فهرست مطالب

فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی
سال سوم شماره 11 (بهار 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/02/25
  • تعداد عناوین: 7
|
  • بررسی و آزمون عملکرد نظام بانکی ایران در مدیریت نقدینگی
    احمد گوگردچیان، سیمین سادات میرهاشمی نایینی صفحات 1-22
    کمبود نقدینگی عواقب نامطلوب و متعددی برای بانک ها درپی دارد. به همین علت بررسی راهبردهای مختلف تامین نقدینگی از اهمیت زیادی برخوردار است. در شرایط معمول بازار، راهبردهای تعدیل زیادی برای تامین نقدینگی در اختیار بانک هاست که می توانند در صورت قرارگرفتن در معرض تعهدات پرداخت بالاتر، دارایی های نقد بیش تری داشته باشند. در این مقاله، سه راهبرد برای مدیریت نقدینگی نظام بانکی کشور در شرایط فوق مورد توجه قرار می گیرد. هدف این مقاله، آزمون سه راهبرد برای مدیریت نقدینگی مبتنی بر توصیه کمیته بال در شرایط افزایش تعهدات پرداخت شبکه بانکی کشور با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته(GMM) است. به این منظور، از داده های 20 بانک از شبکه بانکی کشور برای سال های 1388-1380 استفاده می شود. نتایج تحقیق، بیانگر رابطه مثبت میان نرخ رشد تعهدات پرداخت و نرخ رشد موجودی اوراق بهادار است. همچنین رابطه میان نرخ رشد تعهدات پرداخت و نرخ رشد بازپرداخت وام ها مثبت برآورده شده و در مقابل نتایج حاکی از رابطه معکوس میان نرخ رشد وام های بلندمدت و نرخ رشد تعهدات پرداخت است.
    کلیدواژگان: مدیریت نقدینگی، شبکه بانکی، کمیته بال، روش گشتاورهای تعمیم یافته
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • شناسایی بخش های کلیدی اقتصاد ایرانب ر مبنای تحلیل تصادفی داده-ستانده(SIO)
    اسفندیار جهانگرد، خانم نیلوفر اسادات حسینی صفحات 23-47
    شناسایی بخش های کلیدی، موضوع مهمی در برنامه ریزی و سیاست گذاری اقتصادی است به طوری که در ادبیات اقتصادی، روش های متفاوتی برای تعیین این بخش ها ارایه شده است. در مطالعه حاضر، با استفاده از رویکرد تحلیل تصادفی به تعیین بخش های کلیدی اقتصاد ایران پرداخته می شود. به این منظور از جدول داده-ستانده سال 1380 مرکز آمار ایران و از روش برآوردهای فاصله ای و شبیه سازی مونت کارلو استفاده شده است. نتایج رویکرد غیرتصادفی بیانگر این است که در جدول 25 بخشی، شش گروه بخش تجمیع شده، به عنوان بخش های کلیدی قابل شناسایی هستند. همچنین در جدول 99 بخشی، سیزده گروه بخش به عنوان بخش های کلیدی رویکرد غیرتصادفی داده–ستانده بدست آمد. نتایج این مقاله پیشنهاد می کند که تحلیل گران و سیاست گذاران از جداول اصلی تجمیع نشده برای مقاصد تحلیلی خود استفاده کنند.
