به جمع مشترکان مگیران بپیوندید!

تنها با پرداخت 70 هزارتومان حق اشتراک سالانه به متن مقالات دسترسی داشته باشید و 100 مقاله را بدون هزینه دیگری دریافت کنید.

برای پرداخت حق اشتراک اگر عضو هستید وارد شوید در غیر این صورت حساب کاربری جدید ایجاد کنید

عضویت
فهرست مطالب نویسنده:

r. choukan

  • محمدرضا شیری*، رجب چوکان، مجید زمانی، فرهاد عزیزی، افشار استخر، افشین مساوات، محمد برزگری، غلامرضا افشارمنش، شراره فارغی، علی شیرخانی، مسعود محسنی، عزیز آفرینش، حسین حدادی، سعید خاوری خراسانی، کامران انوری، همایون دارخال، ثریا قاسمی، حمید نجفی نژاد، بهنام زند، افشین روزبهانی، مهدی متقی، علی ماهرخ، صمد مبصر

    هیبرید ذرت سینگل کراس پایا حاصل تلاقی K47/2-2-1-2-2-1-1-1×K18 می باشد. این رقم در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی سال 1392 در چهار منطقه با عملکرد دانه 11/47 تن در هکتار، در آزمایش نیمه نهایی سال1393در هفت منطقه با میانگین عملکرد دانه 10/58 تن در هکتار، در آزمایش نهایی سال های 1394و 1395 در13 منطقه با میانگین عملکرد دانه 10/96 تن در هکتار و در آزمایش نهایی سال های 1396 و 1397 در10 منطقه، با میانگین عملکرد دانه 11/33 تن در هکتار برتری خود را در مقایسه با شاهد سینگل کراس 704 به ترتیب با میانگین عملکرد دانه 9/34، 9/46، 10/72و 11/04  تن در هکتار در آزمایش های مقایسه عملکرد مقدماتی، نیمه نهایی، نهایی سال های 1394و 1395و نهایی سال های 1396 و 1397 نشان داد. در آزمایشات تحقیقی- ترویجی در هشت منطقه، هیبرید جدید با متوسط عملکرد دانه 9/98 تن درهکتار، در مقایسه با رقم شاهد 704 با عملکرد دانه8/50 تن درهکتار، 17/41 درصد افزایش عملکرد دانه نسبت به رقم شاهد نشان داد. نتایج آزمایش نهایی مقایسه عملکردعلوفه طی سال های 1396 و 1397 در پنج منطقه نشان داد که هیبرید پایا با بالاترین میانگین عملکرد علوفه تر با 80/1 تن درهکتار، نسبت به رقم شاهد 704 با میانگین تولید 75/9 تن درهکتار برتری داشت. ارزش نسبی علوفه (RFV) در هیبرید پایا (250/7) به مراتب بیشتر از هیبرید شاهد 704 (179/5) بود. در آزمایش های تحقیقی- ترویجی انجام شده در سال 1396 در مناطق کرمانشاه، روانسر و مرودشت، هیبرید پایا با عملکرد علوفه تر 93/85 تن درهکتار نسبت به رقم شاهد 704 با عملکرد علوفه 75/87 تن در هکتار، به میزان2613 درصد برتری داشت. هیبرید جدید در مقایسه با هیبرید 704، از نظر عملکرد، پایداری و همچنین سرعت کاهش رطوبت دانه بعد از رسیدگی فیزیولوژیکی برتری داشت و مهم ترین مزیت آن مقاومت نسبی به بیماری سیاهک و آلودگی کمتر آن در مقایسه با هیبرید حساس 704 بود. همچنین واکنش هیبرید جدید پایا و شاهد 704 به بیماری پوسیدگی فوزاریومی بلال نیمه مقاوم می باشد. به طورکلی هیبرید پایا مناسب کشت برای مناطق کرج، شیراز، مشهد، کرمانشاه، مغان، میاندوآب، دزفول، ارزوییه کرمان و جیرفت می باشد.

    کلید واژگان: پوسیدگی فوزاریومی، رطوبت دانه، سیاهک معمولی، سینگل کراس
    M. R. Shiri *, R. Choukan, M. Zamani, F. Azizi, A. Estakhr, A. Mosavat, M. Barzegari, Gh. R. Afsharmanesh, Sh. Fareghi, A. Shirkhani, M. Mohseni, A. Afarinesh, H. Haddadi, S. Khavari, K. Anvari, H. Darkhal, S. Ghasemi, H. Najafinejhad, B. Zand, A. Roozbahani, M. Motaghi, A. Mahrokh, S. Mobaser

    The new maize hybrid,Paya,is the result of the cross K47/2-2-1-2-2-1-1-1×K18.The single cross hybrid Paya produced an average grain yield of 11.47t/ha in preliminary yield trial in four locations in 2013,10.58t/ha in semi-final grain yield trail in seven locations in 2014,10.96 t/ha in final grain yield trials in 13 locations during 2015 -2016,and 11.33t/ha in final yield trail in 10 locations during 2017-2018 which were superior compared toKSC704as check,with an average grain yield of 9.34,9.46,10.72 and 11.04t/ha (in preliminary yield trial in2013semi-final grain yield trail in2014,final grain yield trails during 2015-2016 and2017-2018,respectively).In on-farm experiments carried out in eight regions,the new hybrid with an average grain yield of9.98t/ha compared to the check cultivar KSC704 with an average grain yield of 8.50t/ha,both with 14% grain moisture,showed 17.46% higher grain yield.Based on the results of the final forage yield trials in five locations,the new maize hybrid with an average yield of80.1t/ha,compared to KSC704 with an average yield of 75.9t/ha,revealed 4.2t/ha yield increase during2017and2018 years.The relative forage value (RFV) in the new maize hybrid (250.7) was higher than the check hybrid KSC704 (179.5).Also,based on the results of on-farm experiments in three regions,the new hybrid with an average forage yield of 85.93 t/ha,showed a 13.26% increase in forage yield compared to the check cultivar KSC704 with a forage yield of 75.87 t/ha.Although the new maize hybrid was superior to the KSC704 in terms of yield,stability,and rate of grain moisture reduction after physiological maturity; its most important advantage was its relative resistance and less infection to common smut disease (with9.16%infection) compared to the susceptible hybrid KSC704(with22.30%infection)as one of the main problems of maize farms in the country.More ever,the response of the new maize hybrid and the check cultivar KSC704 to Fusarium ear rot disease is semi-resistant.In general,the new maize hybrid,Paya,is suitable for cultivation in Karaj,Shiraz,Mashhad,Kermanshah,Moghan,Miandoab,Dezful,Kerman and Jiroft.

