فهرست مطالب

پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی - پیاپی 10 (بهار 1392)

فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی
پیاپی 10 (بهار 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/03/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • زیور اسدی، جاوید بهرامی، رضا طالبلو صفحات 9-26
    در این مقاله، به ارزیابی تجربی نقش توسعه مالی در رشد اقتصادی و متقابلا، تاثیر رشد اقتصادی بر توسعه یافتگی مالی در 36 کشور نفتی وغیرنفتی در حال توسعه و توسعه یافته، طی سال های 2011-1982 پرداخته ایم. روش تجربی ما مبتنی بر داده های تابلویی، متشکل از میانگین های پنج ساله بوده که با استفاده از تخمین پانل پویا از طریق روش گشتاورهای تعمیم یافته ی سیستمی صورت گرفته است.
    نتایج برآوردها نشان می دهد که توسعه مالی نقش تعیین کننده ای در تحت تاثیر قرار دادن کارایی سرمایه گذاری و بدین ترتیب عملکرد اقتصادی ایفا می کند، که البته، توانایی نهادهای مالی در کشورهای نفتی و غیر نفتی متفاوت است. نتیجه مهم دیگر آن است که سطوح بالای سرمایه گذاری در کشورهای نفتی کیفیت پایین تری داشته است. از این رو به نظر می رسد در این کشورها سرمایه گذاری زیاد به خودی خود کافی نیست، مگر اینکه به همراه سیستم مالی توسعه یافته ای باشد که از سرمایه گذاری در طرح های با بازده پایین ممانعت بعمل آورد. علاوه بر این، ملاحظه شد که تاثیر مثبت درآمد سرانه بر توسعه یافتگی مالی در کشورهای نفتی کوچکتر است و در این کشورها، نرخ ارز حقیقی نیز بر توسعه مالی اثرگذار است.
    کلیدواژگان: رشد اقتصادی، توسعه مالی، سرمایه گذاری، نفرین منابع، تخمین زن سیستمی گشتاورهای تعمیم یافته
  • سهیلا پروین، علی اصغر بانویی، ساناز عباسیان نیگجه * صفحات 27-40

    تجارب کشورهای درحال توسعه در دهه ی 60 میلادی نشان داد که لزوما رشد اقتصادی، کاهش فقر را به همراه نخواهد داشت. از این رو تحقیقات در دهه 1970 در زمینه ی تدوین ویژگی های رشدی که همراه با کاهش فقر باشد، مطرح گردید و اصطلاح «رشد فقر زدا» مورد توجه قرار گرفت. این تجارب نشان می دهد که اگر ویژگی های گروه های فقیر در الگوی رشد در نظر گرفته نشود، لزوما با رشد اقتصاد ملی، فقر کاهش نخواهد یافت.
    این مطالعه با بکارگیری ماتریس حسابداری اجتماعی، اثر گذاری رشد بخش های اقتصادی را در کاهش فقر پیگیری کرده است. برای این منظور، ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1385 به همراه اطلاعات سرشماری نفوس و مسکن و بودجه خانوار، تغییرات مستقیم و غیر مستقیم شاخص فقر را در اثر رشد بخش های اقتصادی بررسی و تحلیل کرده است. نتایج حاکی از این است که تخفیف یا کاهش فقر در 14 بخش اقتصادی، از دو عامل؛ تغییر در میانگین درآمد های گروه های اقتصادی و اجتماعی خانوارها و کشش شاخص فقر نسبت به تغییر در میانگین درآمد گروه های مزبور، تاثیر می پذیرد. بیشترین سهم در کاهش فقر خانوارها، به ترتیب مربوط به رشد بخش های کشاورزی، ساختمان، عمده فروشی و خرده فروشی می باشد. همچنین بخش های واسطه گری های مالی و آموزش سهم قابل توجهی را در کاهش شکاف درآمدی خانوارها نسبت به خط فقر به همراه داشته اند. به این ترتیب رشد بخش های مذکور، رشد فقرزدا تعریف می شود.