    کلیدواژگان: بخش کلیدی اقتصادی، شبیه سازی، تحلیل تصادفی داده - ستانده
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیل تعادل عمومی پویا از اثرات قاعده «بقای ثروت طبیعی»در بهره برداری از درآمد نفت و گاز
    ایمان حقیقی، حسن آقانظری، غلامعلی شرزه ای صفحات 49-76
    براساس متون دینی، لازم است در بهره برداری از درآمد منابع طبیعی به«قاعده بقای ثروت طبیعی» توجه شود؛ لذا با عنایت به پیامدهای مصرف نسنجیده درآمد نفت و گاز در ایران، تخصیص همه درآمد منابع طبیعی پایان پذیربه نیازهای مصرفی یک نسل مجاز نیست. هدف این تحقیق، معرفی مبانی این قاعده و همچنین مدل سازی، بررسی و تحلیل آثار اعمال این قاعده در بهره برداری از درآمد نفت و گاز در ایران است. برای ارزیابی اثرات اعمال این قاعده، یک الگوی تعادل عمومی محاسبه پذیر پویا مورد استفاده قرار گرفته که بر مبنای ماتریس داده های خرد سال 1389 کالیبره شده است. این الگو یک اقتصاد باز، با لحاظ بخش نفت و گاز، بخش خدمات عمومی و سایر بخش ها است. فرض شده است منابع نفت و گاز پس از چند دوره به پایان می رسد و اثر نرخ های مختلف پس انداز درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز بر رفاه خانوارها، اندازه دولت، سطح تولید و صادرات در طول زمان تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که هر چه «نرخ پس انداز درآمد نفت و گاز» بالاتر باشد، در سال های اولیه،کاهش رفاه بیشتر بوده اما در بلندمدت رفاه بالاتری ایجاد خواهد شد. همچنین صادرات غیرنفتی نیز بر مسیر بالاتری قرار خواهد گرفت. در نهایت هر چه این نرخ بزرگ تر باشد، مسیر عرضه خدمات عمومی پایین تر بوده و اندازه دولت در طول زمان کوچک تر خواهد بود.
    کلیدواژگان: منابع طبیعی پایان پذیر، عدالت بین نسلی، اندازه دولت، تعادل عمومی محاسبه پذیر پویا
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تعیین سهم بهینه یارانه انرژی در زیربخش های اقتصادی با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و برنامه ریزی خطی فازی (FLP)
    احمد عاملی، مهدی صادقی شاهدانی صفحات 77-98
    در این مقاله، با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و برنامه ریزی خطی فازی، به بررسی تخصیص بهینه یارانه انرژی در بین زیر بخش های اقتصادی پرداخته می شود. به این منظور، معیارهایی که یارانه انرژی بر آنها تاثیرگذار است شامل رشد اقتصادی، شدت انرژی، شدت نیروی کار، تورم، هزینه اجتماعی آلودگی هوا و توزیع یارانه انرژی میان دهک های هزینه ای تعریف شده است. با توجه به اوزان بدست آمده، معیارهای فوق به ترتیب رتبه عبارتند از: تورم، رشد اقتصادی، شدت نیروی کار، توزیع یارانه انرژی میان دهک های هزینه ای، شدت انرژی و هزینه اجتماعی آلودگی هوا. نتایج رتبه بندی نهایی نشان می دهد که رتبه بهینه زیربخش های اقتصادی در ایران برای تخصیص یارانه انرژی به ترتیب شامل بخش های خدمات، صنعت، کشاورزی، خانگی و حمل ونقل است. همچنین، حداکثر سازی کارایی یارانه انرژی در بخش های خانگی و حمل ونقل از طریق ایجاد تغییرات فناورانه و بهبود الگوی مصرف، ضروری است. نتایج فازی سازی نشان می دهد که یارانه تخصیص یافته بهینه به بخش های خدمات و حمل ونقل به ترتیب برابر با 4/30 و 6/28 درصد از کل یارانه انرژی است.
    کلیدواژگان: یارانه، روش تحلیل سلسله مراتبی، فازی سازی خطی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مدلسازی اجتناب ناپذیری زیان اکثریت معامله گران در بازار فارکس با استفاده از نظریه فرایندهای تصادفی
    کمیل طیبی، شهرام معینی، زهرا زمانی صفحات 99-121
    بازار ارزهای خارجی(فارکس) با حجم تجارت روزانه بالغ بر 3 هزار میلیارد دلار، بزرگترین بازار مالی در جهان است که به تنهایی 40% از کل حجم تجارت الکترونیک در دنیا را نیز در بر می گیرد. با این حال آمارها نشان می دهند که گاه تا 90% از معامله گران، تنها در طی شش ماه تا یکسال، کل سرمایه خود را در این بازار از دست می دهند و از بازار خارج می شوند. این مقاله برای نخستین بار نشان می دهد که زیان اکثریت معامله گران در بازار فارکس به لحاظ نظری و تجربی اجتناب ناپذیر است. به این منظور، ابتدا نشان داده می شود که بازار فارکس با صرف نظر از اسپرد دریافتی کارگزار و شاخص تورم، یک بازی تکراری حاصل جمع صفر است. آن گاه با بسط یک مدل نظری در چارچوب تئوری احتمال و با فروض ساده سازی مناسب برای یک بازیگر نماینده، نشان داده می شود که احتمال زیان در بازار فارکس نمی تواند از مقدار حدی فوق کمتر شود و زیان اکثریت معامله گران، ویژگی ذاتی این بازار است. ارزیابی تجربی کاربرد مدل فوق با استفاده از داده-های نرخ معاملاتی زوج ارزهای(یورو-ین و یورو-دلار) در یک دوره زمانی روزانه طی ژانویه–دسامبر در سال های 2009 و 2010 حاکی از آن است که احتمال شکست(زیان) در این بازار نمی تواند از 90 درصد کمتر باشد. درصد معامله گران زیان کننده با افزایش دفعات معامله و با افزایش شدت نوسان ها در نرخ تبادل ارزها رابطه ای مستقیم دارد. افزایش اسپرد و اعتبار اهرمی نیز احتمال زیان اکثر معامله گران زیان کننده را افزایش می دهد.