    Keywords: Common Smut, Fusarium ear rot, Grain Moisture, Single cross
  • محمدجواد زمانی، احمد معینی*، رجب چوکان
    آندروژنز به خاطرکارایی زیاد و قابلیت اجرا در بسیاری از گونه‏های گیاهی، پتانسیل بالایی برای استفاده در اصلاح نباتات دارد. در این راستا، کشت بساک معمول ترین روش القای هاپلوییدی است که در برنامه های به نژادی به طور گسترده ای از آن استفاده می شود. در این پژوهش به منظور بهبود روش کشت بساک در فلفل دلمه ای، اثر چهار دوره تیمار تاریکی و پنج غلظت نیترات نقره بر روی چهار رقم هیبرید فلفل دلمه ای (کاملوت، اینسپیریشن ، پلاتو و کالیفرنیوم) بررسی شدند. نتایج نشان داد که افزایش طول دوره تنش تاریکی از شش روز به ده روز، افزایش درصد بساک های جنین زا و نیز درصد گیاهچه های باززایی شده را به همراه داشت. بیشترین میزان جنین زایی و باززایی گیاه با استفاده از 10 میلی گرم در لیتر نیترات نقره در محیط کشت CPو نگهداری بساک های کشت شده به مدت 10 روز در تیمار تاریکی به دست آمد. نتایج نشان داد که بیشترین درصد بساک های جنین زا (66/16 درصد) در اثر متقابل بین رقم پلاتو و غلظت 10 میلی گرم در لیتر نیترات نقره به دست آمد. همچنین از میان غلظت های نیترات نقره مورد بررسی، بیشترین درصد گیاهچه های باززایی شده (71/11%) با استفاده از 10 میلی گرم در لیتر نیترات نقره به دست آمد.
    کلید واژگان: فلفل دلمه ای، آندروژنز، باززایی گیاه، گیاهچه باززایی شده و جنین‏زایی
    M. J Zamani, A. Moieni *, R. Choukan
    Androgenesis has great potential in plant breeding due to its high efficiency and applicability in many plant species. Anther culture is one of the most common technique to induce haploids in plant breeding programs. In this study, to optimize anther culture of bell pepper, the effects of four darkness periods and five concentration levels of silver nitrate were studied in four commercial hybrids; Kamelot, Inspiration, Plato and Californium. The results showed that increasing dark treatment from six to ten days, increased the percentage of embryogenic anthers and the percentage of regenerated plantlets. The highest percentages of embryogenic anthers and regenerated plantlets were obtained using 10 mg l-1 of silver nitrate and incubating anthers cultured in CP medium for 10 days in darkness. The results also showed that the highest percentage of embryogenic anthers (16.66%) was observed in the interaction effect between 10 mg l-1 of silver nitrate and cv. Plato. Also, among the studied concentrations of silver nitrates, the highest percentage of regenerated plantlets (11.71%) was obtained using 10 mg l-1 of silver nitrate.
    Keywords: Bell pepper, androgenesis, plant regeneration, regenerated plantlet, embryogenesis
  • محمد گلباشی، محسن ابراهیمی، سعید خاوری خراسانی، رجب چوکان، مهدی ضرابی

    امروزه برای داشتن یک نظام کشاورزی پایدار، استفاده از نهاده هایی که جنبه های اکولوژیکی نظام را بهبود بخشند و مخاطرات محیطی را کاهش دهند ضروری به نظر میرسد. در این راستا آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تیمارکودی و سه تکرار در سال زراعی 88-1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بر روی گیاه دارویی ریحان) (Ocimum basilicum L. انجام شد. تیمارها شامل تیمار شاهد (عدم کود دهی)، کود گاوی، کود گوسفندی، کود مرغی، ورمی کمپوست و کود شیمیایی بود. نتایج نشان دهنده برتری معنی دار کود آلی نسبت به شاهد و شیمیایی در بسیاری از صفات اندازه گیری شده بود. گیاهان تحت تیمار ورمی کمپوست ارتفاع بوته، عملکرد برگ، عملکرد تر و خشک اندامهای هوایی بیشتری در مقایسه با سایر تیمارها برخوردار بودند. از لحاظ درصد اسانس برگ تفاوت معنی داری بین تیمارها ملاحظه نشد. تیمار کود گاوی از لحاظ عملکرد اسانس برگ دارای بیشترین مقدار بود. در بین چین ها، بیشترین عملکرد برگ و عملکرد تر و خشک اندامهای هوایی در چین سوم مشاهده شد. بیشترین مقدار درصد اسانس برگ در چین اول و بیشترین عملکرد اسانس برگ در چین سوم که دارای بیشترین عملکرد برگ، بدست آمد. نتایج نشان داد که کود شیمیایی از نظر تاثیر بر تمام صفات اندازه گیری شده، به جز شاخص سطح سبز و وزن تر وخشک برگ در بوته، تفاوت معنی داری با شاهد نداشت.

    M. Golbashy, M. Ebrahimi, S. Khavari Khorasani, R. Choukan, M. Zarabi

    In order to study morphological traits, yield and yield components of 34 hybrids of corn, an experiment was carried out based on of randomized Complete Block Design with three replications under normal irrigation condition in Khorasan Razavi Agricultural Research and Natural Resources Center, Mashhad, Iran on 2009. Results of analysis of variance showed that there were significant differences between hybrids for all of traits. Results of hybrid means comparison showed that KSC500 hybrid was better than others in yield trait. Result of simple correlation between traits showed that ear diameter and kernel depth had the highest correlation with grain yield, respectively. In other to study relationship of traits in regression model with grain yield, path analysis showed that number of ear per plant had the highest direct and positive effect on grain yield. Principle component analysis was performed for corn hybrids. Seven components have been extracted, which describe 85% of traits variations. Also factor analysis (with Varimax rotation) was performed. Cluster analysis with Ward’s method, arranged hybrids into five different groups.

  • رجب چوکان، هادی حسن زاده مقدم

    تعداد 20 هیبرید مختلف داخلی و خارجی ذرت (Zea mays L.) از پنج گروه رسیدگی در طی دو سال (1386 و 1387) در منطقه مشهد مورد مطالعه قرار گرفتند. این بررسی بصورت کرت های یکبار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا در آمد که در آن سه تاریخ کاشت (15 اردیبهشت- 30 اردیبهشت و 15 خرداد) در کرت های اصلی و هیبریدها در کرت های فرعی قرار داده شدند. نتایج حاصل نشان داد که کشت هیبریدهای دیررس با ریسک بالائی همراه است. در تاریخ کاشت سوم اکثر هیبریدها بجز هیبریدهای زودرس قادر به طی مراحل رشد و نمو بطور کامل نمی باشند. ارقام زودرس بویژه رقم KSC 260 در تاریخ کاشت دوم و سوم و متوسط- زودرس مثل KSC 400 در تاریخ کاشت اول و دوم می تواند بدون کاهش عملکرد جایگزین هیبرید دیررس KSC 704 گردند. رقم هیبرید KSC 260 در سال 1386 و 1387 در تاریخ کاشت سوم بترتیب با تولید 886/13 و 698/11 تن در هکتار با رطوبت مناسب قابل برداشت بود در حالیکه رقم دیررس رایج KSC 704 در همین شرایط با تولیدی معادل 007/13 و 243/16 تن در هکتار دارای رطوبت دانه حدود دو برابر رقم زودرس بود که از نظر آماری تفاوت معنی داری با عملکرد رقم زودرس نداشت.

