تاژک باکتریایی؛ ساختار، سرهم بندی و تولید گشتاور

تاژک باکتریایی یک نانوماشین دوار به قطر 45 نانومتر می باشد که در غشاء یاخته ای جای گرفته و باکتری از آن برای جابجایی بهره می گیرد. اولین ساختار تحرکی که احتمالا تاژک می باشد، طی یک بیلیون سال اولیه تکامل پدید آمده و دارای پیچیدگی بسیار بالایی برای سازگاری با محیط می باشد. در مقایسه با تاژک موجودات یوکاریوتی که پیشرانه چرخشی دارند، تاژک باکتری ها دارای پیشرانه چرخشی است. ساختار تاژک از سه قسمت کلی؛ جسم قاعده ای، اتصالگر عمومی (قلاب) و رشته تشکیل شده است. در نتیجه مطالعات گذشته اجزاء سازنده تاژک مشخص شده است و پیکره کلی آن نیز روشن گردیده ولی هنوز تصویر روشنی از مکانیزم تولید گشتاور و چرخش این ساختار در دسترس نیست. سرهم بندی ساختار و انتقال اجزاء برون یاخته ای، به واسطه دستگاه ترشحی ویژه ای انجام می گیرد که با سیستم ترشحی نوع III باکتری ها همتایی دارد. توان موتور برای تولید گشتاور چرخشی، از جریان پرفشار یون های پرانرژی هیدروژن و سدیم از عرض غشاء داخلی به سمت سیتوسل گرفته می شود. در مقاله حاضر تحلیلی بر پیشرفت هایی که طی دهه های اخیر با استفاده از تکنیک های جدید بدست آمده است صورت می گیرد.