فهرست مطالب

پژوهش نامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی - پیاپی 26 (بهار 1392)

پژوهش نامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی
پیاپی 26 (بهار 1392)

  • تاریخ انتشار: 1392/02/14
  • تعداد عناوین: 7
|
  • صفحات 1-17
    در این مقاله پس از معرفی کتاب و ذکر نقاط قوت آن در سه محور به ارزیابی آن پرداخته شده است:1. کاستی های روش شناختی: شامل تعریف نکردن مفردات موضوع، بی توجهی به سنت معصومان، و رعایت نکردن تعادل در بحث؛ 2. کاستی های محتوایی: شامل بی دقتی در به کارگیری اصطلاحات تخصصی، بی دقتی در معادل سازی اصطلاحات تخصصی، به کاربردن اصطلاحات مبهم، استفاده کافی نکردن از منابع موجود، بی دقتی در ارجاعات و اسنادات، نقص در ترجمه، اعتماد به منابع مخالف، مطالب خلاف واقع، ناسازگاری بین برخی مطالب، نتیجه گیری های نادرست، و کم توجهی به عوارض منفی بعضی مطالب؛ 3. کاستی های نگارشی و ویرایشی: شامل بی توجهی به رسم الخط کلمات، رعایت نکردن قواعد نگارشی و ویرایشی، نقصان عبارتی، رعایت نکردن نشانه گذاری، و خلط بین قواعد فارسی و عربی.
    کلیدواژگان: نسبت دین و سیاست، اندیشه سیاسی معاصر، تحولات تاریخ معاصر ایران، دوران قاجار، مشروطیت، دوران پهلوی، اندیشه سیاسی مسلمانان، جامعه شناسی سیاسی ایران
  • مصطفیl اسکندری، شراره دالوندی* صفحات 19-32
    هدف از نقد کتاب ها بالابردن کیفیت آن ها و آگاهی بیش تر و بهتر دانشجویان و خوانندگان آن هاست. برنامه ریزی درسی یکی از درس های تخصصی گروه علوم تربیتی است، ولی متاسفانه در این زمینه منابع زیادی نداریم؛ اکثر کتاب هایی که در این زمینه چاپ شده اند به علت حجم زیاد، ثقیل بودن، یا ناهم خوانی با سرفصل های شورای عالی برنامه ریزی برای معرفی کردن به دانشجویان، به منزله منبعی که مناسب برای واحد درسی دانشگاهی باشد، درخور استفاده نیستند.
    در این مقاله کتاب اصول برنامه ریزی درسی، تالیف محمدحسین یارمحمدیان، به طور اجمال معرفی و در ادامه از دو دیدگاه، ظاهری و محتوایی، نقد و بررسی شده است.
    کلیدواژگان: برنامه ریزی درسی، مبانی برنامه ریزی درسی، مراحل برنامه ریزی درسی، برنامه ریزی آموزشی، برنامه درسی پنهان
  • محمود فضیلت* صفحات 33-56
    ناهمخوان نمایی یا پارادوکس نه تنها یک صنعت بدیعی یا تصویر شعری که اصطلاح و مفهومی منطقی، فلسفی، و جهان شناختی است و در آثار ادبی و بلاغی گذشته به سبب یکسان انگاری با برخی آرایه های ادبی، از جمله با استعاره، توجه چندانی به آن نشده است. شاعران فارسی زبان، به ویژه در ادبیات عرفانی و شعر جدید، غنی ترین جلوه های انگاره های ناهمخوان را به کار گرفته اند و زبان شعر آن ها در پرتو تعبیرهای متناقض نما از تازگی و تاثیر مدام برخوردار شده است. شاعر با پارادوکس امور نقیض و ناساز را آشتی می دهد و به آفرینش امر محال که زیباترین و شگفت ترین جلوه های خیال است نایل می شود، انگاره های ناهمخوان با سنایی و شعرهای عارفانه او نمودی آشکار می یابد و از این روی کهن ترین نمونه های تصویرهای متناقض نما را در آثار این شاعر می بینیم. نگارنده در این مقاله به بررسی پارادوکس در آثار سنایی پرداخته است.
