مروری بر رنگزاهای راکتیو

ازسال 1956 تا کنون استفاده از رنگزاهای راکتیو در صنعت نساجی به دلیل پیوندهای کووالانسی با پارچه و در نتیجه ایجاد ثبات شستشویی بالا، روند رو به افزایشی داشته است. در طی این زمان هدف عمده مطالعات برروی سنتز رنگزاهای راکتیوی با گروه های واکنش پذیر بوده است که اولا میزان واکنش پذیری این گروه ها به اندازه کافی برای تشکیل پیوند کووالانس با پارچه باشد و ثانیا میزان واکنش پذیری آنقدر زیاد نباشد که سبب آبکافت رنگزا در طی فرآیند رنگرزی گردد. زیرا، آبکافت رنگزاها در طی فرآیند رنگرزی و ورود آنها به محیط زیست سبب ایجاد نگرانی زیست محیطی می شود. تا کنون برای ایجاد تعادل در میزان واکنش پذیری گروه های واکنش پذیر تغییراتی در ساختار رنگزاهای راکتیو از جمله تغییر در نوع گروه واکنش پذیر (تری آزین، دی آزین، دی کلرو کوئینوکزالین، فسفونیک اسید و سولفاتو اتیل سولفون)، تعداد گروه های واکنش پذیر (یک عاملی و چند عاملی) و نوع گروه اتصال دهنده بین گروه های واکنش پذیر و رنگ ساز اعمال گردیده است. در بین گروه های واکنش پذیر رنگزاهای راکتیو، گروه های مونوکلروترآزین و وینیل سولفون دارای اهمیت بیشتری هستند و رنگزاهای راکتیو دو عاملی و سه عاملی تجاری با خصوصیت رنگرزی خوب به صنعت معرفی شده اند. در این مقاله، مروری از پیشرفت رنگزاهای راکتیو سنتز و تجاری شده از ابتدا تا به امروز گردآوری شده است و تمرکز این مقاله بیشتر بر روی گروه های واکنش پذیر موجود در رنگزاهای راکتیو است. با مروری بر مقالات و ثبت اختراعات مطالعه شده می توان متوجه شد که هنوز هم در این نوع رنگزاها فضا برای پیشرفت فراهم است.