فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش ها و سیاست های اقتصادی
پیاپی 68 (زمستان 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/12/11
  • تعداد عناوین: 9
|
  • ذبیح الله غلامی*، اسدالله فرزین وش، محمد علی احسانی صفحات 5-28
    گروهی از اقتصاددانان معتقدند که اعمال سیاست های پولی فقط تولید اسمی را تغییر می دهد و تاثیری در تولید حقیقی نخواهد داشت. عده ای دیگر از اقتصاددانان اعتقاد دارند که سیاست های پولی در شرایط خاصی علاوه بر تولید اسمی، تولید حقیقی را در کوتاه مدت و حتی در بلند مدت تغییر می دهد. برخی از اقتصاددانان کینزین جدید اعتقاد دارند که سیاست پولی می تواند تاثیر نامتقارنی بر تولید ناخالص داخلی داشته باشد. هدف این مقاله، بررسی اثر نامتقارن سیاست پولی بر تولید ناخالص داخلی در دوره 1388- 1338 در اقتصاد ایران است. برای این منظور، با انجام آزمون های RESET، تراسورتا(1989)، تراسورتا و آندرسون(1992) و تراسورتا(1993) مدل غیرخطی اتورگرسیو انتقال ملایم و تابع انتقال لجستیک و متغیرهای انتقال رشد درآمد نفتی و رشد سرمایه گذاری بخش خصوصی با یک وقفه انتخاب شده است. برای تخمین مدل غیرخطی اتورگرسیو انتقال ملایم چند وضعیتی از برآوردگر حداقل مربعات غیرخطی و از الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. یافته های این مقاله نشان می دهد که اثر سیاست پولی بر تولید ناخالص داخلی نامتقارن بوده است و برآورد مدل غیر خطی اتورگرسیو انتقال ملایم چند وضعیتی، چهار وضعیت (وضعیت رونق با نرخ رشد اقتصادی افزایشی، وضعیت رونق با نرخ رشد اقتصادی کاهشی، وضعیت رکود به همراه وخیم تر شدن اوضاع اقتصادی و وضعیت رکود به همراه بهبودی اوضاع اقتصادی) را در چرخه های تجاری اقتصاد ایران نشان می دهد. ضریب تغییرات حجم پول در چهار وضعیت چرخه های تجاری اقتصاد ایران متفاوت است. بزرگترین ضریب تغییرات حجم پول مربوط به وضعیت رکود به همراه وخیم تر شدن اوضاع اقتصادی است در حالیکه کوچکترین ضریب تغییرات حجم پول مربوط به وضعیت رونق با نرخ رشد اقتصادی کاهشی است.
    کلیدواژگان: سیاست پولی، تولید ناخالص داخلی، آثار نامتقارن، مدل اتورگرسیو انتقال ملایم چند وضعیتی
  • وحید مهربانی*، علی طیب نیا صفحات 29-48
    اهمیت ویژه صادرات در فرایند صنعتی شدن که در سه دهه اخیر بر آن تاکید شده است موجب شد تا مطالعه پیش رو از منظری خاص به آن بپردازد که عبارت است از اثر ساختار بازار بر عملکرد صادراتی صنایع ایران. در این مطالعه که در سطح صنعت انجام شده از تعداد بنگاه های رقیب موجود در صنایع به عنوان معیاری برای رقابت استفاده شده است. شواهد به دست آمده از کارگاه های صنعتی دارای 10 نفرکارکن و بیشتر حکایت از این دارد که رقابت اثر مثبت و معناداری بر صادرات دارد، بنابراین سیاست های ضد انحصار به رشد صادرات و صنعتی شدن اقتصاد از این جنبه خاص کمک خواهد می کند.
    کلیدواژگان: ساختار بازار، رقابت، صنعت، صادرات
  • سید حسین سجادی، مهدی عربی*، مریم فلاحی صفحات 49-64
    هدف تحقیق بررسی بهره وری شرکت های واگذار شده در فرایند خصوصی سازی است. بهره وری در این تحقیق شامل دو شاخص بهره وری سرمایه و بهره وری نیروی کار است. داده های تحقیق با استفاده از جامعه آماری شامل 42 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی(1389-1382) به روش تلفیق کل داده ها، آزمون T و رگرسیون حداقل مربعات معمولی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحقیق نشان داد که بهره وری سرمایه و بهره وری نیروی کار در شرکت های مورد مطالعه پس از واگذاری سهام آنها به بخش خصوصی ارتقا یافته است، همچنین درصد سهام شرکت های واگذار شده به بخش خصوصی با بهره وری سرمایه و بهره وری نیروی کار رابطه مثبت معناداری داشته است.