    کلیدواژگان: بلاغت، انگاره ناهمخوان، معرفت شناسی، نقد و بررسی
  • حسینعلی قبادی* صفحات 57-82
    «نقد و تحلیل» آثاری که به نحوی با مباحث و سرفصل های دروس دانشگاهی تناظر و تناسب دارند، از موثرترین کوشش های علمی دانشگاهی می تواند به شمار آید و از مصادیق بارز اثربخشی نقد ادبی است که برای جامعه فعال علمی یک ضرورت محسوب می شود.
    این «نقد و بررسی ها»، افزون بر آشکارکردن ظرفیت ها، نقاط قوت و کاستی های یک اثر و نشاط فضای علمی را به همراه خواهد داشت. موضوع این نوشتار نقد و تحلیل کتاب پیکرگردانی در اساطیر، تالیف منصور رستگار فسایی، چاپ دوم، 1388، از انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است.
    جستار حاضر نخست، این کتاب را معرفی سپس، پاره ای از ظرفیت ها و نقاط قوت آن را تحلیل می کند. در بخش دوم، به بررسی و نقد کاستی های کتاب می پردازد و پیشنهادهایی را عرضه می دارد که با لحاظ داشتن آن ها ساختار و محتوای کتاب به کمال نزدیک تر می شود و رویکردها، استنباط ها، و مباحث آن از اتقان بیش تری برخوردار می شود.
    کلیدواژگان: نقد و تحلیل، اسطوره های ایرانی، پیکرگردانی، پیکرگردانی در اساطیر
  • سیدنظام الدین مکیان*، عزت الله لطفی، محمد جواد پاک فطرت صفحات 83-105
    پویایی هر علمی در گرو نقد منصفانه آثار منتشرشده در آن زمینه است. بی تردید نگارش و پدیدآوردن یک اثر جدید در هر زمینه به بررسی و ارزیابی آثار منتشرشده قبل از آن و بررسی کاستی ها و نقاط قوت آن ها بستگی بسیار دارد. این ارزیابی ها منجر به آن می شود تا تجدید چاپ و انتشار کتاب های جدید با کاستی کم تر و نوآوری بیش تری انجام پذیرد. یکی از نهادهای رسمی کشور که بررسی کتاب ها و متون آموزشی و کمک آموزشی حوزه علوم انسانی را با مشارکت داوران دانشگاهی و متخصص در این زمینه عهده دار است، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است که از طریق شورای بررسی متون به آن می پردازد. در حوزه علوم اقتصاد، مدیریت، و حسابداری درس «پول، ارز و بانک داری» یکی از دروسی است که دانشجویان این رشته باید آن را فرا گیرند و در مجموعه دروس آموزشی کارشناسی و همچنین کارشناسی ارشد قرار دارد. این مطالعه بر آن است که با شاخص های تعیین شده شورای بررسی متون و ارزیابی های داوران، و با روش تحلیل محتوا، پانزده اثر منتشرشده در زمینه پول، ارز و بانک داری را به دو صورت جداگانه و جمعی و در قالب ارزیابی شکلی و محتوایی مطالعه کند. نتایج حاکی از آن است که برای هر دو صورت ارزیابی شکلی و محتوایی به طور متوسط در اکثر کتاب های بررسی شده نمره بین 3 - 99/3 از 5 در نظر گرفته شده است.
    کلیدواژگان: پول، ارز و بانک داری، ارزیابی شکلی، ارزیابی محتوایی، E50، Y30: JEL طبقه بندی
  • ناصر نیکوبخت* صفحات 107-133
    خاقانی شروانی از شاعران پرآوازه قرن ششم هجری است که به تبع شاعران هم عصر خود در رعایت سبک فنی مصنوع و الزام به آوردن غالب اطلاعات و اصطلاحات علمی، معارف دینی، تاریخ، اسطوره، باورهای عامیانه، و... گوی سبقت از بسیاری از همگنان خود در دشوارگویی ربوده است؛ به همین سبب، بسیاری از خاقانی پژوهان کوشیده اند، ضمن تصحیح و تنقیح دیوان خاقانی، پرده از پاره ای رمز و رازهای پوشیده در شعرش بردارند و ضمن معنی تمام یا گزینش ابیاتی از دیوان، پژوهندگان شعر خاقانی را مددکار باشند. شرح دیوان خاقانی اثر محمدرضا برزگر خالقی از دیگر کوشش های در همین مسیر است که در ادامه و پیش روی داشتن گنجینه عظیمی از خاقانی پژوهی، اعم از شرح های کلی، گزینه ها، کتاب ها، و مقالات فراوان، به شرح پنجاه قصیده از دیوان پرداخته است. این شرح با همه تلاش های ستودنی شارح، مصون از سهو و خطا و عاری از نقص و کاستی نیست. این مقاله کوشیده است در حد اختصار به پاره ای از این موارد بپردازد.
