عوامل اجتماعی موثر بر میزان باورپذیری کلیشه های جنسیتی در دو سپهر عمومی و خصوصی*

بخش مهمی از شناخت های مربوط به نگرش ها و رفتارهای زنان و مردان، ناشی از عقاید و افکار قالبی یا کلیشه هاست. بر اساس کلیشه های جنسیتی، زنان و مردان در جامعه دارای ویژگی های خاص، رفتار خاص و حالات روانی خاص هستند و در نهایت قابلیت انجام وظایف و کارهایی را دارند که به صورت معمول با یکدیگر متفاوتند. کلیشه سازی از طرفی خصوصیات و توانایی هایی را به زنان اختصاص می دهد که در مردان از آن ها نشانه ای نیست و از طرف دیگر، توانایی ها و خصوصیاتی را به مردان نسبت می دهد که زنان از آن بی بهره اند. تحقیق حاضر که بر مبنای یک پیمایش 600 نفره در بین دانشجویان پسر و دختر دانشگاه های آزاد اسلامی شوشتر و شهید چمران اهواز انجام گرفته، نشان می دهد که در خانواده های با ساختار قدرت پدرسالار، نسبت به خانواده های با ساختار قدرت مادرسالار و خانواده های مشارکتی، میزان پذیرش کلیشه های جنسیتی بیشتر است. از دیگر یافته های تحقیق، این است که مردان کلیشه ای تر از زنان فکر و رفتار می کنند.
کلید واژه: نقش های جنسیتی، کلیشه های جنسیتی، سپهر عمومی، سپهر خصوصی، خانواده پدر سالار، خانواده مادرسالار، خانواده مشارکتیمدیریت بدن و مقبولیت اجتماعی(مطالعه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی و پیام نور شهر زنجان) دکتر عالیه شکربیگی امیر امیری چکیده:اهمیت یافتن بدن انسان و متعاقب آن، مقبولیت اجتماعی افراد، از پیامدهای اساسی ظهور جامعه ی مصرفی می باشد که در آن افراد با تغییر ویژگی های ظاهری بدن مبادرت به ساخت بدن اجتماعی، مورد پذیرش جامعه می کنند. تغییرات اعمال شده روی بدن از نظر آرایش و پوشش ظاهری، جراحی های زیبایی، رویه های لاغری، ورزش و نگهداری بدن تحت عنوان کلی«مدیریت بدن» مورد بررسی قرار گرفته و هدف پژوهش بررسی عوامل موثر بر مدیریت بدن با بهره گیری از آراء اندیشمندان برجسته ی جامعه شناسی و دیدگاه های فمینیستی است. تحقیق به روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه در میان دانشجویان علوم انسانی مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد و پیام نور شهر زنجان انجام شده و روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک است که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 370 نفر انتخاب شد. نتایج نشان می دهد که میانگین مدیریت بدن، برای دانشجویان دختر 46/83 و پسر 66/72 درصد بوده که حاکی از میزان مدیریت بیشتر دختران نسبت به پسران بر بدن هایشان می باشد. براساس نتایج همه فرضیه ها معنی دار بوده و در مجموع 7/89 درصد از واریانس یا پراکندگی متغیر مدیریت بدن به وسیله ی متغیرهای مستقل تبیین گردیده است.
کلید واژه: جامعه شناسی بدن، مدیریت بدن، مقبولیت اجتماعی، تدین، مصرف رسانه ای، مصرف فرهنگی، اوقات فراغت، پایگاه اقتصادی-اجتماعی.