    کلیدواژگان: خصوصی سازی، بهره وری سرمایه، بهره وری نیروی کار، ارزش افزوده
  • یونس بادآور نهندی*، صلاح الدین قادری، رضا بهشتی صفحات 65-82
  • حسین عباسی نژاد*، سجاد ابراهیمی صفحات 83-108
    در این مطالعه نحوه اثرگذاری قیمت نفت و نوسان های قیمت نفت بر بازدهی بورس و نوسان های بازدهی بورس مورد بررسی قرار می گیرد. به این منظور از روش مارکوف- سوئیچینگ استفاده شده است. به منظور استخراج نوسان های قیمت نفت از سه روش فیلتر HP، مدل GARCH و مدل تحلیل موجک (Wavelet) استفاده شده است. بر اساس برآوردهای انجام شده روش تحلیل موجک نتایج دقیق تر و با جزئیات بیشتر نسبت به سایر روش ها دارد. نتایج نشان می دهد که افزایش قیمت نفت بر بازدهی بورس اثر معناداری ندارد و تنها باعث کاهش نوسان ها در بازدهی بورس خواهد شد، همچنین نوسان های قیمت نفت در مقیاس D1(t) اثر معنا داری بر بازدهی بورس ندارد اما نوسان های مقیاس D2(t) و D3(t) در شرایط رونق بازار اثر مثبت و معناداری بر بازدهی بورس دارد. به علاوه بر اساس، نتایج برآورد مدل ها ماتریس انتقال نیز نسبت به مقیاس بندی نوسان های قیمت نفت حساس بوده است.
    کلیدواژگان: بازده بورس اوراق بهادار تهران، قیمت نفت، مدل مارکوف، سوئیچینگ تحلیل موجک
  • یزدان گودرزی فراهانی*، خانم فرخنده جبل عام صفحات 109-138
    این مقاله طبق رویکرد کینگ و واتسون (1997) به دنبال بررسی خنثایی پول در بلندمدت است. برای این منظور، از داده های مربوط به حجم پول، نقدینگی و تولید ناخالص داخلی در دوره زمانی (1390-1350) با رویکرد مدل های خود رگرسیون برداری ساختاری استفاده شده است. نتایج نشان دهنده این است که خنثایی پول در ایران ارتباطی با تعریف پول ندارد، تغییرات در حجم پول و نقدینگی اثری بر تولید ندارند و به دلیل اینکه نرخ رشد حجم پول و نرخ رشد نقدینگی انباشته از مرتبه صفر می باشند بحث در مورد رابطه بلندمدت منطقی نخواهد بود، بنابراین برای افزایش تولید در اقتصاد می بایست به سیاست های سمت عرضه که منجر به افزایش در بهره وری و کارایی نیروی کار و افزایش در سطح تولید می شود روی آورد، همچنین نتایج حاکی از آنست که در سطح اطمینان یک درصد خنثایی پول در بلندمدت را نمی توان رد کرد. نتایج تحت قیود خنثایی پول در کوتاه مدت نیز ما را به سمت رد خنثایی پول در بلند مدت سوق نمی دهد، همچنین بر طبق نظریه درک نادرست پولی لوکاس(1972) می توان به این موضوع اشاره نمود که واکنش تولید به تغییرات در حجم پول می تواند منفی باشد، به این معنا که شوک های پولی منفی سبب می شود که منحنی عرضه کل بلندمدت لوکاس حالت عمودی بودن خود را از دست دهد، در نتیجه شوک های پولی منفی دارای آثار حقیقی در کوتاه مدت می باشند.