    R. Choukan, H. Hassanzadeh Moghaddam

    Twenty local and foreign maize (Zea mays L.) hybrids in five different maturity groups were evaluated in Mashhad, Iran for two years (2007-2009). Three planting dates (5th May, 20th May and 5th June) and hybrids were arranged in a randomized complete block design as split plot arrangements, with three replications. The planting dates were in main plots and hybrids in subplots. The results indicated that late maturing hybrids will have high risk in region. In 5 June planting, non of hybrids except early maturing group, failed to reach proper maturity. Results revealed that KSC 704 can be replaced by early hybrid, KSC 260 in 20 May and 5 June plantings, as well as medium-early hybrids such as KSC 400 in 5 May and 20 May plantings. Hybrid KSC 260 in 5th June sowing, produced 13.886 and 11.698 t.ha-1 grain with proper harvestable moisture in 2007 and 2008 respectively, while, late hybrid KSC 704 produced 13.007 and 16.243 t.ha-1 grain with very high moisture, without significant grain yield.

  • رجب چوکان*، علیرضا حیدری، عبدالله محمدی، محمدحسین حدادی

    به منظور بررسی واکنش پانزده هیبرید ذرت به سطوح مختلف تنش و ارزیابی شاخص های تحمل به خشکی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 1385 در ایستگاه تحقیقات زراعی قراخیل قایمشهر اجرا شد. سطوح مختلف تنش در کرت اصلی و هیبریدهای ذرت در کرت فرعی قرار داده شدند. شش شاخص تحمل به خشکی برای صفات عملکرد در هکتار محاسبه شد. در شرایط نرمال، تنش ملایم و تنش شدید هیبرید OSGT14 به ترتیب با عملکرد 9.445، 9.270، 8.352 تن در هکتار و در شرایط تنش خیلی شدید هیبرید SPGT12 با عملکرد 7.455 تن در هکتار دارای بیشترین عملکرد بودند. شاخص های MP، GMP، Harm و STI که دارای بیشترین همبستگی با عملکرد در شرایط نرمال و سطوح مختلف تنش بودند به عنوان شاخص های برتر معرفی شدند. پس از رسم نمودار بای پلات، هیبریدهای OSGT14، KSC 710GT و KSC-mog84-062 در منطقه A واقع شدند و به عنوان ارقام متحمل به خشکی و مناسب در شرایط نرمال و هیبریدهای BGT10، KSC708GT، BGT15 و KSC712GT در منطقه D واقع شدند و به عنوان ارقام حساس به خشکی شناسایی شدند. تجزیه خوشه ای به کمک شاخص ها در شرایط تنش ملایم و شدید، ارقام را به پنج گروه و در تنش خیلی شدید، ارقا را به شش گروه تقسیم بندی کرد. شاخص های MP، GMP، Harm و STI که مقادیر بالای آن ها نشان دهنده تحمل به تنش است. هیبریدهای OSGT14 و KSC710GT را به عنوان ارقام متحمل و BGT15 و KSC708GT را به عنوان ارقام حساس به خشکی مشخص کردند. از طرفی شاخص های TOL و SSI هیبریدهای KSC700 و KSC720 را متحمل ترین و KSC712GT و BGT10 را حساس ترین هیبریدها نسبت به تنش خشکی نشان دادند.

    کلید واژگان: ذرت، تنش خشکی، شاخص های تحمل به تنش خشکی
    R. Choukan *, A. Heidari, A. Mohammadi, M. H. Haddadi

    In order to study the reaction of fifteen maize hybrids to different levels of drought stress, and evaluate drought tolerance indices, an experiment was conducted in split plot arrangement using randomized compelet block design with four replications in Gharakhil(Ghaemshahr) Agricultural Station, in 2006. The main plots consisted of drought stress levels and sub-plots included maize hybrids. Six drought tolerance indices were calculated for grain yield. Under normal, mild and severe stress conditions, hybrid OSGT14 produced 9.445, 9.270 and 8.352 tha-1, respectively, while under most severe stress, hybred SPGT12 produced the highest grain yield(7.455 tha-1). Based on the highest correlation observed between grain yield and different indices, MP, GMP, Harm and STI, were suitable indices. Biplot analysis determined hybrids OSGT14, KSC710GT and KSC-mog 84- 062, in group A, as tolerant hybrids and suitable for normal and stress conditions, and hybrids BGT10, KSC 708 GT, BGT15 and KSC712GT as susceptible hybrids. Cluster analysis based on different indices, divided hybrids under mild and severe stress conditions, into five, and under most severe stress into six groups. Indices MP, GMP, Harm and STI, identified hybrids OSGT14 and KSC710GT as tolerant, and BGT15 and KSC708GT as susceptible hybrids to drought stress, while, indices TOL and SSI showed KSC 720 and KSC700 as tolerant and KSC712GT and BGT10 as susceptible hybrids to drought stress.

    Keywords: Maize, Drought Stress, tolerance indices, hybride
  • فرهاد صادقی*، رجب چوکان

    این آزمایش به منظور بررسی تاثیر تاریخ و آرایش کاشت بر عملکرد هیبرید ذرت کرج 700، با استفاده از کرت های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی اسلام آباد غرب طی سال های 84-1383 به اجرا درآمد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت (5، 15 و 25 اردیبهشت)، فاکتور فرعی سه فاصله ردیف کاشت (55، 65 و 75 سانتی متر) و فاکتور فرعی شامل سه تراکم کاشت 65، 75 و 85 هزار بوته در هکتار بود. بر اساس نتایج دو ساله آزمایش، مناسب ترین تاریخ کاشت ذرت پنجم لغایت پانزدهم اردیبهشت ماه در مناطق معتدله استان کرمانشاه و سایر شهرستان های با آب و هوای مشابه بود. بهترین فاصله کاشت، فاصله خط 65 سانتی متری بود که نسبت به دو فاصله خطوط کاشت دیگر (55 و 75 سانتی متری) برتری نشان داد. بهترین تراکم بوته در شرایط تابش آفتابی استان، تراکم 75 هزار بوته در هکتار بود. بررسی اثر متقابل سه گانه نشان داد که در تاریخ کاشت اول (پنجم اردیبهشت) در فاصله خطوط 65 سانتی متر و تراکم 75 هزار بوته عملکرد 13388 کیلوگرم در هکتار و در تاریخ کاشت دوم (15 اردیبهشت) به فاصله خطوط کاشت 65 سانتی متری و با تراکم 75 هزار بوته عملکرد 12838 کیلوگرم در هکتار تولید شد. بر اساس نتایج این آزمایش می توان در مناطق معتدل این استان کاشت ارقام دیررس ذرت دانه ای را در نیمه اول اردیبهشت ماه با فاصله خطوط کاشت 65 و تراکم بوته حدود 70 تا 75 هزار بوته توصیه کرد.

