تحلیل اثرات عوامل نهادی بر رشد بهره وری کل عوامل در اقتصاد ایران با استفاده از مدل فضا حالت

در سال های اخیر، عوامل موثر بر سطح بهره وری کل از موارد مطرح شده در تئوری های رشد فراتر است و عوامل نهادی نیز مورد توجه محققان قرار گرفته است. درهمین راستا، هدف اصلی این مقاله نیز آزمون عوامل موثر بر این رشد با توجه به عوامل نهادی در کنار عوامل مرسوم، در ایران، در دوره 1350- 1386 است.
برای بررسی این موضوع از مدل های فضا حالت (State Space) استفاده شده است. در این رویکرد رشد TFP به عنوان یک متغیر غیر قابل مشاهده تلقی ش ده و در معادله حالت، متغیرهای برونزای موثر براین رشد وارد می شود. در این مقاله، برخی متغیرهای برونزا که بطور عمده سنجه هایی از عوامل نهادی هستند، به صورت شاخص جایگزین از ترکیب سری های زمانی مختلف تصریح شده است. نتایج نشان می دهد که برخی کمیت های وارد شده در مدل؛ مانند نهادهای حاکمیتی(ثبات سیاسی و پاسخگویی) و میزان دخالت دولت در کنار ملاک های نهادی قدیمی تر؛ مثل بی ثباتی اقتصاد کلان، اثر معنی دار بر TFP داشته اند. علاوه بر آن، پسماندهای بدست آمده با نتایج حاصل از روش های مرسوم دیگر (اعم از مشخص یا تصادفی) متفاوت است.