مجله پژوهش های کاربردی روانشناختی
سال چهارم شماره 3 (پاییز 1392)

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر افراد دارای علایم اختلال شخصیت وسواسی- جبری می باشد. روش پژوهش تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. به منظور انجام این پژوهش تعداد 20 نفر از افرادی که خودشان به مراکز مشاوره مراجعه کرده و بر اساس مصاحبه بالینی توسط روانپزشک و پرسشنامه چندمحوری میلون-3 مبتلا به اختلال شخصیت وسواسی- جبری تشخیص داده شده بودند، به صورت تصادفی در دو گروه طرحواره درمانی (آزمایش= 10)، و گروه انتظار (کنترل=10) قرار گرفتند. شرکت کنندگان در این پژوهش به پرسشنامه های چندمحوری میلون-3 و پرسشنامه طرحواره یانگ (فرم بلند) پاسخ دادند. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که طرحواره درمانی بر کاهش علایم اختلال شخصیت وسواسی- جبری (0/01>P)، و اصلاح طرحواره های ناسازگار تشخیص داده شده در اختلال شخصیت وسواسی- جبری (0/01>P) موثر بوده است.

بررسی های اخیر نشان داده اند که تعارض های زناشویی تاثیرات عمیقی در کودکان برجای گذاشته و سلامت آنان را به خطر می اندازد. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین مولفه های رضایت زناشویی در والدین و اختلال های اضطرابی کودکان طراحی شده است. نمونه این تحقیق شامل 140 کودک دختر (6-12 ساله)، و 125 مادر در تهران است که به شیوه در دسترس در سه گروه سالم، آشفته و طلاق انتخاب شدند. برای ارزیابی رضایت زناشویی مادران از پرسشنامه های انریچ (فرم 35 سوالی)، و روابط زناشویی سالم (دین مدارانه) بهرامی احسان و همکاران استفاده شد. همچنین به منظور ارزیابی میزان اضطراب کودکان از پرسشنامه تشخیص اختلالات مرتبط با اضطراب کودکان (دارای دو فرم کودک و والد) استفاده شد. نتایج ضرایب همبستگی و تحلیل واریانس نشان داد که بین رضایت زناشویی مادران و اختلال های اضطرابی کودکان رابطه منفی معنی دار وجود دارد و کودکان گروه آشفته و طلاق در دو خرده مقیاس اضطراب فراگیر و وحشت زدگی نمرات بیشتری نسبت به کودکان گروه سالم داشته اند. این یافته ها بر نقش سلامت مناسبات در بروز اختلالات کودکان تصریح کرده و نقش پویایی های خانواده را در این میان نشان می دهد.

هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روانسنجی و ساختار عاملی نسخه ی فارسی مقیاس شفقت خود نف (2003آ)، در جامعه ایرانی است. 238 دانشجوی دانشگاه تهران (125 مرد و 113 زن)، مقیاس های خودشناسی انسجامی، شفقت خود، ارضای نیازهای بنیادی روانی، ارزش خود (حرمت خود)، افسردگی، اضطراب و سبک های دینداری را تکمیل کردند. تحلیل عاملی تاییدی ساختار شش عاملی این مقیاس در مطالعات غربی را تایید نکرد، اما تحلیل عاملی اکتشافی در فرهنگ ایرانی با یک الگوی 4 عاملی تحمل خود، نظرگاه بهوشیار به خود، مهربانی با خود و خود آرام گری مقابله ای برازش داشت. دو عامل تحمل خود و نظرگاه بهوشیار به خود بیش از سایر عوامل با ارضای نیازهای بنیادی روانی ارتباط داشتند. همچنین تنها عامل نظرگاه بهوشیار به خود با دو بعد جهت گیری دینی درونی و بیرونی شخصی ارتباط مثبت نشان داد، که چنین ارتباطی با توجه به تاکید متون اسلامی بر خودشناسی قابل تبیین است. یافته ها نشان می دهد که ساختار سازه ی شفقت خود باید با توجه به شرایط فرهنگی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

هدف این پژوهش اعتباریابی مقیاس عناصر صوری هنردرمانی در تشخیص نشانگان درونی سازی شده در نوجوانان ایرانی بود. روش پژوهش توصیفی- مقایسه ای، و حجم نمونه 60 دانش آموز (30 دختر و 30 پسر) دبیرستان های شهر بیرجند با و بدون نشانگان های درونی سازی شده بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایانتخاب شدند. نمونه ها بر اساس سن، جنس، پایه تحصیلی، معدل و شغل پدر و مادر همتاسازی شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از پرسشنامه ی خودگزارشی نوجوان (YSR)، مقیاس عناصر صوری هنردرمانی (FEATS)، آزمون نقاشی فردی ترسیم کن که در حال چیدن سیب از درخت است (PPAT)، و چک لیست مشاهدات رفتاری آزمودنی ها استفاده شد. یافته ها نشان داد بین نمره گذاری ارزیابان در ده عنصر مقیاس به استثناء عنصر جزییات اشیاء و محیط همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد به استثناء عنصر منطق، در سایر عناصر مقیاس تفاوت معناداری بین دو گروه دانش آموزان با نشانگان درونی سازی شده و بدون نشانگان درونی سازی شده وجود دارد. از سوی دیگر، فقط در عنصر کیفیت خط تفاوت های بین دختران و پسران از نظر آماری معنادار بود.