    کلیدواژگان: رشد فقرزدا، تجزیه ی شاخص فقر FGT، ماتریس حسابداری اجتماعی، رویکرد ضرایب فزاینده قیمت ثابت
  • هادی غفاری، مهدی جلولی، علی چنگی آشتیانی صفحات 41-58
    با ملتهب شدن شرایط اقتصادی کشور بدلیل تحریم های بین المللی، تبدیل دارایی ها به دارایی هایی با قدرت نقدشوندگی بالا به منظور جلوگیری از کاهش ارزش پول منجر به افزایش تقاضای بخش خصوصی برای ارز در بازار داخلی گردید. این افزایش تقاضا در نهایت افزایشی فراتر از حد انتظار برای ارز را بوجود آورد که نتیجه سیاست ها و اقدامات بین الملل، دولت و بخش خصوصی بوده است. در پی رویدادهای اخیر، کارشناسان وسیاستگزاران مایلند، آثار عدم تعادل در بازار ارز را بر متغیرهای اصلی اقتصادی بدانند. در این مطالعه به بررسی اثرات افزایش نرخ ارز بر رشد اقتصادی بخش های عمده اقتصاد ایران در قالب یک الگوی اقتصادسنجی کلان ساختاری کوچک مقیاس که به روش نوین همجمعی برآورد شده است، می پردازیم. نتایج نشان می دهد، شوک ارزی مثبت، تولید واقعی در چهار بخش اصلی اقتصاد را مختل می کند و منجر به کاهش در میزان تولید در این چهار بخش اصلی می شود. همچنین، نرخ رشد تولید در همه ی بخش های عمده ی اقتصاد، دچار تنزل می گردد و پس از رسیدن به حداقل خود دوباره روند صعودی به خود می گیرند. ضمنا یافته ها حاکی از آن است که تبعات شوک افزایش نرخ ارز، تولید بخش نفت و گاز را بیشتر دستخوش کاهش قرار می دهد.
    کلیدواژگان: نرخ ارز، رشد اقتصادی، بخش های عمده ی اقتصاد کلان
  • سعید دایی کریم زاده، کریم آذربایجانی، محمد جوانمردی صفحات 59-72
    همگرایی درآمدی یا تشابه درآمدی به صورت شکاف درآمد سرانه بین دو شریک تجاری تعریف می شود، به طوری که شکاف کمتر، همگرایی یا تشابه درآمدی بیشتری را به همراه دارد و شکاف بیشتر، واگرایی درآمدی را به همراه دارد. همگرایی درآمدی در توسعه روابط تجاری نقش مهمی ایفا می کند با این توضیح که هرچه کشورها از نظر درآمدی تطابق بیشتری داشته باشند، الگوهای تقاضای نزدیک تر و سیاست های اقتصادی مشابه تری خواهند داشت و در گسترش تجارت و شکل گیری بلوک های تجاری توجی هات اقتصادی لازم را دارا خواهند بود.
    در این مطالعه وجود همگرایی یا واگرایی درآمدی بین کشورهای دی هشت طی دوره زمانی 2009- 1965 مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور سه رهیافت به نام های آزمون همگرایی سیگما، آزمون های تایل، وآزمون های ریشه واحد داده های تابلویی استفاده شد. نتایج این سه روش همگی از واگرایی درآمدی بین کشورهای عضو این گروه حکایت دارد.
    کلیدواژگان: همگرایی درآمدی، کشورهای دی هشت، آزمون همگرایی سیگما، شاخص های تایل، آزمون های ریشه واحد داده های تابلویی
  • عبدالعلی منصف، لیلا ترکی، جابر علوی صفحات 73-92
    در مورد رابطه بین توسعه مالی و رشد اقتصادی دیدگاه های مختلفی وجود دارد؛ سوالی که در بین اقتصاددانان مطرح است این است که آیا رشد اقتصادی متاثر از توسعه مالی است یا رشد اقتصادی علت توسعه مالی است؟ این پژوهش به بررسی جهت علیت بین شاخص های بازارهای مالی (نظام بانکی و بازار سهام) و رشد اقتصادی در کشورهای گروه D8 پرداخته است. روش استفاده شده در این پژوهش بر اساس آزمون علیت پانلی که توسط کونیا (2006) ارائه شده و مبتنی بر رگرسیون های به ظاهر نامرتبط (SUR) و آزمون های والد با مقادیر بحرانی بوت استرپ خاص هر کشور است، می باشد.
    نتایج پژوهش نشان می دهد که جهت علیت بین توسعه مالی و رشد اقتصادی نه تنها در کشورها با یکدیگر متفاوت است بلکه از یک شاخص به شاخص دیگر نیز متفاوت است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در بین شاخص های توسعه مالی شاخص اعتبارات بخش بانکی در همه کشورهای منتخب به جز پاکستان علت رشد اقتصادی بوده که این نشان دهنده میزان بالای وابستگی این کشورها به بخش بانکی برای تامین مالی است. همچنین نتایج نشان می دهند که در بین شاخص های بازار پول، شاخص اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی اثرپذیرترین شاخص از رشد اقتصادی می باشد.
