بررسی ارتباط مصرف نوشیدنی های شیرین شده قندی و سندرم متابولیک در بزرگسالان ایرانی

در زمینه ارتباط مصرف نوشیدنی های شیرین شده قندی و سندرم متابولیک اطلاعات بسیار کمی در دسترس است و نتایج موجود بسیار متناقض اند. اکثر مطالعات انجام شده در این زمینه مربوط به جوامع غربی است و اطلاعات در این زمینه در ناحیه خاورمیانه وجود ندارد. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین مصرف نوشیدنی های شیرین شده قندی و سندرم متابولیک در بزرگسالان ایرانی انجام گردید.
این مطالعه به صورت مقطعی و بر روی 1752 فرد (782 مرد و 970 زن) مبتلا به سندرم متابولیک انجام گردید. نمونه ها به روش تصادفی خوشه ایچند مرحله ای از سه شهر اصفهان، نجف آباد و اراک انتخاب شدند. جهت بررسی دریافت های معمول غذایی از پرسشنامه بسامد خوراک معتبر استفاده شد. مصرف نوشیدنی های شیرین شده قندی به صورت مجموع میزان مصرف نوشیدنی های غیر الکلی و آب میوه های صنعتی بدست آمد. افراد از نظر میزان مصرف نوشیدنی های شیرین شده قندی به سه دسته تقسیم شدند؛ مصرف کمتر از 1 بار در هفته، مصرف 1تا 3 بار در هفته و مصرف بیش از 3 بار در هفته. ارزیابی های بیوشیمیایی بر روی نمونه خون ناشتا انجام گردید. سندرم متابولیک بر طبق راهنمای Adult Treatment Panel III تعریف گردید.
افرادی که مصرف بالای نوشیدنی های شیرین شده قندی را داشتند (بیش از 3 بار در هفته) جوان تراز افرادی بودند که مصرف پایین (کمتر از 1 بار در هفته) داشتند. میانگین شاخص نمایه توده بدنی (BMI) تفاوت معنی داری در بین گروه ها نداشت. مصرف بالای نوشیدنی های شیرین شده قندی با دریافت بالاتر انرژی و مصرف بیشتر اکثر گروه های غذایی همراه بود. تفاوت معنی داری بین سطح سرمی تری گلیسرید در مردانی که 1-3 بار در هفته نوشیدنی شیرین مصرف می کردند و آنهایی که کمتر از 1 بار در هفته استفاده می کردند مشاهده گردید. اما پس از تعدیل عوامل مخدوش گر این ارتباط از بین رفت. در مدل خام ارتباط معنی داری بین میزان مصرف نوشیدنی های شیرین و شیوع سندرم متابولیک در هر دو جنس مشاهده نشد. پس از تعدیل BMI، احتمال ابتلا به سندرم متابولیک در مردان موجود در بالاترین دسته مصرف نوشیدنی های شیرین در مقایسه با مردان موجود در پایین ترین دسته مصرف 17% بیشتر بود (56/0-46/2CI:؛ 95%، 17/1OR:) در حالی که این احتمال در زنان 20% کمتر بود (46/0-42/1CI:؛ 95%، 80/0OR:). این ارتباط در مردان و زنان معنی دار نبود.
مطالعه حاضر، از یافته های قبلی مبنی بر وجود ارتباط بین مصرف نوشیدنی های شیرین شده قندی و سندرم متابولیک حمایت نمی کند. انجام مطالعات آینده نگر جهت بررسی این ارتباط لازم است.