1±76/3، در فصل پاییز mg/dl 60/1±51/3 و در فصل زمستان mg/dl 99/1±79/4 بود. میزان بیلی روبین بندناف رابطه ای با فصل تولد نداشت. بعد از تصحیح نقش احتمالی سایر متغیرها رابطه فصل تولد با میزان افزایش بیلی روبین قابل ملاحظه بود. میزان افزایش بیلی روبین به طور قابل توجهی در فصل زمستان بیش تر از سایر فصول بود (0001/0P<).
فصل به عنوان یک فاکتور مستقل در ایجاد زردی نوزادی عمل می کند و میزان افزایش بیلی روبین در فصل زمستان از سایر فصول بیش تر است. این مطالعه اطلاعاتی را جهت آگاهی پرستاران و در شناسایی عوامل خطر زردی و پیشگیری از بستری مجدد نوزادان ارایه می نماید.

احتمال دارد سوپر آنتی ژن های استافیلوکوکی در ایجاد مایع گوش میانی نقش داشته باشند. هدف مطالعه ما جستجوی سوپر آنتی ژن های استافیلوکوکی در مایع گوش میانی بیماران مبتلا به اوتیت همراه با افوزیون بود.
این مطالعه مقطعی- تحلیلی در بیمارستان رسول (89-1387) تهران در 64 کودک با انجام کشت و بررسی توکسین های استافیلوکوکی در مایع گوش میانی انجام شد.
39% بیماران فاقد سوپر آنتی ژن بودند. انتروتوکسین- ب: در 22% بیماران، نوع آ: 17%، نوع سی: 6/15%، نوع دی: 5/12%، توکسین شوک توکسیک (Toxic Shock Syndrome Toxin، TSST): 8/7% مشاهده شد. میانگین سن موارد TSST- مثبت: یک سال، انتروتوکسین- آ: پنج سال، بی: 6/8 سال، نوع سی: 6/9 سال، نوع دی: 6/9 سال بودند. عدم توافق بین مثبت شدن TSST با انتروتوکسین های ای و سی مشاهده شد اما TSST مثبت با توکسین نوع بی و دی توافق ضعیفی داشت سن بیماران با وجود سوپر آنتی ژن ها ارتباط داشت. بیماران با TSST مثبت یک سال در مقابل 9/7 سال موارد منفی بود (0001/0P<).
توکسین های استافیلوکوکی با مکانیسم های ایمونولوژیک حتی با کشت منفی، موجب تجمع مایع گوش میانی می شود. وجود سوپر آنتی ژن ها در موارد مقاوم به استفاده از سرکوب کننده های ایمنی و یا کورتیکواسترویید کمک می کند.

خطر تومور تروفوبلاستیک پایدار متعاقب مول ناقص بسیار پایین تر از مول کامل است و اکثرا از نوع غیرمتاستاتیک می باشد. هدف این مطالعه گزارش یک مورد پارگی رحم به دنبال حاملگی مولار ناکامل می باشد.
معرفی بیمار: بیمار خانم 26 ساله ای با سابقه یک سقط و یک حاملگی مولار در سال 1390 به اورژانس بیمارستان قائم (عج)، دانشگاه علوم پزشکی مشهد مراجعه کرده است. وی سه ماه پیش از مراجعه با تشخیص حاملگی مولار کورتاژ شد ولی هیچ گونه پی گیری جواب پاتولوژی و beta-hCG نداشت. بیمار با علایم شوک هموراژیک مراجعه و تحت لاپاراتومی اورژانس قرار گرفت و با تشخیص حاملگی مولار و پارگی رحم ساکشن کورتاژ و ترمیم میومتر انجام شد. در بررسی های بیش تر بیمار تومور تروفوبلاستیک متاستاتیک به ریه داشته که با تزریق هفتگی متوتروکسات تحت درمان قرار گرفت و در حال حاضر تحت کنترل ماهیانه قرار دارد.
در موارد حاملگی مولار ناکامل که احتمال متاستاز بسیار بعید است نیز آموزش دقیق و پی گیری های منظم هفتگی و سپس ماهیانه beta-hCG توصیه می شود.

علی رغم بحث انگیز بودن نقش اتیولوژیک مالاسزیا در بیماری اونیکومایکوزیس به دلیل عدم اثبات توانایی کراتینولیتیکی آن، اغلب موارد گزارش شده در دنیا (نه ایران)، اونیکومایکوزیس زیر ناخنی دیستال(Distal subungual onychomycosis)) بوده و موردی از اونیکومایکوزیس پروکسیمال (Proximal onychomycosis) که در این گزارش توصیف می شود، در کشور گزارش نشده است.
معرفی بیمار: خانمی 56 ساله، ساکن تهران، تحت درمان به دلیل ابتلا به بیماری های قلبی، روحی و روانی و نوسان قند خون، با هیپرکراتوزیس ناحیه پروکسیمال ناخن های دو انگشت دست و تشخیص کلینیکی اونیکومایکوزیس، جهت تشخیص، در اردیبهشت ماه سال 91 به آزمایشگاه ارجاع و پس از انجام نمونه برداری و آزمایشات افتراقی، مالاسزیا فورفور به عنوان عامل بیماری شناسایی شد.
علی رغم اثبات نشدن خاصیت کراتینولیتیکی مالاسزیا فورفور، این گونه می تواند عامل اتیولوژیک اونیکومایکوزیس پروکسیمال بوده که خاصیت تهاجمی این گونه را مطرح کرده و اهمیت بالینی آن، انتقال آسان تر عامل بیماری به بیماران بستری در بیمارستان و سایر افراد می باشد.