    کلیدواژگان: بازار فارکس، بازی حاصل جمع صفر، تئوری احتمال، زیان سرمایه، ضریب اهرمی(اعتبار اهرمی)، اسپرد
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • ارزیابی جایگزینی انرژی های تجدیدپذیر به جای سوخت های فسیلی در ایران: رهیافت کنترل بهینه
    علیمراد شریفی، غلامحسین کیانی، رحمان خوش اخلاق، محمد مهدی باقری تودشکی صفحات 123-140
    اگرچه سوخت های فسیلی رشد سریع اقتصادی جوامع بشری را به همراه داشته، اما انتشار آلاینده های ناشی از مصرف این سوخت ها، موجب بروز تغییرات آب و هوایی شده است. از سوی دیگر، منابع سوختهای فسیلی نظیر نفت،گاز، ذغال سنگ و اورانیوم به تدریج در حال کاهش است. این موضوع، پژوهش در زمینه انرژی های جایگزین و تجدیدشونده شامل انرژی خورشیدی و بادی را ضروری می-سازد. در این مقاله به منظور حداکثر کردن رفاه اجتماعی، یک مدل کنترل بهینه طراحی و با استفاده از روش الگوریتم ژنتیک، مسیرهای بهینه جایگزینی انرژی خورشید و باد به جای سوختهای فسیلی در طی زمان در ایران ترسیم شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد در صورت ثابت ماندن هزینه تبدیل انرژی خورشیدی و بادی و در نظر گرفتن نرخ تنزیل اجتماعی پنج درصد، انتقال از انرژی های فسیلی به سمت انرژی خورشیدی و بادی در سال 1466(77 سال پس از سال مبنا) و با فرض کاهش50 درصدی هزینه تبدیل انرژی خورشید و باد در هر ده سال، این انتقال در سال 1409 (20 سال پس از سال مبنا) می بایست صورت پذیرد..
    کلیدواژگان: نظریه کنترل بهینه، جانشینی درون زا، انرژی خورشیدی و بادی، نرخ تنزیل اجتماعی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • برآورد تاثیر توسعه فناوری بر بهره وری کلی عوامل در ایران
    سعید شوال پور صفحات 141-160
    مفهوم نوآوری در طی سال های اخیر با تحولات زیادی همراه بوده است. براساس نظریات جدید، نوآوری حاصل مجموعه ای نظام مند از عناصر و مولفه هاست که در نتیجه آن، یک ایده به محصول و یا فرآیند تجاری تبدیل می شود. در مطالعات تجربی تاکنون، اجزای زنجیره نوآوری به صورت مجزا مورد بررسی قرار گرفته است به همین دلیل، در این مقاله تلاش شده است برای اولین بار، مولفه های مختلف این زنجیره، شامل مخارج تحقیق و توسعه، انباشت سرمایه فیزیکی و سرمایه انسانی و ثبت اختراع (پتنت) به تفکیک داخلی و خارجی به عنوان یک مجموعه منسجم مدلسازی شده و تاثیر بلندمدت آن بر بهره-وری کلی عوامل در ایران مورد ارزیابی و تحلیل قرار گیرد. به این منظور از روش های اقتصادسنجی سری های زمانی چندمتغیره شامل روش همگرایی متقابل و مدل تصحیح خطای برداری (VECM) به منظور ارزیابی رفتار بلندمدت مولفه های نوآوری و بهره وری عوامل استفاده شده است. نتایج نشان می-دهد که به غیر از متغیر نسبت نیروهای دانشی به کل نیروی کار، سایر مولفه های نوآوری ملی در بلندمدت، تاثیری مثبت بر بهره وری کلی عوامل در اقتصاد ایران داشته اند. در این میان، ثبت پتنت خارجی و داخلی به ترتیب با داشتن ضریب تاثیر نرمال شده 58/0 و 48/0، بالاترین تاثیر را بر شاخص بهره وری کلی عوامل در افق بلندمدت بر جای نهاده اند.
