ارزیابی ریسک سلامت فلزات سنگین منابع آب زیرزمینی دشت علی آبادکتول

آلودگی محیط ناشی از فلزات سنگین اکنون مشکلی در مقیاس جهانی است. فلزات سنگین با توجه به ثبات شیمیایی، تجزیه پذیری ضعیف و داشتن قدرت تجمع زیستی در بدن موجودات زنده به سرعت تبدیل به آلاینده های سمی می شوند. لذا این تحقیق به منظور بررسی غلظت فلزات سنگین و مقایسه نتایج آن با استانداردهای ملی و جهانی و همچنین ارزیابی ریسک سلامت در بیماری های سرطانزایی و غیرسرطان زایی، در منطقه علی آبادکتول صورت گرفت.
این تحقیق به روش توصیفی-مقطعی در پاییز 1388 و بهار 1389 انجام گرفت در طول مدت تحقیق تعداد 36 نمونه از 6 حلقه چاه عمیق تامین کننده آب شرب روستایی انتخاب و فلزات سنگین (آرسنیک، سرب، روی، کروم و کادمیوم) بر اساس استاندارد Method 1998 به روش جذب اتمی اندازه گیری گردید. همچنین ارزیابی ریسک سلامت انسانها با استفاده از شاخص آژانش حفاظت محیط زیست (EPA) مورد سنجش قرار گرفت.
میانگین غلظت فلزات سنگن در فصل پاییز 0143/0Zn=، 0060/0Pb=، 0025/0Cr=، 0022/0As=، 00/0Cd= و در فصل بهار 0045/0Zn=، 0066/0Pb=، 0023/0Cr=، 0009/0As=، 00/0Cd= میلی گرم بر لیتر بدست آمد. نتایج نشان داد که اختلاف آماری معنی داری بین غلظت فلزات سنگین منطقه با استاندارد ملی و جهانی وجود ندارد. نتایج ارزیابی ریسک سلامت فلزات سنگین ساکنین منطقه در طول دوره، برای بیماری های سرطان زایی 4- 10 × 32/2 و برای بیماری های غیرسرطان زایی 4- 10 × 53/2 فرد بدست آمد.
نتایج غلظت فلزات سنگین اندازه گیری شده و مقایسه آن با استانداردها نشان داد که خطری از لحاظ بهداشتی منطقه مورد مطالعه را تهدید نمی کند. اما با توجه به گسترش روز افزون جمعیت و افزایش میزان آلودگی ها و بیماری ها ممکن است در آینده تغییراتی در غلظت فلزات سنگین مشاهده شود. بنابراین ضروری است پایش فلزات سنگین بطور مستمر صورت گیرد.