به سوی یکپارچگی در محیط اطلاعاتی: چشم اندازهای ملی و جهانی (یادداشت سردبیر)

جهان همواره شاهد تغییر و تحولات زیادی بوده است. در نیمه دوم قرن بیستم و در نخستین دهه های قرن بیست و یکم بر سرعت و گستره این تحولات به طور قابل ملاحظه افزوده شده است. فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی یکی از قلمروهایی به شمار می رود که از بیشترین تحولات برخوردار بوده است. نه تنها اختراع ها و نوآوری های بی شمار، بلکه تنوع فرآورده ها و خدمات مبتنی بر فناوری اطلاعات بسیار چشمگیر است. کافی است به نوآوری ها و توانمندی های فرآورده ای به نام تلفن همراه بیاندیشیم که در طول چند سالی که از آغاز آن گذشته است تا چه اندازه دچار تحول شده است. هوشمندی انسان در مدیریت تحولات فناوری اطلاعات به ویژه در هماهنگ سازی محیط، فرآورده ها، و خدمات توانسته است شرایطی را فراهم کند که گذشت زمان و تفاوت میان سامانه ها اختلالی در دسترسی و استفاده از محیط، فرآورده ها، و خدمات وارد نکند. همان گونه که اشاره شد، فناوری تلفن همراه را می توان یکی از نمونه های موفق «سامانه های یکپارچه» به شمار آورد که فرد را قادر می سازد اطلاعات خود را به اشتراک گذارد، اطلاعات دیگران را دریافت کند، با سامانه های بانک، راه آهن، هواپیمایی، ترافیک، آب و هوا و... به راحتی ارتباط برقرار و از خدمات آنها استفاده کند. یکی از رویکردها در مدیریت تحولات فناوری اطلاعات، استفاده از استانداردها و پروتکل های ملی و جهانی برای ایجاد و گسترش یکپارچگی و میانکنش پذیری است. این ابزارها در طول چند دهه اخیر رو به گسترش بوده و مورد توافق جهانی قرار گرفته اند. مزیت عمده استانداردها و پروتکل ها، نه تنها همخوان کردن محیط ها، محصولات، و خدمات با هم است، بلکه یکی از دستاوردهای مهم آنها ایجاد یکپارچگی سامانه های (سیستم های) اطلاعاتی است. اکنون بیشتر سامانه ها به شکل فیزیکی قادرند با هم تعامل (میانکنش) داشته و از این رو برای کاربران قابل دسترس تر، قابل فهم تر، و قابل استفاده تر شوند.