    کلیدواژگان: خاقانی، خاقانی پژوهی، دیوان خاقانی، برزگر خالقی
  • محمد واعظ برزانی* صفحات 135-146
    در این مقاله یکی از آثار معروف اقتصاد کلان کشور که در مجموعه متنوعی از موسسات آموزش عالی داخل برای تدریس در سطح کارشناسی رشته اقتصاد و رشته های مرتبط تدریس می شود، با استفاده از روش تحلیلی توصیفی، داوری شده است. در این روش سعی می شود ضمن معرفی اثر، جنبه های اصلی قوت آن بررسی، آن گاه مسائل اصلی و برخی مسائل جزئی آن ارائه شود.
    جمع بندی داوری نشان می دهد که اثر روی هم رفته از حیث صوری مناسب، اما از حیث محتوایی فاقد مسائل مهمی، همچون رعایت ترتیب و تنظیم و انسجام جزئی و کلی، در طرح موضوعات است و تاکید غیر روش مندی بر بعضی دیدگاه ها دارد. این در حالی است که اثر در مقایسه با مجموعه منتخبی از کتب اقتصاد کلان که به طور متعارف برای تدریس درس اصول علم اقتصاد (2) مورد استفاده قرار می گیرند، از جامعیت بیش تری برخوردار است.
    کلیدواژگان: اقتصاد کلان، ارزیابی صوری، ارزیابی محتوایی، داوری کتاب
|
  • Pages 1-17
    In this paper، after introducing the book and its strengths، it has been assessed in three aspects: 1. Methodological flaws including lack of definition of the terms، lack of attention to the tradition of Infallibles، and lack of balance in the debate. 2. Content flaws including inaccuracy in using specialized terms، inaccuracy in giving equivalents to specialized terms، use of vague terms، inadequate use of available resources، inaccuracy in references and citations، mistranslations، reliance on contradictory sources، falsification، some inconsistencies، incorrect conclusions، and lack of attention of the negative effects of some contents. 3. Grammar and writing flaws including lack of attention to the spelling of words، failure to follow grammar and writing rules، scarcity of words، lack of attention to punctuation، confusion between the rules of Persian and Arabic.
    Keywords: Relationship of Religion, Politics, Modern Political Thought, Developments in Contemporary History of Iran, Qajar Era, Constitution, Pahlavi Era, Political Thought of Muslims, Political Sociology of Iran
  • Mostafa Eskandari, Sharareh Dalvandi* Pages 19-32
    The purpose of reviewing books is to improve their quality and to make more and better knowledge available to students and readers. Curriculum planning is one of the specialized courses in educational sciences; however، there is unfortunately a lack of resources in this field. Most of the existing books in the field of curriculum planning cannot be introduced to students as useful resources for their university courses. The reason is their huge volume، abstrusity، or a lack of compatibility with thecourse descriptions approved by the Supreme Council for Planning. In the present paper، the book “Principles of Curriculum Planning” by Mohammad Hossein Yarmohammadian is briefly introduced، and then reviewed from two perspectives of form and content.
  • Mahmoud Fazilat* Pages 33-56
    Paradox is not only a literary rhetorical device or a poetic image، but also a logical، philosophical and cosmological concept. It had been neglected in the rhetorical and literary works of the past due to its being regarded the same as other literary devices such as metaphor. Persian poets، especially in mystical literature and modern poetry، have used the richest paradoxical ideas in their poems. In the light of such paradoxical phrases، their poetic language has gained a permanent effect and novelty. Using paradox، the poet reconciles between contradictory and incongruent matters، and creates the impossible which is the most beautiful and wonderful image of imagination. Paradoxical ideas were obviously manifested in Sanai’s mystical poems. Therefore، the oldest examples of paradoxical ideas can be found in his works. In the present paper، the issue of paradox in Sanai’s works is studied.
