کودکان دچار معلولیت و موانع حضور منظم در جلسات توانبخشی

والدین کودکان معلول با بردن منظم فرزند خود به جلسات توان بخشی نقش بسزایی در موفقیت برنامه درمان فرزندشان ایفا می کنند، اما همه والدین به طور منظم فرزند خود را طبق وقت قبلی برای شرکت در جلسات توان بخشی به مراکز نمی برند. هدف از انجام این مطالعه، تعیین موانع پیش روی والدین در بردن منظم کودکان خود به جلسات توان بخشی بود.
در مطالعه مقطعی حاضر با والدین 92 نفر از کودکان دچار معلولیت که در مراکز سرپایی کاردرمانی، گفتاردرمانی و فیزیوتراپی شهر بیرجند خدمات توان بخشی دریافت می کردند، مصاحبه شد. این مصاحبه بر اساس پرسش نامه محقق ساخته متشکل از سوالات باز و بسته صورت گرفت. روایی پرسش نامه با کسب نظر 11 نفر از صاحب نظران و محاسبه نسبت روایی محتوایی به روش Lawshe، 73/0 تایید شده بود و پایایی آن بر اساس نتایج آزمون- باز آزمون، 89/0 بود. داده های جمع آوری شده به کمک نرم افزار SPSS نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر حسب مورد از آزمون های 2c، Independent t و یا Fisher exact test استفاده شد. مقدار 05/0 > P به عنوان سطح معنی داری تفاوت ها در نظر گرفته شد.
44 نفر (8/47 درصد) از والدین به طور مرتب فرزند خود را برای شرکت در جلسات توان بخشی به مراکز می آوردند. بر اساس پاسخ والدین به سوالات بسته پرسش نامه، از میان 28 مانع بالقوه مورد سوال، «هزینه زیاد خدمات توان بخشی»، «فاصله زیاد خانه تا مرکز توان بخشی»، «دشواری حمل کودک به مرکز توان بخشی»، «شرایط بد آب و هوایی در فصولی از سال» و «فرصت کافی نداشتن» به ترتیب بیشترین ممانعت را برای حضور منظم در جلسات درمان ایجاد کرده بودند. در بررسی ارتباط بین مواجهه با هر یک از 28 مانع مورد سوال با حضور منظم در جلسات توان بخشی، تنها بین محدودیت ساعات کار مراکز توان بخشی و حضور منظم در جلسات توان بخشی ارتباط آماری معنی داری به دست آمد (879/0-037/0 = Cl، 181/0 = OR، 02/0 = P).
با توجه به اثرات مثبت حضور منظم در جلسات توان بخشی بر پیشرفت کودکان معلول و با در نظر گرفتن نتایج حاصل از این پژوهش، انجام پژوهش های مداخله ای توصیه می گردد که طی آن اثر رفع هر یک از موانع فوق بر پیروی والدین از توصیه درمانگران جهت حضور منظم در جلسات توان بخشی مورد بررسی قرار گیرد.