ارتباط میان میزان مصرف روغن های گیاهی با سطوح آپولیپوپروتئین ها و چربی های سرم در ایرانیان

اثرات مضر روغن های گیاهی نیمه هیدروژنه بر روی آپولیپوپروتئین ها از چندین قسمت دنیا گزارش شده است، ولی اطلاعات اندکی از خاورمیانه در دسترس می باشد. این مطالعه با هدف، ارزیابی ارتباط میان نوع روغن های گیاهی، چربی ها و سطوح آپولیپوپروتئین های سرم در ایرانیان صورت گرفت.
در مطالعه مقطعی حاضر، اطلاعات 1772 فرد (795 مرد و 977 زن) 19 تا 81 ساله که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایچند مرحله ای از سه شهرستان اصفهان، نجف آباد و اراک در «برنامه قلب سالم اصفهان» (Isfahan healthy heart program یا IHHP) انتخاب شدند، استفاده شد. برای ارزیابی دریافت های غذایی معمول شرکت کنندگان، از پرسش نامه بسامد خوراک معتبر استفاده شد. مصرف روغن های گیاهی هیدروژنه (که برای پخت و پز در ایران استفاده می شوند) و مارگارین به عنوان گروه روغن های گیاهی نیمه هیدروژنه و مصرف روغن های سویا، آفتابگردان، ذرت، زیتون و کانولا به عنوان گروه روغن های گیاهی غیر هیدروژنه در نظر گرفته شدند. کلسترول (کل، LDL، HDL) سرم، تری گلیسرید و آپولیپوپروتئین های A و B به صورت ناشتا با روش های استاندارد اندازه گیری شدند.
شرکت کنندگان با بالاترین دریافت روغن های گیاهی نیمه هیدروژنه و غیر هیدروژنه نسبت به کسانی که دریافت پایین تری داشتند، جوان تر بوده و وزن کمتری داشتند. مصرف بالای روغن های گیاهی نیمه هیدروژنه و غیر هیدروژنه با دریافت پایین تر انرژی، کربوهیدرات، فیبر غذایی و دریافت بالای میوه ها، سبزیجات، گوشت، شیر و غلات همراه بود. هیچ تفاوت معنی داری در سطوح آپولیپوپروتئین و چربی های سرم بین چارک های روغن های گیاهی غیر هیدروژنه و نیمه هیدروژنه پس از تعدیل مخدوشگرهای بالقوه دیده نشد.
هیچ ارتباط معنی داری بین دریافت روغن های گیاهی هیدروژنه و غیر هیدروژنه و سطوح آپولیپوپروتئین و چربی های سرم یافت نشد. مطالعات بیشتری برای بررسی این ارتباط نیاز می باشد.