    کلید واژگان: ذرت دانه ای، دیررس، آرایش کاشت، تاریخ کاشت، عملکرد
    F. Sadeghi *, R. Choukan

    A field experiment was conducted to study the effects of planting date and pattern on grain yield of new corn hybrid (KSC 700) in Islamabad Agricultural Research Station for two years (2004-05). A randomized complete block design in split split plot arrangement with three replications was used in this study. Three planting dates (25 April 5 May and 15 May), three row distances (55, 65 and 75 cm) and three plant densities ( 65000, 75000 and 85000 plants/ha) were assigned to main plots, subplots and sub-subplots, respectively. The results showed that the best planting dates were 25 April and 5 May and the best row spacing was 65cm. Grain yield of 65 cm treatment was higher than those of the other row distances (55 and 75 cm). The best plant density was 75000 plants/ha. The highest grain yields were obtained in treatment combinations of 65 cm row spacing and 75000 plants/ha with 13388 and 12838 tha-1, in planting dates 25 April and 5 May, respectively. Therefore, planting of late maturing hybrids in early May with 70000-75000 plants/ha in 65 cm row spacing can be recommended for moderate regions of Kermanshah province.

    Keywords: Corn, late maturity hybrid, plant date, plant density, yield
  • رجب چوکان*، مجید زمانی، مهناز قائد رحمت

    به منظور مطالعه کنترل ژنتیکی مقاومت به سیاهک معمولی (Common smut) در ذرت، هشت لاین شامل دو لاین مقاوم K1264/1 و K47/2-2-1-21-2، دو لاین نیمه مقاوم K74/1 و K47/2-2-1-4-1، دو لاین حساسK19/1 و K19 و دو لاین بسیار حساس K3304/1-2 و K47/2-2-1-3-3-1-1 در سال 1384به صورت دی آلل دو طرفه تلاقی داده شدند و در سال 1385 در شرایط آلودگی مصنوعی در طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. برای ایجاد آلودگی 10-7 روز بعد از ظهور تارهای ابریشمی (Silking) با ایجاد زخم در نوک بلال (روش Tip injection) سوسپانسیون اسپوریدی قارچ به غلظت 106 توسط سرنگ تزریق شد. در زمان رسیدگی فیزیولوژیکی دانه ها، شدت آلودگی در هر بلال تعیین گردید. نتایج تجزیه دی آلل نشان داد که اثر افزایشی و غالبیت در کنترل ژنتیکی مقاومت به این بیماری نقش دارند. لاین های K1264/1 و K74/1 با بالاترین ترکیب پذیری عمومی منفی، حداقل آلودگی را دارا بودند و لاین K3304/1-2 با بالاترین ترکیب پذیری عمومی مثبت، آلودگی بالایی را به این بیماری نشان داد. وراثت سیتوپلاسمی معنی داری برای کنترل این بیماری دیده شد. آلل های مغلوب در جهت افزایش آلودگی و آلل های غالب در جهت کاهش بیماری نقش داشتند. نحوه پراکنش والدین در اطراف خط رگرسیون Wr/Vr نشان داد که لاین K47/2-2-1-3-3-1-1 بیشترین تعداد آلل های مغلوب و لاین های K1264/1 و K74/1 بیشترین تعداد آلل های غالب را دارند.

    R. Choukan *, M. Zamani, M. Ghaed Rahmat

    In order to study the genetic control of common smut in maize, eight inbred lines (two resistant, K1264/1 and K47/2-2-1-21-2, two moderately-resistant K74/1 and K47/2-2-1-4-1, two susceptible K19/1 and K19, and two very susceptibles K3304/1-2 and K47/2-2-1-3-3-1-1, were crossed in diallel in 2005 and evaluated in 2006 under artificial inoculation. All diallel crosses and parents were inoculated with a suspension of 106 sporidia per ml, 7-10 days after silking using tip injection method. At physiological maturity, disease severity was evaluated in each ear. Diallel analysis revealed the role of genes with additive and non-additive effects in genetic control of resistance. Lines K1264/1 and K74/1 with the highest negative GCA, had the least disease severity, while, K3304/1-2 with the highest positive GCA, had the highest infection .Cytoplasmic effect was also revealed for heritance of resistance to common smut. Ressesive alleles revealed to act as increasing and dominant alleles as decreasing factors of the disease severity. Wr/Vr graph showed K47/2-2-1-3-3-1-1 as holding the highest number of ressecive alleles, while, K1264/1 and K74/1 holding the highest dominant alleles..

    Keywords: Maize, Common Smut, Dominance, additive, Diallel
  • رجب چوکان*، خداداد مصطفوی، محمدرضا بی همتا، اسلام مجیدی هروان، محمد تائب

    برای بررسی کنترل ژنتیکی صفات مختلف در ذرت از یک تلاقی دای آلل چهارده لاین خالص استفاده شد. والدین و نسل F1 آن ها در یک طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1385 در مزرعه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها به روش هیمن و جینکز (1954) تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که صفات ارتفاع بوته، ارتفاع بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، تعداد دانه در بلال، وزن صد دانه و درصد رطوبت دانه توسط ژن هایی با اثر فوق غالبیت و صفات عملکرد دانه، طول بلال، قطر بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، درصد چوب بلال و وزن دانه در بلال توسط ژن هایی با اثر غالبیت نسبی کنترل می شوند. آلل های افزاینده صفات وزن صد دانه، درصد چوب بلال و درصد رطوبت دانه از نوع مغلوب و برای سایر صفات از نوع غالب بودند. والدینی که دارای بیشترین ژن های غالب و بیشترین ژن های مغلوب بودند به ترتیب برای صفات عملکرد دانه لاین های شماره 12 و 14، ارتفاع بوته لاین های شماره 12 و 9، ارتفاع بلال لاین های شماره 7 و 13، طول بلال لاین های شماره 3 و 6، قطر بلال لاین های شماره 8 و 14، تعداد دانه در ردیف بلال لاین های شماره 7 و 6، تعداد ردیف دانه در بلال لاین های شماره 13 و 1، تعداد دانه در بلال لاین های شماره 8 و 1، وزن 100 دانه لاین های شماره 8 و 2، درصد چوب بلال لاین های شماره 10 و 9، وزن دانه در بلال لاین های شماره 12 و 2 و درصد رطوبت دانه لاین های شماره 12 و 11 بودند.