    Keywords: Rhetoric, Paradoxical Idea, Epistemology, Review
  • Hossein Ali Ghobadi Pages 57-82
    One of the effective scientific and academic attempts is to review the works which are، in a way، compatible with academic courses and topics. Book review is a must for the dynamic scientific community، and is also a clear example of the effectiveness of literary criticism. Such reviews reveal the capacities، strengths and weaknesses of a certain work and، thereby، refresh the scientific atmosphere. The present paper is a review of the second edition of the book Metamorphosis in Myth by Dr. Mansour Rastgar Fasa’i، published by the Institute for Humanities and Cultural Studies Publication in 2009. In the first section of the paper، the book is introduced، and some of its capacities and strengths are discussed. The second section deals with its weaknesses. Some suggestions are presented to improve the structure and content of the book and to enrich its approaches، presumptions and discussions.
    Keywords: Review, Iranian Myths, Metamorphosis, Metamorphosis in Myths
  • Seyed Nezamuddin Makiyan*, Ezatollah Lotfi, Mohammad Javad Pakfetrat Pages 83-105
    The dynamism of any science depends on fair criticism of the published works in that field. Undoubtedly، writing and publishing a new work in any field is greatly concerned with the review of previously published works as well as evaluation of their strengths and weaknesses. Such evaluations help to publish new books with less deficiencies and more creativity. The Institute for Humanities and Cultural Studies is one of the Iranian official organizations responsible for reviewing educational and course textbooks inhumanities by its expert academic reviewers. The Institute accomplishes this task through the Iranian Council for Reviewing Books and Texts on Human Sciences. In economics، management and accounting majors، “Money، Currency and Banking” is an obligatory course in both undergraduate and postgraduate programs. Applying the indices set by the Iranian Council for Reviewing Books as well as the reviews done by the reviewers، the present paper aims to study both content and form of 15 published books in the field of money، currency and banking both individually and collectively by using the content analysis method. The results indicate that most of the reviewed books are graded between 3 to 3. 99 out of 5 in terms of both form and content.
    Keywords: Money, Currency, Banking, Form Review, Content Review
  • Naser Nikoubakht* Pages 107-133
    Khaqani Shervani is one of the renowned poets of the sixth century، who outstripped many other poets in saying complicated poems by using an intricate technical style as well as citing many scientific، religious، historical، mythological terms and folk beliefs in his poems. That is why many of Khaqanischolars have attempted to reveal some hidden mysteries of his poems in addition to editing his Divan. By explaining full verses or a selection of them، they have tried to help researcherswith Khaqani’s poems. Exegesis of Khaqani''s Divan by Dr. Mohammadreza Barzegar Khaleqi is one of the mentioned efforts. In his work، Dr. Barzegar Khaleqi، with an access to a huge collection of scholarly works on Khaqaniincluding descriptions، books، excerpts، and essays، has described 50 odes of Khaqani’s Divan. Despite all the admirable attempts of the exegete، this exegesis is not free of errors and defects. The present paper aims to briefly study some of these flaws.
    Keywords: Khaqani, Khaqani Scholarship, Khaqani's Divan, Barzegar Khaleqi
  • Mohammad I. Vaez Barzan* Pages 135-146
    The present paper aims to review one of the well-known and recognized books in the field of macroeconomics، which is an academic textbook for the undergraduates majoring in economics or other related fields. The method used in the review is analytical-descriptive، which involves introducing the book، highlighting its strengths، and discussing its major–and some minor–issues. The results indicate that the book is appropriate in terms of form. However، in terms of content، it displays a lack of order، (overall and partial) incoherence in discussions، and unsystematic emphasis on some viewpoints. Nevertheless، this work is more comprehensive in comparison to a set of selected books that are usually taught in the course “Principles of Economics (2)”.
    Keywords: Macroeconomics, Formal Review, Content Review, Book Review