    کلیدواژگان: علیت پانلی، توسعه مالی، رشد اقتصادی، بوت استرپ، رگرسیون های به ظاهر نامرتبط (SUR)
  • فتح الله تاری، محمد شیریجیان، محسن مهر آرا، حسین امیری صفحات 93-106
    شناسایی پارامترهایی که کشورها را به یک رشد اقتصادی پایدار می رسانند به عنوان یکی از دغدغه های اصلی بسیاری از محققین در تحقیقات شان محسوب می شود. در این راستا انواع هزینه های بهداشتی در زمره ی عواملی هستند که مطالعات زیادی بر تاثیر غیرقابل اغماض آن ها بر رشد اقتصادی کشورها صحه گذاشته اند. این مقاله با اتخاذ رویکرد اقتصاد سنجی بیزینی و به کارگیری روش میانگین گیری مدل بیزینی (BMA) اثر این دسته از متغیرها را بر رشد اقتصادی بلندمدت گروهی از کشورهای در حال توسعه بررسی می نماید. شواهد حاصله گویای آن است که هزینه های بهداشتی عمومی به گونه ای مثبت و هزینه های بهداشتی خصوصی به گونه ای منفی بر رشد اقتصادی کشورهای مورد نظر در بلندمدت اثر می گذارند. در ضمن سرانه تعداد تخت های بیمارستانی هم می تواند به طریقی موثر و مثبت رشد اقتصادی این گروه از کشورها را در بلندمدت تحت تاثیر خود قرار دهد.
    کلیدواژگان: رشد اقتصادی، نسبت هزینه های بهداشتی عمومی، نسبت هزینه های بهداشتی خصوصی، میانگین گیری مدل بیزینی (BMA)
  • قاسم احمدی، مهدی خداپرست مشهدی، مصطفی سلیمی فر صفحات 107-116
    بررسی شواهد آماری طی سال های 1386-1360 نشان دهنده برخی هم حرکتی بین سطوح دستمزدی و سطوح بهره وری است، اما در توضیح این نکته عاجز است که علت افزایش بهره وری، افزایش دستمزد است یا عکس آن صحیح است، و یا ارتباط بین آنها با ارتباط علت و معلولی توضیح پذیر نیست. با توجه به اهمیت موضوع که افزایش بهره وری در همه اقتصادهای در حال رشد و توسعه اهمیت وافر دارد، نظریه های اقتصادی مرتبط با موضوع در ادبیات موضوع بررسی پذیر شد و در نهایت با استفاده از روش اقتصاد سنجی (روش بازخورد شرطی و غیر شرطی گوک)؛ «الگوی سنتی دستمزد» و «الگوی دستمزد کارایی» در بخش صنعت ایران مقایسه پذیر شدند. نتیجه تحقیق حاکی از آن است که هر دو نظریه دستمزد کارایی و نظریه سنتی کلاسیک ها در بخش صنعت ایران معنی دار هستند ولی نظریه دستمزد کارایی از کارکرد بهتری نسبت به الگوی سنتی دستمزد برخوردار است.
    کلیدواژگان: نظریه سنتی دستمزد، نظریه دستمزد کارایی، روش بازخورد خطی گوک، بخش صنعت، اقتصاد ایران
|
  • Zivar Asadi, Javid Bahrami, Reza Talebloo Pages 9-26
    This paper evaluates the role played by financial development in economic growth، and also، the effect of economic growth on financial development of thirty six oil vis-à-vis nonoil economies during 1982-2011. Based on a panel of 5- years averages، we apply System Generalized Method of Moments (SYS-GMM) to estimate the dynamic equations. The estimation results show that financial development plays a crucial role in the efficiency of investment، and thus، in performance of those economies. However the quality of financial institutions varies significantly between oil and nonoil countries. Another important result is that، despite of relatively high level of investment in oil economies، the quality of investment is really poor. This suggests that it is not the level of investment on its own but the quality of investment which is important. The high level of investment should be accompanied by a well developed financial system which channels financial resources away from less production projects. We also find that، the positive effect of per capita income on financial development is smaller in oil economies، and that، the real exchange rate is among the determinants of financial development in those economies.
    Keywords: Economic Growth, Financial Development, Investment, Resource Curse, System GMM (Generalized Method of Moment) Estimator
  • Soheyla Parvin, Ali Asghar Banouei, Sanaz Abbasian Nigjeh Pages 27-40

    The main purpose of this paper is presenting theoretical principles with respect to the place of economic sectors in decreasing poverty and analyzing direct and indirect effects of FGT (Foster-Greer-Thorbecke) poverty index separately for different economic activities against increase in production. In this study، using Fixed Price Multiplier coefficients approach in the scope of Social Accounting Matrix pattern، the impact of economic growth on poverty reduction is investigated. The results indicate that the reduction of poverty in 14 economic sectors has been affected by two factors: change in average income of the socio-economic groups and the elasticity of poverty index to change in the average income of the same groups. Also، the growth in agriculture، building، wholesale and retail sectors has the highest share in decreasing poverty.