اتیسم اختلال عصبی رشدی است که با نقص در تعاملات اجتماعی، برقراری ارتباط، و رفتارهای محدود و تکراری همراه است. اهداف اصلی در درمان کودکان مبتلا به اتیسم، کاهش این نقائص و پریشانی مرتبط با آن در خانواده، و افزایش کیفیت زندگی و استقلال عملکردی در آنان می باشد. درمان به کمک حیوانات شامل استفاده از حیوانات برای بهبود عملکرد اجتماعی، عاطفی و شناختی است. در این مطالعه از حیوانات خانگی با هدف اثربخشی آموزشی و انگیزشی به منظور افزایش تعامل بین کودک اتیستیک و درمانگر، و کاهش نقائص اصلی در تعاملات اجتماعی، ارتباطات و رفتارهای محدود و تکراری استفاده شده است. بدین منظور دوازده کودک مبتلا به اتیسم، ساکن در استان گلستان، به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. قبل و بعد از اجرای برنامه مداخله ای، فهرست ارزیابی درمان اتیسم (ATEC) توسط والدین آن ها تکمیل گردید. در تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج حاصله موید تاثیر روش درمانی بر بهبود نقائص اصلی بود. بنابراین، می توان گفت که درمان با کمک حیوانات سبب رشد مهارت های ارتباطی، اجتماعی، روابط متقابل عاطفی و همچنین کاهش رفتارهای کلیشه ای و تکراری کودکان اتیستیک می گردد.

اصطلاح کارآفرینی به معنای فرایند شکار فرصت های شغلی توسط افراد کارآفرین بدون در نظر گرفتن کمبود منابعی است که در اختیار دارند. هدف این مطالعه، تعیین و مقایسه اثربخشی الگوی چند محوری شفیع آبادی با نظریه محدودیت و سازش گاتفردسون بر رفتار کارآفرینانه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران بود. جامعه آماری این تحقیق شامل دانشجویان کارشناسی ارشد داوطلب شرکت در کلاس های کارآفرینی در دانشکده علوم انسانی و اجتماعی بودند. 45 نفر به طور تصادفی انتخاب، و در سه گروه کنترل و آزمایش 1 و 2 جایگزین شدند. بعد از 8 جلسه آموزش داده ها به وسیله تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی بن فرونی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین نمره رفتار کارآفرینانه گروه کنترل و گروه های آزمایش 1 و2 تفاوت وجود دارد. نتایج آزمون تعقیبی نشان داد اثربخشی آموزش کارآفرینی بر اساس الگوی چند محوری شفیع آبادی بیشتر از اثربخشی آموزش بر اساس نظریه محدودیت و سازش گاتفردسون است. بنابراین، پیشنهاد می شود از مفاهیم بنیادی هر دو مدل به ویژه االگوی چند محوری شفیع آبادی برای افزایش رفتار کارآفرینانه دانشجویان علوم انسانی استفاده شود.

هدف پژوهش بررسی رابطه امکانات آموزشی موجود در تلفن همراه دانشجویان با یادگیری مهارت های پنج گانه زبان آموزی بود. جامعه آماری شامل دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد رشته زبان انگلیسی دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 90-1389 بودند و با روش نمونه گیری تصادفی تعداد 200 نفر انتخاب، و برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس مدل پذیرش فناوری استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل صورت گرفت. نتایج نشان داد بین امکانات اختصاصی موجود در تلفن همراه دانشجویان برای زبان آموزی و مهارت های پنج گانه زبان آموزی رابطه وجود دارد. بین استفاده عمومی از تلفن همراه و این مهارت ها رابطه معناداری مشاهده نشد. نوع استفاده از تلفن همراه نیز با این مهارت ها رابطه معناداری داشت. بین دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری از نظر متغیرهای پژوهشی وجود نداشت. بر اساس یافته ها می توان نتیجه گرفت که تلفن همراه و امکانات آموزشی موجود در آن می تواند به یادگیری زبان انگلیسی کمک کرده، و آن را تسهیل نماید. با این حال، این امر تا حدودی وابسته به انگیزش دانشجویان برای یادگیری زبان انگلیسی نیز می باشد، چرا که هر چه انگیزش آنان برای یادگیری زبان بیشتر باشد، امکانات جانبی بیشتری را روی تلفن های همراه خود داشته باشند.