بررسی حجم و پارامترهای آماری رسوب شناسی در آبراهه های بالادست اتوبان تهران - قزوین، واقع در حوزه آبخیز خور و سفیدارک

تفاوت در اندازه ذرات پایین دست رود، ابزار مناسبی برای درک بهتر سیر تکاملی و تغییرات مورفولوژیکی کانال رودخانه شامل انتقال رسوب، مهاجرت بستر کانال، خطر سیلاب و فعالیت های انسانی می باشد. مطالعه حاضر به بررسی رسوب شناسی و رسوبات تولیدی مراتع بالا دست اتوبان تهران- قزوین می پردازد که در حوضه خور و سفیدارک، در شمال شهرستان هشتگرد و در استان تهران قرار گرفته است. دو آبراهه اصلی با بستر گراولی- ماسه ای به عنوان زهکش های اصلی این منطقه مورد مطالعه قرار گرفته اند و هدف از انجام این مطالعه، بررسی تغییرات اندازه ذرات براساس پیوستگی رسوبی و ارتباط آن با عوامل بافتی نظیر جور شدگی، کج شدگی و کشیدگی و محاسبه تقریبی حجم رسوبات پشت سدها می باشد. این عامل ها در غالب 66 نمونه و از بالا دست به طرف پایین دست در سرشاخه های خور و سفیدارک، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. تمام فاکتورهای طبیعی (رودهای فرعی و منابع رسوب جانبی) و نیز فاکتورهای غیر طبیعی (مانند بندها) در تغییرات بافتی در این سیستم موثر می باشند و نتایج حکایت از پیوستگی رسوبی در طول آبراهه ها دارد، که به علت آهنگ منظم شیب در طول بستر کانال می باشد. ذرات رسوبی در طول این سرشاخه از جورشدگی متوسطی برخوردارند که به سمت پایین دست به واسطه ورود آبراهه های فرعی و افزایش تعداد سازند های سهیم در تولید رسوبات و در کل افزایش تنوع رسوبی، جور شدگی کاهش و به سمت ضعیف تمایل پیدا کرده است. بررسی حجم رسوبات کف نشان می دهد که حجم بارکف در سرشاخه خور 6/271 متر مکعب در سال و در سرشاخه سفیدارک 3/246 متر مکعب در سال است.