    Keywords: Pro, Poor Growth, Decomposition of FGT Poverty Index, Social Accounting Matrix (SAM), Fixed Price Multiplier
  • Hadi Ghaffari, Mehdi Jalouli, Ali Changi Ashtiani Pages 41-58
    International sanctions against Iran have been lead to an increase in demand of foreign exchange and ultimately cause an increase in exchange rate. In this study، we aim to investigate and forecast the consequences of exchange rate increase on economic growth of major economic sectors of Iran during 1976-2014. For this purpose، we used a short scale macro-econometric model which has been estimated by the new co-integration approach. The results show that an increase in exchange rate will reduce the production of all economic sectors. Also، the growth rate of all economic sectors will be reduced to its minimum and then will increase. Also، we have come to the conclusion that the production of oil & gas sector will be reduced more than the other sectors.
    Keywords: Exchange Rate, Economic Growth, Major Economic Sectors
  • Saeed Daee Karimzadeh, Karim Azarbayjani, Mohammad Javanmardi Pages 59-72
    Income convergence or income similarity is defined as per capita income gap between two trading partner. less income gap shows income convergence and more income gap shows income divergence. Income convergence plays an important role in the expansion of trade relations، so that countries with more income adaption have the similar demand patterns and thus have economic reasoning in creating trade and the formation of trade blocks. This study examined the existence of income convergence or divergence in D-8 countries during the period of 1965-2009. To this end، three methods; sigma convergence، Theil indices and panel data unit root tests were used. The results of these approaches indicate that there are income divergence among the members of this group.
    Keywords: Income Convergence, D, 8 Countries, Sigma Convergence, Theil Indices, Panel Data Unit Root Tests
  • Abdolali Monsef, Leila Torki, Seyed Jaber Alavi Pages 73-92
    There are different perspectives about the relationship between financial development and economic growth. The question has raised among economists is that whether the economic growth is affected by financial development or economic growth causes financial development? This study investigates the direction of causality between financial markets indicators and economic growth in the D8 countries group during 1990-2010. For this، the panel causality testing approach، the method developed by Kónya (2006) based on the seemingly unrelated regressions (SUR) and Wald tests with the country specific bootstrap critical values، is applied. The results indicate that the direction of causality between financial development and economic growth not only is different in countries also، it is different for the each indicator of financial development. Empirical results show that within the financial development indicators، The domestic credit provided by the banking sector in all of selected countries except Pakistan، has affected the economic growth. This indicates a higher degree of dependence of these countries upon the banking sector. Furthermore، within the money market indicators، the domestic credit to private sector indicator has the greatest influence from economic growth.
    Keywords: Panel Causality, Financial Development, Economic Growth, Bootstrap, Seemingly Unrelated Regressions (SUR)
  • Fathollah Tari, Mohammad Shirijian, Mohsen Mehrara, Hossein Amiri Pages 93-106
    Identifying the factors that contribute to sustained economic growth of countries is the main concerns of economic researchers. The present paper employs a Bayesian econometrics approach based on Bayesian Model Averaging (BMA) method to investigate the effect of public and private health expenditure on economic growth in developing economies. The empirical findings show that public health expenditure positively and private health expenditure negatively affect on the long-term economic growth of developing countries. Also، hospital beds do have a positive important role in explaining long-term economic growth.
    Keywords: Economic Growth, Public Health Expenditure, Private Health Expenditure, Bayesian Model Averaging (BMA)
  • Ghasem Ahmadi, Mahdi Khodaparast Mashhadi, Mostafa Salimifar Pages 107-116
    Considering statistical data during 1981-2007 in Iran’s economy shows some co-movements between per capita wage and productivity indices، but does not explain which one can explain productivity improvements. Whether productivity increase is the result of wage increase، or its increase have caused wage increase، or we can not explain their relationship in causal relationship. Since productivity increase is very important in developing economies، we reviewd related literature، and finally we used Gewek’s econometric model for comparing traditional and modern theories for industrial sector of Iran’s economy، to see which theory is more applicable. Results indicate both wage productivity theories are statistically significant in industrial sector of Iran’s economy، but modern wage-productivity theory is more applicable when compared with traditional one.
    Keywords: Traditional Wage Theory, Wage Efficiency Theory, Geweke's Linear Feedback, Industrial Sector, Iran's Economy