بررسی فعالیت ضدمیکروبی اسانس و عصاره آبی و آلی برگ اکالیپتوس بر باکتری Pseudomonas tolaasii در شرایط In vitro و In vivo

یکی از رویکردهای نوین برای کنترل بیولوژیک بیماری لکه قهوه ای قارچ تکمه ای Pseudomonas tolaasii استفاده از اسانس های گیاهیست. در این ارتباط اثر ضدمیکروبی اسانس و عصاره آبی و آلی حاصل از برگ گیاه اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis) بر روی باکتری مذکور در شرایط In vitro و In vivo مورد ارزیابی قرار گرفت. عصاره گیری از گیاه با حلال های آب، متانول، استون و اتانول به روش ماسراسیون به مقدار 3/0گرم بر میلی لیتر تهیه شد. استخراج اسانس از اندام هوایی با روش تقطیر با آب (Hydro-distillation) انجام گردید. روش بیوسنجش با اسانس در رقت های (بدون رقت، 1/0، 01/0، 001/0 و 0001/0 mg/ml) روی دو محیط کشت نوترینت آگار (NA) و کینگس B KB)) با ایجاد چاهک در شرایط آزمایشگاه صورت گرفت. با جداسازی و شناسایی اجزای اصلی موجود در اسانس به وسیله دستگاه گاز کروماتوگراف (GC/MS) مشخص گردید که از بین ترکیب های شناخته شده ضدمیکروبی اسانس اکالیپتوس، دو ترکیب 8،1-سینئول (1/58%) و آلفا-فلاندرن (6%) از درصد بالایی برخوردار بودند. در بررسی تاثیر اسانس و عصاره اکالیپتوس مشخص گردید که اسانس خالص اکالیپتوس با تشکیل mm17 قطر هاله بازدارندگی روی محیط کشت KB و عصاره متانولی گیاه فوق در محیط کشت NA با قطر هاله بازدارندگی mm8 به ترتیب دارای بیشترین اثر ضدباکتریایی علیه Pseudomonas tolaasii بودند که در مقایسه با آنتی بیوتیک های اریترومایسین، پنی سیلین و جنتامایسین در محدوده غلظت mg/ml1/0 و 01/0 قطر هاله عدم رشد بیشتر ولی در مقایسه با تتراسایکلین، عصاره متانولی قطر هاله کوچکتری را نشان داد. همچنین نسبت به آنتی بیوتیک های اریترومایسین و پنی سیلین در غلظت های mg/ml10-5-1 قدرت مهارکنندگی اسانس و عصاره متانولی بیشتر ولی در مقایسه با آنتی بیوتیک های تتراسایکلین و جنتامایسین عصاره متانولی قدرت مهارکنندگی پایین تری را نشان داد. در آزمون مربوط به مدیریت بیماری در شرایط In vivo، اسانس و عصاره متانولی اکالیپتوس در دو رقت mg/ml1/0 و 01/0 در مقایسه با نمونه تلقیح شده با باکتری دارای بازدارندگی بود. با این تفاوت که در رقت mg/ml1/0همزمان با گیاه سوزی کلاهک قارچ خوراکی بود که به ترتیب در اسانس و عصاره متانولی بیشتر بود، ولی در رقت mg/ml01/0گیاه سوزی اسانس نسبت به عصاره متانولی خیلی کمتر مشاهده شد. بنابراین چنین به نظر می رسد که غلظت مطلوب برای مدیریت این بیماری برای اسانس اکالیپتوس رقت mg/ml01/0 می باشد.