پایداری عملکرد ژنوتیپ های امیدبخش جو در مناطق سرد ایران با استفاده از روش GGE biplot

پایداری عملکرد دانه هجده ژنوتیپ جو در مقایسه با دو رقم شاهد با استفاده از طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در هشت ایستگاه اقلیم سرد شامل اراک، اردبیل، همدان، جلگه رخ،کرج، میاندوآب، مشهد و تبریز به مدت دو سال زراعی (85-1383) مورد بررسی قرار گرفت. برای مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ در محیط روش GGE biplot جهت تجزیه پایداری به کار گرفته شد. بر اساس نمودار چند ضلعی مر بوط به ژنوتیپ ها، ژنوتیپ شماره 16 (G16) بیشترین عملکرد را در اراک و همدان، ژنوتیپ شماره 17 بیشترین عملکرد را در کرج، میاندوآب و مشهد و ژنوتیپ شماره 4 بیشترین عملکرد را در اردبیل وجلگه رخ داشتند. بر اساس نمودار محیط های ایده آل فرضی، محیط های مشهد، میاندوآب و کرج به این محیط نزدیک تر بود، و بر اساس نمودار ژنوتیپ ایده آل فرضی و نمودار بای پلات ژنوتیپ ها و محیط ها، ژنوتیپ شماره 17 (MAKOUEE//ZARJOW/80-5151) باتوجه به معیار پایداری مورد استفاده، پایداری مطلوب تری را نشان داد و این ژنوتیپ به عنوان ژنوتیپ برتر از نظر پر محصولی و پایداری عملکرد شناسایی شد. نتایج این بررسی نشان داد اگرچه اصلاح ارقام سازگار و پایدار برای پهنه گسترده اقلیم سرد مشکلات مختص به خود را دارد، لیکن انتخاب ژنوتیپ های پر محصول با سازگاری عمومی و یا خصوصی با استفاده از اطلاعات به دست آمده از این چنین تجزیه و تحلیل های پایداری، امکان پذیر خواهد بود.