بررسی کیفیت زندگی و ارتباط آن با ویژگی های بیماری و اطلاعات دموگرافیک در مبتلایان به سرطان مراجعه کننده به بیمارستان انکولوژی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

در دهه های اخیر، کیفیت زندگی به ویژه در بیماران مبتلا به سرطان، به دلیل شرایط نامساعد جسمی و روانی این بیماران، همواره مورد توجه متخصصان بالینی و پژوهشگران علوم بهداشتی بوده است. از طرفی، مفهوم کیفیت زندگی و ارتباط آن با ویژگی های بیماری سرطان و اطلاعات دموگرافیک از جمله پارامترهای قدرتمند در راستای راهنمایی، حفظ و پیشبرد سلامت و تندرستی بیماران در جوامع و فرهنگ ها می باشد. از این رو انجام مطالعات عمیق در این حوزه، اطلاعات با ارزشی را در اختیار پرستاران قرار می دهد و غنای مداخلات بهداشتی- درمانی و بهبود کیفیت خدمات پرستاری را به دنبال خواهد داشت. به همین دلیل، مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت زندگی و ارتباط آن با ویژگی های بیماری و اطلاعات دموگرافیک در مبتلایان به سرطان مراجعه کننده به بیمارستان انکولوژی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد.
مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی بود که به شکل مقطعی اجرا گردید. نمونه مورد پژوهش در این مطالعه شامل 315 نفر از مبتلایان به سرطان بود که با روش نمونه گیری آسان وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه سه قسمتی متشکل از سوالات مربوط به ویژگی های بیماری، اطلاعات دموگرافیک و پرسش نامه استاندارد کیفیت زندگی 36-SF بود. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار آماری 18SPSS و روش های آمار توصیفی (توزیع درصد فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و استنباطی (Chi-square test، Cho Proof، Kruskal-Wallis، Mann-Whitney U، Pearson و Spearman correlation coefficient) و با ضریب اطمینان 99 درصد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
کیفیت زندگی اغلب (17/63 درصد) واحدهای مورد پژوهش متوسط بود. بین نوع سرطان و شدت درد ناشی از بیماری با کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان، ارتباط آماری معنی داری وجود داشت (050/0 P <). بین کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان با تعداد جلسات شیمی درمانی ارتباط آماری معنی داری مشاهده شد؛ به طور ی که بیماران با تعداد جلسات بیشتر شیمی درمانی، از کیفیت زندگی بهتری برخوردار بودند.
ارتباط آماری معنی داری بین متغیرهای دموگرافیک و ویژگی های بیماری نظیر سن، جنس، وضعیت اشتغال، پذیرش یا انکار بیماری، تعداد اعضای خانواده، مرحله سرطان و طول مدت زمان سپری شده از تشخیص بیماری با کیفیت زندگی وجود نداشت. همچنین نتایج مطالعه حاضر حاکی از معنی دار شدن ارتباط بین وضعیت تاهل با کیفیت زندگی (018/0 = P)، میزان درامد ماهیانه با کیفیت زندگی (001/0 = P) و وضعیت تحصیلات با کیفیت زندگی (004/0 = P) بود.
برخی ویژگی های سرطان و شاخص های دموگرافیک، کیفیت زندگی بیماران را متاثر می سازد و ارتباط محسوسی بین آن ها وجود دارد. از این رو، توجه به این مقوله از سوی کادر درمانی در اعتلای کیفیت زندگی بیماران بسیار حایز اهمیت می باشد. در این میان بر نقش پرستاران انکولوژی تاکید می شود، چرا که پرستاران به عنوان یکی از اعضای تیم درمان، نقش مهمی در تشخیص، درمان و مراقبت از بیماران مبتلا به سرطان بر عهده دارند. پیشنهاد می شود پرستاران در زمینه عوامل موثر بر کیفیت زندگی، آموزش های لازم را دریافت کنند تا با بهره مندی از این آموزش ها، با نگرش منطقی و دانشی غنی در بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به سرطان، بیش از پیش مشارکت و ایفای نقش نمایند.