    کلید واژگان: ذرت (Zea mays L.)، تجزیه دای آلل، اثر ژن، پارامتر های ژنتیکی
    R. Choukan *, K. Mostafavi, M. R. Bihamta, E. Majidi Heravan, M. Taeb

    In order to study the genetic control of different traits in maize, a diallel mating was used with 14 inbred lines. Parents and their F1 generations were evaluated in a RCB design with three replications at research farm of Seed and Plant Improvement Institute in Karaj in 2006. Hayman and Jinks method was used for data analysis. The results indicated over dominance genes effect for plant height, ear height, number of kernel per row, number of kernel per ear, 100-seed weight, and kernel moisture percent and for yield Gene effects for ear length, ear diameter, number of row per ear, corn cob percent and kernel weight per ear were partial dominance. The increasing alleles for 100-seed weight, corn cob percent and kernel moisture percent were ressecive and for other traits were dominant. The parents which had the highest number of dominant and ressecive genes for different traits were as follow: For yield lines no. 12 and 14, for plant height lines no. 12 and 9, for ear height lines no. 7 and 13, for ear length lines no. 3 and 6, for ear diameter lines no. 8 and 14, for number kernel per row lines no. 7 and 6, for number of row per ear lines no. 13 and 1, for number kernel per ear lines no. 8 and 1, for 100-seed weight lines no. 8 and 2, for cob percent lines no. 10 and 9, for kernel weight per ear lines no. 12 and 2 and for moisture percent lines no. 12 and 11.

    Keywords: Corn (Zea mays L.), diallel analysis, gene effect, genetic parameters
  • مهدی زارع*، رجب چوکان، اسلام مجیدی هروان، محمدرضا بی همتا

    انتخاب روش اصلاحی مناسب بستگی به نظام ژنتیکی کنترل کننده صفت گزینش شده دارد. هدف از این مطالعه، تعیین پارامترهای ژنتیکی عملکرد و صفات مرتبط با آن، با استفاده از تجزیه میانگین نسل های P1، P2، F1، F2،BC1 و BC2 حاصل از تلاقی لینه اینبرد K3218 با لینه های اینبرد K74/1 و K3653/5 ذرت بود. تمامی نسل ها در سال 1384 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (RCBD) با سه تکرار کاشته شدند. برای تمامی صفات مورد مطالعه در هر دو تلاقی، تفاوت های معنی دار بین شش نسل فوق مشاهده شد. تجزیه میانگین نسل ها نشان داد که اثر ژنی غالبیت، بیش از اثر ژنی افزایشی و اپیستازی در توارث اکثر صفات مورد مطالعه نقش دارد. متوسط وراثت پذیری عمومی برای صفات مورد مطالعه در تلاقی K3218 ? K74/1 بین 0.41 تا 0.70 و در تلاقی K3218 ? K3653/5 بین 0.33 تا 0.83 متغیر بود. دامنه وراثت پذیری خصوصی در تلاقی K3218 ? K74/1 بین 0 تا 0.57 و در تلاقی K3218 ? K3653/5 بین 0.01 تا 0.73 بود.

    کلید واژگان: ذرت، تجزیه میانگین نسل ها، وراثت پذیری، عملکرد دانه
    M. Zare *, R. Choukan, E. Majidi Heravan, M. R. Bihamta

    The choice of a suitable breeding procedure depends on knowledge of the genetic system controlling the character to be selected. The objective of this study was to determine genetic parameters for yield and it’s associated traits, using analysis of generation means (P1, P2, F1, F2, BC1 and BC2) derived from crossing K3218 with K74/1 and K3653/5 inbred lines of corn. All generations were planted in a randomized complete block design with three replications in 2005. The significant differences among six generations were observed for all the studied traits of both crosses. Generation means analysis indicated that dominance genetic effects were more important than additive and epistatic effects in the inheritance of majority of studied traits. Average broadsense heritabilities were between 41% and 70% and between 33% and 83% and the range of narrowsense heritabilities were between 0% and 57% and between 1% and 73% for all traits in K3218 × K74/1 and K3218 × K3653/5 crosses respectively.