    کلیدواژگان: خنثایی پول در بلندمدت، کینگ و واتسون، مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR)، ایران
  • مهدی پدرام*، شدریه دهنوی صفحات 139-158
    در سال های اخیر تعداد قابل توجهی از مقالات اقتصادسنجی در دنیا مربوط به نفوذ مدل های خود بازگشت آستانه ای و روش برآورد آنها بوده است. مدل های خود بازگشت آستانه ای قادر به ضبط حرکات نامتقارن و غیر خطی متغیرها می باشند. در این مقاله، به بیان ویژگی های مدل های آستانه ای و برخی کاربردهای گوناگون مدل های آستانه ای پرداخته می شود، سپس دو مدل خود بازگشت آستانه ای و خود بازگشت آستانه ای لحظه ای معرفی و بررسی می شود. در نهایت، با بیان مثالی از کاربرد مدل های آستانه ای در الگو سازی رفتار نامتقارن نرخ های ارز با استفاده از آزمون های همگرایی آستانه ای و آستانه ای لحظه ای ارائه شده توسط اندرس و سیکلوس (2001) به آزمون فرضیه برابری قدرت خرید ر ایران برای بازه زمانی (1390-1339) پرداخته می شود. نتایج حاکی از برقراری تئوری برابری قدرت خرید و نامتقارن بودن فرایند تعدیل برابری قدرت خرید بلندمدت نسبت به سطح تعادل می باشد.
    کلیدواژگان: مدل خود بازگشت آستانه ای، مدل خود بازگشت آستانه ای لحظه ای، همگرایی آستانه ای، برابری قدرت خرید
  • داود منظور، مجتبی طاهری * صفحات 159-174

    ارائه تحلیل های واقع گرایانه در خصوص پدیده های اقتصادی مستلزم در نظر داشتن محدودیت ها و پیچیدگی های رفتار انسانی است. در اقتصاد متعارف به دلایل متعددی فرض عقلانیت سنگ بنا و پیش فرض اصلی تمام نظریه های اقتصادی را تشکیل می دهد. فرض عقلانیت اقتصادی منجر به برخی ساده سازی ها در تحلیل اقتصادی می شود که باعث فراموشی سپرده شدن ملاحظات رفتاری انسان های واقعی می گردد. برخی اقتصاددانان متعارف الگوهای مبتنی بر فرض عقلانیت را به دلیل سهولت استفاده ترجیح می دهند. برخی دیگر چنین استدلال می کنند که مجموعه ای از عوامل بازاری و غیر بازاری از جمله رقابت، تکامل و یادگیری و تصمیم گیران اقتصادی را ناگزیر به سمت رفتار عقلانی سوق می دهند. با این وجود، نشان می دهیم که تنها با فرض عقلانیت و بدون در نظر گرفتن سایر عوامل به ویژه محدودیت های رفتاری و روانی تصمیم گیران نمی توان تحلیل واقع گرایانه ای از رفتار اقتصادی ارائه نمود. در این راستا به معرفی سه محدودیت رفتاری اساسی خواهیم پرداخت که در تحلیل های اقتصادی می بایست مورد توجه قرار گیرد: کران دار بودن عقلانیت، کران دار بودن اراده انسانی و کران دار بودن منفعت طلبی. برخی اقتصاددانان کوشیدند با تلفیق نظریه های دو رشته اقتصاد و روانشناسی به تحلیل رفتار نهادهای اقتصادی بپردازند. این تلفیق منجر به ایجاد یک حوزه مطالعاتی با عنوان اقتصاد رفتاری شده است. روندی که تلفیق اقتصاد و روانشناسی تا کنون پیموده است را می توان به سه دوره اقتصاد رفتاری قدیم، دوران گذار و اقتصاد رفتاری نوین تقسیم نمود که بررسی این سه دوره آخرین دست یافته ها در زمینه اقتصاد رفتاری موضوع دیگری است که این مقاله به آن می پردازد.

