در تاریخ بشریت، مفاهیمی چون داد و دادگری، همواره قلمرویی درون طبقاتی داشته و هیچگاه در میان آحاد جامعه تعمیم نیافته بود، علاوه بر این، اگر گهگاه نیز مجال ظهور می یافت بیشتر در همان حوزه قضاوت و توزیع امکانات مادی در طبقات خاص محدود می شد، اما بررسی آیات و روایات نمایانگر آن است که پیامبر اعظم(ص) نه تنها برپایی نظام عادلانه اقتصادی و ضرورت رعایت عدالت در شالوده های امور قضایی نظام تازه تاسیس اسلامی را مد نظر داشت بلکه تلاش وافر پیشه نمود تا قلمروی عدالت را از محدودیت در حوزه های مناسبات مادی وارهاند. به تعبیر دیگر، پیامبر(ص) پس از تشکیل نظام اسلامی، از سویی کوشید شالوده مناسبات حقوقی، اقتصادی و اجتماعی را، قسط و عدلی دوری گزیده از پایگاه های طبقاتی خاص قرار دهد و از سوی دگر کمر همت بربست تا دادگرایی را به صورت خلق و خوی راسخ یکایک مسلمانان درآورد.