زیست شناسی و توزیع فضایی زنبور برگخور رز (Hym.: Argidae) در گیلان

زیست شناسی زنبور برگخوار رز Arge rosae در دمای 28-25 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 75- 70 درصد و نور معمولی مطالعه شد. نوسانات فصلی و توزیع فضایی جمعیت زنبور با نمونه برداری هفتگی از لارو و حشرات کامل در محوطه فضای سبز دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان در سال 1376 نیز مورد بررسی قرار گرفت.
حشرات ماده در بهار پس از خروج از شفیره های زمستان گذران جفتگیری کرده، با ایجاد شکافی به طول متوسط 20.4±2.72 میلی متر در زیر پوست ساقه های جوان رز تخم های زرد رنگ خود را که 0.74±0.009 میلی متر طول و 0.38±0.02 میلی متر قطر دارند به تعداد 13.5±2.2 عدد در هر شکاف قرار دادند. رابطه مستقیمی بین طول شکاف و تعداد تخمها وجود دارد. با رشد جنین، شکافهای تخم گذاری به رنگ قهوه ای تیره تا سیاه تغییر رنگ داده و به شکل زیپ در آمد که یکی از علایم تشخیص آلودگی رز به آفت است. دوره لاروی بطور متوسط 23.7±1.5 روز طول کشید. لاروهای سبز تیره ابتدا بصورت دسته جمعی از پارانشیم برگ و غنچه گلها و در مراحل بعدی به شکل پراکنده و انفرادی روی برگهای میزبان تغذیه کردند. در اثر شدت حمله آفت، سر شاخه های انتهایی عاری از برگ شده و خسارت قابل ملاحظه ای به اندامهای گل دهنده وارد گردید. لاروها پس از بلوغ، با تنیدن دو پیله مشبک داخلی و خارجی ابتدا به پیش شفیره و سپس به شفیره تبدیل شدند. این دوره در مجموع13.3±1.6 ساعت طول کشید. دوره شفیرگی به طور متوسط 14.2±0.88 روز بود. طول عمر حشرات ماده 5.8±0.27 روز بود و در این دوره. 75.66±3.57عدد تخم گذاشتند. تخمریزی بدون جفتگیری به تولید حشرات نر منجر شد. 35 درصد جمعیت حشرات کامل را نرها تشکیل دادند.
فعالیت حشرات کامل از هفته اول اردیبهشت ماه بصورت پراکنده و انفرادی روی شاخ و برگ رز و نسترن مشاهده شد. جمعیت لاروها در نسل های دوم و چهارم دارای بیشترین تراکم و در نسل های اول و سوم از تراکم کمتری برخوردار بود.
برازش مناسب داده های حاصل از نمونه برداری هفتگی با مدل تیلور (R2=0.6581) و شاخص تجمع (b=1.8003) بیش از 1 مبین توزیع تجمعی جمعیت لاروها روی میزبان است و رابطه نزدیک بین محل تخمگذاری و محل تغذیه را به لحاظ فراهم بودن غذای مناسب و کافی برای لاروها بخوبی نشان می دهد.