    Keywords: Maize, generation means analysis, heritability, Grain yield
  • رجب چوکان*، مجید زمانی، بهنام نصیری
    در این بررسی از تلاقی های دی آلل کامل بین پنج لاین ذرت برای برآورد پارامترهای ژنتیکی مقاومت به پوسیدگی بلال استفاده شد. بیست و پنج ژنوتیپ شامل دورگ های اصلی و تلاقی های متقابل آن ها به همراه والدین، در سال زراعی 1384 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. در هر کرت آزمایشی تعداد 20 بوته به صورت مصنوعی با اسپور قارچ Fusarium verticillioides آلوده شدند و در زمان رسیدن، شدت بیماری و درصد بلال های آلوده ثبت شد. تجزیه دی آلل با استفاده از روش یک گریفینگ نشان داد که اثر ژنی افزایشی و غیر افزایشی اهمیت یکسانی در کنترل شدت بیماری و درصد بلال های آلوده دارند. معنی دار بودن اثر تلاقی های متقابل در شدت بیماری نشان داد که احتمالا اثر مادری نقش موثری در توارث این صفت دارد. لاین های K18 و K74/1 به ترتیب بیشترین ترکیب پذیری منفی و مثبت را از نظر شدت بیماری نشان دادند.
    کلید واژگان: ذرت، دی آلل، Fusarium verticilliodes، هتروزیس، پارامترهای ژنتیکی
    R. Choukan *, M. Zamani
    In order to estimate the genetic parameters in ressitance to fusarium ear rot, this study was carried out using complete diallel crosses of five maize inbred lines. Twenty five genotypes including crosses and reciprocals, as well as parents, were evaluated in a randomized complete block design with three replications, in 2005. Twenty plants were artificially inoculated in each plot with conidia of Fusarium verticillioides, and disease severity and Percentage of infected ears were assessed on them at maturity stage. Diallel analysis by Grifing's method one, revealed the importance of additive and non-additive gene effects in genetic control of disease severity and percentage of infected ears. Significant reciprocals effects showed that maternal effects could be important in inheritance of disease severity. Lines K18 and K74/1 showed the highest negative and positive combining ability for disease severity, respectively
    Keywords: Maize, Diallel, Fusarium verticilliodes, heterosis, genetic parameters
  • رجب چوکان*
    تلاقی های 40 لاین خالص ذرت با پنج لاین تستر KL17/2-5، K74/1، K1264/1، B73 و MO17 و تلاقی های بین لاین های تستر، در سال 1383 در دو منطقه کرج و گرگان مورد بررسی قرار گرفتند. براساس تجزیه لاین در تستر،. ترکیب پذیری خصوصی هر یک از لاین ها برآورد شد. بالاترین عملکرد از تلاقی لاین استخراجی از رقم مصنوعی دیررس K3615/2 با تستر MO17 و لاین KLM7610/1-13 استخراجی از ژرم پلاسم سیمیت با تستر B73 به ترتیب با 200/11 و 080/11 تن در هکتار به دست آمد. لاین های استخراجی از منبع ژرم پلاسم سیمیت در مرحله اول با تستر MO17 و در مرحله بعد با تستر B73 و لاین های استخراجی از رقم مصنوعی دیررس با هر دو تستر MO17 و B73 ترکیب پذیری خوبی را نشان دادند. نتایج این تحقیق نشان داد که علاوه بر دو گروه هتروتیک موجود یعنی لنکستر شور کراپ و ردیلودنت در ژرم پلاسم ذرت ایران، می توان دو گروه هتروتیک دیگر را نیز معرفی کرد. از الگوهای هتروتیکی امید بخش می توان الگوی لنکستر شور کراپ در ژرم پلاسم سیمیت و ردیلو دنت در رقم مصنوعی دیررس را براساس این تحقیق معرفی کرد.
    کلید واژگان: ذرت، گروه هتروتیک، هتروزیس، ترکیب پذیری خصوصی
    - R. Choukan *
    Crosses of 40 maize inbred lines with five tester lines, KL17/2-5, K74/1, K1264/1, B73 and MO17, and 10 crosses among tester lines were evaluated in two locations (Karaj and Gorgan) in 2004. Specific combining ability of each line was estimated according to line tester analysis. The highest yields of 11.200 and 11.08 tha-1 were produced by crosses of K3615/2, a late synthetic derived line, with MO17 tetster line and KLM7610/1-13, a CIMMYT germplasm originated line with B73 tester line, respectively.Good combining ability revealed in crosses between inbred lines originated from CIMMYT germplasm, firstly with MO17 and then with B73 tester lines,and inbred lines originated from late synthetic variety with both testers. Results of this study indicated that, in addition to Lancaster Sure Crop (LSC) and Ried Yellow Dent (RYD), there might be two more new heterotic groups in Iranian maize germplasm. LSC CIMMYT germplasm and RYD x Late Synthetic, could be promising heterotic patterns.
    Keywords: Maize, heterotic group, Specific combining ability, heterosis
  • افشار استخر*، رجب چوکان
    این بررسی به منظور تعیین مناسب ترین تاریخ کاشت لاین های والدینی و مطلوب ترین تراکم بوته لاین مادری به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال های 1381 و 1382 در منطقه زرقان استان فارس به اجرا درآمد. تاریخ های کاشت (15 و 30 اردیبهشت، 14 و 29 خرداد و 13 تیر) به عنوان فاکتور اصلی و فاصله بوته روی ردیف والد مادری در سه سطح 15، 18 و 21 سانتی متر به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل نشان داد که تاریخ کاشت اثر معنی داری بر عملکرد و اجزا عملکرد دانه (تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف بلال، وزن هزار دانه و عمق دانه) دارد. بهترین تاریخ کاشت 14 خرداد با تولید 604/4 تن در هکتار بذر ذرت سینگل کراس 704 بود. فاصله بوته روی ردیف مادری نیز اثر معنی داری بر روی عملکرد بذر لاین مادری داشت ولی روی اجزا عملکرد اثر معنی دار نداشت، به طوری که بالاترین عملکرد مربوط به تراکم بیشتر (66700 بوته در هکتار) بوته مادری (فاصله بوته 15 سانتی متر) بود که با تراکم های کمتر اختلاف معنی دار داشت. اثر متقابل تاریخ کاشت و تراکم برای عملکرد لاین مادری معنی دار نبود. فاصله ردیف مادری تا پدری در درصد تلقیح و نهایتا عملکرد لاین مادری اثر معنی دار داشت و ردیف های مادری نزدیک تر پدری، هم درصد تلقیح و هم عملکرد بالاتری نسبت به ردیف های دورتر داشتند. در سال دوم آزمایش در منطقه زرقان آلودگی شدیدی از بیماری ویروسی کوتولگی زبر ذرت ظاهر شد که تاریخ کاشت 15 و 30 اردیبهشت ماه (تاریخ کاشت اول و دوم آزمایش) به شدت تحت تاثیر قرار گرفتند و باعث افت عملکرد در کرت های مربوط به این دو تاریخ کاشت شد، طوری که تاریخ کاشت اول که در سال اول بیشترین عملکرد را تولید کرد در سال دوم کمترین عملکرد را داشت.
    کلید واژگان: ذرت، اینبرد لاین، تاریخ کاشت، تراکم بوته، سینگل کراس 704
    A. Estakhr *, R. Choukan
    An experiment was conducted to determine a suitable planting date and density for B73 line, using a randomized complete block design (RCBD) in split plot arrangement with four replications in Zarghan for two years (2002-2003). Five planting dates (5 May, 20 May, 4 June, 19 June and 4 July) were assigned to main plots and three different spaces between plants in maternal rows consisted of 15, 18 and 21 cm were considered as sub plots. Yield and yield components were assessed in each plot. Combined analysis of variance showed the significant effect of planting dates on yield and yield components, such as kernel number/ear row, row number/ear, 1000 kernel weight and kernel depth. The best planting date was 4 June that produced 4.604 tha-1 of seeds with 14% moisture. Results showed that the plant density of maternal line had significant effect on yield (P=0.01), and the highest yield was obtained from the highest density of maternal line. Intreraction of planting date and density was not significant on seed yield, but the highest seed yield was obtained from those with 15 cm plant spacing on maternal rows on 4 June planting date. B73 inbred line rows that were closed to MO17 inbred line rows had higher seed setting and more seed yield than the others. Maize Rough Dwarf Virus epidemic occurred in Zarghan in 2003, affected the seed yield of plots planted in 5 May and 20 May so that the first planting date (5 May) which had the highest yield in 2002, produced the lowest yield in 2003
    Keywords: Corn, Inbred line, Planting date, plant density, Single cross 704
  • رجب چوکان*، سید افشین مساوات

