مبنا، روش و جایگاه استدلال قضایی

استدلال قضایی استنتاجی است که دادگاه از وقایع موضوع مورد رسیدگی و از خلال دلایل ابراز شده توسط طرفین دادگاه به عمل می آورد. از این تعریف چند نتیجه به دست می آید: نخست این که، این شیوه شباهت تامی با روشی منطقی دارد که در آن با موضوع و محمول که مقدمات قضیه هستند، استنتاج حاصل می شود؛ ثانیا، استدلال قضایی دارای مبانی انکارناپذیری است که تمام مراحل دادرسی را معطوف به خود می داند و هر گزاره ای بدون عبور از مسیر استدلال را مطرود به شمار می آورد؛ ثالثا، استدلال قضایی محصول روشی است که از علم منطق کمک می گیرد و بر اساس ابزارهای موجود در علم منطق، قضایای مجهول را کشف می کند؛ رابعا، معرفت و شناخت هر خواسته ای در دعوی، معطوف به استدلال است؛ و خامسا، علم قاضی معطوف به معرفت از طریق استدلال است، نه علم حضوری. موضوعات پیش گفته، خطوط بحث این مقاله را تشکیل می دهد.