بررسی عوامل موثر بر مشارکت زنان و دختران در توسعه مناطق روستایی استان چهارمحال و بختیاری(مطالعه موردی: روستاهای بخش فارسان) دکتر سید رامین غفاری معصومه ترکی هرچگانی چکیده:شناخت عوامل موثر در ارتقاء مشارکت زنان روستایی در فرآیند توسعه و به حداقل-رساندن بازخوردهای منفی حاصل از دخالت ایشان در محیط و منابع محیطی پیرامون از جمله مباحثی است که امروزه در حوزه جغرافیای جنسیت مطرح می شود، موضوعی که تاکنون نه تنها در قلمرو تحقیق این رساله (استان چهارمحال و بختیاری)، بلکه در سطح کشور به طور جدی به آن پرداخته نشده است. مقاله ی حاضر با عنوان بررسی عوامل موثر بر مشارکت زنان روستایی در توسعه مناطق روستایی استان چهارمحال و بختیاری(مطالعه موردی: روستاهای بخش فارسان) با استعانت از مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه در بین 370 نفر نمونه آماری منتخب به روش کوکران، در4 روستای بالای 1000 خانوار بخش فارسان(روستاهای پردنجان، چلیچه، فیل آباد و گوجان)نشان می دهد که عامل افزایش سطح سواد بر مشارکت زنان روستایی در امر توسعه موثر بوده است. همچنین بین سطح درون گرا بودن روستاییان و کاهش مشارکت رابطه معناداری وجود دارد. بین وضعیت یا موقعیت شغلی، افزایش درآمد، آگاهی زنان از مشارکت و تمایل زنان و دختران روستایی با میزان مشارکت زنان روستایی رابطه معناداری وجود دارد. اما بین وضعیت تاهل و مشارکت زنان در امر توسعه رابطه معناداری مشاهده نشده است و در یک بیان کلی می توان گفت: بین عوامل اجتماعی – فرهنگی و اقتصادی و میزان مشارکت زنان و دختران روستایی رابطه معناداری دیده می شود.
کلید واژه ها: عوامل، مشارکت، زنان روستایی، توسعه، مناطق روستایی.
بررسی رابطه بین میزان سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی در بین زنان مناطق شمال (1 و 2) و جنوب شهر (19 و 20) تهران محسن نیازی الهام شفائی مقدم یاسمن شادفر چکیده:امروزه مفاهیم سرمایه اجتماعی و امنیت اجتماعی از مفاهیم کلیدی علوم اجتماعی به شمار می آیند. صاحب-نظران و دانشمندان علوم اجتماعی بر اهمیت مقوله امنیت اجتماعی به عنوان نیاز اساسی انسان و نیز پدیده سرمایه اجتماعی به عنوان بستر مناسب بهره وری و نیل به موفقیت و نیز تعامل بین دو مفهوم تاکید نموده اند. در این میان، بررسی رابطه ی بین دو پدیده سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی در بین زنان که نیمی از جمعیت جامعه را تشکیل می دهند و می توانند نقش بسزایی در توسعه اجتماعی ایفا نمایند از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. با توجه به مباحث فوق، هدف اساسی این مقاله تبیین دو مفهوم سرمایه اجتماعی و احساس امنیت و نیز چگونگی پیوند و تعامل دو متغیر فوق در بین زنان مناطق جنوب و شمال تهران در سال 1389 می باشد. این مطالعه از نوع پیمایش اجتماعی بوده و داده های تحقیق با استفاده از تکینک پرسشنامه توام با مصاحبه جمع آوری شده است. برای سنجش متغیر سرمایه اجتماعی از مولفه های اساسی سرمایه اجتماعی یعنی اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی و آگاهی اجتماعی و همچنین برای سنجش احساس امنیت اجتماعی زنان از 20 گویه در قالب طیف لیکرات استفاده شده است. اعتبار و روایی مقیاس های سرمایه-اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی پژوهش شامل کلیه زنان واقع در سنین فعالیت (64-15) ساکن منطقه شمال(مناطق 1 و 2) و جنوب (مناطق 19 و 20) شهر تهران در سال 1389 می باشد. بر اساس فرمول نمونه-گیری کوکران، از هر منطقه 265 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایو تصادفی ساده افراد نمونه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. یافته های تحقیق وجود همبستگی معنی دار بین دو متغیر سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی در بین زنان مناطق شمال و جنوب شهر تهران را نشان می-دهد. نتایج فعالیت آماری مربوطه با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون در بین زنان منطقه شمال تهران(296/0 r=) و در بین زنان منطقه جنوب تهران(640/0 r=)رابطه معنی دار دو متغیر در سطح اطمینان 99 درصد را نشان می دهد. نوع رابطه مثبت بوده و بیانگر این امر است که با افزایش میزان سرمایه اجتماعی زنان، شاهد افزایش احساس امنیت اجتماعی در بین آنان خواهیم بود.