    ده ترکیب حاصل از تلاقی دای آلل پنج لاین محک (Tester) مورد استفاده در برنامه های اصلاح ذرت کشور، برای آزمون تلاقی لاین های جدید ذرت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار در کرج و گرگان در سال 1383 از نظر عملکرد دانه و برخی صفات مربوطه مورد بررسی قرار گرفتند. براساس تجزیه واریانس مرکب دو منطقه، اختلاف معنی دار بین تلاقی ها از نظر کلیه صفات مورد بررسی وجود داشت. تجزیه دای آلل نشان داد که در کنترل توارث صفات عملکرد دانه، ارتفاع بوته ، تعداد ردیف دانه در بلال، عرض دانه و تعداد دانه در بلال ژن هایی با اثر افزایشی و غیرافزایشی و در توارث صفات طول گل تاجی و طول محور بالایی گل تاجی، طول بلال، تعداد دانه در ردیف بلال و ضخامت دانه فقط ژن هایی با اثر افزایشی نقش دارند. لاین های MO17 و B73 به عنوان بهترین ترکیب شونده از نظر تولید هیبرید و به عنوان محک مناسب برای غربال ژرم پلاسم ذرت و لاین های K1264/1 و KL17/2-5 به عنوان محک های نامناسب در این بررسی شناسایی شدند.

    کلید واژگان: ذرت، عمل ژن، لاین های محک، ترکیب پذیری عمومی، ترکیب پذیری خصوصی
    R. Choukan *, S. A. Mosavat

     Ten diallel combinations of five maize tester lines were evaluated for grain yield and some related traits using randomized complete block design with two replications in Karaj and Gorgan during year 2004. Combined analysis of variance over two locations revealed significant differences among crosses for all the traits. Diallel analysis indicated presence of additive and non-additive gene action for grain yield, plant height, ear row number, kernel width and number of kernels per ear, as well as, additive effects for tassel length and tassel main axis length above the branches, ear length, kernel number per ear row and kernel thickness. MO17 and B73 were identified as efficient testers in screening maize germplasm, and K1264/1 and KL17/2-5 as non-efficient ones. 

    Keywords: Maize, gene action, tester lines, General combining ability, Specific combining ability, additive effects, non-additive effects
  • رجب چوکان*، عبدالهادی حسین زاده، محمدرضا قنادها، علیرضا طالعی، سید ابوالقاسم محمدی

    اطلاع از تنوع ژنتیکی و روابط بین مواد مورد استفاده در برنامه های اصلاح نباتات از اهمیت بالایی برخوردار بوده و باعث افزایش کارآیی روش های مورد استفاده به ویژه در اصلاح ارقام دورگه می گردد. بدین منظور و با هدف امکان گروه بندی رگه های ذرت مورد استفاده در برنامه اصلاح ذرت، تعداد 52 رگه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و به مدت دو سال (82-1381) از نظر 40 صفت مورفولوژیک در مزرعه 400 هکتاری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر مورد بررسی قرار گرفتند. با در نظر گرفتن وجود تنوع بین رگه ها درتجزیه واریانس و همچنین قابیلت توراث عمومی و ثبات صفت، تعداد 25 صفت انتخاب و جهت گروه بندی رگه ها مورد استفاده قرار گرفتند. تجزیه کلاستر بر اساس داده ها استاندارد شده این صفات نشان داد که کلیه رگه ها در چهار گروه مستقل قابل تقسیم می باشند. تجزیه تابع تشخیص نشان داد که به ترتیب صفات شاخص مخروطی بودن بلال، طول پدانکول خارج از برگ پرچم، تعداد ردیف دانه در بلال، طول و سطح برگ پرچم، طول و سطح برگ بلال، از صفات دارای اهمیت در این گروه بندی می باشند. تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که این صفات را می توان در هفت مولفه اصلی تلفیق نمود که مجموعا 83.5% تغییرات کل را شامل می شود. مولفه اول بیشتر شکل پدانکول و بلال، و مولفه دوم قطر بلال و شکل دانه را نشان می دهد. تجزیه کلاستر با استفاده از این هفت مولفه نشان داد که رگه ها مجددا درچهار گروه قابل انتساب هستند و این گروه بندی انطباق بالایی با گروه بندی مستقیم براساس صفات مورفولوژیک نشان داد، و فقط تعداد محدودی از رگه ها در گروه های متفاوت جابه جا شدند. با توجه به استقلال مولفه های اصلی می توان این گروه بندی را به عنوان یک گروه بندی اولیه رگه های ذرت برنامه اصلاح ذرت موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در نظر گرفت.

    کلید واژگان: ذرت، صفات مورفولوژیک، تجزیه کلاستر، تجزیه به مولفه های اصلی، تجزیه تابع تشخیص
    R. Choukan *, A. Hosseinzadeh, M. R. Ghanadha, M. R. Taleei, S.A. Mohammadi

    Information on germplasm diversity and relationships among elite materials is fundamentally important in crop improvement programs and especially will increase the efficiency of procedures used in hybrid breeding programs. In order to assess the possibility of grouping the maize inbred lines in maize breeding program, 52 inbreeds were evaluated for 40 morphological traits using randomized complete block design in three replications for two years(2002- 3) in experimental field of the Seed and Plant Improvement Institute, Karaj, Iran. According to the analysis of variance, constancy and broad-sense heritability, 25 traits were selected for grouping the lines. Cluster analysis. based on standardized morphological data assigned the lines in four groups. According to step wise discrirnnant analysis, among the 25 traits, the most important ones were ear conicalness index, pedancul length out of flag leaf, kernel rows, length and area of flag leaf. The first seven principle components(PC) accounted for 83.5% of total variance. In the first PC, pedancul and ear shape were the most important, while, the second PC, described variations in ear diameter and kernel shape. The cluster analysis distinguished four clusters with seven PC clusters. The grouping of lines using these PCs, was in good agreement with morphological data. Some lines located in different groups, comparing the first groups. Concerning the independence of each PC, this grouping can be considered as a primary grouping for maize inbred lines.

