مدل سازی مطلوبیت رویشگاه Eurotia ceratoides با کاربرد روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی در مراتع شمال شرق سمنان

گونه Eurotia ceratoides (L.) C.A.M. از گیاهان مهم و با ارزش مرتعی است که اغلب به صورت گونه همراه و به ندرت به عنوان گونه غالب در مراتع مشاهده می شود و اهمیت زیادی در حفاظت خاک و تولید علوفه دام ها دارد. تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی روش تجزیه چندمتغیره برای مطالعه توزیع جغرافیایی گونه ها تنها در مقیاس داده های حضور و عوامل محیطی در منطقه شمال شرق سمنان با استفاده از روش های میانیابی و ENFA (Ecological Niche Factor Analysis) است. برای این منظور از داده های مکانی حضور این گونه به عنوان مکان های مناسب بالفعل برای رویش آن و بررسی شرایط محیطی (خاک و پستی و بلندی) این مناطق برای شناسایی نیازهای رویشگاهی آن استفاده شد. برای نمونه برداری از پوشش گیاهی در هر تیپ رویشی، 3 ترانسکت 750 متری مستقر و در هر ترانسکت 15 پلات با فواصل50 متر مستقر شد. در این مطالعه، اندازه پلات به روش سطح حداقل برای رویشگاه های شمال شرق سمنان تعیین شد. در هر تیپ رویشی با توجه به تغییرات پوشش گیاهی و عوامل محیطی در 6 پروفیل از دو عمق 2-0 و 80-20 سانتی متر، نمونه برداری از خاک انجام شد و مختصات جفرافیایی مناطقی که گونه E. ceratoides حضور داشت با GPS تعیین شد. با وارد کردن لایه های اطلاعاتی در مدل مناسب و اعمال تجزیه های آماری مورد نیاز در نرم افزار BIOMAPPER، نقشه رویشگاه های بالقوه این گونه ایجاد شد. نتایج نشان داد که 15000 هکتار معادل 20 درصد از کل سطح منطقه رویشگاه بالقوه گونه E. ceratoides به شمار می رود. برای بررسی صحت این مدل از نمایه Boyce استفاده شد و میزان صحت مدل برابر با 2/93 درصد ارزیابی شد. میزان تطابق نقشه تهیه شده با نقشه واقعی پوشش گیاهی نیز با استفاده از ضریب کاپا محاسبه شد که نشان دهنده تطابق خوبی بود (ضریب کاپای 85/0). بررسی ویژگی های رویشگاهی گونه E. ceratoides و مطالعه عوامل حاشیه گزینی و تخصص گرایی نشان داد که این گونه در مناطق با اسیدیته 8-8/7، هدایت الکتریکی 26/0-17/0 دسی زیمنس بر متر، بافت لومی- شنی و در ارتفاع 2200-16000 متر از سطح دریا پراکنده است.