ملاحضاتی درباره گفتمان تفویض در نخستین سده های اسلامی

پس از انقلاب اسلامی ایران، تشیع کانون توجه شرق شناسان شد و آنان به «تحلیل تاریخی عقاید شیعه» پرداختند. رویکرد یادشده باعث شد که برخی معتقدین به تشیع به پیروی از شرق شناسان مدعی تحول تاریخی تفکر شیعی حتی در اصلی ترین مبانی اعتقادی آن شده اند. نمونه ای از این نگاه، در کتاب مکتب در فرایند تکامل؛ نظری بر تطور مبانی فکری تشیع در سه قرن نخستین؛ نگاشته سیدحسین مدرسی طباطبایی انعکاس یافته است.
نویسنده در مقاله حاضر، سعی می کند با ارائه گزارشی از تاریخ تطور اندیشه امامیه بدون پرداختن به بحث های هنجاری و کلامی تا حدی غبار از چهره آن بزداید. وی در راستای این هدف، ملاحظاتی درخصوص اندیشه دکتر مدرسی طباطبایی در باب مفوضه ارائه می دهد؛ در ملاحظه اول به تلقی متقدمان امامیه از مفهوم تفویض اشاره کرده است؛ در ملاحظه دوم، افزون تر و عمیق تر به این مساله می پردازد؛ در ملاحظه سوم، سوء تفاهم تاریخی درباره عقیده مفضل بن عمر جعفی (در خصوص مساله تفویض) را مورد کنکاش قرار میدهد و در ملاحظه چهارم با ارائه برساخته های مفوضه در سده های نخست هجری، مقاله را به پایان می رساند.