    کلیدواژگان: عقلانیت اقتصادی، اقتصاد رفتاری، عقلانیت کران دار، اراده کران دار، منفعت طلبی کران دار
  • حسین اصغرپور*، کسری احمدیان، امید منیعی صفحات 175-194
    مطابق ادبیات اقتصاد سیاسی، ساختار اقتصادی و سیاسی یک کشور رابطه تنگاتنگ و در عین حال پیچیده ایی با یکدیگر دارد. بطوریکه ساختار سیاسی کشور به عنوان سیستم هدایتگر مدیریت اقتصادی کشور که منعکس کننده تفکرات اقتصادی آن سیستم سیاسی است شناخته می شود. از این حیث هرگونه اختلال در نهاد مدیریتی یک کشور (دولت) با عنوان بی ثباتی سیاسی، بویژه در کشورهای درحال توسعه، می تواند منجربه بی ثباتی اقتصادی شده و حرکت طبیعی اقتصاد را دچار اخلال نماید که در نتیجه رشد اقتصادی کشور را به عنوان مهمترین شاخص عملکرد اقتصادی کندتر می نماید. در این راستا، در مطالعه حاضر سعی شده است با استفاده از داده های سری های زمانی سالانه سیاسی و اجتماعی، اثر بی ثباتی سیاسی بر رشد اقتصادی ایران طی دوره 1388-1339 مورد بررسی و تحلیل تجربی قرار گیرد. برای این منظور، با استفاده از تکینک APARCH اثر متغیر بی ثباتی سیاسی بر رشد اقتصادی بر اساس دو شاخص بی ثباتی سیاسی رسمی و بی ثباتی غیررسمی مورد آزمون قرار گرفته است. یافته های تجربی این مطالعه نشان می دهد متغیرهای مربوط به هر دو شاخص بی ثباتی سیاسی مذکور تاثیر منفی بر رشد اقتصادی دارند.
    کلیدواژگان: بی ثباتی سیاسی، رشد اقتصادی، دموکراسی، روش APARCH، اقتصاد ایران
|
  • Dr. Zabihollah Gholami *, Dr. Asadollah Farzinvash, Dr. Mohammad Ali Ehsani Pages 5-28
    Some economists believe that monetary policy changes only the nominal variables and has no effect on the real variables. In contrast، some economists believe that under some circumstances monetary policy، in addition to the nominal variables، increases the real variables in the short term and، in some cases، even in the long term. Since 1990s numerous theoretical and empirical studies have been conducted to examine the asymmetric effects of monetary policy on real variables. Some New Keynesian economists believe that monetary policy can produce asymmetric effects on gross domestic product. This paper analyzes the asymmetric effects of monetary policy on gross domestic product in Iran during 1959-2010. We use the RESET tests، Terasvirta (1998)، Terasvirta and Anderson (1992)، Terasvirta (1993)، Nonlinear Smooth Transition Autoregressive and logistic transition function models، and use oil income and private sector investment growth rates as the transition variables with one lag. For estimating the 4-state Smooth Transition Autoregressive Model، we use the non-linear least squares and Genetic Algorithm. We find that the effect of monetary policy on gross domestic product is asymmetric in the studied period. The Multiple Regime Smooth Transition Autoregressive Model reveals 4 different business cycle states in Iran. Monetary coefficients are different in these states and the largest coefficient appears in recessions with declining economy، while the smallest coefficient belongs to booms with decreasing growth rates.
    Keywords: Monetary policy, Gross domestic product, Asymmetric effects, Multiple Regime Smooth Transition Autoregressive Model
  • Dr. Vahid Mehrbani *, Dr. Ali Taiebnia Pages 29-48
    The pivotal role of export in industrialization process has been induced us to study the effect of market structure on export performance of Iranian industries. We use number of firms as a measure of competition to provide an industry-level research. The evidence suggests that competition has a positive and statistically significant effect on export. Therefore، anti-monopolistic policies would help to growth of export and industrialization of Iranian economy.
    Keywords: Market Structure, Competition, Industry, Export
  • Seyed Hosein Sajadi, Mehdi Arabi *, Maryam Falahi Pages 49-64
    The purpose of this research is investigation of the privatization process effect on productivity indexes of Listed Companies in Tehran Stock Exchange. Productivity indexes in this research are capital productivity and employee productivity. Sample of research is 42 firms listed in Tehran stock exchange that using the pooled data system and ordinary least square regressions (OLS) model، have been analyzed for the period of 2003-2010. The results show that capital productivity and employee productivity relinquished companies have been promoted after privatization and the amount of privatization have significant positive relation with the capital and employee productivity.
    Keywords: Privatization, Capital Productivity, Employee Productivity, Value Added
  • Hossein Abbasinejad *, Sajad Ebrahimi Pages 83-108
    In this paper we study how oil price and oil price volatility affect stock return and volatility of stock return. In order to assess this effect Markov- Switching model has been used and furthermore HP filter، GARCH model and Wavelet analysis model have been used for extracting oil price volatility. Comparison of results shows that Wavelet method has more accurate and detailed results. Furthermore results show that oil price increases do not have significant effect on stock returns and only will decrease of stock return volatility. However oil price volatility in D1 (t) scale that extracting from Wavelet decomposition do not has significant effect on stock return، but oil price volatility in D2 (t) and D3 (t) scales have positive effect on stock return in market boom condition. In addition، results show that، transition matrix is sensitive to scaling on oil price volatility.