    Keywords: Maize, morphological traits, Principal component analysis, Discriminant analysis
  • زین العابدین طهماسبی سروستانی*، حشمت امیدی، رجب چوکان

    این بررسی به صورت کرت های نواری خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در سال 1377 در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر (کرج) اجراء گردید. کرت های عمودی شامل هیبریدهای تجاری دیررس KSC704 و KSC711 و کرت های افقی شامل سطوح تراکم و سربرداری بود. سطوح تراکم شامل 65، 70، 75، 80، 85 و 90 هزار بوته در هکتار و سطوح سربرداری شامل عدم حذف برگ های بالای بلال به همراه گل آذین نر (T1) و حذف برگ های بالای بلال به همراه گل آذین نر و ساقه (T2) در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که حذف مقادیری از سطح فتوسنتزی گیاه ذرت تاثیر منفی معنی داری بر عملکرد دانه ندارد و برداشت مقدار قابل توجهی علوفه در دو هفته بعد از گرده افشانی هیبریدهای ذرت بدون کاهش عملکرد دانه امکان پذیر می باشد. با اعمال تیمار سربرداری بیشترین عملکرد علوفه به میزان 5.45 تن در هکتار در بالاترین تراکم حاصل شد. اعمال تیمار سربرداری نسبت به تیمار شاهد اثر معنی داری روی عملکرد دانه ذرت نداشت اما سبب افزایش وزن هزار دانه به میزان 7 درصد شد. میزان انتقال مجدد ماده خشک اندام های هوایی گیاه (برگ، ساقه و غلاف ها) در هیبریدهای ذرت نقش مهمی در پر کردن دانه داشت و این اندام ها در تراکم 80 هزار بوته در هکتار دارای بیشترین مقدار انتقال مجدد ماده خشک (58 درصد) بودند که با عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی داری داشتند. سهم انتقال مجدد ماده خشک اندام های هوایی در پر کردن دانه در شرایط تنش (نظیر سربرداریی، تراکم بالا و غیره) متفاوت بود و از این نظر سهم ساقه در عملکرد دانه بیشتر بود.

    کلید واژگان: ذرت، تراکم، انتقال مجدد، سربرداری
    Z. Tahmasbi Sarvestani *, H. Omidy, R. Choukan

    To study the effects of plant density and source limitation on grain yield, yield components and dry matter and nitrogen remobilization in corn (Zea mays L.), a field experiment was conducted at Seed and Plant Improvement Institute in 1998. A strip plot design based on randomaized complete blocks with 4 replications was used. In this study maize hybrids (KSC704 and KSC711) were sown in vertical plots. Density (65, 70, 75, 80, 85, 90 thousand plant ha-1) and topping levels, T1 (control) and T2 (Removing tassel and all leaves above the ear) were assigned as factorial to horizontal plots. Results revealed that toppng at two weeks after anthesis did not have any adverse effect on grain yield. Therefore, a considerable quantity of forage could be harvested without any reduction in grain yield. The highest yield of green fodder (5.45 tha-1) was obtained from 90 thousand plant ha-1. Although topping caused an increase in 1000 kernel weight by 7 percent compared to control, but there was no significant difference in their grain yield. Remobilization of dry matter and nitrogen from different parts of th shoot (leaves and stem) to the grain responded differently and among them stem contributed more. Maximum remobilization of dry matter from stem (58%) was recorded in 80 thousand . plant ha-1 which had significantand positive correlation with grain yield.

    Keywords: Maize, Density, remobilization, topping
  • رجب چوکان*
    ده هیبرید سینگل کراس ذرت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار و 14 منطقه مختلف به مدت دو سال (1377 و 1378) جمعا در 28 محیط از نظر پایداری عملکرد دانه، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه، عمق دانه و وزن هزار دانه با استفاده از معیارهای پیشنهادی مختلف از جمله ضریب رگرسیون (bi) و انحراف از خط رگرسیون (S2di)، واریانس پایداری (σi2)، معیار Wi، ضریب تغییرات (C.V.) و بالاخره ضریب تبیین (R2) مورد بررسی قرار گرفتند. علاوه بر این، برای عملکرد دانه طبق روش پیشنهادی کانگ (Kang, 1993) تجزیه های لازم برای گزینش توام برای عملکرد دانه و پایداری انجام شد. بررسی پایداری هیبریدها برای عملکرد دانه با استفاده از معیارهای S2di، σi2، Wi،C.V. و R2 و همچنین روش گزینش توام برای عملکرد دانه (معیار Ysi) نشان داد که هیبریدهای شماره 6 (KL17.2-5×MO17) و شماره 10 (KSC704) پایدار می باشند. بالاترین عملکرد دانه به ترتیب با میانگین 10.346 و 10.362 تن در هکتار به هیبریدهای شماره 6 (KL17.2-5×MO17) و 10 (KSC704) تعلق داشت. بررسی غیر یکنواختی ضرایب رگرسیون در اثر متقابل هیبرید × محیط نشان داد که این منبع فقط در مورد صفات تعداد ردیف دانه و عمق دانه معنی دار بوده است. بررسی پایداری اجزا عملکرد دانه نشان داد که هیبریدهای پایداری برای عملکرد دانه، تناسبی با هیبریدهای پایدار برای اجزا عملکرد ندارند و این در حالی است که عملکرد دانه با صفات تعداد دانه در ردیف، وزن هزار دانه و عمق دانه (به ترتیب با 0.64=r، 0.45=r و 0.40=r) همبستگی مثبت و بالایی را نشان داد. بر اساس ضرایب رگرسیون، هیبریدهای شماره 6 (KL17.2-5× MO17) و 10 (KSC704) برای صفت تعداد ردیف دانه در بلال واکنش خوبی نسبت به بهبود شرایط محیطی نشان نمی دهند.
    کلید واژگان: ذرت دانه ای، پایداری عملکرد، شاخص های پایداری، اجزاء عملکرد
    R. Choukan *
    Ten maize single cross hybrids were studied for their stability in grain yield, 1000 kernel weight, kernel depth, kernel numbers per row and rows number per ear using regression coefficient (bi), deviation from regression (S2di), stability variance (?2i), ecovalence(Wi), coefficient of determination (R2), coefficient of variation (C.V.) and simultaneous selection method for grain yield and stability (YSi) indices. The experiments were conducted in Randomized Complete Block Design with four replications at 14 locations for 2 years(1998/99). According to the results, using all stability indices, S2di, ?2i, Wi, R2, C.Y. and YSi, hybrids No. 6(KL17/2-5 x MO17) and No. 10(KSC704) were determined as stable hybrids. The highest grain yield belonged to hybrids No. 6 and ten with 10.346 and 10.362 t ha-1 respectively. The heterogeneity of regression coefficients were significant only for kernel depth and kernel rows number per ear. Grain yield showed positive and highly significant correlation with 1000 kernel weight (r=0.45**), kernel depth (r=0.40**) and kernel numbers per row (r=0.64**). According to the regression coefficients, hybrids No. 6 and No. 10 did not show good response to environmental improvement in term of kernel depth and kernel rows number per ear.
    Keywords: grain maize, Yield stability, stability indices, Yield components
بدانید!
  • در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو می‌شود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشته‌های مختلف باشد.
  • همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته می‌توانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
  • در صورتی که می‌خواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.
درخواست پشتیبانی - گزارش اشکال