    کلیدواژگان: نوآوری، پتنت، همگرایی متقابل، مدل تصحیح خطای برداری، بهره وری کلی عوامل
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Examining the Performance of Liquidity Management in Iran's Banking System (2001-2009)
    Dr Ahmad Googerdchian, Simin Mirhashemi Pages 1-22
    Since the liquidity shortage has some undesirable consequences for banks، the evaluation of different strategies of providing liquidity is very important. In normal market conditions، there are plenty of adjustment strategies available for banks which allow them to have higher liquid assets when they face higher payment obligations. This paper mainly focuses on three strategies of liquidity management in country''s banking system in above conditions. The main aim of current paper is to test three strategies of liquidity management based on the recommendations of Basel Committee in the condition of increasing the payment obligations of the banking network، by applying Generalized Method of Moments (GMM) method. We used the data from 20 Iranian commercial banks for the period 2001-2009. Results show that there is a positive relationship between payment obligations and securities stock growth rates and also between payment obligations and repayments of loans growth rates. However there is a diverse relation between payment obligations and long-term loans growth rates.
    Keywords: Liquidity Management, Banking Network, Basel Committee, GMM
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Identifying Key Economic Sectors in Iran: A Stochastic Input-Output Analysis
    Dr Esfandiar Jahangard, Nilofar Hosiani Pages 23-47
    The magnitude of economic growth depends on the growth and investment in key economic sectors. Thus، one important goal of policy makers and economic planners in any society is to identify key economic sectors. This paper aims at identifying these sectors in Iranian economy using stochastic input-output analysis. Stochastic analysis is used to investigate how the inherent imprecision affects the concomitant key sector analysis in case of utilizing aggregated data. The analysis is based on Iranian input-output table for the year 2001، using distance estimation and Monte Carlo simulation. Results of the non-stochastic approach indicate that among 25 economic sectors in aggregated input-output table، six sector-groups are the key sectors; while، in non-aggregated input-output table with 99 sectors، 13 sector-groups can be identified as key sectors. Finally the suggestion is that to identify key economic sectors the non-aggregated input-output table should be used.
    Keywords: Stochastic Input, Output Analysis, Key Economic Sectors, Simulation
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Analyzing the Effect of Natural Resources Perpetuity Rule on Oil and Gas Revenue Allocation: A Dynamic General Equilibrium Approach
    Dr Iman Haqiqi, Dr Hasan Aqanazari, Dr Gholamali Sharzei Pages 49-76
    The purpose of this paper is to introduce the “Natural Resources Perpetuity Rule” in the allocation of resources revenue. We also analyzed the potential impacts of implementing this rule on oil and gas revenues in Iran. To do so، we employed a Computable General Equilibrium Model which is calibrated based on 2010 Micro Consistent Matrix. We assumed an open economy with different sectors such as oil and gas، public services and other activities. Assuming exhaustibility، we measure the impact of different saving rates from Resources Revenue (SR) on welfare، size of public sector، activity levels and exports. We found that the more the SR، the more the welfare loss in first years، the higher the long-run welfare path، the more the non-oil export and the less the size of public sector.