    Keywords: Stock Return, Oil Price Volatility, Markov, Switching Model, Wavelet Analysis
  • Yazdan Gudarzi Farahani *, Farkhonde Jabal Ameli Pages 109-138
    In this article we survey money neutrality in long-run according to king - Watson’s method (1997). For this purpose SVAR model with Money stock، Liquidity and GDP data during 1972- 2010 have been used. The results show that the money neutrality and money definition doesn’t have relationship. Changes in the stock of money and liquidity does not affect the production and because the rate of money growth and Liquidity growth rate are zero-order integrated، discussion about long-term relationship would not be reasonable. So in order to increase the production in the economy، we must turn to supply side policies that increases labor productivity and efficiency and increases the production. Results also indicate that at 1% level of confidence، neutrality of long-run money could not be rejected. Under the constraints of short-run money neutrality، similarly the result doesn’t lead us to reject neutrality of long-run money. According to Lucas monetary misinterpretations theory (1972) it should be noted that production response to changes in money stock could be negative. This means that negative monetary shocks could cause that the Lucas long-run aggregate supply curve lose its verticality so negative monetary shocks have real effects in the short run.
    Keywords: Long, Run Monetary Neutrality, King, Watson Methodology, SVAR, Iran
  • Mehdi Pedram *, Shadrieh Dehnavi Pages 139-158
    In recent years substantial numbers of econometric papers have addressed estimation and inference methods of the Threshold Auto Regression model. Threshold Auto regression model are able to capture asymmetric and nonlinear movement of variables. This paper explains the characteristics of threshold models and some different applications of these models and then، investigates the threshold auto regression models and momentum threshold auto regression models. Finally، presenting some examples of threshold models، we used the threshold co Integration test advanced by Enders and Siklos (2001) to investigate the asymmetric adjustment on long-run (PPP) in Iran between 1339 and 1390. Results prove PPP theory and imply that the adjustment process towards long run PPP is asymmetric.
    Keywords: Threshold Autoregressive Model, Momentum Threshold Autoregressive Model, Threshold Co Integration, Purchase Power Parity
  • Dr Davod Manzoor, Mojtaba Taheri Pages 159-174

    Providing realistic economic analysis requires that we take into account limitations and complications of human behavior. In this paper، we show that one can''t explain the economic behaviors، only relying on rationality assumption، which is the basis of conventional economic analysis. In conventional economics، the rationality presumption has been defended on numerous grounds. Some claims that rationality-based models are easier to formalize and implement. Others believe that a set of market and non-market factors such as competition، evolution and learning، leads economic decision-makers to a rational behavior. However، in this paper we would show that، a realistic analysis of economic behavior can''t be provided just relying on rationality presumption، and ignoring human behavior limitations. Some economists combine economics and psychology to analyze the behavior of economic institutions. We will discuss the evolution of approaches regarding to this integration and will have a look on latest results in this field. Then، we will explain three basic behavioral limitations، which must be considered in economic analysis: bounded rationality، bounded willpower، and bounded selfishness. Then، as practical evidence، we will mention examples of irrational behaviors in financial markets. These examples indicate that there are numerous cases in which human behavior deviates from conventional models expectations.

    Keywords: Economic Rationality, Behavioral Economics, Bounded Rationality, Bounded Willpower, Bounded Selfishness
  • Dr Hossein Asgharpur *, Kasra Ahmadian, Omid Maniee Pages 175-194
    According to the political economy literature، a country''s political and economic structures have close، and also complex relationship with each other. Therefore political structure of the country is known to be the leader system of economic management that reflects regime''s economic ideologies. Hence any disorder in the political system، especially in developing countries، could lead to economic instability and disrupts normal flow of the economy which will result in slower economic growth as the most important indicator of economic performance. This study tries to analyze effect of political instability on Iran''s economic growth by using political and social Time Series data during period 1339-1388. For this purpose، effect of political instability on economic growth based on formal political instability and informal political instability indexes has been tested by using APARCH technique. Empirical findings of this study indicate that variables related to the both mentioned indexes have a negative effect on economic growth
    Keywords: Political Instability, Economic Growth, Democracy, APARCH Method, Iran Economy