    Keywords: Exhaustible Resources, Intergenerational Justice, Size of Public Sector, Computable General Equilibrium
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Determining the Optimal Allocation of Energy Subsidies to Economic Sectors in Iran: An AHP and FLP Approach
    Dr Ahmad Ameli, Dr Mehdi Sadeghi Shahdani Pages 77-98
    This paper presents an AHP and FLP model for the allocation of energy subsidies to different economic sectors. To do so، we defined a group of socio-economic criteria that may affected by the allocation of energy subsidies. These criteria are: economic growth، energy intensity، labor intensity، inflation، social cost of air pollutions and distribution of energy subsidy among socio-economic levels. According to calculated weights، we determined the priority of the above mentioned criteria. Also، according to the optimum overall rank of economic sectors، the commercial sector has the highest rank followed by industrial، agricultural and household and transportation sectors. After determining the final coefficients of AHP approach، we determined the allocation of energy subsidies using linier programming approach. We also considerd the change in technology and consumption patterns of household and transportation sectors. Results show that the share of energy subsidies allocated to commercial and transportation sectors should increase to 30. 4 and 28. 6 percent respectively.
    Keywords: Energy Subsidy, Analytic Hierarchy Process, Fuzzy Linear Programming, Socio, Economic Subsectors
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Modeling the Inevitable Loss in the FX Market: An Application of Probability Theory
    Dr Komail Tayebi, Dr Shahram Moeeni, Zahra Zamani Pages 99-121
    Foreign exchange (FX) markets play a significant role in the global financial market، so that it comprises 40% of total global e-commerce values. However، reports show a 90% loss of entire investment of traders in this market usually after six to 12 months after entrance. This paper analyzes losing values of the majority of traders theoretically and empirically. Furthermore، by ignoring spread of broker and existence of inflation، it is shown that the FX market is a repeating zero-sum game. So، by developing a theoretical model in a framework of the Probability Theory، we have shown that probability of a loss in the FX market is quite high. Results show that the loss of the majority of trade occurs undoubtedly. Using two major currency pair data: Euro-Yen (EURJPY) and Euro-Dollar (EURUSD) in a daily duration in 2009 and 2010، we show that probability of failure (loss) cannot be less than 90%. We also showed the fact that، the larger number of transactions، the higher percentage of traders’ losses. The higher probability of loss also depends directly on the volatility of exchange rate and higher rates of spread and leverage.
    Keywords: FX Market, Zero, Sum Game, Probability Theory, Capital Loss, Leverage, Spread
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Assessment of Renewable Energy Substitution in Iran:An Optimal Control Approach
    Dr Alimorad Sharifi, Dr Gholam Hossain Kiani, Dr Rahman Khosh Akhlagh, Mohammad Mahdi Bagheri Pages 123-140
    Although fossil fuels consumption may causes to rapid economic growth، but due to related pollutants and its consequences، the world has suffered from climate changes. Moreover، fossil fuel resources such as petroleum، gas، coal and uranium are being exhausted rapidly in the last decades. Therefore، seeking an appropriate as well as low-cost alternative for the above-mentioned energy carriers is one of the most important research topics. Regarding this situation، the utilization of renewable energy sources especially solar and wind energies is very important. In this study، the social welfare is maximized and optimal trajectory of solar and wind energy substitution is derived by using an optimal control approach. The model is solved empirically by genetic algorithm using MATLAB software. The results show that assuming social discount rate of 5% and no reduction in solar and wind energy conversion cost during next years، transition from fossil energy to solar and wind energy must occur in 2089 while assuming a 50 % reduction in solar and wind energy conversion cost in every 10 years period، this transition must take place in 2032.
    Keywords: Optimal Control Theory, Endogenous Substitution, Wind Energy, Solar Energy, Social Discount Rate
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Estimating the Effects of Technology Development on Total Factor Productivity in Iran
    Dr Saeed Shavvalpour Pages 141-160
    The concept of “Innovation” has changed considerably in recent years. According to new theories، the innovation emerges in a system of interrelated elements and determinants during which the idea changes to a commercialized output or process. The literature on the innovation has concentrated mainly on various aspects of innovation chain separately. In this paper we tried to investigate the general effects of the whole elements of the innovation chain simultaneously. These elements are: R&D expenditures، physical capital formation، human capital and patent filling (residence and non-residence). We utilized multivariable time-series methods including cointegration and vector error correction model (VECM) to assess the long-run effects of innovation elements on total factor productivity in Iran. Results show that excluding the human capital variable، other elements of innovation chain have positive effects on TFP; among them، residence and non-residence patent filling having the normalized long-run coefficients of 0. 58 and 0. 48 respectively، are the most important factors affecting TFP in Iran.
    Keywords: Innovation, Patent, Cointegration, Vector Error Correction Model, Total Factor Productivity
    Abstract View Paper Original: Persian